مطالعات اجتماعی گردشگری
سال:1399 | دوره:8 | شماره:15 |تعداد مقالات:12

زنان به عنوان نیمی از افراد جامعه در پیشبرد اهداف کشورها تاثیر بسزایی دارند. این در حالی است که نقش زنان امروزی در بخش خدمات بسیار پررنگ شده است. با وجود اینکه تاثیر جو بخشش در سازمان ها بر عملکرد سازمانی مورد تایید قرارگرفته است، بسیاری از سازمان ها در مسیر بهبود عملکرد از این امر غافل مانده اند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر جو بخشش درک شده بر عملکرد بازیابی خدمات به واسطه امنیت روان شناختی و انصاف سازمانی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش انجام کار، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را کارکنان زن هتل های چهار و پنج ستاره شهر مشهد تشکیل داده اند. به دلیل نامشخص بودن جامعه آماری، تعداد 390 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد، جو بخشش درک شده بر امنیت روان شناختی و انصاف سازمانی زنان تاثیر مثبت و معنی داری دارد. نتیجه دیگر اینکه امنیت روان شناختی و انصاف سازمانی بر عملکرد بازیابی خدمات تاثیر مثبت دارد. علاوه بر این نقش واسط امنیت روان شناختی و انصاف سازمانی نیز تایید شد.

با توجه به رشد صنعت گردشگری در ایران و همزمان با آن افزایش رقابت شرکت ها برای جذب نیروی کار بااستعداد، انجام پژوهش در حوزه برندسازی کارفرما از دیدگاه کارمندان بالقوه شرکت های گردشگری می تواند به جذب استعدادهای برتر کمک نماید. آگهی شغلی اولین زمینه مواجهه افراد جویای کار با شرکت هاست و در این مرحله حساس، برند کارفرما می تواند استعدادها را قبل از رقبا به سازمان جذب کند و منجر به ایجاد مزیت رقابتی پایدار شود. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر رویکرد، کیفی است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه شرکت های صنعت گردشگری کشور تشکیل می دهند. آگهی های شغلی مرتبط با صنعت گردشگری مربوط به بازه زمانی سه ماهه پاییز سال 1397 در 12 سایت کاریابی جستجو شد. 177 عدد آگهی استخدام در حوزه گردشگری از 52 شرکت جمع آوری شد. سپس اطلاعات موجود در این آگهی ها با روش تحلیل محتوای کمی کدگذاری و فراوانی تکرار هر کد نیز محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان داد شرکت ها در آگهی های شغلی خود ماموریت کاری، مکان شرکت، زمان منعطف، ساعت کاری، تعطیلات، وجود امکانات کار از راه دور، کیفیت همکاران، چالش کار، توانمندسازی، کارهای نوآورانه، تحرک بین المللی، اندازه شرکت، آوازه محصول یا خدمت شرکت، حقوق مبنا، مزایا و تسهیلات رفاهی را منعکس می کنند. جویندگان کار پیام های دریافتی را از سازمان های مختلف در ذهن خود مورد تحلیل قرار داده و سازمانی را انتخاب می کنند که بیشترین تناسب را با آن ها داشته باشد. بنابراین شرکت ها می بایست از طریق انعکاس حداکثری ابعاد برند کارفرما در آگهی های شغلی و کارمندیابی های اینترنتی، موجبات جذب استعدادها به سازمان خود را فراهم آورند.

رضایت گردشگران نقش مهمی در رونق اقتصادی صنعت گردشگری دارد؛ لذا پژوهشگران تلاش دارند عوامل گوناگون موثر بر این مهم را شناسایی کنند. بر اساس یافته های برخی از پژوهش ها، متغیر ازدحام تاثیر منفی بر رضایت بازدیدکنندگان دارد ولی پژوهش های دیگر حاکی از آن است که متغیر حس جمعی ممکن است جهت تاثیر ازدحام را تحت تاثیر قرار دهد. در پژوهش حاضر تاثیر ازدحام بر رضایت بازدیدکنندگان با نقش میانجی حس جمعی بررسی می شود. روش این مطالعه توصیفی-کمی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. داده ها از طریق پرسشنامه و از 384 بازدیدکننده بازار تاریخی تبریز در بازه زمانی اسفند 1396 و فروردین 1397 جمع آوری شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی است ازدحام موجود تاثیر مثبت بر درک حس جمعی دارد. هم چنین باوجوداینکه ازدحام برای بسیاری از بازدیدکنندگان ناخوشایند بوده است؛ اما حس جمعی به خاطر عواملی نظیر لذت حاصل از فرصت باهم بودن، احساس همراهی و همدلی با دیگر شرکت کنندگان و امکان برقراری ارتباطات اجتماعی گسترده با سایر گردشگران، به عنوان میانجی عمل کرده و منجر به رضایت بازدیدکنندگان شده است. نتایج پژوهش می تواند در برنامه ریزی توسعه گردشگری و بسته های سفر به ویژه در مقصدهای گردشگری کمیاب مورداستفاده قرار گیرد.

