پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی
سال:1396 | دوره:3 | شماره:8 |تعداد مقالات:7

از مهمترین ویژگی های بازار برق ایران، روش پرداخت به ازای پیشنهاد به نیروگاه های برنده است. این در حالی است که در بسیاری از بازارهای برق کشورهای توسعه یافته از روش پرداخت یکنواخت استفاده می شود. این مقاله به مقایسه روش پرداخت یکنواخت و پرداخت به ازای پیشنهاد از نظر قیمت فروش و هزینه تمام شده برق در بازار برق ایران با استفاده از الگوی Q-Learning در سه دوره کم باری، بار عادی و پیک می پردازد. به دلیل کمبود شدید و در بسیاری از موارد غیرقابل دسترس بودن منابع اطلاعاتی، نتایج این بررسی بر روی نیروگاه های برق استان های خراسان متمرکز شده است. نتایج حاکی از آن است که هر چند قیمت فروش برق در روش پرداخت به ازای پیشنهاد کمتر از روش پرداخت یکنواخت است، اما هزینه تمام شده برق در روش یکنواخت کمتر از روش پرداخت به ازای پیشنهاد قیمت می باشد. به عبارت دیگر، در روش یکنواخت از نیروگاه های با بازدهی بالاتر استفاده می شود که کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را در پی دارداز مهمترین ویژگی های بازار برق ایران، روش پرداخت به ازای پیشنهاد به نیروگاه های برنده است. این در حالی است که در بسیاری از بازارهای برق کشورهای توسعه یافته از روش پرداخت یکنواخت استفاده می شود. این مقاله به مقایسه روش پرداخت یکنواخت و پرداخت به ازای پیشنهاد از نظر قیمت فروش و هزینه تمام شده برق در بازار برق ایران با استفاده از الگوی Q-Learning در سه دوره کم باری، بار عادی و پیک می پردازد. به دلیل کمبود شدید و در بسیاری از موارد غیرقابل دسترس بودن منابع اطلاعاتی، نتایج این بررسی بر روی نیروگاه های برق استان های خراسان متمرکز شده است. نتایج حاکی از آن است که هر چند قیمت فروش برق در روش پرداخت به ازای پیشنهاد کمتر از روش پرداخت یکنواخت است، اما هزینه تمام شده برق در روش یکنواخت کمتر از روش پرداخت به ازای پیشنهاد قیمت می باشد. به عبارت دیگر، در روش یکنواخت از نیروگاه های با بازدهی بالاتر استفاده می شود که کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را در پی دارد.

در این مطالعه، کارایی فنی و زیست کارایی 16 نیروگاه منتخب حرارتی ایران طی سال های 1394-1390 با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) و برمبنای مدل ستانده محور مورد ارزیابی قرار گرفته است. نهاده های این مدل، نیروی کار، ظرفیت نصب شده و سوخت مصرفی است و ستانده های آن تولید برق و انتشار 2 CO و 2 SO می باشند. نتایج نشان می دهد میانگین کارایی فنی نیروگاه های تحت بررسی بین 84.7 و 88.4 درصد است. بررسی میانگین زیست کارایی این نیروگاه ها طی دوره مذکور نشان می دهد این کارایی بین 85.7 و 90.1 درصد بوده است. بهره وری با استفاده از شاخص مالم کوییست نشان می دهد مقادیر بهره وری زیست محیطی نیروگاه ها طی این 5 سال نوسان داشته و در نهایت، افزایش یافته است. به منظور افزایش کارایی نیروگاه ها، پیشنهاد می شود ظرفیت منصوبه هر یک از نیروگاه ها افزایش یابد و تجهیزات لازم برای آنها مهیا شود. همچنین ضمن توسعه نیروگاه های گازی و سیکل ترکیبی، از گازطبیعی به عنوان سوخت نیروگاه ها استفاده شود. نوسازی و بهینه سازی مصرف انرژی و تدوین استانداردها در نیروگاه ها از دیگر پیشنهادهای سیاستی این مطالعه می باشد.

سیاستگذاری تقنینی در برنامه خصوصی سازی شرکت های توزیع نیروی برق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به دنبال خصوصی سازی، اداره این شرکتها بر اساس مقررات خاص، در چارچوب قوانین حاکم بر بخش خصوصی صورت می گیرد و از این رو، لازم است نحوه تعامل و اعمال حاکمیت به منظور تضمین خدمات عمومی در بخش توزیع نیروی برق در نظر گرفته شود. این امر از آن جهت ضرورت داردکه با تصویب قانون نحوه اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی و تقسیم فعالیت های اقتصادی در سه گروه، دولت مکلف است جز آنچه را که در انحصار خود باقی خواهد ماند، به بخش غیردولتی واگذار نماید. واگذاری سهام دولت در شرکت های توزیع و حاکم شدن قوانین عام مرتبط با بخش خصوصی بر این شرکتها، نیاز به اصلاح قوانین کنونی به منظور رعایت اصول خدمات عمومی در موارد مختلفی از جمله ورشکستگی و انحلال، اقدام در حوادث غیر مترقبه، حمایت از اقشار محروم و نحوه اعمال معافیت ها در چارچوب سیاستگذاری تقنینی مناسب ضروری می نماید.

