پژوهش های علوم دامی ایران
سال:1397 | دوره:10 | شماره:2 |تعداد مقالات:11

ترکیبات شیمیایی، تجزیه پذیری شکمبه ای و تولید گاز به روش آزمایشگاهی سیلاژ بوته گوجه فرنگی فرآوری شده با تفاله خشک چغندرقند با استفاده از سه رأس گاو نر بالغ هلشتاین دارای فیستولای شکمبه ای دائمی تعیین شد. نمونه های آزمایشی جمع آوری و بخشی از آن خشک و بخش دیگر با سطوح 0، 4 و 8 درصد تفاله خشک چغندرقند در کیسه های نایلونی سیلو شدند و پس از بازگشایی، آزمون تولید گاز انجام شد و بخشی از نمونه ها برای تعیین خصوصیات تجزیه پذیری ماده خشک، پروتئین خام و دیواره سلولی در ساعات متوالی استفاده شد. ترکیب شیمیایی بوته گوجه فرنگی نشان داد که این گیاه به ترتیب محتوی 26، 14، 2/40، 3/28 و6/19 درصد ماده خشک، پروتئین خام، دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی سلولز و خاکستر خام است. فراسنجه های تجزیه پذیری ماده خشک شامل، بخش سریع تجزیه (a)، بخش کندتجزیه (b) و ثابت نرخ تجزیه (c) درنمونه سیلاژ فرآوری شده با سطوح 0، 4 و 8 درصد تفاله خشک چغندرقند به ترتیب برابر با 69/21، 97/44، 069/0 و 57/20، 15/45، 067/0 و 12/25، 11/43، 097/0 درصد در ساعت بود. همچنین، فراسنجه های تولید و نرخ تولید گاز، ماده آلی قابل متابولیسم و انرژی قابل متابولیسم نمونه های آزمایشی به ترتیب برابر با 79/48، 26/54، 60/54 میلی لیتر به ازای گرم ماده خشک، 048/0، 055/0، 058/0 میلی لیتر در ساعت، 17/75، 58/78، 55/75 گرم در 100گرم ماده خشک و 55/7، 52/8، 75/8 مگاژول در کیلوگرم ماده خشک تعیین شد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان می دهد که بوته گوجه فرنگی دارای ترکیبات مغذی مورد نیاز نشخوارکنندگان بوده و عمل آوری با موادی مانند تفاله خشک چغندرقند باعث افزایش ارزش غذایی آن می گردد.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر pH و اسانس های رازیانه، کاج و اکالیپتوس بر ویژگی های تخمیر شکمبه ای در شرایط برون تنی بود. چهار پایه خوراکی شامل؛ 100 درصد علف خشک یونجه، 100 درصد کنسانتره (جو) و مخلوط های علف خشک یونجه و کنسانتره به نسبت 80 به 20 و 60 به 40 درصد به صورت دو آزمایش در شرایط برون تنی به مدت 24 و 72 ساعت انجام شد. در آزمایش اول، مقادیر صفر، 3 و 30 میلی گرم بر لیتر از اسانس های رازیانه، کاج و اکالیپتوس به محیط کشت اضافه شد و در pHهای مختلف مورد مقایسه قرار گرفت. pH ابتدای انکوباسیون به 5=pH، 6=pH و 7=pH رسیده شد. بیشترین میانگین گاز تولیدی از بخش قابل تخمیر در تیمار حاوی یونجه با اسانس اکالیپتوس در 7=pH و کمترین آن در تیمار 60 به 40 درصد با اسانس کاج در 6=pH مشاهده شد. در آزمایش دوم همان شرایط آزمایش نخست اما در 24 ساعت انکوباسیون برای بررسی تاثیر آن ها بر pH محیط کشت، غلظت نیتروژن آمونیاکی و نسبت ناپدید شدن ماده خشک بود. کمترین pH محیط کشت در انتهای انکوباسیون به تیمار 60 درصد کنسانتره با اسانس های رازیانه، کاج و اکالیپتوس در 6=pH و بیشترین آن به یونجه با اسانس کاج در 7=pH بود. کمترین غلظت نیتروژن آمونیاکی به تیمار یونجه با اسانس کاج در 7=pH و بیشترین آن به تیمار 80 درصد کنسانتره با اسانس رازیانه در 7=pH بود. کمترین نسبت ناپدید شدن ماده خشک در تیمار یونجه با اسانس کاج در 7=pH بود. به نظر می رسد آزمایشات بیشتر جهت بررسی تاثیراسانس های طبیعی بر تخمیر شکمبه ای ضروری باشد.

