علوم زمین
سال:1398 | دوره:29 | شماره:114 |تعداد مقالات:31

کانسار آهن کوه بابا در فاصله 70 کیلومتری جنوب هشترود، استان آذربایجان شرقی، شمال باختر ایران واقع می باشد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در اطراف این ذخیره مشتمل بر سنگهای آتشفشانی-رسوبی الیگومیوسن، توده های نفوذی پلیوسن وگنبدهای داسیتی پلیوسن هستند. سنگ میزبان اصلی کانی سازی آهن شامل واحدهای گابرو-نوریت، پیروکسن هورنبلند گابرو-نوریت و مونزودیوریت می باشد. مطالعات دورسنجی (با استفاده از تصاویر ماهواره ای Sentinel) مبین حضور خطواره ها، ساختارهای گسلی با روند شمال شرقی-جنوب غربی و پهنه های دگرسانی مختلف می باشد. دگرسانی گرمابی پروپیلیتیک (اپیدوت، کلریت و سریسیت) عمدتاً در بخش های داخلی کانسار غالب بوده که به تدریج در بخش های خارجی و پیرامونی به پهنه های دگرسانی آرژیلیک تغییر می نماید. بر اساس روابط صحرائی و مطالعات میکروسکوپی، کانسنگها بافت های توده ای، رگه-رگچه ای، برشی، و پراکنده را به نمایش می گذارند. مطالعات ژئوشیمیایی آشکار نمود که مقدار FeT در نمونه های مغزه حفاری در بازه ای از 85/3 الی 2/63 درصد وزنی متغیر است. در این پژوهش، مطالعات مغناطیس سنجی زمینی انجام گرفت و نقشه های شدت کل، برگردان به قطب، سیگنال تحلیلی، مشتق اول قائم و ادامه فراسو با هدف شناسائی پهنه های بالقوه کانی سازی عمیق و کم عمق زیر سطحی تهیه گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهند که دو ناهنجاری، یکی در شمال و دیگری در بخش های مرکزی محدوده مورد مطالعه قابل تشخیص است که تقریباً منطبق بر محل توده های نفوذی هستند.

آتشفشان های احمد آباد، طهمورث و قره طوره بخشی از مراکز آتشفشانی موجود در محور قروه-بیجار و جزیی از برونزد های ماگمایی بازوی شمالی زون سنندج سیرجان، با عنوان همدان-تبریز، را تشکیل می دهند. ترکیب سنگ های آتشفشانی بطور عمده بازالت و بافت های پورفیری، میکرولیتیک پورفیری و گلومروپورفیری به وفور قابل مشاهده هستند. فنوکریست های عمده شامل کلینوپیروکسن و الیوین می باشند. فراوانی کلینوپیروکسن در بازالت های قره طوره کمتر و کانی الیوین به عنوان فنوکریست عمده در سنگ های این مرکز آتشفشانی یافت می شود. درشت بلورهای کلسنوپیروکسن منطقه بندی عادی، در برخی موارد معکوس و آثار خوردگی خلیجی نشان می دهند، که حاکی از عدم تعادل با مذاب میزبان است. نتایج بررسی شرایط فیزیکوشیمیایی حاکم بر ماگما (دما و فشار) با استفاده از کانی کلینوپیروکسن حاکی از آن است که سنگ های آتشفشان های احمدآباد و طهمورث در دمای 1100 تا 1300 درجه سانتیگراد و فشار 3 تا 11 کیلوبار و بازالت های آتشفشان قره طوره در دمای 800 تا 1100 درجه سانتیگراد و فشار 0 تا 3 کیلوبار تشکیل شده اند. . فوگاسیته بالای اکسیژن در این سنگ ها و هم سویی دما و فشار درشت بلورهای الیوین در این منطقه، با دما و فشار بلورهای کلینوپیروکسن در احمد آباد و طهمورث همگی نشان میدهند که بلورهای کلینوپیروکسن در منطقه قره طوره در اعماق کمتر و احتمالاً در یک مخزن نیمه عمیق، شکل گرفته اند.

در این مطالعه مقادیر ناشی از جذب ذاتی و پراکنش، با استفاده از برآورد تضعیف حاصل از امواج دنباله ای و برشی جداسازی گردیده است. با توجه به وجود گسل های مهم، شهرهای پرجمعیت، رژیم لرزه زمین ساختی فعال و آتشفشانی بودن منطقه شمال غرب فلات ایران، برآورد مقادیر جذب امواج لرزه ای از اهمیت فراوانی برخوردار است. بدین منظور با استفاده از داده های زمین لرزه های ثبت شده در منطقه مورد مطالعه، مقادیر جذب امواج برشی و دنباله ای برآورد و میزان سهم جذب حاصل از پراکنش و ذاتی تخمین و جداسازی گردید که نتایج آن حاکی از غلبه اثرات جذب ذاتی در مقایسه با جذب ناشی از پراکنش در منطقه مورد مطالعه است. در منطقه شمال غرب ایران فلات ایران، نواحی اطراف گسل شمال تبریز و همچنین شهر تبریز از جایگاه لرزه زمین ساختی ویژه ای برخوردار هستند، از این رو نتایج این مطالعه علاوه بر منطقه شمال غرب ایران، برای شهر تبریز و همچنین گسل شمال تبریز نیز محاسبه و ارائه گردید. در هر سه ناحیه، سهم جذب ذاتی به مراتب بیشتر از جذب ناشی از پراکنش برآورد شد که بیانگر بی هنجاری های زمین ساختی و سرعتی در مناطق یاد شده می باشد. در این مطالعه بیش از 100، 000 نگاشت لرزه ای با نسبت سیگنال به نوفه مناسب که در بازه زمانی سال های 2006 تا 2014، ثبت شده بودند مورد استفاده قرار گرفتند که حجم فراوان داده و چگالی زیاد مسیر پرتوها امکان تخمین ضریب کیفیت با دقت بالا و در ادامه روند جداسازی جذب ذاتی و جذب حاصل از پراکنش امواج لرزه ای را فراهم نمود.

شکست هیدرولیک به عنوان یکی از روش های موثر و کاربردی است که باعث افزایش تولید می گردد در مخازن نفتی و گازی که این روش به کارگیری می شود میزان تولید به صورت مستقیم به میزان و نحوه گسترش شکستگی بستگی دارد. در این پژوهش، تحلیل رفتار شکستگی ها و بررسی میزان شکستگی با خروجی مدل های قبلی مقایسه شده و نتایج آن نشان می دهد که پس از تزریق و پمپاژ گسترش و بازشدگی شکستگی ها در حال تغییر است. در مرحله بعدی نکته مهم میزان فشار تخلخلی در طول شکستگی است که باید مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. در این روش با در نظر گرفتن دو پارامتر تغییر فشار منفذی در طول شکستگی ها و میزان شکست از طریق عملیات مدلسازی تحت شرایط واقعی سازند بهره ده به روش اجزای محدود انجام گردید. در این روش از ابتدا نحوه تزریق و پمپاژ پروپانت را در نظر گرفته شد و در نهایت مقایسه نتایج با روش ها و مطالعات قبلی بیانگر کاربردی بودن این روش خواهد بود.

