مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
سال:1399 | دوره:27 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، مجموعه ای از ذرات با ساختار ناهمگن است که به واسطه ترکیبات متنوع شامل بار سطحی، اندازه، ترکیبات لیپیدی و پروتئین دارای عملکردهای متفاوتی هستند. چندین مطالعه اپیدمیولوژیک آینده نگر نشان داده اند که رابطه معکوس واضحی بین غلظت HDL سرم و خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری قلب وجود دارد؛ علی رغم این رابطه، شواهد بالینی، مفیدبودن تنها سطح بالاتر HDL-C در پیش بینی خطر بیماری های قلبی-عروقی را به چالش کشیده اند و اثبات کرده اند که ساختار HDL تغییر کرده و عملکرد خود را از دست می دهد؛ بنابراین تحقیقات گسترده برای شناسایی عوامل و نشانگرهای زیستی جدید برای بهبود عملکرد HDL و کاهش خطر بیماری های قلبی-عروقی مورد نیاز است. با توجه به اینکه مهمترین عملکرد HDL، انتقال کلسترول اضافی از بافت های محیطی و سلول های ماکروفاژ از طریق گیرنده ای به نام ABCA1 و هدایت آن به سمت کبد است، نقش مهمی در محافظت از تشکیل پلاک آترواسکلروز ایفا می کند. این مولکول می تواند اثر حافظتی قدرتمندی در برابر آسیب های اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد با مهار متناوب تولید لیپیدهای اکسید شده پیش التهابی در لایه انتیمای شریان ها فراهم کند. ارتباط معکوس بین توانایی efflux کلسترول و شیوع بیماری قلبی-عروقی وجود دارد. توانایی خروج کلسترول از ماکروفاژها توسط HDL، یک معیار کلیدی برای تعیین عملکرد HDL به شمار می رود و رابطه معکوس قوی ای با ضخامت انتیما-مدیا کاروتید و تنگی شریان کروناری در آنژیوگرافی مستقل از سطح HDL دارد.

زمینه و هدف: زایمان زودرس و پیامدهای آن شامل نارسی نوزاد و بستری شدن در بخش NICU، با صدمات روحی-روانی به مادر و خانواده همراه است که با انجام مداخلات کم هزینه و عملی برای کاهش صدمات روحی-روانی می توان نقش مهمی در ارتقای سلامت مادران داشت. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر تمرین های جسمی-ذهنی بر افسردگی بعد از زایمان زودرس انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه کارآزمایی بالینی بر روی 100 زن با زایمان زودرس در هفته 28-36، در بیمارستان های دولتی شهر مشهد در سال 1398 انجام شد. نمونه گیری به روش بلوک بندی تصادفی انجام و افراد مورد مطالعه به روش در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه کنترل (50 نفر) و مداخله (50 نفر) قرار گرفتند. گروه مداخله تمرین های ورزشی کششی را به همراه مراقبه توسط پژوهشگر در روز سوم بعد از زایمان، با تواتر دو جلسه در هفته تا 8 جلسه، انجام دادند و گروه کنترل مراقبت های معمول را دریافت کردند. پرسشنامه افسردگی Beck برای هر دو گروه در 24 ساعت اول بعد از زایمان و در انتهای مطالعه تکمیل شد. تحلیل آماری داده ها با آزمون های آماری تی مستقل، من ویتنی و ویلکاکسون انجام گرفت. یافته ها: میانگین نمرات افسردگی در گروه مداخله و کنترل در انتهای پژوهش تفاوت آماری معنادار داشت (0/001≥ P). میانگین نمره افسردگی در گروه مداخله در ابتدا و انتهای پژوهش معنادار بود (0/001>P). نتیجه گیری: برنامه ورزشی کششی با تمرکز روی جسم متعاقب زایمان می تواند میزان افسردگی در مادران با زایمان زودرس را کاهش دهد.