این طرح به منظور بررسی اثرات افزودنی میکروبی تجاری با نام لالسیل فرش5 (حاوی لاکتوباسیلوس بوکنری) و افزودنی پری بیوتیکی (پودر آب پنیر) روی ترکیب شیمیایی، pH، پایداری هوازی و قابلیت هضم آزمایشگاهی سیلاژ ذرت انجام شد. تیمارهای آزمایشی به ترتیب شامل 1) سیلاژ ذرت شاهد (بدون افزودنی)، 2) سیلاژ ذرت تیمار شده با پودر آب پنیر، 3) سیلاژ ذرت تیمار شده با افزودنی باکتریایی با نام تجاری لالسیل-فرش و 4) سیلاژ ذرت تیمار شده با پودر آب پنیر به همراه افزودنی باکتریایی لالسیل بودند. در پایان 90 روز دوره آزمایشی، تیمار پودر آب پنیر و افزودنی باکتریایی سبب کاهش تولید پساب و افزایش در ماده خشک سیلاژ نسبت به گروه شاهد شدند. کمترین مقاومت در برابر فساد هوازی مربوط به تیمار پودر آب پنیر و بیشترین میزان مربوط به تیمار لالسیل بود (به ترتیب 70 ساعت و 144 ساعت). تیمارهای مکمل شده با افزودنی باکتریایی و آب پنیر افزایش در حجم گاز تولیدی را نسبت به گروه شاهد در ساعات مختلف انکوباسیون نشان دادند. نتایج نشان داد که افزودن پودر آب پنیر با کاهش نرخ تولید پساب، افزایش غلظت پروتئین خام، کاهش غلظت الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و افزایش درصد قابلیت هضم سیلاژ ذرت می تواند باعث بهبود ارزش غذایی سیلاژ گردد. همچنین افزودنی باکتریایی لالسیل با کاهش سریع pH و افزایش پایداری هوازی سیلاژ ذرت می تواند موجب رسیدن سریع سیلاژ و بهبود پایداری سیلاژ حاصله در برابر فساد هوازی گردد.

هدف از انجام این تحقیق تعیین ارزش غذایی هفت گونه از علف های هرز موجود در مزارع یونجه شامل: تلخه، بومادران و ریش قوش از خانواده کاسنی، یونجه و شبدرشیرین از خانواده بقولات و دم روباهی، علف پشمکی و علف باغ از خانواده گندمیان بود. نمونه برداری از گونه های مورد مطالعه در مرحله برداشت یونجه از مزرعه (10% گلدهی مزرعه) صورت گرفت. نمونه های برداشت شده در مزرعه به مدت 72 ساعت هوا خشک شده و برای انجام آزمایشات مورد استفاده قرار گرفت. ترکیبات شیمیایی، تخمیرپذیری و تجزیه پذیری نمونه ها با روش آزمایشگاهی تعیین شد. نتایج نشان داد که در بین گونه های مورد مطالعه از نظر ترکیبات شیمیایی تفاوت های معنی داری وجود داشت. یونجه با 3/14و دم روباهی با 4/8 درصد بیشترین و کمترین مقدار پروتئین خام را در بین علوفه های مورد آزمایش داشتند. بیشترین و کمترین میزان دیواره سلولی مربوط به دم روباهی و شبدرشیرین به ترتیب با 7/58 و 8/33 درصد بود. ریش قوش و تلخه به ترتیب با 8/28 و 5/19 درصد بیشترین و کمترین میزان دیواره سلولی منهای همی سلولز را در بین گونه های مورد مطالعه داشتند. با مقایسه میزان گاز تولیدی حاصل از تخمیر علف های هرز و یونجه در 96 ساعت پس از انکوباسیون، یونجه و علف پشمکی به ترتیب با 7/249 و 4/166 میلی لیتر به ازای هر گرم ماده خشک، بیشترین و کمترین میزان گاز تولیدی را به خود اختصاص دادند. در بین علوفه های مورد آزمایش بیشترین مقدار قابلیت هضم ماده آلی و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر مربوط به یونجه و شبدرشیرین بود. ناپدید شدن ماده خشک برای شبدر شیرین در ساعات مختلف انکوباسیون بیشتر از بقیه گونه ها بود. علف پشمکی کمترین میزان ناپدید شدن را در بین گونه های مورد مطالعه داشت. شبدر شیرین و علف پشمکی با 6/32 و 2/23 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار بخش سریع تجزیه پذیر ماده خشک را در بین علوفه ها داشتند. بخش با پتانسیل تجزیه پذیری کم و نرخ ناپدید شدن ماده خشک برای شبدر شیرین بیشتر از بقیه علوفه ها به جز یونجه بود. نتیجه کلی اینکه تفاوت بین ترکیبات شیمیایی، پتانسیل تولید گاز و تجزیه پذیری یونجه در مقایسه با علف های هرز بایستی در تنظیم جیره های غذایی نشخوارکنندگان مدنظر قرار گیرد اما آنچه مسلم است ارزش غذایی یونجه با توجه به نتایج به دست آمده قابل مقایسه با علف های هرز نمی باشد.

