مطالعات اسلامی در حوزه سلامت
سال:1403 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه و هدف: ارتقای بهزیستی روانشناختی و خود انسجامی روانی نقش قابل ملاحظه ای در تأمین سلامت دانش آموزان دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش معنویت درمانی در خود انسجامی روانی و بهزیستی روانشناختی دانش آموزان انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه نهم ناحیه یک شهر کرج در سال تحصیلی 1403-1402 بودند که از بین آن ها 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه خود انسجامی روانی آنتونووسکی (1987) و بهزیستی روانشناختی ریف (1989) بودند. گروه آزمایش در 8 جلسه 60 دقیقه ای آموزش معنویت درمانی آموزش دیدند و گروه گواه در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 22 و آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد میانگین نمرات خود انسجامی روانی و بهزیستی روانشناختی گروه آموزش معنویت درمانی به طور معنی داری بیشتر از افراد گروه کنترل است، بنابراین می توان گفت که آموزش معنویت درمانی در افزایش خود انسجامی روانی و بهزیستی روانشناختی دانش آموزان مؤثر بوده است (01/0>p).نتیجه گیری: آموزش معنویت درمانی می تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت بهبود خود انسجامی روانی و بهزیستی روانشناختی دانش آموزان دانش آموزان مورداستفاده قرار گیرد.

هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی معنادرمانی دینی بر امید به زندگی و افکار خودکشی زنان مبتلا به بیماری ایدز تحت پوشش انجمن احیاء ارزشها انجام شده است. روش: این پژوهش، مطالعه نیمه تجربی پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه زنان مبتلا به بیماری ایدز تحت پوشش انجمن احیاء ارزشها می باشند، که 53 نفر از جامعه مذکور به کمک پرسشنامه امید به زندگی میلر (1988) و اندیشه خودکشی بک و همکاران (1991) بررسی شدند و تعداد 26 نفر براساس نمره امید به زندگی و نمره اندیشه خودکشی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (13 نفر) و گروه کنترل (13 نفر) گمارده شدند. سپس روش معنادرمانی بر روی گروه آزمایش طی 10 جلسه اجرا شد و در پایان دو گروه دوباره به کمک ابزارهای پژوهش ارزیابی شدند. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین گروه کنترل و آزمایش از لحاظ امید به زندگی و اندیشه خودکشی بعد از مداخله تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>p). همچنین در گروه آزمایش بین نمره امید به زندگی و اندیشه خودکشی بیماران قبل از مداخله و بعد از مداخله تفاوت معناداری مشاهده شد (01/0>p). نتیجه گیری: معنادرمانی می تواند باعث افزایش امید به زندگی و کاهش اندیشه خودکشی زنان مبتلا به بیماری ایدز شود.

مقدمه و هدف: رفتارهای خودکشی از مهم ترین معضلات کنونی جهانی می باشد که کاهش آن می تواند نقش به سزایی در بهبود سلامت روان و بهزیستی افراد جامعه داشته باشد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی نقش هوش معنوی و تاب آوری در گرایش به خودکشی افراد با اختلال شخصیت مرزی بود.روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود. در این پژوهش 100 نفر از مراجعه کنندگان به مراکز روان پزشکی شهر شیراز که تشخیص اختلال شخصیت مرزی را دریافت کرده بودند، به صورت نمونه گیری در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه های هوش معنوی کینگ(2008)، تاب آوری کانر و دیویدسون(2003) و افکار خودکشی بک(1979) بود. تحلیل داده ها به روش آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام به کمک نرم افزار SPSS نسخه 26 انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بین هوش معنوی (204/0- =r) و تاب آوری (479/0- =r) با گرایش به خودکشی رابطه معکوس و معنی داری وجود داشت و در مجموع 38٪ از واریانس گرایش به خودکشی توسط هوش معنوی و تاب آوری تبیین گردید.نتیجه گیری: با توجه به نتایج، هوش معنوی و تاب آوری در بهبود گرایش به خودکشی نقش دارند. بنابراین آموزش در زمینه ارتقای هوش معنوی و تاب آوری در برنامه مداخلات درمانی افراد با اختلال شخصیت مرزی، می تواند در کاهش گرایش به خودکشی و رفتارهای خودکشی گرا مؤثر باشند.

