آب و خاک
سال:1398 | دوره:33 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

در سال های اخیر، مناطق خشک و نیمه خشک با مشکل تخلیه ی شدید منابع آب زیرزمینی به دلیل برداشت بی رویه از آن ها رو به رو شده اند. همچنین، آب سطحی و زیرزمینی در بسیاری از جوانب در ارتباط و تعامل مشترک بوده اند. بنابراین، پیشرفت جامع و طولانی مدت راهکارهای مدیریت آب جهت پیاده سازی روش هایی برای حل مشکلات خصوصا در حوضه های بزرگ مقیاس، امری ضروری است. در تحقیق حاضر، چارچوب یک مدل تلفیقی آب سطحی و زیرزمینی جهت تسریع مدیریت منابع آب در حوضه خشک و نیمه خشک نیشابور و تحت آبیاری متمرکز از آب زیرزمینی، ارائه شده است. مدل اخیرا توسعه یافته تلفیقی SWAT-MODFLOW به صورت روزانه، آب زیرزمینی پمپ شده را از مدل MODFLOW جهت آبیاری مزارع تحت کشت به مدل SWAT منتقل کرده و با نفوذ عمقی از زیر پروفایل خاک، به عنوان تغذیه به مدل MODFLOW وارد می کند. واسنجی مدل SWAT-MODFLOW برای 9 سال (2009-2001) و صحت سنجی برای 2 سال (2011-2010) با استفاده از نتایج مدل در ایستگاه های هیدرومتری آب سطحی و تراز آب زیرزمینی در چاه های مشاهداتی آبخوان حوضه نیشابور به صورت روزانه انجام شد. نتایج نشان داد که در مرحله واسنجی رواناب ماهانه، ضرایب p-factor، r-factor، R2 و NS که به منظور ارزیابی توانایی مدل SWAT در شبیه سازی رواناب به کار برده شد، در خروجی حوضه به ترتیب حدود 36/0، 21/0، 85/0 و 84/0 و در مرحله اعتبارسنجی به ترتیب 29/0، 83/0، 70/0 و 65/0 بوده است. بیشترین نرخ نفوذ در ماه های اسفند و بهمن و کمترین نرخ نفوذ در ماه های شهریور و مهر اتفاق افتاده است. همچنین از نظر توزیع مکانی، این مقدار تغذیه بیشتر در مخروط افکنه ها و مناطق آبرفتی اتفاق می افتد. با بررسی مقدار میانگین سطح ایستابی آب زیرزمینی مشاهده ای و شبیه سازی شده برای دوره ی 2001 تا 2011 و برای 48 چاه مشاهداتی مشخص شد که میزان خطا برای 78% از نقاط، کمتر از 2 متر می باشد و تنها 3 چاه خارج از بازه %15± خطا قرار دارد. همچنین سطح ایستابی در سال های اخیر به شدت روند کاهشی نشان داده است که علت آن برداشت بی رویه آب از چاه ها در دوره مورد بررسی بوده است. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که مدل تلفیقی توسعه یافته SWAT-MODFLOW می تواند در سایر حوضه های خشک و نیمه خشک که آبیاری آن ها عمدتا از آبخوان انجام می شود، استفاده گردد. علاوه بر این، این مدل می تواند جهت مطالعات مدیریت پایدار منابع آب در دهه های آینده مورد استفاده قرار گیرد.

