طب و تزکیه
سال:1397 | دوره:27 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: تامین نیروی انسانی مورد نیاز نظام سلامت به منظور پاسخگویی به نیازهای سلامت جامعه ماموریت اصلی حوزه آموزش علوم پزشکی می باشد. بر این اساس برنامه تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی به عنوان سیاست های راهبردی حوزه آموزش سلامت جمهوری اسلامی ایران در قالب 11 بسته عملیاتی تدوین شده است. یکی از مواردی که در واقع تضمین اجرای صحیح برنامه های سازمانی است ارزیابی منظم و متناسب برنامه ها است. لذا پایش و ارزیابی بسته های تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی در مرحله تدوین برنامه ریزی و ارزیابی بسته ها، همزمان با اجرای آن، در حال انجام است.روش بررسی: طرح پایش و ارزیابی بسته های تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی همزمان با راه اندازی این بسته ها طراحی و اجرا شد. مراحلی که در این خصوص طی شده است شامل تشکیل کمیته های ارزیابی، تدوین شاخص ها برای پایش و ارزیابی، طراحی سامانه آتنا (یک سامانه برای جمع آوری شاخص ها)، ارزیابی فرآیندمحور و ارزیابی خروجی محور می باشد.یافته ها و نتیجه گیری: پایش و ارزیابی بسته های تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی در مراحل مختلف انجام شده و در ارزیابی این بسته ها، ترکیبی از الگوهای علمی مورد استفاده قرار گرفته است.از بهمن ماه 1394 دو مرحله ارزیابی در زمینه آموزش پزشکی اجرا شد.

زمینه و هدف: امروز سرمایه اجتماعی، نقشی بسیار مهم تر از سرمایه فیزیکی و انسانی در سازمان ها و جوامع ایفا می کند و در غیاب سرمایه اجتماعی سایر سرمایه ها اثربخشی خود را از دست می دهند. مطالعه با هدف تعیین و مقایسه وضعیت سرمایه اجتماعی از دیدگاه مدیران و کارکنان مراکز مطالعات و توسعه آموزش در دانشگاه های علوم پزشکی کشور اجرا گردید.روش بررسی: مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقایسه ای و مقطعی است.در نیمه دوم سال 1394 انجام شد، روش نمونه گیری در این پژوهش از نوع سرشماری بود. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه مبتنی بر مدل ناهاپیت و گوشال (1998) که سرمایه اجتماعی را در سه طبقه شناختی - رابطه ای و ساختاری بررسی می نماید. نمره گذاری مبتنی بر طیف 5 درجه ای لیکرت بوده و روایی با نظر خبرگان و پایایی با آلفای کرونباخ (90 %) مورد تایید قرار گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد میانگین سرمایه اجتماعی بین مدیران و کارشناسان متوسط (میانگین 0.08 انحراف معیار 0.12)، میانگین سرمایه اجتماعی مدیران اندکی بیشتر (میانگین 3.57 انحراف معیار 0.05) از میانگین سرمایه اجتماعی کارکنان (میانگین انحراف معیار 0.11) بود ولی آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون تفاوت آماری معنی داری (0.05) بین متغیر سرمایه اجتماعی در بین کارکنان و مدیران مراکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه های علوم پزشکی کشور نشان نداد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین هیچکدام از ابعاد سرمایه اجتماعی در بین کارکنان و مدیران مراکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه های علوم پزشکی کشور وجود ندارد و سرمایه اجتماعی یکی از شاخص های رشد و توسعه جوامع به شمار می آید، بنابراین باید انگیزه و فرهنگ سازی بیشتری دراین زمینه دربین مدیران و کارکنان سازمان ها صورت پذیرد و ارزش های مورد قبول جامعه در هر سازمانی مشخص و معرفی گردند تا بتوان از آن برای افزایش میزان سرمایه اجتماعی بهره جست.

