پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که به منظور مقایسه آثار دو نوع تمرین درمانی افزاینده قابلیت حرکت قفسه سینه و تقویت دیافراگم بر کیفیت تنفسی مددجویان مبتلا به ضایعات نخاعی انجام شده است. در این مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، مددجویان بستری در آسایشگاه با استفاده از جدول اعداد تصادفی و با در نظر گرفتن کلیه شرایط یکسان سازی نمونه ها و نیز کنترل عوامل مخدوش کننده در دو گروه 20 نفری قرار گرفتند. به علت لزوم مقایسه تغییرات فاکتورهای ارزیابی کننده کیفیت وضعیت تنفسی پس از تمرینات درمانی در هر دو گروه آزمایشی، ابتدا مددجویان از لحاظ علایم کلینیکی عوارض ریوی (وجود تنگی نفس، سرفه و دفع ترشحات تنفسی) و با اجرای تست فعالیت ریوی و گازهای خون شریانی مورد بررسی قرار گرفتند و سپس گروه اول روش های تقویت دیافراگم، شامل تمرینات با وزنه روی اپی گاسترو استفاده از کمربند باراچ و گروه دوم روش های افزاینده قابلیت حرکت قفسه سینه، شامل تنفس عمیق شکمی، تنفس حلقی زبانی و مانور جابه جایی هوا را هر یک در 15 جلسه و هر جلسه به مدت 20 دقیقه انجام دادند. پس از اتمام تمرینات تنفسی، مددجویان هر دو گروه با دیگر با استفاده از روش های ارزیابی قبل از تمرینات تنفسی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند که نتایجی به شرح زیر حاصل شد:ــ در هر دو گروه آزمایشی، آزمون ((تی)) به طور معنادار افزایش ظرفیت حیاتی ریوی، ظرفیت حیاتی فشاری و حجم هوای بازدم فشاری در ثانیه اول را نشان می دهد. در مقایسه دو گروه با انجام آزمون ((تی)) روش افزاینده قابلیت حرکت قفسه سینه با (p<0/05) تاثیر بیش تری داشته است.ــ در آنالیز گازهای خون شریانی آزمون ((تی)) با (p<0/05) موید افزایش فشار سهمی اکسیژن و کاهش فشار سهمی دی اکسیدکربن در خون شریانی در گروه افزاینده قابلیت حرکت قفسه سینه است، در صورتی که فاکتورهای مذکور در گروه تقویت دیافراگم تغییر معناداری نداشته است.ــ در بررسی و مقایسه معیارهای کلینیکی، آزمون مک نمار با (p<0/05) نمایانگر افزایش معنادار دفع ترشحات تنفسی پس از تمرینات تنفسی در گروه افزاینده قابلیت حرکت قفسه سینه است در صورتی که در گروه تقویت دیافراگم، تغییرات معنادار نبوده است.ــ آزمون مک نمار با (p<0/05) در گروه تقویت دیافراگم نشان می دهد که مددجویان در حین تمرینات تنفسی دچار تنگی نفس شده اند، ولی در گروه افزاینده قابلیت حرکت قفسه سینه، میزان تنگی نفس ایجاد شده معنادار نبوده است.