امروزه کلید موفقیت سازمان های گردشگری و هتلداری در عرصه رقابتی، ارایه محصولات و خدمات خلاقانه با توجه به نیازهای مختلف مشتریان می باشد. ازآنجاکه خلاقیت کارکنان موجب مزایای رقابتی برای سازمان ها می گردد، سازمان ها باید بکوشند خلاقیت کارکنان خود را برای به دست آوردن مزیت رقابتی افزایش دهند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه فرهنگ همکاری با عملکرد خلاقانه سازمان های گردشگری و هتلداری، در هتل های دو، سه و چهار ستاره شهر یزد بوده است. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و از نوع پژوهش های توصیفی همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام سرپرستان و کارکنان هتل های دو، سه و چهار ستاره شهر یزد می باشد. شرکت کنندگان پژوهش 172 نفر از سرپرستان و کارکنان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی-طبقه ای انتخاب شدند. پرسشنامه های فرهنگ همکاری، محیط کار و عملکرد خلاقانه مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با مدل تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که فرهنگ همکاری بر عملکرد خلاقانه کارکنان اثر مستقیم و معناداری دارد؛ فرهنگ همکاری با میانجی گری عدالت رویه اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان ندارد؛ فرهنگ همکاری با میانجی گری تسهیم دانش اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان دارد؛ فرهنگ همکاری با میانجی گری انگیزه اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان دارد. همچنین، فرهنگ همکاری با میانجی گری ارتقاء اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان دارد.

این پژوهش به بررسی عوامل موثر بر رفتارهای دانشجویان می پردازد و این که چه عواملی و به چه میزان بر رفتارهای طبیعت گردی دانشجویان تاثیر می گذارد. جامعه آماری هدف، دانشجویان دو دانشگاه تهران و علم و فرهنگ در دو دسته از رشته های مرتبط با طبیعت گردی و رشته های غیرمرتبط با طبیعت گردی بوده، که با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. حجم نمونه در این پژوهش با استفاده از فرمول کوکران در جامعه محدود 320 نفر در نظر گرفته شد که با رعایت سهم برابر نسبت به تعداد دانشجویان، در هر دو دانشگاه، نیمی از پرسشنامه ها توسط دانشجویان رشته های مرتبط با طبیعت گردی و نیم دیگر توسط دانشجویان رشته های غیرمرتبط پاسخ داده شد. روش نمونه گیری به صورت احتمالی و به صورت تصادفی سیستماتیک بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که رفتارهای طبیعت گردی در بین دانشجویان دختر و پسر و همچنین در بین دانشجویان رشته های مرتبط و غیرمرتبط با طبیعت گردی تفاوت معنی داری دارد. همچنین بین دانش، نگرش و فعالیت در انجمن و کانون حمایت از محیط زیست با رفتارهای طبیعت گردی نیز رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.

نقش فعالیت های شبکه های اجتماعی از این لحاظ در توسعه گردشگری اساسی است که از مرحله اشاعه و تبلیغ جهت معرفی جاذبه ها جذب گردشگر، تا کسب اطلاعات و آگاهی در خصوص جاذبه ها، امکان تاریخی، آداب و رسوم و میراث و پتانسیل های تاریخی و فرهنگی کشورها و مناطق می تواند در کنار سایر عوامل مدیریتی و خدماتی نقش آفرینی داشته باشند. در این پژوهش به بررسی اثر تبلیغات در رسانه های اجتماعی، مشارکت مخاطب و تبلیغات دهان به دهان بر طنین برند گردشگران اروپایی به واسطه تصویر شناختی و تصویر احساسی و وفاداری نگرشی و کنشی در شبکه اجتماعی پرداخته شده است. پژوهش حاضر در زمره ی تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش، گردشگران اروپایی شهر تهران می باشد، که در فصل بهار 1398 در شهر تهران اقامت داشتند. در تحلیل استنباطی داده ها از ضریب آلفای کرونباخ و جهت تعیین ثبات درونی ابزار از آزمون کی ام او و کرویت بارتلت برای مناسب بودن حجم نمونه و درست بودن تفکیک عامل ها و برای تعیین ارتباط متغییرها از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های حاکی از آن است که تبلیغات رسانه ای اجتماعی، مشارکت مخاطب و آگاهی برند بر تصویر شناختی گردشگران اروپایی شهر تهران تاثیرگذار است، مشارکت مخاطب و تبلیغات دهان به دهان بر تصویر احساسی گردشگران اروپایی شهر تهران اثرگذار می باشد، تصویر احساسی و شناختی بر وفاداری نگرشی و کنشی اثرگذار است و همچنین وفاداری نگرشی و کنشی بر طنین برند تاثیرگذار می باشد که با برنامه ریزی در زمینه خلاقیت و نوآوری در تبلیغات، شناخت مخاطب و انتخاب تبلیغات متناسب در رسانه های اجتماعی تا حد قابل قبولی در جذب گردشگر موثر است.