هدف تحقیق حاضر مطالعه اثر تفاله هسته انار و مولتی آنزیم بر صفات عملکردی، کیفی و کلسترول تخم مرغ، فراسنجه های بیوشیمیایی خون و وضعیت آنتی اکسیدانی مرغ های تخم گذار در مرحله اوج تولید بود. در این تحقیق از تعداد 200 قطعه مرغ تخم گذار سویه های – لاین W-36 در مرحله اوج تولید با سن 32 هفتگی در 4 تیمار و 5 تکرار و 10 قطعه مرغ در هر تکرار استفاده شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه دوره 28 روزه به مدت 12 هفته اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح صفر، 4، 7 و 10 درصد تفاله هسته انار به همراه 50 گرم مولتی آنزیم روابیو در هر تن خوراک بود. تحلیل داده ها نشان داد که تفاله انار درصد تولید، وزن تخم مرغ، توده تخم مرغ و ضریب تبدیل خوراک را بهبود بخشید. صفات کیفی تخم مرغ نیز شامل شاخص شکل تخم مرغ، شاخص زرده، شاخص رنگ زرده، وزن نسبی پوسته و وزن مخصوص تحت تأثیر تفاله انار قرار نگرفتند ولی تفاله انار واحد هاو و وزن نسبی سفیده را افزایش داد و سطح 4 درصد تفاله هسته انار نیز ضخامت پوسته و مقاومت پوسته را افزایش داد با افزایش سطح تفاله هسته انار سطوح تری گلیسرید، LDL تخم مرغ و کلسترول خون و غلظت مالون دی آلدئید خون به طور معنی داری کاهش یافت. بنابراین، افزودن تفاله هسته انار همراه با مولتی آنزیم تأثیر منفی بر عملکرد و صفات تولیدی و صفات کیفی تخم مرغ ندارد بلکه در مواردی باعث بهبود تولید و کاهش هزینه جیره نیز می شود و می تواند تا سطح 10 درصد همراه با آنزیم به جیره مرغ تخم گذار در جهت کاهش کلسترول خون و بهبود وضعیت ضداکسیدانی خون افزوده شود.