در سال های اخیر با توجه به بروز مشکلات کم آبی و خشکسالی در اکثر نقاط کشور، تبخیر سطحی از مخازن سدها، دریاچه ها و سایر سطوح آبی به عنوان یکی از محل های هدررفت آب، مورد توجه قرار گرفته و لذا، برآورد دقیق تر حجم تبخیر صورت گرفته از این سطوح و راهکارهای کاهش آن از اهمیت زیادی برخوردار شده است. در پژوهش حاضر، مخزن و دریاچه سد زاینده رود با مساحت 54 کیلومتر مربع انتخاب و برای تخمین تبخیر آب از این مخزن، روش های مختلف تجربی شامل روش های مایر، مارسیانو، شاهتین، هنفر، ایوانف، تیچومیروف و روش سازمان عمران اراضی آمریکا مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین، الگوریتم بیلان انرژی سطحی (سبال) روی هشت تصویر ماهواره لندست در ماه های خرداد تا شهریور سال 1396 برای برآورد تبخیر از دریاچه سد پیاده سازی گردید. به منظور ارزیابی دقت روش های مختلف، نتایج به دست آمده در هر روش با اندازه گیری های تشت تبخیر در محوطه سد مقایسه شد. نتایج حاصل نشان داد که هیچ یک از روش های تجربی، همبستگی مناسب و قابل قبولی با اندازه گیری های تبخیر در محل ندارند. در مقابل، روش سبال علاوه بر نمایش توزیع مکانی تبخیر در سطح مخزن، دارای ضرایب تبیین، RMSE و MAE به ترتیب 89/0، 28/0 و 31/0 بوده که نشان دهنده دقت بالای این روش در تخمین تبخیر آب نسبت به فرمول های تجربی در برآورد حجم تبخیر سطحی آب از مخازن است. همچنین، با توجه درصد بالای خطای برآورد تبخیر در روش های تجربی، واسنجی ضرایب و پارامترهای آنها نسبت به شرایط اقلیمی مختلف، ضروری خواهد بود.

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی عملکرد سامانه آبیاری قطره ای زیرسطحی و تاثیر کارآیی آن بر پارامترهای رشد درختان زیتون در استان اصفهان طی سال های 1390 تا 1392، تحت مدیریت زارع انجام شد. بدین منظور از سامانه یادشده یک لوله نیمه اصلی به طور تصادفی انتخاب و 4 لوله فرعی واقع در ابتدا، یک سوم از ابتدا، دو سوم از ابتدا و انتهای آن در نظر گرفته شد. عملکرد سامانه بر اساس پارامترهای پایه میانگین دبی قطره چکان (qavg)، ضریب یکنواختی کریستیانسن (CU)، یکنواختی پخش (EU) و ضریب تغییرات دبی قطره چکان (CV) در کل لوله فرعی (108 قطره چکان) ارزیابی شد. نتابج نشان داد در هر کدام از لوله های فرعی، حدود 6 تا 10 درصد از قطره چکان ها به دلیل وارد شدن ریشه گیاهان توت و گل محمدی که بعضی از آن ها در بین درختان زیتون کاشته شده بودند، مسدود شده و شاخص های یادشده در دو حالت (وجود و عدم وجود قطره چکان مسدود) محاسبه شد. با در نظر گرفتن قطره چکان های مسدود، میانگین مقادیر سه ساله شاخص های qavg، CU، EU و CV به ترتیب برابر با 8/3 لیتر در ساعت، 78، 72 و 4/16 درصد و در حالت بدون قطره چکان های مسدود برابر با 4 لیتر در ساعت، 5/82، 5/75 و 15 درصد بود و این مقادیر در حالت دوم با توجه به طبقه بندی ASAE قابل قبول است. نتایج اندازه گیری سه ساله صفات فیزیکی درخت نشان داد در سال سوم میانگین ارتفاع، قطر تنه، محیط سایه انداز و سطح سایه انداز درختان به ترتیب 34، 57، 5/24 و 54 درصد بیشتر از سال اول بود که بیانگر روند افزایشی رشد رویشی درختان زیتون تحت سامانه آبیاری قطره ای زیرسطحی است.