منطقه عباس آباد در شمال خاور سربیشه، در بخش شمالی زمیندرز سیستان و در استان خراسان جنوبی واقع شده است. در این منطقه سنگ-های آتشفشانی ترشیری با ترکیب حدواسط تا اسیدی شامل آندزیت بازالتی، آندزیت و داسیت رخنمون دارند. کانی های تشکیل دهنده در سنگ های آندزیت بازالتی شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و الیوین، در آندزیت ها شامل پلاژیوکلاز، هورنبلند، پیروکسن و در داسیت ها شامل پلاژیوکلاز، کوارتز، بیوتیت و هورنبلند هستند. سنگ های مورد مطالعه دارای ماهیت کالک آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا می باشند. اغلب نمونه ها غنی شدگی در (K, Rb, Sr, Cs) LILEs (به استثنای (Ba نسبت به HFSEs (Y, P, Ti, Ta, Nb) را نشان می دهند که بیانگر وابستگی این سنگ ها به محیط فرورانش و حاشیه قاره ای فعال می باشد. مقادیر نسبتا پایین (La/Yb)N )67/7 تا 48/13) و Dy/Yb (کمتر از 2) در گدازه های عباس آباد، نشان دهنده رخداد ذوب بخشی گوشته در منطقه انتقالی ذوب بخشی اسپینل-گارنت لرزولیت است. بر اساس غلظت عناصر کمیاب Ce، Yb و Sm، ماگما از عمق حدود 95 تا 105 کیلومتری منشاء گرفته است.

در این تحقیق زیست چینه نگاری و سنگ چینه نگاری نهشته های کرتاسه پسین در برش جنوب روستای مراکان به ضخامت 320 متر مطالعه شده است. مرز برخورد زیرین آهک های پلاژیک با رسوباتی به سن کرتاسه پیشین بوده و سطح تماس بالایی آن با رسوبات کواترنر و توده-های آذرین است. بر اساس مشاهدات صحرایی و گوناگونی سنگ شناسی در این توالی، 8 واحد سنگی تشخیص داده شده است. از این توالی 102 نمونه سیستماتیک برداشت و مقاطع نازک آنها مطالعه شده است. در این مطالعه 41 گونه متعلق به 15 جنس از روزن-بران پلانکتونیک شناسایی و محدوده حضور آنها در برش مورد مطالعه تعیین شد. برای شناسایی جنس و گونه های روزن بران ازPostuma (1971) و Caron (1985) و همچنین از Leoblich and Tappan (1987 and 1988) و Permoli Silva and Verga (2004) استفاده شده و مدل زیست زون این نهشته ها بر اساس الگوی پیشنهادی Robazynsky and Caron (1995) و Permoli Silva and Verga (2004) ارائه شده است. بر اساس پراکندگی چینه شناسی روزن بران پلانکتون نهشته های کرتاسه در برش چینه شناسی مورد مطالعه، این نهشته ها به 9 زیست زون تقسیم و با زیست زون های استاندارد جهانی مطابقت داده شده که به شرح زیر است: Dicarinella concavata Interval Zone (Robazynsky and Caron 1995) Dicarinella asymetrica Total range Zone(Robazynsky and Caron 1995) Globotruncanita elevata IntervalrangeZone(Robazynsky and Caron 1995) Globotruncana ventricosa IntervalZone (Robazynsky and Caron 1995) Rodotruncana calcarata Total range Zone(Robazynsky and Caron 1995) Globotruncanella havanensis Partial Range Zone (Robaszynski and Caron, 1985) Globotruncana aegyptiaca Interval Zone (Robazynsky and Caron 1995) Gansserina gansseri IntervalZone (Robazynsky and Caron 1995) Abathamphalus mayaroensis Total range Zone(Robazynsky and Caron 1995) سن آهک های پلاژیک در این برش بر مبنای روز ن بران پلانکتونیک، از کنیاسین پسین تا ماستریشتین پسین تعیین شده است. با توجه به مطالعه رخساره های میکروسکوپی شناخته شده، آهک های پلاژیک این برش در حاشیه شلف عمیق تشکیل شده و با توجه به فسیل های شناسایی شده به ویژه اشکال پلانکتونیک و کیل دار، لایه های آهکی مزبور در ناحیه عمیق نهشته شده است.

سنگ های آذرین خروجی مجموعه آذرین کوله سنگی-ملک سیاه کوه شامل بازالت آلکالن، بازالت، آندزیت بازالتی، آندزیت، داسیت و تراکیت هستند. در نمودار K2O در برابر SiO2، نمونه های بازالتی در محدوده شوشونیتی و سایر نمونه ها در محدوده کالک آلکالن پتاسیم متوسط قرار می گیرند. همچنین، متوسط نسبت های La/Yb، Rb/Zr و Cs/Hf در بازالت های آلکالن و ساب آلکالن به ترتیب 7، 47 و 63 برابر N-MORB است. غنی شدگی قابل توجه از عناصر LIL و LRE و فقیر شدگی نسبی از HREE ها نشان می دهد که گوشته غنی شده تر از منشاء OIB بوده و در محدوده پایداری فلوگوپیت و گارنت قرار دارد. مدل سازی ذوب غیرمدال ترکیب منشاء نمونه های دارای MgO بیش از 6 % وزنی، بیشترین همخوانی را با ذوب بخشی حدود 5% از مخلوط گوشته های فلوگوپیت لرزولیتی و گارنت لرزولیتی به ترتیب به نسبت 80 % و20% دارد. مدلسازی AFC و مقادیر Pb در برابر Pb/Ce، و Rb در برابر K/Rb با وقوع آلایش در سنگ های تفریق یافته تطابق دارد. همچنین، تهی شدگی از Y و افزایش نسبت Sr/Y در سنگ های تفریق یافته به علاوه نسبت Rb/Nb بیش از 8 با وقوع آلایش پوسته ای در این نمونه ها مطابقت دارد.

