خون (فصلنامه پایگاه انتقال خون اصفهان)
سال:1403 | دوره:21 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

1چکیده سابقه و هدف علاوه بر تأمین خون و فرآورده های سالم و کافی، سازمان انتقال خون ایران از سال 1385، با ارسال پلاسمای مازاد برای پالایش قراردادی، پلاسما برای تولید محصولات دارویی مشتق از پلاسما را تأمین کرده است. فرآیند لوک بک از الزامات پالایش قراردادی بوده و هدف آن ارتقای سلامت داروهای مشتق از پلاسما و فرآورده های خون است. این مطالعه تعداد واحدهای لوک بک به علت واکنش تکرارپذیر در آزمایش های غربالگری در بازه زمانی 1400-1397 را بررسی کرد. مواد و روش ها این مطالعه مقطعی (سریالی) بر مبنای جمع آوری اطلاعات موجود در فرم لوک بک شامل موارد لوک بک، لوک بک به علت واکنش تکرارپذیر، نتایج آزمایش های تأییدی و تغییرات کیت های غربالگری و تأییدی بود. اطلاعات در 23SPSS وارد و از آزمون کای دو و میزان نسبت به روز در نرم افزار R استفاده شد. یافته ها سال 1399 با تغییر روش و کیت های غربالگری، میزان لوک بک و تعداد نمونه های دارای واکنش تکرارپذیر در آزمایش های غربالگری افزایش معنادار داشت. شیوع واکنش تکرارپذیر در آزمایش غربالگری HBsAg نسبت به HIV و HCV کمتر بود. نتایج آزمایش تأییدی نشان داد که نتایج منفی در آزمایش تأییدی برای HCV و HIV به ترتیب 85% و90% بوده است. نتیجه گیری                                                                                                 تغییر در روش و کیت های غربالگری می تواند منجر به افزایش نمونه های واکنش تکرارپذیر شود که منجر به افزایش واحدهای لوک بک و ضایعات پلاسما خواهد شد.

1چکیده سابقه و هدف خون بند ناف منبعی غنی از سلول های بنیادی خونساز است که علاوه بر مزایای فراوان، معایب آن شامل تعداد محدود سلول های بنیادی و پیوندپذیری با تأخیر می باشد. مسلماً شناسایی استراتژی هایی که در کنار افزایش تکثیر سلول های بنیادی خونساز یا HSC ، باعث حفظ بنیادینگی آن شوند، می تواند اثربخشی پیوند را افزایش دهد. هدف از این مطالعه، بررسی شرایط کشت مختلف در شرایط هیپوکسی (غلظت اکسیژن 5%) بر بیان ژن های  HOXB4،c-Myc  ، Nanog وSOX2  در سلول های CD34+ خون بند ناف بود. مواد و روش ها در این مطالعه مداخله ای، سلول های CD34+ خون بند ناف انسان جداسازی گردید و در محیط کشت بدون سرم در حضور ترکیب سیتوکاینی (TPO، FLT3L ، SCF) با یا بدون حضور سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان (MSC) در غلظت اکسیژن 21% و 5% به مدت 7 روز کشت داده شد (در 5 گروه مختلف). در روز 7 بیان ژن های HOXB4 ، c-Myc ، Nanog ، SOX2 با PCR  Real timeمورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها در 3 بار مستقل انجام شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از آزمون ANOVA انجام و 05/0 p< معنادار در نظر گرفته شد. یافته ها بیشترین بیان ژن های HOXB4 ،c-Myc  ، Nanog و SOX2 در شرایط کشت HSC با MSC مغز استخوان در غلظت اکسیژن 5% بود. نتایج مطالعه افزایش معنادار از نظر آماری در میزان تکثیر و بیان ژن های بنیادینگی را در غلظت اکسیژن 5% در مقایسه با 21% نشان داد. نتیجه گیری ترکیب سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان و غلظت اکسیژن 5% باعث افزایش ظرفیت بنیادینگی HSC می شود و شرایطی شبیه به فضای نیچ را فراهم می آورد.