امروزه فناوری اطلاعات، امکان استفاده از نظرات افراد مختلف را با دیدگاه های متنوع فراهم آورده است و یکی از مواهب آن پیدایش روش های آسان بهره گیری از نظرات عموم است که جمع سپاری نامیده می شود. ازاین رو هر جا که بهره گیری از مشارکت اجتماعی منجر به تسهیل در شناسایی و حل مسایل شود جمع سپاری ابزاری کارآمد تلقی می شود. بررسی مطالعات پیشین نشان می دهد تلاش چندانی برای ترغیب مشارکت اجتماعی گردشگران در شناسایی فرصت های توسعه زیرساخت های عمرانی، فرهنگی و اجتماعی در مقصدهای گردشگری انجام نشده است. شهر یزد یکی از مقصدهای گردشگری تاریخی فرهنگی ایران است که اخیرا در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت گردیده است و توجه گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است و ازاین رو نیاز به توسعه توانمندی ها و زیرساخت های گردشگری در آن به خوبی احساس می شود. پژوهش حاضر با هدف شناخت معیارهای موفقیت جمع سپاری میان گردشگران در ارایه راهکارهای مناسب در توسعه گردشگری شهر یزد انجام شده است. بدین منظور ابتدا معیارهای ابتدایی در اجرای موفق جمع سپاری با استفاده از ادبیات پژوهش استخراج گردید، سپس با غربالگری آن ها با استفاده از روش دلفی، 25 معیار در شش دسته کلی شناسایی شدند. جهت رتبه بندی معیارها نظرات خبرگان حوزه گردشگری شهر یزد در قالب مقایسات زوجی گردآوری و با روش تحلیل شبکه ای فازی تحلیل و رتبه بندی شدند. نتایج نشان می دهد معیار اصلی سرمایه های انسانی با وزن 28/0 و شاخص های فرهنگی با وزن 21/0 بیشترین اهمیت را در موفقیت جمع سپاری میان گردشگران دارا است.

هدف این تحقیق، ارزیابی تاثیر آشنایی با فرهنگ یک کشور بر تصویر آن کشور نزد گردشگران خارجی می باشد. علاوه بر این، تلاش شد تا نقش آشنایی با فرهنگ کشور بر بهبود تصویر یک واحد جغرافیایی کوچکتر یعنی استان نیز مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور، استان گیلان انتخاب گردید. برای گردآوری اطلاعات لازم جهت آزمون سه فرضیه تحقیق، از پرسشنامه ای تلفیقی حاوی 24 سوال استفاده و بین 218 نفر از گردشگران خارجی بازدیدکننده از شهرهای مختلف استان گیلان، به عنوان جامعه آماری تحقیق توزیع شد. در این تحقیق، با استفاده از تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری، فرضیه ها و روابط بین متغیرهای تحقیق در محیط نرم-افزار پی ال اس مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج یافته ها نشان داد که آشنایی با فرهنگ ایران می تواند تصویر کشور و همین طور استان را نزد گردشگر بهبود ببخشد. علاوه بر این، تاثیر تصویر ایران بر تصویر گیلان نیز تایید شد.

گردشگری شهری یکی از رایج ترین و درآمدزاترین انواع گردشگری است. شهر اصفهان نیز به دلیل برخورداری از پتانسیل های متعدد و متنوع تاریخی_فرهنگی می تواند یکی از مقاصد اصلی گردشگری شهری باشد. توسعه گردشگری در شهر اصفهان در اسناد بالادستی نظیر سند راهبردی توسعه اصفهان 1404 و سند توسعه استان اصفهان نیز پیش بینی شده است. با این حال، اصفهان نتوانسته است به حد مطلوب توسعه گردشگری شهری دست یابد. از این رو، هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مهم ترین مسایلی است که مانع از توسعه گردشگری در اصفهان شده اند. این پژوهش با رویکرد کیفی انجام شد و داده های این پژوهش با تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری گردید. حجم نمونه به تعداد 26 مصاحبه بر مبنای حد اشباع تعیین شد. مصاحبه شوندگان از میان سه گروه نخبگان، مسیولان و فعالان حوزه گردشگری با بهره گیری از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده های به دست آمده با استفاده از روش تماتیک تحلیل گردید. در فرایند تحلیل یک مساله هسته و سه مساله محوری شناسایی شد. مساله هسته «عدم اولویت گردشگری در سطح کلان» و مسایل اصلی شامل «مدیریت ناکارآمد و امتناع از برنامه ریزی»، «گریز از سرمایه گذاری» و «محدودیت های منابع انسانی» هستند. افزون بر این، مشخص گردید که رویکرد غالب در تعریف مسایل گردشگری رویکرد تضاد است.