توده های گرانیتوئیدی اواخر پالئوسن-اوایل ائوسن در شمال پهنه ی جوش خورده سیستان، به عنوان ابزارهایی بالقوّه جهت ثبت رویدادهای زمین ساختی در نظر گرفته می شوند. بررسی های ساختاری بر روی توده گرانیتوئیدی زهری بر پایه ی فن ناهمسانگردی پذیرفتاری مغناطیسی(AMS)، داده های تازه ای جهت دستیابی به ساختارهای درونی و بازسازی کینماتیکی فراهم می کند. این توده با روند کلی شمال باختر-جنوب خاور دربردارنده ی گرانیت تا لوکوگرانیت است. بر پایه ی نتایج برآمده از واکاوی بیش از 360 نمونه تهیه شده از 36 ایستگاه، این توده پذیرفتاری مغناطیسی پایینی را نشان داده است و مشاهدات سنگ نگاری روشنگر نقش آشکار کانی-های پارامغناطیس همچون بیوتیت و آمفیبول به عنوان مهم ترین کانی آهن دار و عامل اصلی ناهمسانگردی پذیرفتاری مغناطیسی است. برگوارگی های مغناطیسی با میانگین شیبی متوسط به موازات کشیدگی کلّی توده و خطوارگی های مغناطیسی نیز با راستای غالب NE-SW تا N-S به سمت جنوب باختر (با سوگیری میانگینN197° , 32° )، طی جایگیری و تبلور ماگما گسترش یافته اند. توده زهری در یک خاستگاه کششی تحت کنترل راستای بازشدگی NNE-SSW در فضاهای برآمده از فعّالیت پهنه های برشی چپگرد واقع در پایانه-های سامانه گسلی نهبندان در اوایل ائوسن جایگیری شده است.

برآورد مقدار تغذیه یکی از مهمترین پارامترهای مطالعات هیدروژئولوژیکی برای محاسبه بیلان می باشد. نقشه پهنه بندی پتانسیل تغذیه با استفاده از هشت لایه اطلاعاتی لیتولوژی، مقدار شیب، جهت شیب، تراکم شبکه آبراهه ها، بارش، تراکم شکستگی ها، ا پی کارست و عوارض کارستی، پس از وزن دهی به روش کارشناسی و تلفیق در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) تهیه گردید. برای وزن دهی عوامل موثر بر تغذیه از نقشه های زمین شناسی و بازدید های صحرایی استفاده گردید. با توجه به نتایج بدست آمده منطقه مورد نظر به 4 بخش با پتانسیل تغذیه 15، 25، 35 و 45 درصد تقسیم گردیدند. مساحت مربوط به هر یک از بخش های فوق الذکر به ترتیب حدود 251، 879، 943 و 200 کیلومتر مربع می باشند. متوسط تغذیه در کل محدوده 30 % برآورد گردید. بر اساس مقدار تغذیه و متوسط بارش سالیانه (164 میلی متر) مقدار کل تغذیه در رشته کوه شتری حدود 112 میلیون متر مکعب برآورد می گردد، که از این مقدار 25 میلیون مترمکعب توسط چشمه ها و چاه های موجود در رشته کوه تخلیه و حدود 87 میلیون متر مکعب، سبب تغذیه آبخوان های مجاور می شوند. چشمه های بزرگ رشته کوه شتری ازمیغان، قنبر و کریت می باشند که متوسط دبی آنها 63، 60 و 24 لیتر بر ثانیه و متوسط هدایت الکتریکی آنها 1640، 601 و 825 میکروموس بر سانتیمتر می باشد. تعیین مساحت حوضه آبگیر این چشمه ها بر مبنای مقدار تغذیه به روش معادله بیلان آب و روش توالی چینه شناسی، وضعیت زمین شناسی و مورفولوژیکی، نشان دهنده اختلاف کمتر از 15% می باشد که مقدار درصد تغذیه بدست آمده را تائید می کند.

به منظور مطالعه مرجان های پرمین در شمال باختر ایران، برش چینه شناسی در کوه های علی باشی انتخاب و مورد نمونه برداری قرار گرفت. پس از مطالعه میکروسکپی برشهای طولی، عرضی و سریالی متعدد تهیه شده از بیش از 180 سنگواره مرجانی تعداد 12 گونه متعلق به 6 جنس از مرجان های روگوزا و تابولا شناسایی شد. توالی پرمین منطقه جلفا، قلمرو دو نوع فونای مرجانی است. قلمرو فونای واگینوفیلیده شامل جنس های شاخص مرجانهای کلنی حوضه تتیس مانند Ipciphyllum و Waagenophyllum به دیرینگی پرمین میانی؟ پسین است. قلمرو فونای سیاتاکسونیا به دیرینگی پرمین پسین شامل نماینده های فیلوژنتیک آخرین مرجان های روگوزاست و غالباً دربردارنده جنس Pentaphyllum است که با فراوانی زیاد، تا نزدیکی حادثه انقراضی انتهای پرمین در رأس سازند علی باشی به حیات خود ادامه داده داده است. همچنین آخرین و جوانترین مرجان تابولا پیش از رویداد انقراضی پرمین پسین در منطقه جلفا، جنس Protomichelinia دانسته شده است. فونای مرجانی پرمین شمال باختر ایران به خوبی با فونای پرمین آباده در ایران مرکزی و فونای قفقاز جنوبی شباهت دارد. همچنین مرجانهای فونای واگینوفیلیده مشابه فونای هم سن در جنوب چین هستند، در حالی که مرجانهای سیاتاکسونیای پرمین پسین بوم گرایی بالایی را نشان می دهند.

کانسار آهن دره رحیم در 25 کیلومتری جنوب شهر کاشان واقع شده است و در کمربند ماگمایی ارومیه-دختر و بخشی از توده نفوذی قهرود را تشکیل می دهد. ب مطالعات ژئوشیمیایی توده نفوذی، نشان دهنده ی ماهیت کالک آلکالن متاآلومین و گرانیت های کمان آتشفشانی(volcanic arc granite) و از نوع گرانیت های آذرین( تیپ I ) می باشد. طبق مطالعات مینرالوگرافی، ماده معدنی به طور عمده از منیتیت تشکیل شده است. هماتیت، گوتیت و کانی های سولفیدی مانند کالکوپیریت، پیریت و کانی کربنات مس( مالاکیت) نیزآن را همراهی می نمایند. و نمودارهای Ni/(Cr+Mn) به Ti+V و Ca+Al+Mn به Ti+V شواهد کانی شناسی، ساخت و بافت، ژئوشیمی و محیط زمین ساختی نشان می دهد که کانه زائی دره رحیم، مشابه اسکارن های آهن-مس کلسیمی است.