1چکیده سابقه و هدف مقایسه تنوع ژنتیکی مولکول های HLA در اقوام مختلف ایران، می تواند در ارائه راه کار مناسب برای تأمین اهداکنندگان سلول های بنیادی خونساز جهت بیماران ایرانی کمک کننده باشد. هدف، مطالعه مقایسه دو گروه آللی شایع در ایران شامل HLA-B*35  و HLA-B*51، دراقوام ایرانی بود. مواد و روش ها در این مطالعه توصیفی، تعیین آلل هایHLA-B  در وضوح پایین با روشPCR-SSP صورت پذیرفت. اطلاعات قومیتی و HLA از قومیت های عرب (370 n=)، گیلک (510 n=)، لر (465 n=) و کرد (719 n=) جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردیده و ارتباط آلل و نژاد، بررسی و با آزمون آماری کای دو، رابطه معنادار بین فراوانی آلل ها ارزیابی شد. یافته ها فراوانی HLA-B*35 در اقوام لر، گیلک، عرب و کرد به ترتیب عبارت بود از: 22/20، 75/22، 35/11 و 61/19 و به همین ترتیب برای HLA-B*51 ، فراوانی عبارت بود از 28/18، 31/9، 32/9 و 52/17. فراوانی های به دست آمده در جمعیت کلی ایران در این مطالعه عبارت بود از 19% برای HLA-B*35 و 2/14% برای HLA-B*51 . داده ها بـرای دو گـروه آللی ذکـر شـده در اقوام مورد مطالعه، تفاوت معنادار نشان دادند (05/0 p<). نتیجه گیری هر چند HLA-B*35 و HLA-B*51 ، در جمعیت کلی و هم در قومیت های بررسی شده، بیشترین فراوانی را در جایگاه ژنی HLA-B به خود اختصاص دادند ولی اختلاف آن ها در قومیت ها معنادار بود. این مطالعه، نشان دهنده تنوع ژنتیکی بالای HLA-B در اقوام مورد مطالعه بوده و می تواند در ارائه راه کار برای جستجوی اهداکننده مناسب جهت بیماران از اقوام مختلف کمک کننده باشد.

1چکیده سابقه و هدف آشنایی با تدابیر دندانپزشکی برای کنترل خونریزی در بیماران مصرف کننده داروی ضد انعقاد الزامی است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی میزان آگاهی دندانپزشکان عمومی شهر یزد و دانشجویان سال آخر دندانپزشکی یزد درباره تدابیر دندانپزشکی بیماران مستعد خونریزی غیرمعمول در سال 1402 بود. مواد و روش ها در این مطالعه توصیفی- مقطعی 135 نفر از دندانپزشکان عمومی و دانشجویان دندانپزشکی عمومی سال آخر شهر یزد به روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. میزان آگاهی با استفاده از پرسشنامه مشاوری نیا و همکاران که روا و پایا بود، ارزیابی شد. داده ها با کمک آزمون های آماری من ویتنی و کروسکال والیس و نرم افزار آماری 25 SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها 50 نفر از دندانپزشکان عمومی مرد (8/58%) و 35 نفر آن ها زن (2/41%) بودند و تعداد 28 نفر از دانشجویان مرد (56%) و 22 نفر آن ها زن (44%) بودند. میانگین سنی دندانپزشکان عمومی و دانشجویان به ترتیب 93/4 ±  20/29 سال و 63/1 ± 16/25 سال بود. میانگین نمره آگاهی دانشجویان 67/2 ± 72/8 (بازه: 1 تا 14) و دندانپزشکان عمومی 86/2 ± 20/8 (بازه: 2 تا 15) بود. بین میانگین نمره آگاهی دندانپزشکان عمومی با سن، جنسیت، سابقه کار و دانشگاه محل تحصیل تفاوت آماری معناداری وجود نداشت. هم چنین بین میانگین نمره آگاهی دانشجویان با سن، جنسیت، ترم تحصیلی تفاوت آماری معناداری وجود نداشت. بین میانگین نمره آگاهی دندانپزشکان عمومی و دانشجویان رابطه آماری معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری نتایج نشان داد که دندانپزشکان عمومی و دانشجویان سال آخر شهر یزد آگاهی متوسطی از تدابیر دندانپزشکی بیماران مستعد خونریزی غیرمعمول داشتند.