ارزیابی های به عمل آمده در سال های اخیر نشان می دهد، عملکرد سامانه های آبیاری بارانی در ایران مطلوب نمی باشد. عدم بررسی دقیق در انتخاب سیستم آبیاری بارانی متناسب با شرایط مختلف هر منطقه یکی از مهم ترین عوامل موثر بر کم بودن راندمان آبیاری در این نوع سامانه ها می باشد. در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، محدوده اراضی مستعد به منظور اجرای سامانه های آبیاری بارانی در دشت زنجان تعیین شد. بدین منظور عوامل اثرگذار در انتخاب سامانه آبیاری بارانی شامل عوامل اقلیمی، خصوصیات کمی و کیفی خاک، خصوصیات کیفی آب، توپوگرافی، عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مجموع شامل تعداد 15 عامل با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی مورد بررسی قرار گرفت. نقشه های پهنه بندی هر کدام از عوامل ذکر شده و در نهایت نقشه اراضی مستعد در محیط ArcGIS تهیه شد. در نهایت موقعیت تعداد 52 طرح آبیاری بارانی اجرا شده در نقشه پهنه بندی اراضی مستعد جانمایی و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد، حدود 23/19 درصد از مساحت محدوده مورد مطالعه کاملا مناسب اجرای سامانه های آبیاری بارانی بوده و 92/26 درصد در کلاس مناسب و مستعد و 31/17 درصد نیز در کلاس بدون محدودیت طبقه بندی شد. هم چنین نتیجه ارزیابی موقعیت طرح های اجرا شده نیز نشان داد، 25 درصد از طرح های اجرا شده در اراضی با محدودیت کم و 54/11 درصد نیز در اراضی نامناسب اجرا شده است.

استخراج نفت و تولید مشتقات نفتی متنوع باعث گسترش آلودگی در خاک های اطراف مکان های استخراج و پالایش نفت شده است. بزرگ ترین نگرانی در این مورد، خطرات زیست محیطی این آلاینده ها می باشد. به منظور مطالعه تاثیر گیاه پالایی و زیست پالایی در خاک آلوده به نفت خام یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار طراحی و اجرا گردید. فاکتورهای مورد مطالعه شامل سطوح آلودگی خاک با نفت خام شامل صفر (C0)، 2 درصد نفت خام (C1) و 4 درصد نفت خام (C2) و تیمارهای پالایشی شامل کاشت گیاه چمن (B1)، کاشت گیاه یونجه (B2)، کاشت چمن + تلقیح بذر با باکتری سودوموناس پیوتیدا + تلقیح خاک با قارچ فانروکت کریزوسپوریوم (B3)، کاشت یونجه + تلقیح بذر با باکتری سودوموناس پیوتیدا + تلقیح خاک با قارچ فانروکت کریزوسپوریوم (B4) و بدون کشت (شاهد) (B0) بودند. میزان عملکرد ماده خشک گیاهی، میزان حذف نفت خام و تنفس میکروبی برای نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد غلظت ترکیبات نفتی باقیمانده در سطح C1 آلودگی نفت خام در اثر تیمارهای پالایشی B3 و B4 به ترتیب 59 و 5/56 درصد کاهش یافت و در سطح C2 آلودگی نفت خام نیز این تیمارهای پالایشی بترتیب 41 و 39 درصد غلظت ترکیبات نفتی خاک را کاهش دادند. تیمار پالایشی B3 دارای بیشترین عملکرد ماده خشک اندام هوایی بود. با افزایش سطح آلودگی نفت خام، عملکرد ماده خشک اندام هوایی و ریشه کاهش یافت. سطوح آلاینده های نفتی (C1 و C2) به ترتیب 46 و 61 درصد عملکرد ماده خشک ریشه، 53 و 63 درصد عملکرد ماده خشک اندام هوایی را کاهش دادند. بیشترین میزان تنفس میکروبی در تیمارهای پالایشی B3 و B4 مشاهده گردید. در هر سه سطح آلودگی اختلاف میزان تنفس میکروبی در تیمارهای پالایشی B1 و B2 با تیمار شاهد، معنی دار نبود.