ضریب کیفیت موج برشی Q_s از جمله پارامترهای کلیدی یک ناحیه لرزه خیز جهت مطالعات زلزله شناسی و زلزله شناسی مهندسی می باشد. در مطالعه حاضر این ضریب در ناحیه زوج زمینلرزه های 1391 اهر-ورزقان با استفاده از روش معکوس تعمیم یافته بر مبنای پنجره امواج برشی حاصل از پسلرزه های این دو زمینلرزه بررسی شده است. 2860 رکورد سه مؤلفه ای باند پهن و 540 رکورد تک مؤلفه ای باند کوتاه از 1650 پسلرزه با بزرگی M_c بین 0. 2 تا 3. 0 استفاده شد. رکوردها حاصل از ثبت پسلرزه ها در مدت 29 روز توسط شبکه لرزه نگاری موقت مرکز تحقیقات زمینلرزه شناسی دانشگاه فردوسی مشهد در 5 ایستگاه باندپهن و 5 ایستگاه دورکوتاه میباشد. از آنجاییکه روش معکوس تعمیم یافته برای حذف اثر چشمه به ساختگاه مرجع نیازمند است، انتخاب ساختگاه مرجع با استفاده از نتایج روش نسبت طیفی (H/V) در ایستگاههای باندپهن و همچنین موقعیت توپوگرافی ایستگاه ها انجام شد. وابستگی بسامدی ضریب کیفیت موج برشی در محدوده 1. 0 تا 10 هرتز مطالعه و به رابطه Q_s=43 f^1. 52 برازش داده شد. این مقدار پایین ضریب کیفیت موج برشی و وابستگی شدید بسامدی را میتوان به ناهمگنی بسیار زیاد پوسته و لرزه خیزی فعال منطقه نسبت داد.

در این پژوهش، زیست چینه نگاری و تعیین عمق دیرینه سازند گورپی در برش جنوب غرب مورد مطالعه قرار گرفته است. ضخامت سازند گورپی در این برش 160 متر است و سنگ شناسی آن به طور عمده شامل سنگ آهک، مارن، سنگ آهک مارنی و شیل است. مرز زیرین آن با سازند ایلام همشیب و مرز بالایی آن با سازند امیران ناپیوسته است. در این مطالعه 50 گونه متعلق به 24 جنس از روزن بران شناور و بنتیک تشخیص داده شده است که براساس گسترش چینه شناسی این روزن بران، 6 زون زیستی معرفی شده است. این زونها شامل Globotruncana ventricosa Interval Zone, Radotruncana calcarata Taxon Range Zone, Globotruncanella havanensis Partial Range Zone, Globotruncana aegyptiaca Interval Zone, Gansserina gansseri Interval Zone, Contusotruncana contusa Interval Zone. با توجه به زونهای زیستی معرفی شده سن سازند گورپی در این برش کامپانین میانی تا ماستریشتین پسین تعیین شده است. عمق 450 تا 600 متر، براساس نسبت درصد روزن بران شناور/ بنتیک و در صد موفوتایپ 3 وبا استفاده از فرمول Depth = e (3. 58718 + (0. 03534 × %P*)) پیشنهاد می شود.

در دهه های اخیر به دلیل رشد روزافزون جمعیت در منطقه مشگین شهر و به تبع آن افزایش تقاضا برای استفاده از آب برای شرب، کشاورزی و صنعت باعث شده است که آب زیرزمینی به عنوان مهمترین منبع آبی منطقه مورد توجه قرار گیرد. بنابراین لازم است در کنار توجه به کمیت آب زیرزمینی منطقه، کیفیت آن نیز مورد توجه قرار گیرد. اهداف این مطالعه، بررسی منشا احتمالی برخی فلزات سنگین در آب زیرزمینی دشت مشگین شهر با استفاده از روش های آماری چندمتغیره از جمله تحلیل خوشه ای و تحلیل عاملی به همراه ضریب همبستگی و همچنین شناسایی عوامل موثر در کیفیت آب زیرزمینی منطقه می باشند. برای این منظور تعداد 25 نمونه از منابع آب زیرزمینی منطقه در مهر ماه سال 1395 جمع آوری گردید و پارامترهای اسیدیته، هدایت الکتریکی، یون های اصلی (کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، کلرید، سولفات، کربنات، و بی کربنات) و فرعی (نیترات، فلوراید و سیلیس) و برخی از فلزات/شبه فلز سنگین همچون آهن، منگنز، آلومینیوم، روی، کروم، مس، کادمیوم، سرب و آرسنیک اندازه گیری شدند. آنالیزها نشان می دهند که فرایندهایی همچون هوازدگی و انحلال سازندهای تبخیری و سیلیکاته، تعویض یونی و فعالیت های کشاورزی بر کیفیت آب زیرزمینی منطقه موثر می باشند. نتایج آنالیز چند متغیره نشان می دهد که اغلب فلزات سنگین در آب زیرزمینی از سازندهای آتشفشانی موجود در منطقه نشات می گیرند و شوری و اسیدیته نقش مهمی در آزادسازی آنها به آب زیرزمینی دارد. تحلیل عاملی نشان می دهد که فرایندهای زمین زاد با مجموع واریانس 9/79 درصد و عوامل انسان زاد با مجموع واریانس 6/6 درصد شیمی آب زیرزمینی منطقه را کنترل می کنند.

منطقه مورد مطالعه در کوههای میشو، شمال غرب مرند واقع شده است. سنگهای آتشفشانی و آتشفشانی-تخریبی پلیوسن عمده برونزدهای سنگی منطقه را تشکیل می دهند. انواع مختلف زنولیت های لامپروفیری، میکا پیروکسنیتی، کربناته و آمفیبولیتی داخل سنگهای آندزیتی مشاهده می شوند. زنولیت لامپروفیری متشکل از درشت بلورهای بیوتیت و کلینوپیروکسن در زمینه ای از همین بلورها همراه با پلاژیوکلاز با بافت شاخص پورفیریک و هیالوپورفیریک می باشد. زنولیت لامپروفیری بر اساس ترکیب کانی شناسی از نوع کرسانتیت می باشد. کانی های تشکیل دهنده زنولیت میکا پیروکسنیتی شامل بلورهای کلینوپیروکسن، بیوتیت، پلاژیوکلاز، (± ) هورنبلند و کانی های تیره است. زنولیت کربناته متشکل از بلورهای پراکنده پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن و کمتر آمفیبول و بیوتیت در خمیره کربناتی است. بر اساس شیمی بلورهای کلینوپیروکسن ترکیب ماگما در زنولیت های میکا پیروکسنیتی و لامپروفیری کالک آلکالن تعیین می شود. ترکیب بیشتر کلینوپیروکسن ها در زنولیت های لامپروفیری و میکا پیروکسنیتی با شرایط فوگاسیته بالای اکسیژن مطابقت دارد. دماهای محاسبه شده برای زنولیت های میکا پیروکسنیتی  C 1200- C1100 و لامپروفیری  C 800- C1080 در فشارهای 5 تا 10 کیلوبار برآورد شده است. حرارت و فشار زنولیت آمفیبولیتی بر اساس شیمی تک کانی آمفیبول بترتیب حدود (oC12 ± ) 750 تا 800 درجه سانتی گراد و 6/0± 2/6 کیلوبار محاسبه شد.

