دانشور پزشکی: نشریه پژوهشی پایه و بالینی
سال:1382 | دوره:10 | شماره:44 |تعداد مقالات:11

یکی از مشکلات مطرح در مورد همه مواد دندانی ترمیمی، ریز نشت است که منجر به پیامدهای نامطلوب در ترمیم های دندانی می شود. برای بررسی ریز نشت مواد مختلف نیاز به انجام مطالعات آزمایشگاهی ضرورت دارد. در آزمایشگاه معمولا از نمونه های انسانی استفاده میشود. ما از آنجا که تهیه نمونه های انسانی کاری وقتگیر و مشکل است و همچنین امکان آلوده بودن این نمونه ها به عفونتهای نظیر ایدز و هپاتیت وجود دارد، لذا بهتر است جانشینی مناسب برای دندان انسان انتخاب شود. دندان گاو تاکنون در مطالعات زیادی مورد استفاده قرار گرفته است و ما نیز در این مطالعه، از نظر ریز نشت آن را با دندان انسان مقایسه کرده ایم. در این مطالعه 10 دندان قدامی دائمی انسان و 10دندان قدامی دائمی گاو انتخاب و در سطح باکال و لینگوال هر کدام یک حفره کلاس V دارای دیواره های مینایی و عاجی تراشیده شد. به این ترتیب، تعداد نمونه ها که همان تعداد حفرات بود به 2 برابر افزایش یافت. سپس این حفرات با کامپوزیت پر گردید و نمونه ها 500 مرتبه ترموسایکلینگ شدند و پس از آن به مدت 24 ساعت داخل رنگ فوشین 2 درصد غوطه ور شدند. این نمونه ها پس از برش خوردن از وسط در زیر میکروسکوپ از نظر میزان ریزنشت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که در مینا میزان ریزنشت برابر با صفر است، ولی عاج دارای درجاتی از ریزنشت در هردو نمونه بود. همچنین عاج سطح باکال دندان گاو دارای ریزنشتی مشابه عاج دندان انسان در سطح باکال بود. اما عاج سطح لینگوال دندان گاو ریز نشت کمتری را نشان داد. با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان گفت که دندان قدامی دائمی گاو می تواند جانشینی مناسب برای دندان قدامی انسان در مطالعات ریزنشت باشد، البته برای تکمیل این مطالعات به تحقیقات بیشتر نیاز است.

بدون شک زخم آفتی عود کننده، از شایع ترین بیماریهای مخاط دهان است که با زخمهای دردناک منفرد یا متعدد در مخاط غیرکراتینیزه مشخص می شود. پرسیکا یک داروی صددرصد گیاهی است که از عصاره سه گیاه مسواک، بومادران و نعناع تشکیل شده، و دارای آثار ضد ویروسی، ضدقارچی و ضدالتهابی است. هدف از این مطالعه، بررسی اثر دهان شویه پرسیکا برضایعات آفتی بود. در این مطالعه، بیماران به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند و چهل بیمار دهان شویه پرسیکا و بیست بیمار پلاسبو دریافت کردند. در خصوص این بیماران پرسشنامه ای برای اخذ اطلاعات راجع به سن، جنس، سابقه ضربه، سابقه فامیلی، تعداد زخم، میزان تکرر وقوع آفت، مدت زمان حضور ضایعه، زمان ترمیم زخم و میزان اضطراب تکمیل شد. از بیماران خواسته می شد بلافاصله پس از بهبودی زخم مراجعه کنند. بیماران از نظر تغییر میزان درد و زمان ترمیم زخم به دنبال استفاده از دارو یا پلاسبو مورد قرار می گرفتند. طبق نتایج به دست آمده از آزمون مجذور کای دو طرفه (جداول A و (Bتفاوت معنا داری بین دو گروه دریافت کننده پرسیکا و پلاسبو از لحاظ تغییر میزان درد و زمان ترمیم ضایعات وجود داشت، طبق نتایج حاصل از این تحقیق می توان از دهان شویه گیاهی پرسیکا به جای داروهای شیمیایی که همگی مصنوعی اند و دارای عوارض جانبی نیز هستند، در درمان آفت استفاده کرد.

