عمران و پروژه
سال:1398 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:6

در دنیای امروز شاهد راه اندازی، حفظ، کنترل و بهره برداری از پروژه های گوناگون هستیم. پروژه هایی که دارای هزینه های بالایی هستند و استفاده بهینه از این سرمایه در اقتصاد کنونی کشور بسیار مورد توجه مدیران می باشد. از طرف دیگر از هر پروژه ای انتظار می رود که در زمانی معین به اهداف از پیش تعیین شده خود برسد. امروزه ضرورت احداث سریع خطوط مترو در کلان شهر تهران که درگیر معضل ترافیکی شدید می باشد بر کسی پوشیده نیست. علی رغم فهم این موضوع از طرف مسئولین و اقدامات خوبی که تا این لحظه در این جهت صورت گرفته است. با این حال تلاش بیشتر و عزم جدی تری در رسیدن به سرعتی قابل قبول در ساخت و تکمیل خطوط مترو لازم است. برای اجرای سریع پروژه ها از اصول مهندسی همزمان، تحت عنوان روش اجرای سریع در پروژه های ساخت استفاده می شود. در روش اجرای سریع راه کارهایی همچون افزایش منابع، مهندسی همزمان، همپوشانی بین فازها، مهندسی ارزش، کار تیمی توسط تیم چند کارکردی، بهبود ارتباطات و انتقال اطلاعات و تسریع در تصمیم گیری، استفاده از روش های قراردادی موثر (انتقال ریسک ها به صورت موثر) می باشد که با استفاده صحیح از این راه کارها موجب تسریع در اجرای پروژه می شود لذا در این مقاله راهکارهای مدیریتی جهت اجرای پروژه ها به روش اجرای سریع در پروژه های عمرانی کشور مورد بررسی قرار گرفته است.

حمل ونقل و جابه جایی کالا و مسافر در هر کشور، یکی از اجزای کلیدی توسعه اقتصادی-اجتماعی آن به شمار میرود و بخش عمدهای از بودجه ی ملی را به خود اختصاص میدهد. با توجه به سرعت بالای حمل ونقل هوایی در جابه جایی کالا و مسافر و تاثیر آن بر توسعه اقتصادی، در برنامه ریزی حمل ونقل کشور بسیار مورد توجه بوده و همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. پروژه های ساخت علی الخصوص فرودگاه امام خمینی به دلیل اهمیت زیاد در عمران و آبادی همواره مورد توجه مدیران بوده است. متاسفانه عدم توجه به موضوع نگهداری و تعمیرات، مشکلات زیادی در اینگونه از پروژه ها بوجود آمده است. این تحقیق در پی آن است عوامل مهم در نگهداری و تعمیرات این پروژه را شناسایی و اولویت بندی کند که در این راستا از روش تحلیل کیفی و کمی سلسله مراتبی AHP استفاده کرده است. از نتایج این پژوهش میتوان به تعداد پرواز ها، اجرای عملیات لاستیک زدایی، نوع هواپیما، باند جایگزین و وجود تاریخچه تعمیرات اشاره کرد.

اولین مطالعات برای انتخاب پیمانکاران در قراردادهای EPC به سالهای پیش باز می گردد. مطالعات انجام شده حاکی از این است که وجود پیمانکارن در قراردادهای EPC امری مهم و مفید برای پیمانکاران عمومی تلقی می شود و باعث کاهش ریسک، هزینه و به طور کلی بهبود اهداف پروژه می شود. پیمانکاران عمومی حجم کاری محدودی در رشته های تخصصی دارند و نمی قابلیتند نیروهای کاری تخصصی را به صورت تمام وقت در اختیار گرفته و بهره برداری، نگهداری و کنترل ماشین آلات تخصصی را که هزینه زیادی برای آنها دارد، انجام دهند. به همین دلیل پیمانکاران در قراردادهای EPC که به صورت تخصصی در یک یا چند رشته فعالیت خاص فعالیت می کنند قادر خواهند بود تا کارهای تخصصی را با هزینه کمتر و با کیفیت بالاتر انجام دهند. این پژوهش د با استفاده از دو رویکرد کیفی و کمی معیارهای انتخاب پیمانکاران جز را شناسایی و اولویت بندی کرد که این مهم از طریف مصاحبه و روش AHP و تاپسیس انجام شد. نتایج بیانگر این بود که 12 عامل مانند قابلیت اجرایی، مالی و تیم مهندسی مطلوب در انتخاب پیمانکاران در قراردادهای EPC دخیل هستند.

