چشم انداز مدیریت صنعتی
سال:1399 | دوره:10 | شماره:2 (پیاپی 38) |تعداد مقالات:7

یک مسیله جریان کارگاهی با اهداف حداقل سازی زمان تکمیل و هزینه انرژی بررسی شده است. کاهش هزینه های تولید از اهدافی است که صنایع همواره در نظر دارند. بالا رفتن آگاهی عمومی نسبت به مسیله انرژی باعث ایجاد نگرشی جدید در راستای کاهش هزینه انرژی شده است. برای نزدیک ترشدن مسیله به دنیای واقعی، مسیله تحت عدم قطعیت بررسی شده است. شکاف پژوهشی موجود الهام بخش پژوهش بوده است. فرض شده که ماشین ها می توانند از سه سرعت آهسته، نرمال و سریع برای پردازش کارها استفاده کنند. در سرعت بالا میزان مصرف افزایش یافته و زمان تکمیل کاهش می یابد و برعکس. این تفاوت در سرعت به ایجاد مقادیر متفاوت و متضاد در تابع اهداف منجر می شود؛ بنابراین باید راهکاری پیشنهاد شود که علاوه بر ترتیب کار، سرعت دستگاه ها به عنوان متغیر تصمیم به صورت بهینه مشخص شوند. یک مدل ریاضی ارایه شده و سپس از الگوریتم ژنتیک مبتنی برشبیه سازی برای حل مسیله در ابعاد بزرگ استفاده شده است. به ازای هربار ارزیابی تابع هدف در الگوریتم از شبیه سازی استفاده شده است تا عدم قطعیت موجود در پارامتر زمان پردازش درنظر گرفته شود. با توجه به تصادفی بودن زمان پردازش، از مدل ارزش انتظاری برای مقابله با عدم قطعیت استفاده شده است. نتایج محاسباتی نشان می دهد که الگوریتم و رویکرد حل پیشنهادی، عملکرد خوبی دارند.

یکی از عوامل اصلی رقابت در فضای رقابتی کنونی «زنجیره تامین» است؛ به طوری که کارخانه ها و سازمان ها برای افزایش کارایی و اثربخشی، و دستیابی به اهداف و آرمان های خود، ملزم به داشتن یک زنجیره تامین مناسب هستند. از طرفی به دلیل افزایش روز افزون آلودگی های زیست محیطی و الزامات دولت ها برای مقابله با آلودگی های زیست محیطی، سازمان ها ملزم به به کارگیری زنجیره های تامین سبز هستند که مسایل زیست محیطی را در کنار مسایل مالی مدنظر قرار می دهد؛ از این رو در این پژوهش یک مدل دو هدفه زنجیره تامین حلقه بسته سبز تحت شرایط عدم قطعیت ارایه شده است که جنبه های زیست محیطی را در کنار جنبه های اقتصادی در نظر می گیرد. جنبه بسیار مهم دیگر در طراحی شبکه زنجیره تامین، عدم قطعیت است. به دلیل تحولات اجتماعی و سیاسی و کمیابی مواد اولیه برای تولید، عدم قطعیت عامل مهمی در مدل های شبکه زنجیره تامین است. به همین دلیل در این مدل با درنظرگرفتن عدم قطعیت سعی در انطباق مدل با شرایط واقعی شده است. نتایج حاکی از آن است که طراحی زنجیره های تامین سبز با درنظرگرفتن عدم قطعیت باعث انعطاف پذیری هرچه بیشتر مدل در برابر نوسانات بازار، تحولات اجتماعی و سیاسی و غیره می شود. به منظور بررسی کارایی و عملکرد مدل ارایه شده، مدل مذکور بر روی شرکت ایران ترانسفو پیاده سازی شده است.