تتخمین مسیرهای دما-فشار دگرشکلی برای سنگ های دگرگونی که یک تاریخ دگرشکلی پیچیده را تجربه کرده اند معمولاً وابسته به ارتباط بین تجمعات دگرگونی متوالی و ریزساختارهای مختلفی است که حفظ شده اند. با تغییر شرایط دما-فشار، کانی های دگرگونی با یک ریز ساختار، که خاص آن شرایط است، می توانند از لحاظ شیمیایی دوباره به تعادل برسند. پاراگنایس های میلونیتی پیرامون دریاچه سد زاینده رود که در محدوده میلونیت های درجه پایین و متوسط قرار می گیرند بر اساس مطالعات پتروگرافی و ریز ساختاری حداقل 3 مرحله دگرگونی و 3 مرحله دگرشکلی را پشت سر گذاشته اند. مرحله اول (قدیمی ترین مرحله دگرگونی قابل تشخیص) دگرگونی در حد رخساره اکلوژیت بوده است که در این مرحله کانی های فشار بالایی مثل روتیل و مسکویت فنژیتی، گارنت همراه با فلدسپات آلکالن تشکیل شده که به صورت ادخال در گارنت یا فلدسپات و یا در زمینه سنگ قرار دارند. فلدسپات های میزبان بر اساس شواهد پتروگرافی در رخساره آمفیبولیت تشکیل شده اند. در نهایت دگرگونی پسرونده در حد رخساره شیست سبز تحتانی رخ داده است که شاهد آن سریسیتی شدن برخی از فلدسپات ها، کلریتی شدن برخی از بیوتیت ها و تشکیل کلریت و کوارتز در داخل و اطراف برخی از گارنت ها می باشد. هم زمان با این مراحل دگرگونی پسرونده شواهدی از ریزساختارهای دگرشکلی دمای نسبتاً بالا تا دما پایین وجود دارد. از تلفیق شواهد دگرگونی و دگرشکلی نتیجه می شود این سنگ ها که از اعماق نسبتاً زیاد بالا آمده اند، در حین بالا آمدن مراحل مختلف دگرگونی پسرونده را تحمل کرده اند و دگرشکلی های متعددی نیز بر روی این مجموعه اثر کرده است.

محدوده مورد مطالعه در بخش کوچکی از پهنه ساختاری کمان ماگمایی ارومیه – دختر در فاصله 60 کیلومتری جنوب قم و 12کیلومتری جنوب خاوری کهک واقع شده است. از آنجا که پهنه در دو برگه زمین شناسی کهک و آران به مقیاس 1: 100000 واقع شده است در آغاز نقشه زمین شناسی 1: 25000 تهیه و واحد های سنگی مشترک تفکیک گردید. در مرحله بعدی طی چند مرحله برداشت های میدانی 17 نمونه از سنگهای ولکانیکی منطقه جهت آنالیزهای شیمیایی XRF و ICP-Ms برداشت شده و اکسیدهای اصلی، عناصر سنگین و کمیاب آن مشخص گردید. بیشتر نمونه های آنالیز شده در سریهای کالک آلکالن و نمونه های کمتری در سری های تولئیتی جای گرفته اند. این نمونه ها همچنین در نمودارهای سنگ شناسی به ترتیب در محدوده سنگ های آندزیتی، داسیت، تراکی آندزیت و ریولیت قرار می گیرند. با توجه به بی هنجاری و میزان Nb در نمونه های منطقه می توان شکل گیری آنها را مربوط به فرآیند فرورانش دانست. از سوی دیگر تهی شدگی از Nb و Ti نیز ویژه ماگماتیسم در رابطه با فرورانش می باشد، چرا که در مناطق فرورانش سیالات آزاد شده از لیتوسفر فرورونده که از LILE غنی اند، در گوه گوشته ای افزایش می یابند. از آنجایی که در منطقه مورد بررسی سنگها ویژگی کالک آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا را نشان می دهند، می توان نتیجه گرفت که سنگهای منطقه مربوط به حاشیه فعال قاره ای مرتبط با فرورانش هستند.

مجموعة دگرگونی بنه شورو در شرق روستای ساغند و در حوزة ایران مرکزی واقع شده است. این مجموعه از گنایس های کوارتز-فلدسپاتیک (کانی تیرة کمتر از 5 درصد)، بیوتیت-آمفیبول گنایس ، واحدهای متابازیت، انواع شیست با میان لایه هایی از مرمر و کوارتزیت و نفوذ ی های مافیک و اسیدی تشکیل شده که مجموعاً دگرگونی قهقرایی در حد رخسارة آمفیبولیت پایینی را متحمل شده اند. مطالعة ژئوشیمیایی متابازیت های این مجموعه در کوه زمان آباد و پشتة گلمنده، بیانگر وجود دو الگوی توزیع غنی شدة متفاوت در نمودارهای به هنجار شدة عناصر فرعی و کمیاب این سنگ ها نسبت به MORB می باشد. الگوی اول فاقد و الگوی دوم دارای آنومالی منفی در Nb و Taاست. مطالعة ژئوشیمی سنگ کل به همراه نسبت های ایزوتوپیSr-Nd، بیانگر دخالت دو منشأ گوشته ای متفاوت در تشکیل ماگمای مادر متابازیت ها در یک محیط پشت قوسی است. منبع گوشته ای غنی از تیتانیوم، مانند دنبالة پلوم های گوشته ای در تشکیل نمونه های غنی از Ta و Nb وگوشتة غنی شدة قدیمی متأثر از فرورانش در تشکیل نمونه های تهی شده از Ta و Nb نقش دارد.