سابقه و هدف مدیریت خونریزی در حین و بعد از جراحی، از جمله استفاده از دستگاه نجات سلول های قرمز یا CS یکی از ارکان مدیریت خون بیمار است. هدف این مقاله بررسی وضعیت انعقادی بیماران جراحی قلب پس از استفاده از دستگاه نجات سلول های قرمز بود. مواد و روش ها این مطالعه کوهورت (سه روزه) در بیمارستان ارجاعی سوم در تیر ماه سال 1398 بعد از استقرار مدیریت خون بیمار اجرا گردید. بیماران جراحی قلب انتخابی که رضایت آگاهانه کتبی ورود به برنامه جامع "مدیریت خون بیمار" را داده بودند، وارد مطالعه شدند. پس از عمل جراحی و استفاده از دستگاه، علایم حیاتی بیمار، حجم کل خونریزی بر حسب میلی لیتر از لوله قفسه سینه و پارامترهای انعقادی تا سه روز در بخش مراقبت های ویژه بررسی شدند. یافته ها 16 بیمار عمل جراحی قلب در تیر ماه سال 98 از دستگاه CS استفاده نمودند که 7  نفر از آن ها زن و بقیه  مرد بودند( متوسط سن47/13 ±  36/61 سال). در سه روز بعد از عمل جراحی، علائم حیاتی بیماران پایدار بوده ونیاز به عمل جراحی مجدد نداشتند. آزمون های تعقیبی نشان داد که از 6 ساعت اول تا پایان روز اول و از روز دوم تا روز سوم کاهش معناداری در میزان خونریزی مشاهده شد (027/0 p=). پلاکت و PTT در طول زمان تفاوت معناداری نشان ندادند. نتیجه گیری علائم حیاتی بیمار پس از استفاده از دستگاه CS در بخش مراقبت های ویژه پایدار بوده و ارتباطی بین میزان خونریزی و شاخص های آزمایشگاهی دیده نشد.

1چکیده سابقه و هدف در مبتلایان کووید-19، شمارش سلول های خون تغییر می کند که با تعیین ارتباط آن با شدت بیماری، زمینه درمان مناسب تر فراهم می گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط شمارش سلول های خون با شدت بیماری کووید-19 انجام شد. مواد و روش ها این مطالعه مقطعی گذشته نگر بر روی پرونده 370 بیمار کووید-19 بستری در بیمارستانی در همدان انجام شد. شدت بیماری در بیماران بستری بر اساس راهنمای سازمان بهداشت جهانی و مطالعه های پیشین نویسندگان در دو سطح حاد پر خطر و شدید تقسیم بندی شد. شمارش سلولی از اطلاعات پرونده و شمارشگر سلولی به دست آمد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS  نسخه 24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از آزمون های تی مستقل، مربع کای و رگرسیون لجستیک و سطح معناداری 05/0 p< جهت تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها میانگین شمارش گلبول قرمز خون، گلبول سفید خون و پلاکت بیماران حاد و پرخطر در مقایسه با بیماران سطح شدید به ترتیب کمتر (001/0 p=)، بیشتر (005/0 p=) و کمتر (001/0 p=) بود. طبق نتایج رگرسیون لجستیک، تعداد گلبول قرمز، گلبول سفید و پلاکت بر شدت بیماری کووید-19 به طور معناداری تأثیرگذار بود (p به ترتیب 003/0 ، 004/0 ، 003/0). نتیجه گیری شمارش سلول های خون از عوامل تأثیرگذار بر شدت بیماری کووید-19 می باشد. لذا این پارامترها می توانند به عنوان شاخص در تعیین شدت بیماری و در نتیجه مدیریت بهتر درمان در این بیماران به کار روند.