هدف این مطالعه، مقایسه دو دهان شویه کلرهگزیدین و پرسیکا در کنترل و پیشگیری از عوارض دهانی به دنبال شیمی درمانی است که در آن، تعداد 60 بیمار مبتلا به لوسمی حاد بستری در بخش انکولوژی بیمارستان شریعتی تهران مورد برسی قرار گرفتند و آثار و عوارض دو دهان شویه مذکور توسط تست های آماری مجذور کای در مورد بیماران مقایسه شد. یافته ها نشان داد در گروه مصرف کننده کلرهگزیدین، کاهش ایندکس پلاک نسبت به گروه پرسیکا اختلاف آماری معنا دار داشته است (P<0.0003) در مورد عفونت قارچی کاندیدیا در گروه پرسیکا بعد از دوهفته در 50 درصد بیماران (P<0.0007) و بعد از سه هفته در 53.3 درصد (P < 0.0009) عفونت قارچی دیده شد، ولی در گروه کلرهگزیدین در هیچ کدام از هفته ها در بروز عفونت قارچی اختلاف آماری معنا دار دیده نشد. در مورد التهاب گوشه لب و موکوزیت نیز در هیچ کدام از دو گروه در طول درمان، اختلاف آماری معنادار دیده نشد، در مورد ایجاد رنگ بر روی دندانها در گروه کلرهگزیدین بعد از 4 هفته در 43.3 درصد از بیماران تغییر رنگ دندان مشاهده شد که این اختلاف معنادار بود (P < 0.0005) ولی در گروه پرسیکا، اختلاف آماری معناداری در خصوص تغییر رنگ دیده نشده، ایندکس لثه در گروه کلرهگزیدین بعد از 4 هفته در 16.6 درصد از بیماران افزایش داشت. در حالی که در گروه پرسیکا در 30 درصد بیماران افزایش ایندکس لثه بعد از چهار هفته مشاهده شد.

بی دندانی، نقص عضوی شایع در جوامع بشری است و میزان شیوع آن، وضعیت سلامت دهان و دندان جامعه را نشان میدهد. سازمان بهداشت جهانی بررسی و ثبت دوره ای این شاخص در فواصل سنی خاص را به عنوان تعیین کننده وضعیت بهداشت دهان ودندان توصیه کرده است. به دلیل آنکه براساس سوابق موجود در این خصوص در شهرهای همدان، تربت حیدریه، یزد و کازرون تحقیقی صورت نگرفته بود. این شاخص در نقاط شهرهایی که به صورت تصادفی انتخاب شده اند اندازه گیری شد. مقاله حاضر گزارش این تحقیق در چهار شهر ایران است. از بین جمعیت 35 سال به بالای شهر همدان، تربت حیدریه، یزد و کازرون با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی 2300 (Clustor-random sampling) نفر انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه یک مطالعه مقطعی - توصیفی در فاصله زمانی سالهای 77-79 در این شهرها صورت گرفت. هدف اصلی به دست آوردن میزان شیوع بی دندانی در این چهار شهر بود. رابطه این نقص عضو با رعایت بهداشت، جنسیت، شغل، سطح سواد و استفاده از بیمه های درمانی مورد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد که شیوع بی دندانی در شهرستان همدان 52.04 درصد، در شهرستان تربت حیدریه 32.8 درصد، در شهرستان یزد 40.7 درصد و در کازرون 39.3 درصد جامعه است. میزان فراوانی نسبی با دندانی کامل در جمعیت بررسی شده همدان 5.78 درصد، در تربت حیدریه 3.40 درصد، در یزد و کازرون 6 درصد بود. در این مطالعه بین سن، شغل، سطح سواد، درآمد، سابقه مسواک زدن، استفاده از بیمه خدمات درمانی و بی دندانی رابطه معناداری مشاهده شد. بین جنسیت افراد بررسی شده و استفاده از سیگار و بی دندانی رابطه معنا داری وجود نداشت.

توموگرافی خطی از روشهای تصویربرداری به منظور بررسی فک، قبل از قرار دادن ایمپلنت های دندانی است. هدف از این تحقیق بررسی دقت و اعتبار این روش تصویربرداری در فک پایین انسان است. هشت فک پایین انسان که دارای نقاط بی دندانی در قسمت خلفی بودند، انتخاب گردیدند، سپس در خط میانی، برش عمودی داده شدند و از میان آنها هشت نیم فک انتخاب شدند. در هر نیم فک دو نقطه یکی در ناحیه مولاردوم و دیگری در ناحیه بر مولار دوم انتخاب شد و از این محلها تصویربرداری به روش نوموگرافی خطی به عمل آمد. آنگاه محلهای تصویربرداری شده توسط اره بریده و اندازه گیری هایی انجام شد که شامل اندازه گیری در بعد افقی در سه محل با فواصل پنج میلی متر از سطح و از یکدیگر و سنجش فاصله بین سطح و مرز بالای کانال ماندیبولار در بعد عمودی بود. ترسیمهایی توسط چهار رادیولوژیست دهان و فک در دو نوبت از روی تصاویر به دست آمده انجام شد. با مقایسه این اندازه ها با اندازه های واقعی به دست آمده از برشهای فکی به این نتیجه رسیدیم که در نشان دادن فاصله بین سطح استخوان و کانال ماندیبولار تفاوت معناداری بین این روش و مشاهده واقعی وجود ندارد (P > 0.05) ولی دقت آن در اندازه گیری افقی پایین است و از شش محل افقی اندازه گیری شده در پنج محل تفاوت معنا داری بین این روش و مشاهده واقعی وجود داشت و فقط در فاصله پنج میلی متری از سطح در ناحیه پری مولارها این تفاوت معنا دار نبود. بین اندازه های حاصل از مشاهدات رادیولوژیستهای مختلف و همچنین مشاهدات یک رادیولوژیست در دو نوبت مختلف، اختلاف معنا داری وجود نداشت (P > 0.05) که این امر، نشاندهنده اعتبار بالای این روش تصویربرداری است.