اندازه مؤثر جمعیت به علت رابطه مستقیم با نرخ افزایش همخونی و همچنین میزان کاهش تنوع ژنتیکی حاصل از رانش ژنتیکی، یکی از فراسنجه های مهم در ژنتیک جمعیت و حفظ ذخایر ژنتیکی به شمار می رود. در این تحقیق از اطلاعات شجره ای گوسفندان نژاد سنگسری که طی 27 سال (1394-1368) در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد شهرستان دامغان جمع آوری شده بود جهت برآورد اندازه مؤثر جمعیت با استفاده از شش روش مختلف استفاده گردید. در این روش ها از منابع اطلاعاتی مختلفی چون تعداد والدین نر و ماده در هر سال، نرخ افزایش همخونی بین دام ها و والدین آنها، نرخ افزایش همخونی بین دام ها و نسل قبلی آنها، نرخ افزایش ضریب خویشاوندی افزایشی، ضریب رگرسیون همخونی بر سال تولد و افزایش همخونی فردی جهت برآورد اندازه مؤثر جمعیت استفاده گردید. برآوردهای به دست آمده توسط روش های مختلف با هم متفاوت بوده و از 41 تا 8369 رأس متغیر بود. بهترین روش با توجه به برخی معیارها همچون بازه زمانی مورد استفاده، آزمون تشکیل یا عدم تشکیل زیرجمعیت ها، پایایی برآوردها و عدم برآورد منفی برای اندازه مؤثر جمعیت انتخاب گردید. با در نظر گرفتن معیارهای مورد نیاز، برآوردهای حاصل از روش افزایش همخونی فردی به عنوان بهترین برآورد از اندازه مؤثر جمعیت در این شجره انتخاب گردید. میانگین اندازه مؤثر جمعیت برآورد شده با استفاده از این روش 131 رأس بود. با توجه به بسته بودن این گله اصلاح نژادی و عددم ورود دام از دیگر گله ها، به کارگیری روش هایی جهت جلوگیری از کاهش اندازه مؤثر جمعیت همچون استفاده از روش مشارکت بهینه والدین توصیه می گردد.

سندروم آسیت یک عارضه متابولیکی است که در سنین بالا در پرندگان گوشتی بروز می کند و به سویه تجاری آرین که تنها لاین اصلاح شده مرغ گوشتی ایران می باشد آسیب جدی وارد کرده است. مطالعات گذشته نقش عوامل ژنتیکی در بروز این سندروم را اثبات کرده است. از آنجا که ارگان های متعددی در بروز آسیت دخالت دارند و نقش قلب در آنها از همه بارزتر است، از مطالعات ژنومی استفاده شد تا ژن های مرتبط با مسیر آنژیوژنز در هایپرتروفی بطن راست قلب شناسایی شوند. در این تحقیق تعداد 464 پرنده از خط پدری B لاین آرین تحت تنش سرمایی پرورش داده شد و در بررسی آنالیز داده هایRNA-seq بین دو گروه سالم و مبتلا به آسیت، پروفایل بیان ژن ها در بطن راست قلب مرغان حساس و مقاوم به آسیت با استفاده از تکنولوژی توالی یابی نسل آینده مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج بررسی ترنسکریپتومی ژنهای مسیر آنژیوژنز نشان داد که تعداد 59 ژن بین دو تیمار سالم و آسیتی تفاوت بیان معنی دار داشتند )05/0P<) که از این تعداد 29 ژن افزایش بیان و 30 ژن کاهش بیان نشان دادند. بر اساس نتایج هستی شناسی ژنی، بیشترین معنی داری در پروسه های بیولوژیکی به مسیرهای برهم کنش گیرنده های برون یاخته ایی (ECM-receptors)، تقسیم سلولی میتوز، پارتیشن بندی کروموزومی، چرخه سلولی و اینترلوکین ها تعلق داشتند. بر اساس نتایج آنالیز شبکه از ژن های افزایش بیان یافته در بیماری آسیت، سه خوشه ژنی تشکیل شد که ژن هایی از قبیل CDK1، COL6A2 و IL7R به عنوان مهم ترین ژن های مرتبط با آنژیوژنز معرفی شدند.

مایکوباکتریوم آویوم زیرگونه پاراتوبرکلوزیس (Map) عامل بیماری یون یا پاراتوبرکلوزیس است که با اسهال غیرقابل درمان، کاهش وزن و کاهش تولید مشخص می شود. به سبب شیوع بالا در گله های گاو شیری، Map خسارات زیادی را به صنایع مرتبط با دامپروری وارد می کند. احتمال دارد Map در برخی از بیماری ها مانند بیماری کرون در انسان نیز نقش داشته باشد. اولین گام در کنترل بیماری یون، شناسایی حیوانات بیمار تحت بالینی است. برای ارزیابی وضعیت آلودگی Map در استان کرمان، از سه روش کشت، واکنش PCR و nested PCR روی نمونه های مدفوع استفاده شد. سویه جدایه های شناسایی شده Map نیز تعیین گردید. این مطالعه اولین گزارش در مورد شناسایی Map در گله های گاو شیری در جنوب شرق ایران است. مقایسه روش های استفاده شده در این مطالعه نشان داد روش Nested PCR برای شناسایی Map توان بالاتری دارد. تمامی جدایه های شناسایی شده در این مطالعه مربوط به سویه گاوی بودند. با توجه به امکان انتقال Map از طریق شیر حیوانات آلوده به انسان، بایستی معیارهای بسیار دقیق برای کنترل بیماری یون در نظر گرفته شود تا احتمال انتقال آلودگی به انسان به حداقل برسد. بر خلاف سل گاوی، به بیماری یون توجه کمتری شده است، بنابراین در نظر گرفتن استانداردهای شدیدتر برای مقابله با مشکلات احتمالی اقتصادی و بهداشتی حاصل از این بیماری ضروری به نظر می رسد. از نتایج مطالعه حاضر می توان برای طرح ریزی تحقیقات آینده و اتخاذ تصمیمات مدیریتی مناسب در موضوع Map استفاده کرد.

