پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی
سال:1395 | دوره:2 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

هدف اصلی این مقاله ارائه روشی به منظور شناسایی گروه های هدف در اجرای قانون هدفمندی یارانه ها با استفاده از رویکرد شبکه های عصبی مصنوعی می باشد. مقادیر نمونه ای مربوط به هزینه مصرفی برق، گاز، تلفن و تلفن همراه به عنوان ورودی های شبکه عصبی (و مدل پروبیت به عنوان مدل معیار مقایسه) در نظر گرفته شده است. گروه های مورد بررسی در این مقاله به دو گروه مشمول و غیرمشمول دریافت یارانه تقسیم شده اند. شبکه عصبی به کار گرفته شده در این مقاله از نوع پرسپترون چند لایه است که به روش الگوریتم مارکوات-لورنبرگ آموزش دیده اند. به منظور کنترل میزان توانمندی روش شبکه های عصبی مصنوعی در مقایسه با مدل های رایج اقتصاد سنجی برای طبقه بندی، داده های مورد استفاده در روش شبکه های عصبی مصنوعی در مدل رگرسیونی پروبیت نیز مورد استفاده قرار گرفته و توانمندی روش های مزبور با استفاده از معیار ROC مورد ارزیابی قرار گرفته است. از طرفی، نتایج مدل رگرسیونی از جنبه دیگری نیز مهم هستند، معنی داری آماری رابطه میان متغیرهای مستقل و متغیر وابسته (تعلق به گروه هدف). نتایج بررسی های انجام شده حاکی از معنی داری آماری بین هزینه های مصرفی خانوار از خدمات عمومی منتخب و تعلق آن ها به طبقات درآمدی (گروه های مشمول و غیرمشمول) است. همچنین علایم ضرایب منطبق بر این فرضیه هستند که افزایش هزینه های مصرفی خانوارها از خدمات عمومی احتمال تعلق آن ها به گروه های مشمول هدفمندی را بیشتر می نماید. به عبارتی ساده تر، به طور متوسط خانوارهایی که هزینه های مصرفی بالاتری از خدمات عمومی دارند، از سطح درآمدی بالاتری نیز برخوردار هستند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روش های مورد استفاده در این مقاله (برای طبقه بندی خانوارهای مشمول و غیرمشمول) در مجموع از توانمندی یکسانی در طبقه بندی درست خانوارها (به مشمول و غیرمشمول) برخوردار هستند.

ارتباط میان قیمت های گاز طبیعی و نفت خام یکی از مهمترین مباحث در حوزه قیمت گذاری گاز می باشد. در روش های متعارف قیمت گذاری گاز طبیعی، قیمت گاز اغلب بر اساس فرمولی از قیمت نفت خام و یا فرآوردهای نفتی تعیین می شود. در سال های اخیر شکل گیری بازارهای منطقه ای موجب شده است تا قیمت گذاری گاز بر اساس مکانیسم بازار ترویج یافته و رابطه میان قیمت های نسبی نفت و گاز همواره از یک قاعده ثابت پیروی نکند و سخن از منفک شدن رابطه بین قیمت گاز و قیمت نفت به میان بیاید. تحت این شرایط سوالی که همواره مطرح می شود این است که علی رغم نوسانات کوتاه مدت در قیمت های نسبی نفت و گاز، آیا یک رابطه بلندمدت میان قیمت های گاز طبیعی و قیمت نفت برقرار است؟ در این مقاله پویایی های کوتاه مدت و بلندمدت میان قیمت گاز و قیمت نفت در چهار بازار منطقه ای مهم جهان (آمریکای شمالی، انگلستان، آسیا و اروپا) مطالعه شده است. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد اگرچه رابطه بلندمدت میان قیمت های گاز و نفت در بازار آمریکا منفک شده است، ولی همچنان در بازارهای انگلستان، اروپا و آسیا ارتباط بلندمدت میان قیمت های گاز و قیمت نفت برقرار است و درصد بالایی از نوسانات قیمت گاز توسط تکانه های قیمت نفت توضیح داده می شود.

