سلامت اجتماعی
سال:1402 | دوره:10 | شماره:5 |تعداد مقالات:3

زمینه و هدف: توانایی حل مسئله اجتماعی یکی از مهارت­ها و توانمندی های وابسته به فرهنگ در جهان کنونی است که همکاری گروهی و حضور در بافت جمعی در آن بسیار مورد تاکید قرار می­گیرد. این پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی ابزاری برای سنجش حل مسئله اجتماعی بر اساس داستان های کلیله و دمنه انجام گرفت. روش و مواد: روش پژوهش، آمیخته از نوع اکتشافی مبتنی بر ادغام روش تحلیل مضمون در مرحله اول (کیفی) و مدل تدوین ابزار در مرحله دوم بود. در بخش کیفی کتاب کلیله و دمنه مورد بررسی قرار گرفت. بخش کمی، با مشارکت 336 نفر از دانش آموزان نوجوان در بازه سنی 12 تا 20 سال و نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 43 سوال جمع اوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها در مرحله اول بر اساس کدگذاری سه مرحله ای در نرم افزار MAXQUDA و در مرحله دوم بر اساس روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی در نرم افزار SPSS-19 و LISREL-8. 8 انجام شد. پایایی کدگذاری به روش کاپا برابر با 95/0 محاسبه شد. روایی محتوایی مقیاس با استفاده از نظر متخصصان مورد تایید قرار گرفت. یافته ها: یافته ها در بخش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی نشان داد که پرسشنامه سنجش مهارت حل مسئله اجتماعی براساس داستان های کلیله و دمنه مشتمل بر مؤلفه های هیجانات و مدیریت آن، تفکر و تصمیم‎گیری، ارتباط بین فردی، مشورت کردن، شیوه برخورد با مسائل و نگرش به حل‎مسئله بود. روایی ملاکی این پرسشنامه بر اساس ضریب همبستگی پیرسون برابر با 63/0 با پرسشنامه حل مسئله اجتماعی D’Zurilla در سطح 001/0 تأیید گردید. پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس کلی و شش بعد شناسایی شده به ترتیب برابر با 92/0، 75/0، 72/0، 87/0، 72/0، 90/0 و 83/0 به دست آمد. نتیجه گیری: مطالعه نشان داد مقیاس سنجش مهارت حل مسئله اجتماعی بر اساس داستان های کلیله و دمنه از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است.

زمینه و هدف: دانش آموزان تیزهوش ممکن است به دلایل مختلفی از جمله کمال گرایی نسبت به دانش آموزان عادی استرس، اضطراب و مشکلات سازگاری بیشتری را تجربه کنند. هدف این پژوهش تعیین رابطه بین کمال گرایی و نشانگان روانشناختی با میانجی گری شفقت به خود و شرم بیرونی در دانش آموزان تیزهوش بود. روش و مواد: مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی با مشارکت 300 نفر از دانش آموزان مقطع دبیرستان مدارس تیزهوشان آمل در نیم سال دوم سال تحصیلی 1402-1401 انجام شد. نمونه گیری به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های کمال گرایی شش بعدی و مقیاس سه بعدی کمال گرایی، استرس-اضطراب-افسردگی، شفقت به خود و شرم بیرونی جمع آوری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS-25 و AMOS-24 و آزمون های همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: افزایش میزان شرم بیرونی موجب افزایش نشانگان روان شناختی (581/0=r) و افزایش خودشفقت ورزی (393/0-=r) و کمال گرایی (387/0-=r) موجب کاهش نشانگان روان شناختی شد. ضرایب مسیر مستقیم بین کمال گرایی و خودشفقت ورزی مثبت ولی معنی دار نبود (123/0=P، 528/0=β). رابطه بین کمال گرایی و شرم بیرونی مثبت و معنی دار (001/0>P، 498/0=β)، بین خودشفقت ورزی و نشانگان روان شناختی منفی و معنی دار (001/0>P، 208/0-=β)، بین شرم بیرونی و نشانگان روان شناختی مثبت و معنی دار (001/0>P، 488/0=β) بودند. ضریب مسیر اثر غیر مستقیم کمال گرایی از راه میانجی گری شرم بیرونی بر نشانگان روان شناختی مثبت و معنی دار (001/0>P، 243/0=β) و همچنین اثر غیر مستقیم کمال گرایی بر نشانگان روان شناختی از راه میانجی گری خودشفقت ورزی منفی و معنی دار (001/0>P، 109/0-= β) بود. نتیجه گیری: مطالعه نشان داد با افزایش کمال گرایی و در پی آن افزایش شرم بیرونی، نشانگان روان شناختی نیز افزایش می یابد. همچنین با افزایش کمال گرایی و به دنبال آن ارتقای خودشفقت ورزی، میزان نشانگان روان شناختی کاهش می یابد.

زمینه و هدف: رفتارهای پرخطر از جمله عوامل تهدیدکننده سلامت نوجوانان هستند که اثرات قابل توجهی بر نوجوانان و جامعه دارند. هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای برآورد هزینه-فایده، جهت گیری آینده در رابطه بین هیجان خواهی و توانایی های شناختی با رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان شیراز می باشد. روش و مواد: این مطالعه همبستگی و از نوع مدلسازی معادلات ساختاری با مشارکت 500 نوجوان پسر شهر شیراز با نمونه گیری در دسترس درسال 1402 انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های توانایی های شناختی، جهت گیری آینده، محاسبه گری، رفتار پرخطر و فرم کوتاه مقیاس هیجان خواهی گردآوری شد و با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری و به وسیله نرم افزارهای آماری SPSS-26 و AMOS-26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: با افزایش هیجان خواهی رفتارهای پرخطر افزایش یافت (12/0 r=). ولی با افزایش توانمندی های شناختی (412/0-r=)، جهت گیری آینده (26/0-r=) و برآورد هزینه فایده (20/0-r=)، رفتارهای پرخطر کاهش یافت. توانمندی های شناختی اثر مستقیم، منفی و معناداری بر رفتارهای پرخطر دارد (501/0-=β، 001/0>P)، در حالی­که اثر مستقیم مثبت و معناداری بر برآورد هزینه-فایده (260/0=β، 001/0>P) و جهت گیری آینده (683/0-=β، 001/0>P) دارد. در مقابل، هیجان­خواهی اثر مستقیم، مثبت و معناداری بر رفتارهای پرخطر (131/0=β، 001/0>P) و برآورد هزینه-فایده دارد (397/0=β، 001/0>P)، در حالی­که اثر مستقیم منفی و معناداری بر جهت­گیری آینده دارد (084/0-=β، 023/0=P). همچنین، برآورد هزینه فایده (169/0-=β، 001/0>P) و جهت گیری آینده (139/0-=β، 024/0=P) بر رفتارهای پرخطر اثر مستقیم منفی و معناداری دارد. نتیجه گیری: مطالعه نشان داد با افزایش هیجان خواهی رفتارهای پرخطر افزایش یافت. ولی با افزایش توانمندی های شناختی، جهت گیری آینده و برآورد هزینه فایده، رفتارهای پرخطر کاهش یافت. هیجان خواهی و توانمندی های شناختی از طریق برآورد هزینه و فایده و جهت گیری آینده دارای اثر غیرمستقیم منفی بر رفتارهای پرخطر هستند. بنابراین، دو متغیر برآورد هزینه و فایده و جهت گیری آینده در رابطه هیجان خواهی و توانمندی های شناختی با رفتار پرخطر دارای نقش واسطه ای هستند.