هدف این تحقیق طراحی مدل کسب و کار گردشگری الکترونیک در بستر شبکه های اجتماعی است. در مرحله اول، با اتکا بر چارچوب مدل کسب و کار استروالدر و پینیور و با استفاده از مطالعه ادبیات تحقیق، عناصر مدل کسب و کار مبتنی بر شبکه های اجتماعی در صنعت گردشگری استخراج شد. در مرحله دوم، برای ارزیابی و اولویت بندی عناصر شناسایی شده، پرسشنامه ای تدوین و بین 119 نفر کارشناس که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده بودند توزیع شد. داده های حاصل از این مرحله با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس تجزیه و تحلیل شد و عناصر بر اساس میزان اهمیتشان در مدل قرار گرفتند. در مرحله آخر، برای اعتبارسنجی مدل پیشنهادی و با استفاده از روش موردکاوی چندگانه، مدل کسب و کار هفت شرکت گردشگری که از شبکه های اجتماعی به طور موفق استفاده کرده بودند تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن است که حضور در شبکه های اجتماعی بر عناصر مربوط به مشتریان بیشتر از عناصر مربوط به تامین کنندگان اثر می گذارد. به سخن دیگر، عناصر مربوط به ارتباط با مشتریان، ساختار هزینه، ارزش پیشنهادی، و کانال های توزیع بیشتر از عناصر مربوط به جریان های درآمدی، منابع کلیدی، فعالیت های کلیدی و مشارکت های کلید تاثیر می پذیرند.

در طی چند دهه گذشته، صنعت گردشگری رشد چشمگیری در جهان پیدا کرده و روز به روز بر تنوع آن افزوده شده است. یکی از زیر مجموعه های گردشگری، گردشگری غذاست که با توجه به کارکرد و فواید آن مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران کشورهای مختلف قرار گرفته است. یکی از موارد مهم و حایز توجه در زمینه گردشگری غذا، فست فودها می باشند. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی است. به این ترتیب بر اساس فرمول کوکران 384 پرسشنامه تعیین گردید. پس از جمع آوری داده ها، طبقه بندی و تحلیل یافته ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس 22 صورت گرفت. به همین منظور از روش تحلیل عاملی، آزمون فریدمن، کای دو و همبستگی پیرسون استفاده گردید که بر اساس روش تحلیل عاملی، عامل فرهنگی به عنوان عامل اول با 78/13 درصد واریانس تاثیر گذارترین عامل شناخته شد و بر اساس آزمون فریدمن مهم ترین بعد بر اساس میانگین رتبه ای بعد کالبدی به دست آمد. نتایج آزمون خی2 نشانگر عدم رضایتمندی اجتماعی شهروندان از فست فودها در شهر اصفهان است. همچنین آزمون پیرسون نیز بین تجمل گرایی و افزایش آسیب به سنت های بومی در شهر اصفهان همبستگی متوسط را نشان می دهد.

همکاری سازمانی از عوامل کلیدی در پایداری و رقابتپذیری مقاصد گردشگری محسوب میشود. هدف پژوهش حاضر بررسی شبکه همکاری سازمانی و تعیین نقش و جایگاه کنشگران و سازمانهای مختلف در مدیریت مقصد گردشگری شهر مشهد میباشد. بدین منظور از رویکرد تحلیل شبکه های اجتماعی استفاده شد. تعاملات سازمانی کنشگران با استفاده از ابزار پرسشنامه از کارشناسان کلیدی سازمانها جمع آوری و با استفاده از نرم افزار یو سی نت تحلیل شد. جهت تحلیل داده ها از شاخصهای مرکزیت درجه ورودی، مرکزیت درجه خروجی و مرکزیت بینابینی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان میدهد سازمانهای حاکمیتی همچون استانداری و فرمانداری و نیروی انتظامی از بیشترین کنترل و قدرت در شبکه همکاری سازمانی مقصد گردشگری مشهد برخوردار هستند. همچنین فرمانداری واداره گردشگری و میراث فرهنگی با بیشترین مرکزیت بینابینی از توانایی بالایی برای ایجاد هماهنگی در شبکه همکاری سازمانی برخوردار هستند.