زمینه: دانه سویا منبع غنی فیتواستروژن ها است که خواص آنتی اکسیدانی، ضدسرطانی و استروژنیک دارند. این پژوهش جهت بررسی تاثیر عصاره هیدروالکلی سویا بر بافت تخمدان با تاکید بر اثرات هیستوپاتولوژیک و استریولوژیک انجام گرفت.مواد و روش ها: 40 سر موش صحرایی ماده نژاد اسپراک - داولی با سن 10 هفته به طور تصادفی به 5 گروه کنترل، شم و سه گروه آزمایشی 1، 2 و 3 تفکیک شدند، گروه های مورد آزمایش مدت 25 روز مقادیر 30، 60 و 120 (میلی گرم بر کیلوگرم) عصاره خوراکی دریافت کردند. گروه شم آب مقطر گرفت. پس از بیهوشی تخمدان های راست حیوانات خارج گردیده، توزین و مراحل پاساژ بافتی جهت مطالعات هیستولوژیک و استریولوژیک انجام گردید. بررسی هیستولوژیک با دو نوع رنگ آمیزی تری کروماسون و هماتوکسیلین ائوزین انجام گرفت. در مطالعات استریولوژیک حجم تخمدان با روش کاوالیه محاسبه شد. در هر اسلاید درصد فولیکول ها و جسم زرد محاسبه گردید.یافته ها: تجویز عصاره تغییر معنی داری در درصد فولیکول های پری انترال، گراف، کورپوس لوتئوم و حجم تخمدان در گروه های آزمایشی و شم نسبت به کنترل ایجاد نکرد. وزن تخمدان در گروه تجربی 1 افزایش معنی دار نشان داد. فولیکول های انترال در گروه تجربی 3 افزایش معنی داری داشت. فولیکول آترتیک در همه گروه های تجربی و شم کاهش معنی داری داشت. در بررسی های هیستوپاتولوژیک تغییرات بافت شناسی بر بافت تخمدان مشاهده نگردید.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که کاهش درصد فولیکول های آترتیک و افزایش فولیکول های آنترال نشانگر تاثیرات مثبت استروژن گیاهی بر بافت تخمدان بوده. به نظر می رسد با توجه به اثرات مثبت سویا بر بسیاری سیستم های بدن استفاده آن در غلظت های متعادل، اختلالی در روند تولیدمثلی جنس ماده ایجاد نکند.