سابقه و هدف جمع آوری و نگهداری پلاکت ها با چالش های متعددی همراه است، تا از یک سو از فعال شدن پلاکت ها جلوگیری شود و از سوی دیگر ظرفیت عملکردی آن ها در حین تزریق خون حفظ شود. امروزه یکی از مشکلات فرآورده پلاکتی، وجود تجمعات پلاکتی است. اعتقاد بر این است که ذرات معلق در فرآورده پلاکتی حاوی پلاکت هستند که در طول فرآیند آماده سازی و جداسازی تجمع می یابند. در این مطالعه، عوامل دخیل در ایجاد تجمعات پلاکتی مرور شده تا امکان بهینه سازی سیستم های تهیه و انتقال خون و فرآورده ها فراهم شود. هدف از این مطالعه بررسی متغیرهای مهم در تشکیل تجمعات پلاکتی بود. مواد و روش ها در این مقاله مروری، 47 مقاله در مورد تجمع پلاکتی موجود در فرآورده پلاکتی از پایگاه اطلاعاتی PubMed با کلمات کلیدی کنسانتره پلاکتی و تجمعات پلاکتی جمع آوری گردید. یافته ها در مطالعه های بررسی شده، میزان تجمع پلاکت ها در کنسانتره های پلاکتی تهیه شده به روش پلاسمای غنی از پلاکت بیشتر از روش بافی کوت و آفرزیس بود. فاکتورهای مختلفی هم چون دمای نگهداری، زمان و دمای استراحت پلاکتی، pH، تحریک فیزیکی القایی، نوع کیسه پلاکتی، وجود باکتری و متغیرهای مرتبط با اهداکننده به عنوان عوامل دخیل در تشکیل تجمع پلاکتی در نظر گرفته شدند. نتیجه گیری شناخت متغیرهای مهم در تشکیل تجمعات پلاکتی جهت بهبود کیفیت فرآورده پلاکتی و افزایش اثربخشی تزریق این فرآورده امری ضروری است. استفاده از روش بافی کوت، استانداردسازی زمان و دما، جلوگیری از بروز آلودگی باکتریایی و در نظر داشتن متغیرهای مرتبط با اهداکننده از جمله راه کارهای پیشنهادی جهت کاستن از احتمال بروز تجمعات پلاکتی هستند.

سابقه و هدف مواد منعقدکننده خون در جلوگیری از عوارض ناشی از خونریزی کنترل نشده، مانند مرگ و آسیب به اندام ها، نقش حیاتی دارند. این ترکیبات باید علاوه بر حداکثر سرعت انعقاد و حداقل اتلاف خون، ویژگی هایی نظیر زیست سازگاری، تجزیه پذیری، خون سازگاری، خواص مکانیکی مناسب، قیمت مناسب و سهولت کاربرد را داشته باشند. پژوهش های اخیر نشان می دهد که برخی پلیمرهای طبیعی مانند سلولز اکسید شده، کیتوسان، نشاسته، کلاژن و آلژینات دارای خواص بندآورندگی خون هستند. این مطالعه به بررسی عملکرد بندآورندگی، منبع پلیمری این مواد و محصولات موجود در بازار پرداخته است. مواد و روش ها در این پژوهش به صورت مروری، نقش انعقاد خون توسط پلیمرهای طبیعی در 55 مقاله انگلیسی و فارسی معتبر بررسی شد. از منابع معتبر بین المللی و فارسی مانند Elsevier، Springer، Wiley Online Library، ScienceDirect و SID استفاده شد. برای جستجو از کلمات کلیدی و کاربردی مانند بندآورنده های خون، sodium alginate، chitosan، hemostatic، oxidized cellulose، collagen و starch استفاده شد. یافته ها اولین مرحله از مراحل برای ترمیم زخم، بندآورندگی است. مراحل بعدی که به بازسازی بافت کمک می کنند شامل التهاب، تکیثر و بازسازی است. این مواد در بازار جهانی و کارهای تحقیفاتی به دو دسته ستنزی و طبیعی تقسیم می شوند. پلیمرهای طبیعی منعقدکننده شامل سلولز اکسید شده، کیتوسان، کلاژن، نشاسته و آلژینات می باشند. نتیجه گیری استفاده از پلیمرهای طبیعی به عنوان بندآورنده های خون نشان دهنده پتانسیل بالای این مواد در بهبود فرآیندهای درمانی و کاهش عوارض جانبی ناشی از مواد مصنوعی است، که می تواند به توسعه راهکارهای نوین و مؤثر در مدیریت خونریزی های حاد منجر شود.