در این تحقیق سعی بر آن شد تا با استفاده از تجربیات کاری نگارندگان در زمینه پیمانکاری ساختمانی و فعالیت در پروژه های مسکن مهر دلایلی که به بروز اختلاف میان کارفرمایان و پیمانکاران در مسکن مهر منتهی شده اس جمع آوری گردد. . برای جمع آوری اطلاعات از روش مطالعات کتابخانه ای و توزیع پرسشنامه در بین پیمانکاران، کارفرمایان و مهندسین مشغول در پروژه های مسکن مهر استفاده شد. این تحقیق به روش پیمایشی-توصیفی کاربردی انجام گردید. از یافته های این تحقیق به شناخت دلایل پر اهمیت در بروز اختلاف و ریشه های ادعا و اختلاف بین کارفرمایان و پیمانکاران در مسکن مهر می توان اشاره کرد. هدف از جمع آوری این اطلاعات در نهایت کمک به پیمانکاران و کارفرمایان در تمام رشته ها به منظور کاهش خسارات و صدمات مالی و در نتیجه افزایش کیفیت و کارایی نیروهای متخصص بوده است. 23 عامل ادعا جمع آوری و در ادامه 10 منشا اصلی در بروز دعاوی پیمانکاران مسکن ساخت با تاکید بر کارفرمایان تعاونی ها، احصاء گردید.

امروزه اقتصاد بسیاری از کشورها از جمله کشور ایران به حمل و نقل های دریایی وابسته شده است، به طوری که شاهد افزایش ساخت سازه های ساحلی به عنوان محل پهلوگیری شناورهای تجاری و نظامی و نیز به عنوان سازه های نگهدارنده تاسیسات حمل بار هستیم. لذا در سال های اخیر مطالعات بسیاری در زمینه طراحی اسکله ها توسط کشورهای مختلف انجام گرفته که در نهایت روش طراحی براساس عملکرد به عنوان روشی با قابلیت اطمینان بسیار بالا جهت طراحی این سازه ها توسعه داده شده است. با توجه به اینکه کشور ایران نیز از نظر لرزه خیزی در منطقه فعال جهان قرار دارد و به گواهی اطلاعات مستند علمی و مشاهدات قرن بیستم از خطرپذیرترین مناطق جهان در اثر زمین لرزه های پرقدرت محسوب می شود، به همین دلیل روش طراحی براساس عملکرد در سال های اخیر توسط بسیاری از پژوهشگران جهت افزایش قابلیت اطمینان طرح سازه های ساختمانی در مقابل بارهای لرزه ای توسعه داده شده و جای خالی استفاده از این روش در طراحی سازه های حجیم و گران قیمتی مانند اسکله های شمع و عرشه دیده می شود. اهمیت این موضوع از این جهت است که هزینه های ساخت و نگهداری اسکله های شمع و عرشه به عنوان قسمت اصلی بنادر بسیار بالا بوده و وقوع آسیب هایی کنترل نشده در این سازه ها در هنگام زلزله می تواند منجر به صرف هزینه های اقتصادی بسیار زیادی برای کشور شود. لذا در این مطالعه به معرفی و بررسی آئین نامه طراحی لرزه ای اسکله های شمع و عرشه انجمن مهندسین آمریکا به همراه تمرکز بر روش طراحی براساس عملکرد پرداخته شده است.

طرح های عمرانی در حکم نبض اقتصاد جامعه هستند؛ به اعتبار این طرح ها، سرمایه گذاری های دولتی محقق و به همراه سرمایه گذاری های بخش خصوصی رشد اقتصادی را موجب می شوند. فعالیت های مربوط به طرح های عمرانی کشور، عمدتا پس از شکل گیری برنامه های توسعه اقتصادی اجتماعی دنبال و از محل درآمدهای عمومی مربوط به بودجه دولت تأمین شده است. قابلیتهای مهندسی ارزش در واقع توانایی مهندسی ارزش در بهبود عملکرد و افزایش بهره وری جوانب مختلف فعالیتهای اجرا شده در علوم مختلف چه از جنبه تئوری و چه از جنبه عملی می باشد که برای رسیدن به این هدف توجه به اجرای صحیح مراحل مهندسی ارزش در پروژه ها اهمیت به سزایی دارد. انجمن فیدیک در تمامی دنیا بعنوان تدوین کننده فرم های نمونه قراردادها برای کارهای مهندسی سیویل، ساختمانی، تاسیسات مکانیکی و برقی شناخته شده است در این پژوهش به بررسی شرایط عمومی پیمان بین ایران و فیدیک از منظر مهندسی ارزش پرداخته شده است.