زمینه و هدف: کوآنزیم Q10 از جمله آنتی اکسیدان هایی است که امروزه در بیماری های مرتبط با استرس اکسیداتیو مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به اهمیت استرس اکسیداتیو در عوارض ناشی از دیابت، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر مکمل کوآنزیم Q10 بر وضعیت استرس اکسیداتیو و مقاومت به انسولین در رت های صحرایی دیابتی انجام شد. روش تحقیق: تعداد 18 رت صحرایی نر نژاد اسپراگ به طور تصادفی به 3 گروه 6تایی تقسیم شدند. گروه شاهد که سرم فیزیولوژی دریافت کردند، گروه دیابتی (STZ: 55mg/kg) دریافت کننده روغن کنجد؛ و گروه مکمل که دیابتی شده و Q10 با دوز mg/kg 2 را به صورت صفاقی به مدت 10 روز دریافت کردند. در پایان روز دهم، نمونه خون وریدی جمع آوری شد. سطح پلاسمایی گلوکز، انسولین، ویتامین D، ظرفیت آنتی اکسیدانی تام، مالون دی آلدیید و گروه های تیول پروتیینی با استفاده از روش کالریمتری مربوطه اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان داد درمان رت های دیابتی با مکمل کوآنزیم Q10 سبب کاهش معنی دار میزان قند خون ناشتا و مالون دی آلدهید و افزایش معنی دار سطح سرمی انسولین و ویتامین D در مقایسه با رت های دیابتی شد (P<0/05). میانگین وزن، گروه های تیول، مقاومت به انسولین و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام در رت های دیابتی درمان شده با مکمل کوآنزیم Q10 در مقایسه با گروه کنترل دیابتی تغییراتی داشت اما معنی دار نبودP>0/05. نتیجه گیری: مصرف مکمل کوآنزیم Q10 می تواند از طریق اثرات آنتی اکسیدانی خود، استرس اکسیداتیو ناشی از دیابت را کاهش دهد.

زمینه و هدف: دیابت یکی از بیماری های متابولیکی است که با آسیب قلبی همراه است. نشان داده شده است که فعالیت ورزشی و رزوراترول باعث بهبود ساختار و عملکرد قلب آزمودنی های دیابتی می شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر تمرین هوازی همراه با مصرف رزوراترول بر بیان ژن های AMPK و MAFbx بافت قلب مدل تجربی دیابت بود. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، 40 سر موش صحرایی نر ویستار، به طور تصادفی به 5 گروه کنترل (CN)، دیابت (DM)، دیابت-رزوراترول (RDM)، دیابت-تمرین هوازی (TDM)، دیابت-تمرین هوازی-رزوراترول (RTDM) تقسیم شدند. گروه های تمرینی به مدت 8 هفته، برنامه تمرینی دویدن را روی تردمیل انجام دادند. رزوراترول(mg/kg 20) برای گروه های RDMو TRDM به مدت 8 هفته به طور زیر جلدی تزریق شد. پس از 48 ساعت از آخرین جلسه تمرینی، رت ها بیهوش و تغییرات کمی بیان ژن های AMPK و MAFbx میوکارد به روش Real Time PCR بررسی گردید. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان دهنده کاهش بیان AMPK (0/001>p) و افزایش MAFbx (0/001>p) کاردیومیوسیت ها در گروه های DM نسبت به گروه CN بود. بیان AMPK در گروه TRDM نسبت به گروه های DM (0/009=p)، RDM (0/011=p) و TDM (0/043=p) افزایش معنی داری داشت. بیان MAFbx کاردیومیوسیت ها در گروه های RDM، TDM (0/001>p) و TRDM (0/001>p) نسبت به گروه DM کاهش معنی داری داشت؛ همچنین بیان MAFbx در گروه های TRDM نسبت به گروه RDM (0/041=p) نیز کاهش معنی داری داشت. نتیجه گیری: تمرین طولانی مدت هوازی، با و بدون مصرف رزوراترول احتمالا می تواند سبب کاهش شاخص های ژنومی آتروفی و افزایش هیپرتروفی میوکارد موش های صحرایی دیابتی شود.

زمینه و هدف: خانواده می تواند نقش مهمی در سازگاری بیماران مبتلا به دیابت با تغییرات شیوه زندگی داشته باشد، به طوری که خانواده به عنوان اساسی ترین رکن جامعه، مسوول اجرای مراقبت صحیح از بیمار مبتلا به دیابت می باشد؛ بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مراقبت خانواده محور بر تبعیت از درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی، تعداد 80 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو و یکی از اعضای خانواده آنها با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه مداخله و کنترل تخصیص داده شدند. تبعیت از درمان با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و مقادیر آزمایشگاهی قبل و 3 ماه بعد از مداخله بررسی شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری کولموگروف-اسمیرنوف، تی مستقل، تی زوجی و کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بعد از اجرای برنامه مراقبت خانواده محور، میانگین نمرات تبعیت از درمان در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل افزایش یافته بود که این افزایش از نظر آماری معنی دار بود (0/0001=P). نتایج بیانگر کاهش میانگین نمره مقادیر قند خون ناشتا، قند خون تصادفی و هموگلوبین گلیکوزیله در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل بود. این کاهش از نظر آماری معنی دار بود (0/0001=P). نتیجه گیری: مراقبت خانواده محور می تواند تبعیت از درمان را افزایش و مقادیر قند خون ناشتا، قند خون تصادفی و هموگلوبین گلیکوزیله را کاهش دهد؛ بنابراین پیشنهاد می گردد خانواده به اعضای دیابتی توجه بیشتری نمایند.