هدف از پرتفولیوی خرید، طبقه بندی اقلام خرید برای تعیین مناسب استراتژی خرید است. در این پژوهش با توسعه رویکرد پرتفولیوی خرید، روشی جدید برای طبقه بندی اقلام خرید ارایه شده است. هدف این پژوهش تعیین استراتژی مناسب خرید باتوجه به شرایط درحال تغییر کسب وکار برای اقلام مختلف با درنظرگرفتن مدیریت پرتفولیوی خرید است. به همین دلیل، ابتدا با بررسی مبانی نظری و نظرسنجی از خبرگان و پایگاه داده های موجود شرکت موردمطالعه، ابعاد اثر سود، پیچیدگی بازار و تعادل قدرت تامین کننده و خریدار در نظر گرفته و معیارهای مناسب برای دسته بندی کالاها و خدمات تعیین می شود. پس از تعیین تعداد ابعاد، وزن معیارها با استفاده از روش وزن دهی بهترین بدترین (BWM) محاسبه و سپس با استفاده از روش TOPSIS امتیاز کالاها در هر بعد به دست می آید و موقعیت کالا روی یک نمودار چهاربخشی تعیین می شود. مناسب ترین استراتژی با درنظرگرفتن جایگاه کالاها بر اساس سه بعد تعریف شده و بر اساس استراتژی های شطرنج جدید برای هر دسته از کالاها در نظر گرفته می شود. در روش ارایه شده روش های کار متناسب با هر طبقه از اقلام خرید براساس سه بعد ارایه شده که در پژوهش های گذشته به آن توجه نشده است. درنهایت روش ارایه شده برای اقلام مواد اولیه یک شرکت اجرا و نتایج ارایه شده است.

در این پژوهش مدل بهینه سازی فواصل بازرسی، برای یک سیستم دو مولفه ای با وابستگی خرابی ارایه شده است. در این مدل خرابی های مولفه اول از نوع نرم و خرابی های مولفه دوم از نوع سخت هستند. هر خرابی نرم مولفه اول تاثیری بر مولفه دوم ندارد؛ اما هر خرابی سخت مولفه دوم باعث ایجاد شوک روی مولفه اول شده و نرخ خرابی آن را افزایش می دهد. خرابی نرم مولفه اول در زمان وقوع قابل شناسایی نیست و در زمان بازرسی های پیشگیرانه مشخص می شود. این مولفه در فواصل زمانی معینی بازرسی شده و در صورت خرابی، تعمیر می شود. از آنجا که خرابی نرم مولفه اول موجب افزایش هزینه های عملیاتی می شود، در این پژوهش برای نخستین بار قرار است علاوه بر بازرسی های دوره ای آن، هنگام وقوع خرابی سخت مولفه دوم، مولفه اول نیز بازرسی شود. با استفاده از مدل ارایه شده که در آن متوسط مجموع هزینه های بازرسی، تعمیر و هزینه ی جریمه ناشی از تاخیر در شناسایی خرابی های نرم، حداقل می شود، فاصله زمانی بهینه بین بازرسی های متوالی سیستم در یک افق زمانی محدود تعیین می شود. برای بررسی عملکرد و کارآمدی مدل با استفاده از مثال عددی موجود در ادبیات موضوع، مدل حل شده و با استفاده از تحلیل حساسیت اعتبار مدل سنجیده شده است.

در این پژوهش، تلفیقی از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، مدل برنامه ریزی تصادفی دو مرحله ای سناریو محور و رویکرد بهینه سازی استوار در مسیله انتخاب تامین کنندگان و تخصیص سفارش ها در شرایط ریسک تامین پیشنهاد می شود. عدم قطعیت در تامین مواد اولیه تحت سه سناریوی افزایش تحریم، ثبات تحریم و حذف تحریم در نظر گرفته می شود. در گام نخست، عوامل کلیدی در انتخاب تامین کنندگان شناسایی شده و با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی به هر یک از تامین کنندگان وزنی اختصاص داده می شود. در گام دوم، این وزن ها به عنوان ورودی در مدل برنامه ریزی تصادفی دو مرحله ای وارد می شوند و متغیرهای مرحله دوم را تحت تاثیر قرار می دهند؛ سپس رویکرد فرمول بندی استوار مالوی برای استوارسازی و همچنین خطی سازی مدل به کار می رود. مدل حاصل یک مدل برنامه ریزی خطی عددصحیح است که توسط CPLEX برای یک مطالعه موردی اجرا می شود و نتایج مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در نهایت تحلیل حساسیت بر روی پارامترهای مدل استوار صورت می پذیرد و موازنه بین هزینه کل و مقدار تقاضای تامین نشده نشان داده می شود.