مطالعه بر روی حیوانات بومی می تواند به حفظ ساختار ژنتیکی جمعیت ها، پیاده نمودن برنامه های اصلاح نژادی و به دست آوردن اطلاعات در مورد ساختار ژنتیکی آن ها کمک کند. هدف از مطالعه حاضر بررسی توالی نوکلئوتیدی و آمینواسیدی ژن لپتین در شتر بومی استان سیستان و بلوچستان و مطالعات فیلوژنتیکی و مولکولی آن با سایر گونه های پستانداران بود. در این مطالعه نمونه های خون از 50 نفر شتر از سیاهرگ گردنی از دو گله واقع در زابل و منطقه دلگان بلوچستان گرفته شد. استخراجDNA از نمونه های خون کامل و تکثیر ناحیه اینترون دوم و اگزون سوم با طول تقریبی2000 جفت بازی جایگاه ژن لپتین با استفاده از یک جفت پرایمر اختصاصی صورت گرفت و محصول تکثیر شده با آنزیم برشی Asuhpi به دو قطعه 1400 و 600 جفت بازی شکسته شده و در نهایت قطعات مذکور از روی ژل استخراج و تعیین توالی شدند. پس از برهم گذاری توالی قطعات مذکور یک قطعه 1940 جفت بازی با کمترین خطا جهت آنالیزهای بیوانفورماتیکی به دست آمد. همچنین، توالی نوکلئوتیدی ژن لپتین در سایر گونه های پستانداران با استفاده از ابزار BLAST در بانک های اطلاعاتی ژنوم حاصل شد. نتایج همترازی توالی های دو جمعیت مورد استفاده در منطقه زابل و بلوچستان تشابه 99 درصد را نشان داد، اما تفرق متمایز از سایر گونه های پستانداران داشت. تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیکی توالی نوکلئوتیدی ژن لپتین بیانگر نسبت جایگزینی dn/ds برابر 76/0 در بین گونه های مختلف بود که نشان دهنده انتخاب خالص در طی تکامل این ژن است. نتایج درخت فیلوژنتیک بر اساس توالی نوکلئوتیدی نشان دهنده مسیرهای تکاملی مختلف ژن لپتین در گونه های مختلف، شامل هفت دسته از گونه ها شتر، (گاو، بوفالو وگاومیش)، (گوسفند و بز)، خوک، خفاش، گربه و پستانداران دریایی بود که شتر، گاو و پستانداران دریایی بیشترین قرابت را داشتند. با توجه به تنوع بسیار بالا در قطعه مورد مطالعه توالی جایگاه ژن لپتین و شاخص تکامل محاسبه شده به نظر می رسد اهلی شدن دام ها و انتخاب در صفات تولیدی شیر منجر به تغییراتی در توالی نوکلئوتیدی جایگاه ژن لپتین و تغییر نقش بیولوژیکی آن شده است.