کمبود روی از مشکلات خاک های آهکی است و برطرف کردن آن منجر به افزایش عملکرد محصولات کشاورزی می شود. کودهای شیمیایی روی با گذشت زمان غیر قابل استفاده شده و کودهای آلی می تواند با تاثیر بر توزیع روی در خاک ها باعث بهبود قابلیت استفاده آن شوند. اما نحوه تاثیر و برهمکنش آنها با کودهای شیمیایی نیازمند بررسی دقیق تغییر قابلیت استفاده و اجزاء روی در خاک های تیمارشده با کودهای آلی و شیمیایی است. هدف این تحقیق بررسی برهمکنش سولفات روی و ورمی کمپوست بر قابلیت استفاده و جزءبندی روی در طی زمان در یک خاک آهکی رسی بود. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی شامل فاکتور اول ورمی کمپوست (دو سطح 0 و 1 درصد) و فاکتور دوم روی (سه سطح 0، 2 و 5 میلی گرم بر کیلوگرم از منبع سولفات روی) با 3 تکرار انجام شد. نمونه های خاک تیمارشده در دمای 1± 22 درجه سانتی گراد و رطوبت ظرفیت زراعی به مدت 120 روز در انکوباتور خوابانده شدند. در شروع آزمایش، 60 و 120 روز پس از خواباندن نمونه ای از هر تیمار برای تعیین قابلیت استفاده با روش DTPA-TEA و اندازه گیری اجزاء روی با روش BCR برداشته شد. نتایج نشان داد که در اثر کاربرد ورمی کمپوست میانگین روی عصاره گیری شده با DTPA-TEA به صورت معنی داری (05/0>P) افزایش یافت. برهمکنش ورمی کمپوست و زمان بر روی قابل استفاده معنی دار نبود (05/0P>). با گذشت زمان روی قابل استفاده در حضور سولفات روی کاهش یافت (05/0>P). علاوه بر آن، در اثر کاربرد ورمی کمپوست در خاک های تیمارشده با روی، اجزاء روی با گذشت زمان افزایش یافتند. به جز روی باقیمانده که با گذشت زمان کاهش یافت. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که رابطه معنی داری بین روی عصاره گیری شده با DTPA-TEA و اجزاء مختلف روی وجود داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که در اثر کاربرد ورمی کمپوست اجزاء روی در خاک رسی تیمارشده با سولفات روی تغییر کرده و قابلیت استفاده آن افزایش یافت.

طی سال های اخیر استفاده از ریزجانداران خاکزی جهت کاهش اثرات مخرب آلاینده های زیست محیطی همانند نفت و مشتقات آن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. تجزیه پذیری و در نتیجه ماندگاری ترکیبات هیدروکربنی در طبیعت، تحت تاثیر عواملی مختلفی است که مهمترین آن ها شامل شرایط محیطی، فعالیت تجزیه کنندگی ریزجاندارن، نوع آلاینده و میزان دسترسی زیستی آلاینده برای ریزجاندارن می باشد. عوامل فعال سطحی یا سورفاکتانت ها موجب افزایش تحرک و تجزیه زیستی ترکیبات هیدروفوب شده و بنابراین دارای اثر مثبت بر فرآیند زیست پالایی است. از سوی دیگر، علی رغم آن که تجزیه زیستی هیدروکربن های پلی آروماتیک فرآیندی بالقوه و طبیعی است، اما ترکیبات چند جزئی و هیدروکربن هایی با وزن مولکولی بالا، جهت تجزیه به بیش از یک گونه میکروبی کارآمد نیاز دارند. در بررسی حاضر با استفاده از روش های جداسازی و غربالگری، جدایه های توانمند تجزیه کننده آلاینده بنزوپیرن (به عنوان منبع کربنی) و تولید کننده سورفاکتانت زیستی، انتخاب و توانایی