در این مطالعه با استفاده از روش اقتصادسنجی متوسط گیری بیزی به بررسی رابطه بین 16متغیر موثر بر رشد اقتصادی ایران طی سال های (1393-1340) پرداخته ایم. نتایج مبنی بر احتمال شمول متغیرها در الگو حاکی از آن است که نسبت سرمایه گذاری به تولید، نرخ رشد جمعیت (با علامت منفی)، رشد واردات کالاهای سرمایه ای، رشد نیروی کار و رشد واردات کالاهای واسطه ای به ترتیب رتبه اول تا پنجم را در رشد اقتصادی ایران به خود اختصاص داده اند. از طرف دیگر رابطه با اهمیتی بین مصرف انرژی و رشد تولید غیرنفتی در ایران با توجه به احتمال پایین حضور این متغیر در الگو مشاهده نمی شود. لذا سیاست های صرفه جویی در مصرف انرژی تهدیدی برای رشد اقتصادی به حساب نمی آید.

گرم شدن کره زمین ناشی از افزایش گازهای گلخانه ای و تاثیر آن بر تغییرات آب و هوایی همگی وابسته به انرژی است. در ایران رشد بالای مصرف سالانه انواع سوخت های فسیلی سبب بروز مشکلات فزاینده زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی شده است. در این میان بخش ساختمان با مصرف بیش از 40% انرژی کشور، سهم عمده ای در تعیین میزان مصرف انرژی دارد. هدف از این مطالعه کاهش مصرف انرژی ساختمان های مسکونی و جایگزینی انرژی های تجدیدپذیر به جای سوخت های فسیلی جهت تامین انرژی این ساختمان ها در قالب یک واحد همسایگی صفر انرژی در شهر قزوین می باشد. روش پژوهش بر بر پایه ترکیبی از روش توصیفی- تحلیلی، روش پژوهش علی و شبیه سازی می باشد. نتایج نشان می دهد که با بهره گیری از عایق های حرارتی و ظرفیت حرارتی مصالح، سایه بان مناسب و تهویه طبیعی می توان به ترتیب به میزان 33%، 2.1% و 12% در مصرف انرژی صرفه جویی کرد. پس از اعمال راهکارهای غیرفعال، میزان انرژی مصرفی واحد همسایگی موجود (32 واحد مسکونی) جهت دستیابی به تعاریف صفر انرژی، با بهره گیری از 848 ماژول فتوولتاییک 256 واتی و 24 عدد آبگرمکن خورشیدی و همسان سازی آن با شبکه انرژی تامین شده است.

ارتقاء رشد و بهره وری، شدت مصرف انرژی را کاهش خواهد داد. در ادبیات توسعه صنعتی، تغییرات ساختاری با انتقال عوامل از بخش های با بهره وری پایین به سمت بخش های با بهره وری بالا، می تواند برسرعت رشد بیافزاید. یکی از عوامل اصلی تغییر ساختاری، ساختار صنعتی است. از این رو در این تحقیق سعی شده است عوامل موثر بر ساختار صنعتی (عوامل موثر بر ساختار تقاضا، عوامل موثر بر ساختار عرضه و عوامل موثر بر سازمان) شناسایی شود و تاثیر هر یک از این عوامل بر میزان شدت مصرف انرژی در صنایع کارخانه ای ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نتایج حاکی از اثر مثبت هزینه تحقیق و توسعه داخلی، قیمت نهاده نیروی کار و قیمت نهاده انرژی و اثر منفی سرمایه انسانی، تعداد نیروی کار، انباشت سرمایه فیزیکی و سهم مالکیت خصوصی بر شدت مصرف انرژی است. همچنین در این تحقیق ضریب تاثیر متغیر درجه باز بودن تجاری بی معنی شده است.