توالی کربناته-تبخیری، همراه با رسوبات سیلیسی آواری و نهشته های مخلوط سیلیسی آواری-کربناته مخزن آسماری/پابده با سن الیگو-میوسن در میدان نفتی کرنج به منظور بررسی دیاژنز، ریزرخساره ها و تعیین کانی شناسی اولیه هدف این مطالعه بوده است. میکرایتی شدن، انحلال، تراکم، نئومورفیسم، سیمانی شدن و دولومیتی شدن از جمله فرایندهای دیاژنزی موثر بر توالی آسماری/پابده بوده اند. بر اساس مطالعات پتروگرافی 3 نوع دولومیت شامل دولومیکرایت، دولومیکرواسپارایت و دولواسپارایت شناسایی شد که در مجموع موجب ارتقاء کیفیت مخزنی شده اند. در این توالی یازده ریزرخساره ی کربناته-تبخیری که در چهار محیط اصلی شامل پهنه جذرومدی، لاگون، شول کربناته و دریای باز نهشته شده اند مشخص گردید. محیط رسوبی سازند آسماری یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ هم شیب معرفی شده است. مطالعات دیاژنتیکی نشان دهنده تاثیر هر سه محیط دیاژنزی دریایی، متئوریکی و تدفینی بر روی این نهشته ها می باشد. ژئوشیمی عناصر اصلی و فرعی بیانگر کانی شناسی اولیه آراگونیتی برای کربنات های سازند آسماری می باشد. نسبت بالای Sr/Mn و نیز بالا بودن نسبت Sr/Ca و پایین بودن میزان منگنز حاکی از سیستم دیاژنتیکی بسته با نسبت تبادل آب به سنگ (W/R) کم برای کربنات های سازند آسماری است.

کانسار مس ساغری در 120 کیلومتری جنوب غرب شاهرود، در بخش شرقی نوار آتشفشانی_نفوذی ترود_چاه شیرین قرار دارد. کانی سازی در منطقه ساغری درون واحدهای آتشفشانی و آذرآواری به سن ائوسن رخ داده است. سنگ های آتشفشانی یاد شده بر پایه مطالعات صحرایی، آزمایشگاهی و آنالیزهای ژئوشیمیایی قابل تفکیک به آندزیت، آندزیت بازالتی، بازالت، داسیت و رخنمون هایی از آذرآواری ها به صورت توف و آگلومرا هستند. ماهیت این سنگ ها کالک آلکالن پتاسیم بالا و به مقدار جزئی شوشونیتی است که از دیدگاه زمین ساختی، در موقعیت مرتبط با کمان ماگمایی و پهنه فرورانش قرار می گیرند. دایک های با ترکیب حد واسط تا بازیک توالی های آتشفشانی_آذرآواری را قطع کرده اند. دگرسانی آرژیلیتی، سریسیتی، کلریتی، کربناتی و اکسید آهن (لیمونیت، هماتیت و گوتیت) در سنگ های میزبان قابل تشخیص است. ساخت و بافت ماده معدنی به صورت رگه_ رگچه ای، پرکننده فضای خالی، جانشینی و دانه پراکنده می باشد. برپایه مطالعات کانه نگاری کانی های اصلی مس شامل مالاکیت، کالکوسیت، کولیت، کالکوپیریت، کریزوکولا و کمتر مس طبیعی است. از میان این کانی ها، مالاکیت و کالکوسیت بیشترین فراوانی را دارند. با توجه به مطالعات ژئوشیمیایی عنصر مس بالاترین همبستگی را با عنصر نقره نشان می دهد. همچنین مطالعات سیال درگیر، عمق کانه زایی را 100 تا 200 متر، دمای تشکیل آن 100 تا 140 درجه سانتی گراد و شوری حدود 5 تا 15 درصد وزنی نمک طعام نشان می دهد. از دید کانی شناسی، سنگ میزبان، ساخت و بافت و ژئومتری، کانسار مس ساغری شباهت های فراوانی با کانسارهای مس نوع مانتو و طبقات سرخ آتشفشانی دارد.

توده های نفوذی شرق سنندج تا گلالی، واقع در شمال پهنه سنندج – سیرجان، بخشی از کوهزاد زاگرس بوده و متشکل از توده های نفوذی مرکب و چند فازی است که در حین فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر پلیت اورازایا پدید آمده اند. لوکوگرانیت های آلکالن، پتاسیم بالا و فروئن، نماینده ماگماتیسم A-type در این گستره هستند. با وجود شباهت های کانی شناسی و ایزوتوپی، لوکوگرانیت ها بر مبنای شواهد ژئوشیمی، ایزوتوپی و نتایج سن سنجی بلورهای زیرکن، دو دسته گی آشکاری به نمایش می گذارند. لوکوگرانیت قلای لان با سن تبلور 3 ± 159 میلیون سال، A1-type است. سایر لوکوگرانیت ها A2-type هستند و به فاصله زمانی حدود 20 میلیون سال بعد (Ma 149-140) متبلور شده اند. در واقع نفوذ ماگمای مافیک گوشته ای، موتور محرکه ی ذوب بخشی پی سنگ از پیش بارور و هتروژن سنندج-سیرجان بوده و سنگ های قلای لان را پدید آورده است. لوکوگرانیت های جوان تر با ماهیت A2-Type، ساز و کاری متفاوت دارند. این سنگ ها حاصل ذوب بخشی پی سنگ مشابه و از پیش بارور هستند که به فاصله زمانی 20 میلیون سال پس از تکتونیک فشارشی پدید آمده اند. بالازدگی آستنوسفر در اثر کشش حاصل از عقب گرد یا افزایش شیب ورقه فرورانده پس از تکتونیک فشارشی حاکم بر منطقه، می تواند عامل ذوب پوسته و تشکیل لوکوگرانیت های آلکالن جوان باشد.

به منظور بررسی اثرات ترافیک و آلودگی شهری بر غلظت فلزات سنگین، 40 نمونه خاک از فضاهای سبز کرج با کاربری های مختلف و 5 نمونه از مناطق غیرآلوده به عنوان شاهد و زمینه ژئوشیمیایی برداشت شد. نمونه ها پس از آماده سازی با استفاده از دستگاه OES-ICP تجزیه شیمیایی شد. تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 انجام شد. شاخص های آلودگی برای عناصر مورد توجه در شهر کرج تعیین و ارتباط آنها با عناصر دیگر تعیین شدند. بررسی های آماری نشان داد که توزیع فلزاتی مانند کادمیم، کروم، مس، نیکل و روی در خاک های شهر کرج شبیه به هم بوده و اغلب در مرکز شهر کرج (محدوده باغ های جهانشهر و پارک خانواده) نسبت به سایر مناطق شهر بیشتر است. خاک زمین های کشاورزی دارای فلزات سنگین کمتری نسبت به سایر زمین ها (پارک ها و باغ ها) است. این یافته ها مطابق با نتایجی است که توسط سایر محققان در مناطق دیگر جهان گزارش شده است. آرسنیک، گوگرد و سرب توزیع متفاوتی نسبت به سایر فلزات سنگین ذکر شده دارند. مقدار میانگین عناصر روی، فسفر، نیکل، مس، کروم و کادمیم در مرکز شهر بیشتر از سایر محدوده های شهری است. شاخص آلودگی فلزات سنگین در خاک کرج برای عناصر مختلف به ترتیب: As>S>P>Zn>Pb>Cu>Ni, Cr>Cd است. شاخص آلودگی فلزات سنگین برای خاک کرج 75/1 بوده که در ردیف خاک های با آلودگی متوسط قرار دارد.