زمینه و هدف: عفونت های دستگاه ادراری-تناسلی می تواند یکی از عوامل مهم ایجاد ناباروری در مردان باشد. شناسایی آلودگی باکتریایی مایع سمن و استفاده از درمان آنتی بیوتیک مناسب می تواند منجر به بهبود پارامترهای اسپرم شود. این مطالعه با هدف بررسی فراوانی آلودگی باکتریایی مایع سمن و تاثیر آن بر پارامترهای استاندارد اسپرم انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، آنالیز مایع سمن 40 مرد مراجعه کننده به آزمایشگاه های بیرجند با استفاده از دستگاه اسپرمیوگرام مدل CASA انجام شد. برای بررسی قابلیت حیات اسپرم، از رنگ آمیزی ایوزین-نیگروزین استفاده شد. پس از کشت نمونه سمن روی محیط های کشت میکروبی، آلودگی باکتریایی با استفاده از روش های میکروب شناسی متداول ارزیابی گردید. تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی ایزوله های باکتریایی با روش دیسک دیفیوژن انجام شد. یافته ها: در مطالعه حاضر، 12 نمونه مایع سمن (30 درصد) دارای آلودگی باکتریایی تشخیص داده شد که بیشترین فراوانی (7/41%) مربوط به اشریشیاکلای بود. بین آلودگی باکتریایی سمن و سابقه عفونت ادراری، رابطه معنی داری وجود داشت (0/001=P). کاهش حرکت، حیات و تعداد اسپرم در افراد دارای آلودگی باکتریایی سمن به طور معنی داری مشاهده گردید (P<0/05). نیتروفورانتویین، جنتامایسین و سفالوسپورین های نسل سوم به عنوان موثرترین گزینه های درمانی برای کاهش آلودگی باکتریایی سمن بودند. نتیجه گیری: آلودگی باکتریایی سمن می تواند سبب کاهش قابل توجه حرکت، حیات و تعداد اسپرم شود. با توجه به شیوع به نسبت بالای آلودگی های باکتریایی سمن و ارتباط قابل توجه آن با فاکتورهای اسپرم، غربالگری میکروبی زوج های نابارور بدون علایم بالینی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: کم خونی ناشی از کمبود آهن، یک مسیله مهم بهداشتی به خصوص در دختران نوجوان است. هدف این مطالعه، تعیین کاربرد سازه های مدل اعتقاد بهداشتی برای شناسایی عوامل تاثیرگذار بر مصرف مکمل آهن در دانش آموزان دختر پایه نهم شهر بیرجند بود. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی، بر روی 517 نفر از دانش آموزان دختر پایه نهم انجام شد. دانش آموزان با روش نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تایید شد، صورت گرفت. پرسشنامه دربرگیرنده اطلاعات دموگرافیک، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و سوالات آگاهی بود. داده ها با آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که آگاهی جامعه در رابطه با مصرف مکمل آهن 1/10، 6/42 و 7/34 درصد، نگرش آنان 4/1، 6/52 و 46 و عملکرد آنها 8/57، 6/34 و 5/7 درصد بوده که به ترتیب در سطوح ضعیف، متوسط و خوب قرار داشتند. پیش بینی کننده های رفتار مصرف مکمل آهن شامل: خودکارآمدی (β = 0. 196, P <0. 001)، راهنمای عمل (β = 0. 330, P <0. 001) و شدت درک شده (β = 0. 085, P <0. 046) بودند. این سازه ها در مجموع 4/32 درصد (0/324=R) از تغییرات رفتار را پیش بینی کردند. نتیجه گیری: آگاهی و نگرش دانش آموزان در حد متوسط است و اکثر دختران پایه نهم قرص آهن را مصرف نمی کنند؛ پیشنهاد می شود که با انجام مداخلات آموزشی و راهنما برای عمل، شدت درک شده و خودکارآمدی دانش آموزان تقویت گردد.