یکی از مسایل عمده در زمینه توسعه استفاده از فناوری های تجدیدپذیر و تجاری سازی آنها، قیمت بالای این فناوری هاست. روش های فعلی قیمت گذاری برای فناوری ها با دوره عمر کوتاه و میزان قطعیت بالا مناسب هستند. در قیمت گذاری فناوری های تجدیدپذیر، متغیرهای کلان و خرد زیادی دخیل هستند که ترکیب آنها حالت های عدم اطمینان زیادی را ایجاد می نماید. لذا طراحی مدلی که علاوه بر متغیرها، روابط متقابل بین آنها را نیز شامل گردد، سبب بهبود قیمت گذاری این فناوری ها می گردد. یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت فناوری های تجدیدپذیر، پدیده یادگیری است، بدین معنا که با افزایش استفاده از فناوری، قیمت فناوری کاهش خواهد یافت. با توجه به اینکه پویایی شناسی سیستم ها، مناسب ترین روش جهت شبیه سازی روابط متقابل بین متغیرها و پدیده یادگیری است، در این مقاله از مدل سازی دینامیکی برای قیمت گذاری فناوری هاضم بی هوازی که یکی از رایج ترین فناوری های بیوگاز است، استفاده شده است.

یکی از مهمترین ماموریت های شرکت های توزیع نیروی برق، کاهش حوادث، خاموشی ها و انرژی های توزیع نشده است. در این تحقیق با استفاده از نظریه پویایی های سیستمی، عوامل موثر بر کاهش خاموشی ها در شبکه توزیع برق شمال استان کرمان شناسایی و اولویت بندی گردید. نتایج نشان داد که انرژی توزیع نشده 77.8مگاوات ساعت با اعمال سیاست های بهبود به سطح 55.13 مگاوات ساعت در سال 1393 کاهش می یابد. از جمله سیاست های کاهش خاموشی های بی برنامه می توان به استاندارد نمودن شبکه، آموزش به کارکنان و توجیه دستورالعمل ها اشاره نمود. برای خاموشی های با برنامه نیز عواملی مانند انجام قطعی برق در ساعات و فصول کم بار و در کمترین محدوده و عدم قطع مکرر در یک منطقه خاص باید در نظر گرفته شود.

در دهه های اخیر، بحران آلودگی محیط زیست در دنیا به طور گسترده ای مطرح شده که موجب نگرانی جامعه انسانی می باشد و با توجه به کاهش مستمر انرژی های تجدید ناپذیر و همچنین وجود منابع مناسب انرژی های پایدار (خورشیدی، زمین گرمایی، باد و...)، لازم است معماران به عنوان بخش مهمی از اجتماع که مداخله فراوانی در محیط زیست دارند، در ساخت و سازهای خود تامل بیشتری نموده و از ایده های جدید جهت کاهش مصرف انرژی و آلودگی های ناشی از آن بهره گیرند. معماری خاک اصیل ترین و کهن ترین نمونه معماری ایران زمین است و استفاده از خاک با خصوصیاتی از قبیل ظرفیت حرارتی بالا و زمان تاخیر حرارتی قابل توجه، درمدیریت مصرف انرژی و رسیدن به معماری پایدار و سبز راهگشاست. این پژوهش که حاصل مشاهدات عینی، مطالعات کتابخانه ای و مدل های تجربی است، به صورت تحلیلی-توصیفی به تشریح اقلیم شاهرود با استفاده از داده های اقلیمی پرداخته و پس از طراحی مدل یک ساختمان اقامتگاه بین راهی به تحلیل مصرف انرژی آن می پردازد. نتایج حاصل بیانگر صرفه جویی بهینه در مصرف انرژی در صورت استفاده از مدل خاک پناه می باشد.

پژوهش حاضر به بررسی استراتژی ها و رتبه بندی ریسک ها در حوزه بهره برداری شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ بر اساس نظرسنجی بعمل آمده از مدیران ارشد حوزه بهره برداری این شرکت می پردازد. برای شناسایی استراتژی ها از تحلیل SWOT بهره گرفته شده و با استفاده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی استراتژی های برتر تعیین شده است. توسعه برقرسانی، استاندارد سازی روشها و فرآیندها، توسعه سازمانی و سبک رهبری و سرانجام چابک سازی عملیات از جمله استراتژی های شناسایی شده می باشند. در ادامه، ریسک هایی که پایداری توزیع برق و تقویت روابط با مشترکین را تحت تاثیر قرار می دهند با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) مورد اولویت بندی قرارگرفته اند که سه اولویت اول آن به عدم بهره گیری از فناوری روزآمد، خطای دستگاه های اندازه گیری و عدم ثبات اقتصادی بازمی گردد.