هدف از این پژوهش، بررسی اثر افزودن سطوح متفاوت ملاتونین (صفر، 5/0، 1، 2 و 4 میلی مول بر میلی لیتر) به رقیق کننده بر فراسنجه های کیفی منی قوچ عربی پس از فرآیند انجماد-یخ گشایی بود. این تحقیق در پاییز 1394 در ایستگاه دامپروری دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان انجام گرفت. نمونه های منی توسط دستگاه الکترواجاکولیتور از 6 رأس قوچ با متوسط وزن 3 ± 73 کیلوگرم، هفته ای دو بار جمع آوری شد. نمونه های اسپرم بعد از انجماد و یخ گشایی از نظر تحرک با کمک سامانه آنالیز رایانه ای اسپرم (CASA) اندازه گیری شد. pH٬ درصد اسپرم های زنده و ناهنجار، سلامت غشا و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام نیز بعد از فرآیند یخ گشایی اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که رقیق کننده ی حاوی سطح 5/0 میلی مول ملاتونین در مقایسه با گروه شاهد موجب بهبود میزان تحرک، زنده مانی و سلامت غشای پلاسمایی اسپرم قوچ عربی شد. بیشترین مقدار ظرفیت آنتی اکسیدانی تام پلاسمای منی در سطح 1 میلی مولار ملاتونین مشاهده شد. اثر ملاتونین بر روی pHمنی در همه سطوح اختلاف معنی داری نسبت به گروه شاهد ایجاد نکرد. به طور کلی افزودن سطح 5/0 میلی مول بر میلی لیتر ملاتونین به رقیق کننده تریس موجب بهبود اغلب فراسنجه های کیفی اسپرم و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام پلاسمای منی پس از فرآیند انجماد-یخ گشایی در قوچ عربی شد.

کرم توبیفکس (Tubifex tubifex) یکی از انواع غذاهای زنده در صنعت آبزی پروری است که با توجه به ارزش غذایی فراوان آن از لحاظ پروتئین، چربی خام، انواع اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب ضروری(W6وW3) و استفاده این ماده غذایی در غذای ماهیان زینتی باعث بهینه سازی روند رشد، بازماندگی زیاد و بهبود سیستم ایمنی فراهم می شود. در این تحقیق اثر استفاده از پودر کرم توبیفکس پرورشی، توبیفکس تجاری و غذای پلت بر عملکرد رشد و شاخص های ایمنی ماهی آنجل در طول مدت 63 روز بررسی شد. ماهیان در سه تیمار و سه تکرار با تراکم 15 قطعه در9 آکواریوم 20 لیتری با متوسط وزن اولیه بچه ماهیان به مقدار21/0± 55/19 گرم ذخیره سازی و به صورت کاملاً تصادفی توزیع شدند. غذادهی به صورت روزانه در سه نوبت 7 صبح، 13 ظهر و 20 شب و به میزان 3 درصد وزن بدن انجام گرفت. نتایج درانتهای دوره پرورش نشان داد که تغذیه غذای حاوی پودر کرم توبیفکس پرورشی باعث رشد بیشتر (02/0± 80/1درصد وزن بدن در روز) نسبت به غذای حاوی توبیفکس تجاری (31%+) و غذای حاوی پلت (27%+)شد(05/0>p). وزن نهایی ماهیان تغذیه شده با غذای حاوی پودر توبیفکس پرورشی به طور معنی داری به میزان 30 درصد و 26 درصد نسبت به ماهیان تغذیه شده با غذای حاوی توبیفکس تجاری و غذای حاوی پلت بیشتر بود. تغذیه غذای حاوی پودر توبیفکس پرورشی با ضریب تبدیل بهتر (03/0± 44/1) و به ترتیب 11 درصد و 19 درصد نسبت به تغذیه غذای حاوی پلت و غذای حاوی توبیفکس تجاری همراه بود (05/0>p). ایمونوگلوبین کل، لیزوزیم و فعالیت کمپلمان بعد از تنش هوا در تیمار تغذیه غذای حاوی پودر توبیفکس پرورشیبه طور معنی داری بیشتر بود. همچنین میزانفعالیت آنزیم های گوارشی (آمیلاز، پروتئاز و لیپاز) در ماهیان تغذیه شده با پودر کرم توبیفکس پرورشی بیشتر بود. مقدار دو آنزیم آسپارات آمینوترانسفراز(AST) و آلانین آمینوترانسفراز(ALT) در تیمار حاوی پودر کرم توبیفکس پرورشی نسبت به دو تیمار دیگر کمتر بود (05/0>p). بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت که تغذیه ماهی آنجل با غذای حاوی پودر کرم توبیفکس پرورشیبه ویژه در زمان شروع تغذیه فعال می تواند باعث بهبود رشد و برخی شاخص های ایمنی اختصاصی و غیر اختصاصی شود.