تحلیل واکنش درست به ریسک یکی از فرایندهای مهم مدیریت پروژه است. هدف از انجام این پژوهش، دسته بندی ریسک های پروژه شهرسازی است. بدین منظور، پس از شناسایی ریسک های پروژه شهرسازی، برای ارزیابی ریسک ها مهم ترین شاخص های با تایید خبرگان توسعه داده شده است که عبارت اند از: میزان تاثیر بر زمان؛ هزینه و کیفیت؛ احتمال وقوع؛ اثرات زیست محیطی؛ تاثیرات ایمنی؛ اهمیت ریسک؛ میزان مدیریت پذیری ریسک و استراتژی پاسخ به ریسک؛ سپس ارزیابی ریسک ها با استفاده از شاخص های مدنظر انجام شد. تمامی مراحل تحلیل با استفاده از روش استاندارد داده کاوی کرسیپ اجرا و سطوح اهمیت ریسک، مدیریت پذیری ریسک و استراتژی پاسخ با استفاده از الگوریتم های داده کاوی پیشنهادی به تفکیک پیش بینی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهند که الگوریتم های دسته بندی در مدیریت ریسک از عملکرد مطلوبی برخوردارند. الگوریتم دسته بندی لجستیک، میزان اهمیت و مدیریت پذیری ریسک را به ترتیب با نرخ صحت 88/0 و 9/0 پیش بینی کرده است؛ همچنین الگوریتم دسته بندی بیزی نیز در پیش بینی استراتژی پاسخ به ریسک توانسته است با نرخ صحت 84/0 عملکرد بهتری نسبت به سایر الگوریتم ها نشان دهد. برای بررسی بیشتر الگوریتم های مورد استفاده، نتایج با یکی از روش های متداول، یعنی روش تاپسیس، مقایسه شد که الگوریتم های داده کاوی در مقایسه با روش تاپسیس نتیجه بهتری ارایه دادند.

شهر مشهد به عنوان دومین کلان شهر ایران به واسطه وجود بافت فرسوده گسترده همواره در معرض آسیب های ناشی از زلزله بوده است. در این پژوهش یک مدل تلفیقی برای اسکان اضطراری زلزله زدگان در شهر مشهد ارایه شده است. مدل پیشنهادی بر اساس ترکیب سیستم داینامیک، رابطه کوبورن و اسپنس، GIS و مدل مکان یابی تخصیص است. در ابتدا تعداد ساختمان های تخریب شده در اثر زلزله با استفاده از مدل سازی سیستم داینامیک تخمین زده می شود. در مرحله بعد با استفاده از رابطه تخمین تلفات کوبورن و اسپنس و با استفاده از خروجی سیستم داینامیک، تعداد تلفات ناشی از زلزله احتمالی تخمین زده می شود. در مرحله سوم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مکان های مستعد در این زمینه انتخاب می شوند و در مرحله پایانی با استفاده از یک مدل مکان یابی تخصیص مکان های اسکان اضطراری انتخاب شده و جمعیت نیازمند اسکان به آن ها تخصیص می یابند. این روش به ازای هر سناریوی محتمل زلزله در شهر مشهد اجرا می شود. به منظور تلفیق تخصیص های موجود به ازای سناریوهای مختلف از مدل Min Max Regret استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بیشترین مکان اسکان اضطراری موردنیاز برای پوشش جمعیت بازمانده 223 و کمترین تعداد 93 است؛ همچنین در تخصیص نهایی تعداد 111 مکان اسکان اضطراری انتخاب می شود.