زمینه و هدف: مشارکت در بازار جهانی مبتنی بر دانش به یک خط مشی مهم و ضروری در کشورهای درحال توسعه تبدیل شده است. این پژوهش به منظورشناسایی وضعیت موجود و مطلوب بازار دانش آموزش عالی ایران انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری خبرگان دانشگاه های زیر مجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استان مازندران به تعداد 50 نفر می باشند. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه محقق ساخته (وضعیت موجود و مطلوب بازار دانش) مشتمل بر 39جفت سوال متناظر بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت با هفت بعد استفاده شد. روایی پرسشنامه مورد تایید صاحب نظران قرار گرفت و جهت پایایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ 0.94 بدست آمد. تجزیه تحلیل داده ها با آزمون ویلکاکسون با بهره گیری از نرم افزار24 spss انجام شد.یافته ها: از دیدگاه خبرگان دانشگاهی، در تمامی ابعاد و گویه های بازار دانش شکاف وجود دارد. ابعاد از بیشترین تا کمترین شکاف شامل تجاری شدن دانش (-2.3)، بین المللی شدن (-2.2)، کالایی شدن (-2.1)، استاندارد شدن (-2.1)، شرکتی شدن (-2.1)، فراگیر شدن (-1.8) و رقابتی شدن (-1.7) بوده است.نتیجه گیری: وضعیت موجود بازار دانش آموزش عالی از نظر خبرگان دانشگاهی مطلوب نبوده و برآورده کننده انتظارات نمی باشد. بر این اساس، بازنگری در سیاست گذاری در آموزش عالی مبتنی بر الزامات بازار دانش، متناسب سازی برنامه های درسی با نیاز های جامعه و صنعت و توجه بیشتر به مسوولیت اجتماعی دانشگاه و ارایه برنامه های آموزشی و انگیزشی برای اساتید، دانشجویان و کارکنان و مدیران دانشگاه در ارتباط با الزامات جهانی شدن و مولفه های بازار دانش و توانمند سازی ایشان ضرورت دارد.

زمینه و هدف: هدف کلی تحقیق حاضر مقایسه میزان رضایتمندی دانشجویان از برگزاری آزمون های الکترونیکی و سنتی دانشگاه علوم پزشکی تبریز است.روش بررسی: این پژوهش از حیث هدف، کاربردی از نظر ماهیت روش، توصیفی و از نظر نوع، پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی دانشجویان فعال دانشگاه علوم پزشکی تبریز به تعداد 380 نفر به عنوان نمونه آماری و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده است. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید که روایی پرسشنامه به صورت محتوایی و با استفاده از تحلیل عاملی مورد ارزیابی و تایید قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه ها از آزمون علامت زوج نمونه ای و آزمون کای اسکوئر استفاده شد.یافته ها: تحقیق نشان داد که بین رضایتمندی دانشجویان از برگزاری آزمون های الکترونیکی و سنتی در پایان هر نیمسال تفاوت وجود دارد: نتایج و همچنین بین رضایتمندی دانشجویان از اضطراب امتحان، آگاهی از نتیجه آزمون، سهولت کاربری ادراک شده در آزمون های الکترونیکی و سنتی در پایان هر نیمسال تفاوت وجود دارد ولی بین رضایتمندی دانشجویان از شرایط محیطی آزمون های الکترونیکی و سنتی در پایان هر نیمسال تفاوت وجود نداشت.نتیجه گیری: با توجه به نقش اثرگذارآزمون های الکترونیکی بر دانشجویان پیشنهاد میشود سایر مولفه های اثرگذار به آزمون های الکترونیکی بررسی شود و تمامی آثار مستقیم و غیرمستقیم آزمون های الکترونیکی بر دانشجویان مورد مداقه بررسی قرار گیرد.