مقدمه: دانشجویان پس از ورود به دانشگاه با چالش های روانی مانند افسردگی و در حد شدیدتر، افکار خودکشی مواجه می شوند. طبق بررسی ها باورهای مذهبی می تواند با این متغیرها مرتبط بوده و سبب کاهش آن شوند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سبک های مقابله ای مذهبی (مثبت و منفی) در افسردگی و افکار خودکشی دانشجویان بود.روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خراسان جنوبی درسال تحصیلی 1403-1402 به تعداد 2100 نفر بودند که از این میان به روش نمونه گیری طبقه ای-تصادفی، 310 نفر انتخاب و به پرسشنامه های افکار خودکشی بک (1961)، افسردگی بک (1996) و پرسشنامه مقابله مذهبی پارگامنت (2000) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS-24 تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد بین سبک های مقابله مذهبی با افکار خودکشی (346/0=r) و افسردگی (427/0=r) ارتباط معنی داری وجود دارد. در واقع مقابله مذهبی مثبت با افسردگی (489/0- =r) و افکار خودکشی (461/0- =r) رابطه منفی و مقابله مذهبی منفی با افسردگی (331/0=r) و افکار خودکشی (387/0=r) رابطه مستقیم و معنی داری داشتند (01/0>p).نتیجه گیری: مجموعاً نتایج نشان داد سبک های مقابله ای مذهبی مثبت به شکل منفی و معنی داری افسردگی و افکار خودکشی دانشجویان را پیش بینی می کند و سبک های مقابله ای مذهبی منفی به شکل مثبت و معنی داری افسردگی و افکار خودکشی دانشجویان را پیش بینی می کند.

مقدمه: یکی از رفتارهای محتمل در نوجوانان دارای سابقه رفتارخودجرحی، اقدام به خودکشی است و بررسی عوامل مرتبط با افکار و اقدام به خودکشی در میان این گروه، ضروری است؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش هوش معنوی و سبک زندگی اسلامی در پیش بینی افکار به خودکشی نوجوانان دارای سابقه رفتار خودجرحی بود.روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان نوجوان 15 تا 18 سال دارای رفتارخودجرحی مناطق 2 و 14 تهران، در نیمه اول سال 1403 تشکیل دادند که تعدادشان 546 نفر بود. از این میان به روش نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک، تعداد 152 دانش آموز (85 دختر و 67 پسر) انتخاب شدند و به پرسشنامه های افکار خودکشی بک (1961)، هوش معنوی کینگ (2008) و سبک زندگی اسلامی کاویانی (2009) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه، در نرم افزار SPSS-26 تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد بین هوش معنوی (589/0-=r) و سبک زندگی اسلامی (547/0-=r) با افکار خودکشی ارتباط معنی داری وجود دارد. مجموعاً هوش معنوی و سبک زندگی اسلامی 7/54 درصد از واریانس افکار خودکشی را به شکل منفی و معنی داری پیش بینی می کنند (01/0>p).نتیجه گیری: طبق یافته های پژوهش، هوش معنوی و سبک زندگی اسلامی، ارتباط منفی و معناداری با افکار خودکشی نوجوانان دارای سابقه انجام رفتار خودجرحی دارد. بنابراین، توجه به آموزش هوش معنوی و چگونگی به کارگیری مهارت های سبک زندگی اسلامی به این نوجوانان در مراکز روانشناسی و مشاوره، مهم و ضروری به نظر می رسد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تیپ های مطرح شده از سوی هاینز کوهات در مورد شخصیت خودشیفته با نگرش به آموزه های اسلامی است.مواد و روش: این پژوهش به روش توصیفی و تحلیل محتوا تیپ های چهارگانه هاینز کوهات در شخصیت خودشیفته را مورد مطالعه قرار داده است. همچنین در تبیین موضوع از آموزه های اسلامی بهره گرفته شده است.یافته ها: کوهات خودشیفتگی را به عنوان یک اختلال مطلق در نظر نمی گیرد، بلکه نقشی مثبت در تأمین سلامت روان فرد برای آن قائل است. او زمانی آن را به عنوان اختلال در نظر می گیرد که نوعی نقص در ساختار خود به وجود آمده باشد که غالباً نیز ناشی از نقصان های دوران کودکی است. بر این اساس، او چهار نوع اختلال شخصیت خودشیفته را مطرح کرده است: خود کم تحریک یافته، خود تکه تکه شده، خود بیش ازحد تحریک شده و خود تحت فشار.نتایج: اساس تیپ های چهارگانه کوهات عموماً بر این است که والدین و سایر مراقبان کودکان نتوانسته اند به تظاهرات نمایشگرانه آنان پاسخی همدلانه نشان دهند. همچنین درتیپ های خود کم تحریک یافته و خود بیش تحریک یافته از تیپ شناسی کوهات با برخی آموزه های اسلامی همسویی نسبی دیده شد و در تیپ های خود چند پاره و خود تحت فشار مصداق قرآنی و روایی و همسویی با آن یافت نشد.