زمینه و هدف: بازی های رایانه ای، گونه ای از فناوری های ارتباطی نوین در حال رشد و جذاب می باشند. این مسیله محققان را بر آن داشته تا به مطالعه تاثیرات این بازی ها بر استفاده کنندگان بپردازند. این مطالعه با هدف تعیین میزان شیوع وابستگی به بازی های رایانه ای و عوامل مرتبط با آن در نوجوانان پسر شهر گناباد در سال 1397 انجام گرفت. روش تحقیق: در این مطالعه مقطعی و توصیفی-تحلیلی، 507 نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه اول گناباد به روش نمونه گیری چندمرحله ای بررسی شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه اعتیاد به بازی های رایانه ای Lemmens بود. داده ها با نرم افزار SPSS (ویرایش 19) و با کمک آزمون کای اسکویر و آزمون دقیق فیشر تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سنی دانش آموزان مورد مطالعه 1± 13/5 سال بود. محبوبترین ویژگی بازی های رایانه ای هیجان زیاد (42%) و رقابتی بودن بازی (29%) و بیشترین نوع بازی های رایانه ای فوتبال (48/9%) و بازی های خشن (21/7%) گزارش شد. میزان 28/4% دانش آموزان برای انجام بازی رایانه ای به گیم نت می رفتند. میزان شیوع وابستگی به بازی های رایانه ای در سطح متوسط به بالا (73/2%) بود که با سطح تحصیلات مادر (0/03=P)، انجام بازی رایانه ای توسط والدین (0/001≥ P) و پایه تحصیلی دانش آموزان (0/04=P) ارتباط معنی داری نشان داد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بیشترین میزان وابستگی دانش آموزان در سطح متوسط بود که بیانگر اهمیت مساله و لزوم انجام مداخلات در این زمینه توسط مسیولین می باشد.

زمینه و هدف: افزودن نمک به مواد غذایی از جمله نان در کنار بهبود طعم آن می تواند مشکلاتی از جمله بالابردن فشار خون را ایجاد نماید؛ بنابراین با توجه به اهمیت وجود نمک در نان، هدف از این مطالعه بررسی میزان نمک نان در نانوایی های استان خراسان جنوبی در سال 97-1393 بود. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی-تحلیلی و گذشته نگر با روش نمونه گیری تصادفی بر روی نانوایی های سطح استان خراسان جنوبی در بازه زمانی سال های 97-1393 انجام گردید. اندازه گیری میزان نمک، مطابق استانداردهای موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران انجام شد. از آزمون های آنالیز واریانس و تعقیبی توکی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: تعداد 2577 قرص نان طی سال های 1397-1393 به آزمایشگاه مواد غذایی استان خراسان جنوبی ارسال گردید که میانگین کلی میزان نمک در نان لواش برابر با 0/57± 1/63 گرم، تافتون 0/53± 1/51گرم و در نان سنگگ برابر با 0/56± 1/42 گرم بود. نتایج میانگین میزان نمک در سال های مختلف با یکدیگر اختلاف معناداری داشتند (p<0/001). نتیجه گیری: مقدار نمک مصرفی از نظر تغییرات میانگین مصرف نان در سال 1395، بیشترین میزان بوده است که به نظر می رسد علت آن عدم آگاهی نانوایان از تغییر استاندارد نمک در آن سال باشد؛ در نتیجه اتخاذ برنامه های پیشگیرانه و نظارتی معاونت غذا و دارو می تواند در این زمینه رهگشا باشد.

بهداشت دست موثرترین، ساده ترین و کم هزینه ترین اقدام برای پیشگیری از ابتلا به عفونت های بیمارستانی است. به منظور ضدعفونی دست، نوع ماده استفاده شده بر کاهش بار میکروبی دست موثر است؛ به طوری که موادی که پایه الکلی دارند در مقایسه با سایر مواد تاثیر بیشتری بر ضدعفونی سریع و با دوام دست ها دارند. هدف مطالعه حاضر، تولید و بهینه سازی فرمولاسیون محلول ضدعفونی هندراب توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی در راستای کاهش هزینه ها در شرایط تحریم و همچنین افزایش رضایت و تحمل پذیری این فرمول بود.