زمینه تحقیق: در سال های اخیر، سلامت معنوی توسط متخصصان سلامت به عنوان یک بعد مهم در زندگی فردی و گروهی مورد توجه قرار گرفته است و طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی مراقبت معنوی جزء اصلی مراقبت تسکین دهنده است. با این حال، اغلب در عملکرد بالینی از آن غفلت می شود و بیمارستان ها نیاز به حرکت در راستای ارتقای مراقبت معنوی دارند. هدف از انجام این مطالعه طراحی الگوی ارائه خدمات سلامت معنوی در بیمارستان های ایران بود.روش مطالعه: پژوهش حاضر در دو قسمت مطالعه مروری و مطالعه کیفی انجام شد. در قسمت مطالعه مروری مقالات مرتبط با موضوع با استفاده از کلیدواژه های مناسب از سایت های معتبر انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. در قسمت مطالعه کیفی صاحب نظران علمی و اجرایی با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها در طی جلسات بحث گروهی متمرکز و مصاحبه های عمیق فردی جمع آوری شد و با استفاده از روش تحلیل محتوا و با بهره گیری از آنالیز درون مایه ای تحلیل گردید.نتایج: خدمات سلامت معنوی بیمارستان ها شامل ارزیابی وضع معنوی و ارجاع توسط پزشک، مراقبت معنوی توسط پرستار، مشاوره معنوی توسط مشاور معنوی و فراهم آوردن شرایط محیطی رشد معنوی توسط مدیر بیمارستان می باشد. مجموعه مهارت های لازم برای مراقبت و مشاوره معنوی جهت پرستاران شامل مهارت های ارتباطی، حمایتی، دانشی، نگرشی، اجرای مراقبت معنوی و ارجاع به متخصصان می باشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به ارائه الگوی پیشنهادی و لزوم پیاده سازی آن در بیمارستان های کشور، پیشنهاد می گردد مجموعه مهارت های لازم برای ارزیابی معنوی از بیماران و مداخلات مربوطه در قالب بسته های آموزش مهارت ها و ایجاد توانمندی طراحی و اجرایی گردد.

زمینه و هدف: پرستاران از لحاظ حرفه ای و اخلاقی موظف به ارایه مراقبت معنوی، به عنوان بخشی از مراقبت جامع به بیماران هستند مطالعه حاضر با هدف تعیین نیازهای آموزشی پرستاران برای ارایه مراقت معنوی و تدوین اهداف آموزشی مبتنی بر این نیازها انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه با رویکرد بهره گیری از نظرات متخصصان طی دو مرحله و با استفاده از تکنیک دلفی انجام شد. در مرحله نخست، 30نفر از پرستاران به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و به پرسشنامه با یک سوال باز جهت تعیین نیازهای آموزشی مرتبط با ارایه مراقبت معنوی پاسخ دادند. پس از جمع آوری نظرات پرستاران برای نیازهایی که ضریب توافق بیش از 80 درصد بودند، از طریق مرور متون، اهداف آموزشی مرتبط طراحی شده و برای 20 نفر از صاحبنظران ارسال گردید. پس ازآنالیزاطلاعات اجماع نظر متخصصین، اهداف اموزشی کلی، جزئی و رفتاری تعیین شد.یافته ها: در راند اول نیازسنجی، 25 نیاز به عنوان نیازهایی نهایی انتخاب و منجر به شکل گیری سه هدف شامل «تکامل خوداگاهی فرد از بعد معنوی»، «تبیین معنویت در حرفه پرستاری و جایگاه آن در مراقبت پرستاری» و «آماده سازی پرستاران جهت ارائه مراقبت معنوی» به عنوان اهداف کلی برنامه آموزشی مراقبت معنوی شدند.نتیجه گیری: از نتایج این مطالعه می توان در طراحی برنامه اموزشی مراقبت معنوی در پرستاران به عنوان یک راهنمای عملی جهت افزایش دانش و مهارت و توانمندسازی پرستاران در ارایه مراقبت معنوی به بیماران و نیز به عنوان زمینه ای برای پژوهش های بعدی در این زمینه استفاده کرد.