60 کانال مزیالی دندان های مولر اول و دوم فک پایین و 60 کانال باکالی دندان های مولر اول و دوم فک بالا که انحناب آنها با روش  Schneider بین 10 تا 40 درجه برآورد شد. انتخاب و به چهار گروه 30 عددی تقسیم شدند و در گروههای چهارگانه به ترتیب روش "Step Back + فایل K-type" ، "Step Back + فایل K-Flex" ، "Passive Step Back + فایل K-Flex" برای اینسترومنتیشن کانال ها به کار گرفته شد. سپس بار دیگر زاویه کانال با همان روش اندازه گیری گردید. نتایج با آزمون آماری "تی" و واریانس، مبین حفظ بهتر زاویه کانال و ارجحیت روش Passive Step Back و فایل K-Flex بر روش Step Back و فایل K-type به صورت معنا دار بود. (P < 0.01)

این مطالعه واکنش ماده جایگزین استخوان جدید را بررسی می کند. با بررسی راحتی کاربرد جراحی، سازگاری حیاتی با استخوان و مخاط دهان، ثبات ناحیه پیوند و عوارض پودر جانشین استخوان جدید (نئو-اوس) مشخص می گردد. همچنین با پیگیری رادیوگرافی مدت زمان مورد نیاز برای جذب نئو- اوس در استخوان ماندیبل انسان و جانشینی آن با استخوان مشخص می گردد. در این بررسی، واکنش نئو-اوس در استخوان آلوئلار دندان های عقل ماندیبل 40 بیمار تحت پیگیری قرار گرفت. نتیجه آن که کاربرد جراحی نئو-اوس آسان وسازگاری حیاتی آن با بافت استخوانی و مخاط دهان (عدم ظاهر شدن التهاب و عفونت) مشاهده گردید. با بررسی رادیوگرافی مشاهده شد که به طور متوسط به 12 ماه برای تحلیل نئو-اوس و جایگزینی آن با استخوان نیاز است.

تعداد 160 دندانهای مولروایتال، از مراجعان به بخش اندو دانشکده دندانپزشکی شاهد براساس معیارهای تحقیق انتخاب و به طور تصادفی به چهار گروه آزمایشی تقسیم گردیدند. پس از بی حسی، از سطح اکلوزال دندان ها به میزان 0.75 میلی متر کاسته شد پس از اتمام پاکسازی و شکلدهی در جلسه اول به روش استپ-بک (Step Back) در گروههای آزمایشی به ترتیب از سه داروی دیکلوفناک سدیم، دیفن هیدرامین 1 درصد و سرم فیزیولوژیک به میزان CC0.1 به طور موضعی استفاده گردید. پس از پانسمان باکلتوزول، پرسشنامه ای برای کسب اطلاع ار درد و تورم در فواصل 4 ساعت، 7 ساعت، 24 ساعت ، 48 ساعت، و یک هفته به بیمار داده شد. پس از مراجعه بیمار به فاصله یک هفته، ریشه دندان ها با روش لترال و سیلر AH26 و و گوتاپرگاپر شد. پس از آنالیز آماری، اختلاف معناداری بین گروه شاهد منفی و شاهد مثبت با دیکلوفناک سدیم (P=0) و دو گروه دیفن هیدرامین و دیکلوفناک سدیم از نظر درد وجود داشت (P=0). میزان بروز تورم بین گروه ها یکسان نبود و اختلاف معناداری بین دو گروه دیکلوفناک سدیم و شاهد مثبت (P=0) و دو گروه مشاهده منفی و شاهد مثبت (P=0) وجودداشت.