مصرف انرژی در ساختمان در بخش هایی همچون مسکونی و تجاری، بخش عمده از مصرف کل انرژی را شامل می گردد. هر چند تکنولوژی هایی که بهره وری انرژی را افزایش می دهد در دسترس و بر اساس میانگین هزینه های طول عمر، از نظر اقتصادی پرمنفعت است، اغلب، خانواده ها همچنان به مصرف انرژی بیش از حد مورد نیاز ادامه می دهند. مقاومت در برابر کاهش مصرف انرژی معمولا به موانع انسانی نسبت داده می شود. موانع انسانی مربوط به صرفه جویی انرژی را می توان ناتوانی در تصمیم گیری و تمایلات ناکافی در این زمینه، اطلاعات ناکافی در باره موضوع، مبهم بودن موضوع، فقدان راه حل ها و جنبش ناکافی و باورهای اشتباه در مورد بهره وری انرژی دانست. در این مقاله سعی شده است که با استفاده از مبانی نظری، مصاحبه و مکاتبه با متخصصان و مشاهده شرایط واقعی جامعه، عوامل اجتماعی موثر بر بهره وری مصرف انرژی در ساختمان تبیین گردد. همچنین تلاش شده است تا برای اعتبار و اطمینان سنجی این داده ها، پرسش نامه هایی در این زمینه تهیه و توسط 30 نفر که در این زمینه نقش کلیدی دارند، تکمیل شود تا بر اساس تحلیل عاملی، موانع و دلایل اصلی اجرای اقدامات بهره وری انرژی، ذی نفعان و راهکارها شناسایی گردد.

بعد از خصوصی سازی صنعت پتروشیمی در سال های اخیر در کشور، قیمت گذاری گاز طبیعی جهت استفاده در این صنعت به عنوان ماده اولیه، یکی از تصمیمات اساسی دولت در ارتباط با این ثروت طبیعی می باشد. همزمانی خصوصی سازی در این صنعت با تصویب قانون هدفمندی یارانه ها ضرورت توجه به تعیین قیمت را برای گاز خوراک صنعت پتروشیمی دوچندان کرده است. ارزیابی نتایج و فراهم آوردن بازخورد بعد از تصمیم گیری، به عنوان آخرین مرحله از فرایند تصمیم گیری ذکر می شود. در خصوص روش فعلی قیمت گذاری گاز نیز باید یک ارزیابی کارشناسی صورت پذیرد. این ارزیابی به کمک یک مطالعه «تحلیل وضعیت موجود و آسیب شناسی روش فعلی قیمت گذاری» صورت می پذیرد. در این تحقیق به منظور تحلیل وضعیت موجود از روش تحلیل مالی و برای شناسایی آسیب ها نیز از روش تحقیق دلفی استفاده شده است. بر اساس روش دلفی، پس از گردآوری نظرات نخبگان در چند مرحله و در نهایت استخراج نظرات نهایی پاسخ دهندگان، آسیب های روش قیمت گذاری فعلی بر اساس آزمون آماری T شناسایی شدند.یافته های تحقیق شناسایی تعداد 13 آسیب به اجماع رسیده را به دنبال دارد. نتایج به تصمیم گیران در شناخت آسیب های موجود در روش فعلی قیمت گذاری و ارزیابی آن و اقدام در جهت اصلاح روش قیمت گذاری و تعیین قیمت بهینه گاز برای مصرف در این صنعت، کمک خواهد کرد.

این مطالعه تاثیر مصرف انرژی بادی را بر رشد GDP و انتشار CO2 در 14 کشور منتخب آسیایی مصرف کننده انرژی بادی بررسی می کند. داده های پانل مورد استفاده برای دوره (2013-2005) می باشد. در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از آزمون علیت گرنجر پنلی رابطه کوتاه مدت، میان متغیرها بررسی شده و با استفاده از مدل تصحیح خطا ECM، وجود روابط بلندمدت بررسی گردد و با استفاده از شیوه FMOLS ضرایب متغیرهای مدل برآورد شود. نتایج مطالعه حاکی از آن است که وجود روابط بلندمدت در هر دو مدل تایید می شود. از این رو، انرژی بادی اثر مثبت طولانی مدت بر رشد اقتصادی دارد در حالی که هیچ اثری بر انتشار CO2 ندارد. نتایج آزمون علیت گرنجر پنلی حاکی از آن است که در مدل CO2 رابطه علیت کوتاه مدت دو طرفه بین انتشار CO2 و رشد اقتصادی و همچنین بین انتشار CO2 و جمعیت شهرنشینی وجود دارد. یک ارتباط یک طرفه از GDP به جمعیت شهرنشینی نیز وجود دارد.