کالدرای نئوژن قره چای در 30 کیلومتری جنوب خاور قوچان، در زون بینالود واقع شده است. سنگ های آتشفشانی این کالدرا دارای ترکیب غالب داسیتی و بافت های متنوع پورفیری، غربالی، جریانی بوده و از پلاژیوکلاز و آمفیبول تشکیل شده اند. نمودارهای چندعنصری و بهنجار شده نسبت به ترکیب کندریت و گوشته اولیه برای این سنگ ها، نشان دهنده غنی شدگی نسبی آنها از عنصرهای خاکی نادر سبک و لیتوفیل بزرگ یون و تهی شدگی نسبی آن ها از عنصرهای خاکی نادر سنگین و عنصرهای با شدت میدان بالا است. سرشت کالکآلکالن و ناهنجاری منفی آشکار در عنصرهای با شدت میدان بالا، آنومالی مثبت Pb، مقادیر زیاد Sr، Sr/Y، Na2O /K2O و مقدارهای کم K و MgO در این سنگ ها نشانگر ویژگی های ماگماهای آداکیتی پرسیلیس مرتبط با محیطهای حاشیه فعال قاره ای است. ماگمای سازنده سنگ های کالدرای قره چای از ذوب بخشی سنگ منشأ اکلوژیتی حاصل از دگرگونی لیتوسفر اقیانوسی فرورانده نئوتتیس سبزوار به زیر لبه جنوبی پهنه البرز خاوری در نئوژن پدید آمده اند. گمان می رود گسل های بزرگ امتدادلغز قوچان و دره گز سبب ایجاد یک محیط تراکششی شده و نقش مهمی در تشکیل این کالدرا داشته اند.

رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای آب در سال های اخیر، سبب برداشت بی رویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی شده است. برداشت آب زیرزمینی و پایین رفتن سطح آب در آبخوان ها معمولا می تواند فرونشست زمین و به تبع آن مختل شدن خطوط آب رسانى و راه آهن وگاز، تخریب پى ساختمان ها، تغییرات شیب زمین و کاهش ضریب ذخیره آبخوان را در پی داشته باشد. در این مطالعه، ابتدا با استفاده از داده های ماهواره ی ENVISAT و به کمک تکنیک تداخل سنجی رادار دهانه مصنوعی(InSAR) و با استفاده از آنالیز سری زمانی SBAS، نرخ فرونشست سالانه زمین در دشت های جعفرآباد و قنوات استان قم برای بازه زمانی 2003 تا 2010 برآورد شده است. در ادامه با استفاده از تغییرات تراز آب پیزومترهای منطقه و ضخامت لایه های ریزدانه با قابلیت فرونشست دائم، ارتباط تغییرات مکانی نرخ فرونشست در نقاط مختلف آبخوان با برداشت بی رویه آب زیرزمینی بررسی شده است. نتایج آنالیز سری زمانی تصاویر تداخل سنجی نشان می دهند که نرخ متوسط فرونشست در دشت های جعفرآباد و قنوات به ترتیب 35و 28 میلیمتر در سال در راستای خط دید ماهواره است. نقشه پهنه بندی فرونشست حاصل از پردازش تداخل سنجی راداری در تلفیق با داده های تراز آب پیزومترها و ضخامت لایه های ریز دانه حاکی از این است که فرونشست علاوه بر افت تراز آب به جنس خاک لایه های زیرین نیز وابستگی داردو بیشترین نرخ نشست در مناطقی رخ داده است که از یک سو تراکم چاه های بهره برداری آب زیاد است و از سوی دیگر لایه های ضخیم رس وجود دارد.

کانسار سرب (نقره) دره امرود در منطقه قهرود و در کمان ماگمائی ارومیه-دختر در واحد توف سیلیسی سبز-خاکستری رنگ و کریستال لیتیک توف با سن ائوسن میانی تا پسین رخ داده است. شکل هندسی پیکره معدنی عمدتاً بصورت چینه-کران و نامنظم، نیمه همخوان تا ناهمخوان بوده و ساخت و بافت غالب ماده معدنی از نوع نیمه توده ای، برشی، نواری و رگه-رگچه ای می باشد. کانی های اولیه و غالب در ماده معدنی شامل گالن، پیریت، کالکوپیریت و کانی های ثانویه بیشتر از نوع کوولیت، گوتیت و هماتیت هستند. کانی های باطله عمدتاً شامل اپیدوت، کلریت، کانی های رسی، کوارتز، کلسیت و باریت است. دگرسانی های عمده شامل اپیدوتی-کلریتی و سریسیتی می باشد. عدم شباهت الگوی عناصر نادر خاکی (REE) ماده معدنی در کانسار دره امرود با الگوی سنگ-های آتشفشانی میزبان در کمرپایین و کمربالای کانسار با مدل تشکیل بصورت جانشینی زیر کف دریا سازگار می باشد. آنومالی منفی Ce در مواد معدنی حاکی از نقش آب دریا در تشکیل کانسار است. بر اساس مطالعات ساختاری، چینه-شناسی، پتروگرافی، بافت و ساخت، کانی شناسی، دگرسانی و ژئوشیمیایی بنظر می رسد کانه زائی سرب (نقره) دره امرود بصورت سولفید توده ای آتشفشان زاد (VMS) تیپ بایمدال فلسیک یا کوروکو رخ داده و ماده معدنی بصورت جانشینی در سنگ های آتشفشانی زیر کف دریا نهشته شده است. شایان ذکر است کانسار دره امرود اولین رخداد سولفید توده ای غنی از فلزات پایه و فقیر از باریت می باشد که در پهنه ارومیه-دختر معرفی می گردد و اهمیت اکتشاف اینگونه ذخایر در این پهنه را آشکار می سازد.

کانه زایی قیر طبیعی در زون شک میدان به عنوان مستعدترین زون کانه زایی قیرطبیعی ایران عمدتاً به میزبانی بخش انیدریتی سازند آسماری (بخش کلهر) و سازند گچساران روی داده است. به منظور معرفی مناطق امیدبخش کانه زایی قیرطبیعی در زون شک میدان ابتدا زون مذکور به سه زیر بخش تقسیم و ادامه مطالعات اکتشافی در این سه زیربخش صورت پذیرفت. در پردازش های دورسنجی نخست سعی شد تا محدوده های لیتولوژیکی مشخص و واحد های سنگی میزبان کانه زایی با استفاده از تکنولوژی پردازش تصاویر از یکدیکر تفکیک شوند. در مرحله دوم کنترل کننده های ساختاری شامل گسل ها و شکستگی های موجود در هر بخش به همراه ساختارهای حلقوی، که جزو مناطق مستعد برای جاگیری ماده معدنی می باشند، شناسایی شد. در ادامه مدل سازی سه بعدی ساختاری زون مورد مطالعه نیز بهمنظور افزایش دقت عمقی و تعیین توالی چینه نگاری و انطباق چینه-ساختاری، تهیه و درنهایت با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و بر پایه اطلاعات دانش محور و مطالعات میدانی، به لایه های اطلاعاتی کاربردی شامل زمین شناسی، تکتونیک، اطلاعات معادن قیرطبیعی مورد مطالعه و همچنین نتایج حاصل از مطالعات دورسنجی اوزان مرتبط تخصیص داده شد و بر اساس آن تلفیق داده های اکتشافی جهت معرفی مناطق امید بخش دارای اولویت اکتشافی صورت پذیرفت.