هوش مصنوعی دانش تاثیرگذار و دگرگون ساز چند دهه اخیر در جامعه علمی، دانشگاهی و صنعتی جهان است و از آنجا که همه امور انسانی باید اخلاقی باشد، مجامع علمی کوشیده اند برای کاربرد هوش مصنوعی مرزهای اخلاقی قرار دهند تا جامعه جهانی به این توان شگرف و آینده ساز، خوشبین و امیدوار باشد و از آسیب های احتمالی دور گردد.در همین راستا اتحادیه اروپا در سال 2018 میلادی مرام‏نامه هوش مصنوعی اخلاق مدار را تصویب کرده است، و لازم است کشورهای اسلامی، با توجه به جهان بینی توحیدی، مبانی اخلاق هوش مصنوعی را تدوین نمایند و مقاله پیش رو به همین مهم پرداخته است.در این نوشتار پیشرفت های علمی بشر مانند هوش مصنوعی، برخاسته از فطرت کمال جوی انسان تلقی شده است و واژه های اخلاق و هوش در دو دیدگاه مادی و الهی بررسی و یادآوری می شود که در تفکر دنیای مادی توجهی به تجرد جان نمی شود در حالی که در فلسفه اسلامی، ادراک حسی، خیالی و عقلی، مربوط به جان مجرد انسان است و بر این اساس کاربرد واژه هوش برای ماشین، درست نیست، مگر به شکل مجاز.معیارهای مرام‏نامه اخلاقی اتحادیه اروپا برای هوش مصنوعی اخلاق مدار یعنی حقوق بشر، دموکراسی و قانون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است سپس با استفاده از فلسفه اسلامی، واژه هوش، معنا می شود و با اشاره به پیشتازی نقش تمدن اسلامی در هوش مصنوعی، معیارهای فرهنگ اسلامی بر اساس عدالت بر سه پایه تقوا، خیرخواهی و امانتداری تحلیل گردیده است....

زمینه و هدف: نظر به چالش های روانی دانشجویان در دانشگاه، سازگاری عاطفی آنان در این محیط و عوامل مرتبط با آن حائز اهمیت است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی بهزیستی معنوی در رابطه سبک زندگی با سازگاری عاطفی دانشجویان بود.روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان خراسان جنوبی در سال تحصیلی 1403-1402 بود (2128 نفر). بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای از بین افراد واجد شرایط 319 نفر (129 پسر و 190 دختر) انتخاب شدند و به پرسشنامه های بهزیستی معنوی دهشیری و همکاران، سبک زندگی اسلامی کاویانی آرانی و سازگاری عاطفی فرحبخش پاسخ دادند. داده های پژوهش از طریق آزمون همبستگی پیرسون و آزمون بوت استراپ با استفاده از نرم افزارهای SPSS-26 و Smart Pls-3 تحلیل شدند.یافته ها: ضرایب همبستگی بین سبک زندگی اسلامی (449/0=r) و بهزیستی معنوی (334/0=r) با سازگاری عاطفی مثبت و معنی دار بود (01/0>P). همچنین نتایج آزمون بوت استراپ نشان داد که ضریب مسیر رابطه غیرمستقیم بین سبک زندگی اسلامی با سازگاری عاطفی از طریق متغیر میانجی بهزیستی معنوی معنی دار بود (05/0>p). نهایتاً حصول مقدار 345/0=GOF نشان از برازش کلی مدل پژوهش داشت.نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که بهزیستی معنوی می تواند رابطه میان سبک زندگی اسلامی و سازگاری عاطفی دانشجویان را میانجی گری کند. برگزاری دوره های آموزشی و کارگاه های تخصصی آموزش به کارگیری مهارت های سبک زندگی اسلامی و بهبود معنویت در دانشجویان پیشنهاد می شود.