کانسار مس پورفیری سرکوه در 180 کیلومتری غرب استان کرمان، 6 کیلومتری جنوب غرب کانسار مس پورفیری سرچشمه و در 10 کیلومتری شمال شرق شهرستان پاریز واقع شده است. از لحاظ تقسیمات زمین شناسی بخشی از کمان ماگمایی ارومیه – دخترمی باشد. سنگ های رخنمون یافته در این منطقه عمدتا متشکل از واحد های آتشفشانی، توف، آندزیت و آندزیت بازالت می باشد. همچنین واحدهای نفوذی این منطقه شامل گرانیت تا گرانودیوریت و به میزان کمتر کوارتزدیوریت می باشد. دگرسانی های عمده این کانسار شامل پتاسیک، فیلیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک و نیز دگرسانی های حدواسط نظیر پتاسیک-آرژیلیک و یا پتاسیک – فیلیک می باشد. هدف از این پژوهش، مطالعه شیمی کانی بیوتیت و کلریت به منظور بررسی شرایط فیزیکوشیمیایی طی روند تدریجی تغییرات ماگمایی به گرمابی در زون دگرسانی پتاسیک این کانسار می باشد. بر مبنای دما سنجی بیوتیت های تعادل مجدد یافته، در زمان تغییر شرایط ماگمایی به گرمابی این کانسار، دما از کمینه 343 تا بیشینه 397 درجه سانتی گراد متغیر بوده است. همچنین سرشت پر منیزیم (High-Mg)، قرار گیری بیوتیت های تعادل مجدد یافته در مرز بین محدوده بافری هماتیت مگنتیت( HM) و نیکل-نیکل اکسید (NNO) و نیز تبلور مگنتیت با حاشیه هماتیتی حاکی از شرایط فوگاسیته اکسیژن بالا در زمان شروع فرایندهای گرمابی این کانسار می باشد.

منطقه مورد مطالعه در زون البرز غربی-آذربایجان و 45 کیلومتری شمال شرق زنجان واقع است. سنگ های کوارتزمونزونیت و توف برش داسیتی میزبان اصلی کانسار لوبین – زرده میباشد. این سنگها با سرشت بیشتر کالک آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی، از نوع I، متاآلومینوس و متعلق به سری منیزیمی از نوع کردیلرایی میباشد. سنگهای توده نفوذی غنی از عناصر LILE وLREE وتهی از عناصر HFSE، HREES، MREES و Y هستند. شکل تقعر بطرف بالا ( Listric-shaped) نمودارالگوی عناصر نادر خاکی و نسبت میانگین La/Yb سنگ میزبان نشان دهنده مقدار آب بیشتر، fO2 بالای ماگما و تفریق هورنبلند میباشد. مقادیر ISr نسبتا پایین تا متوسط7047/0-7051/0و مقادیر ε Nd(t=36Ma) برابر 39/0 تا 1/2 و سن های TDM از GM 69/0 – 06/1 با نسبت ایزوتوپی 206Pb/204Pb)i) برابر 49/18 – 68/18، 207Pb/204Pb)i) برابر 58/15-61/15 و 208Pb/204Pb)i) برابر 33/38 – 77/، است. بر اساس شواهد بافتی، داده های ژئوشیمیایی و ایزوتوپی رادیوژنیک سنگهای میزبان کانسار لوبین-زرده با ترکیب ژئوشیمیایی سنگ میزبان کانسارهای پرفیری و اپی ترمال در زون ارومیه دختر، البرز غربی-آذربایجان(ارسباران)، کانسار پانتدی ترکیه مطابقت دارد.

کرومیتیت های نیامی در اندازه های متفاوت همراه با غلاف های دونیتی در قسمت های مختلف مجموعه اولترامافیک آب بید واقع در قسمت جنوب شرقی کمربند افیولیتی زاگرس رخنمون دارند. توده های کرومیتیت آب بید اغلب به شکل عدسی یا لایه ای بوده ساخت های ماگمایی مختلفی مانند توده ای، پراکنده و لایه ای را نشان می دهند. میزان Cr#، Al2O3 و TiO2 در کرومیتیت های آب بید به ترتیب از 43/58 تا 36/65، 03/18 تا 58/22 و 20/0 تا 39/0 متغیر است. مقادیر Al2O3، TiO2 و FeO/MgO محاسبه شده برای مذاب مادر کرومیتیت های آب بید در طیف مذاب های توله ایتی قرار می گیرد. ویژگی های ساختاری از قبیل مرز ناگهانی کرومیتیت و دونیت های غلافی با هارزبورژیت های میزبان، عدم انطباق ضخامت دونیت و کرومیتیت و وجود ساخت های مختلف، نشاندهنده مدل ماگمایی-متاسوماتیک در طول شبکه ای از کانال های بهم پیوسته دونیتی است. ویژگی های شیمی کانی کرومیتیت ها و ترکیب مذاب مادر کرومیتیت های مجموعه آب بید نشانگر آن است که توده اولترامافیک آب بید بخشی از یک سکانس افیولیتی در زون سوپراسابداکشن می باشد. هارزبورژیت های میزبان تحت تاثیر درجات مختلف ذوب بخشی و واکنش مذاب/سنگ واقع شده که سبب ایجاد کانالهای دونیتی گردیده که خود عبور و چرخش مذاب مادر کرومیتیت ها را تسهیل نموده است. درجات متوسط ذوب بخشی گوشته و سایر شواهد از جمله شیمی کانی کرومیت می تواند نشاندهنده محیط های گسترش اقیانوسی پشت کمانی باشد. بنابراین می توان هارزبورژیت های مجموعه آب بید را بخشی از گوه گوشته ای بالای اقیانوس فرورونده نئوتتیس در نظر گرفت که در زیر یک مرکز گسترش در حوضه پشت کمانی با سن احتمالی تریاس بالایی تا کرتاسه واقع شده است.