جدایه های منفرد و دسته باکتریایی 4 حاصل از آن ها بر میزان تجزیه آلاینده در دو محیط محلول و خاک با هم مقایسه شد. نتایج نشان داد که از میان جدایه های حاصل از مرحله جداسازی، دو جدایه AP3 و BM1 به ترتیب با 43 و 40 درصد کاهش میزان کشش سطحی محیط کشت نسبت به شاهد (فاقد تلقیح جدایه) دارای توانایی تولید سورفاکتانت زیستی بودند. بهینه سازی شرایط تولید سورفاکتانت زیستی حاکی از آن بود که جدایه های یاد شده در دمای 35 درجه سانتی گراد، اسیدیته 7 و در حضور قند گلوکز به عنوان منبع کربنی سهل الوصول بیشترین میزان تولید سورفاکتانت زیستی را نشان داده و در مقایسه با شاهد (دمای 25 درجه سانتی گراد، اسیدیته 6 و قند گلوکز با کشش سطحی 42/56 میلی نیوتن بر متر) کشش سطحی کمتری (81/30 و 52/31 میلی نیوتن بر متر به ترتیب در جدایه های AP3 و BM1) را ایجاد نمودند. تجزیه آلاینده بنزوپیرن در محیط محلول توسط دو جدایه و دسته باکتریایی حاصل از آن نشان داد که بیشترین میزان تجزیه در تیمار تلقیح شده با دسته باکتریایی و در حضور سورفاکتانت زیستی استخراج شده از جدایه AP3 رخ داد. این تیمار سبب تجزیه 3/87 درصد از آلاینده طی دو هفته شد. در حالی که جدایه BM1 با 6/27 درصد تجزیه آلاینده، کمترین اثر را بر تجزیه بنزوپیرن در محیط محلول داشت. مقایسه تجزیه بنزوپیرن در خاک نیز مشخص کرد که تاثیر دسته باکتریایی بیشتر از جدایه AP3 به تنهایی می باشد. بطوری که در انتهای 45 روز، غلظت آلاینده در تیمار حاوی دسته جات و سورفاکتانت زیستی صفر و در تیمار تلقیح شده با جدایه AP3 از 150 میلی گرم بر کیلوگرم به 48 میلی گرم بر کیلوگرم رسید. نتایج نشان داد که بعد از 45 روز، جدایه AP3 آلاینده را به میزان 68 درصد و دسته باکتریایی آلاینده را بطور کامل تجزیه نمودند.

روی از عناصر ضروری رشد گیاه است که نقش های متابولیکی زیادی را در گیاه ایفا می کند. بنابراین انتشار روی از سطوح خاک به محلول خاک یک عامل مهم در تعیین قابلیت دسترسی روی به گیاهان در حال رشد است. لذا به منظور بررسی تاثیر عمق خاک و پوشش گیاهی بر الگوی آزادسازی روی، 54 نمونه خاک از بخش درون و خارج سایه انداز سه رقم نخل شاهانی، حلوانی و قصب از سه عمق 20-0، 40-20 و 60-40 سانتی متر در سه تکرار از روستای سیمکان واقع در شهرستان جهرم جمع آوری شد. بررسی سینتیک واجذبی روی در هشت دوره زمانی مختلف (5، 15، 30، 60، 120، 240، 480، 1440 دقیقه) با عصاره گیر AB-DTPA انجام گرفت. هشت مدل سینتیکی برای توصیف آزادسازی روی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، معادلات الوویچ ساده شده، پخشیدگی پارابولیک و تابع توانی به دلیل مقادیر نسبتا بالاتر از ضرایب تبیین و خطای استاندارد برآورد پایین، توانستند پیش بینی مناسبی از سینتیک آزادسازی روی در خاک های مورد مطالعه داشته باشند. مقدار روی تجمعی آزاد شده در خاک های زیر سایه انداز بیشتر از خاک های خارج سایه انداز بود و همچنین بیشترین مقدار روی تجمعی آزاد شده در خاک های زیر سایه انداز رقم قصب اتفاق افتاد. بررسی همبستگی بین ضرایب معادلات سینتیکی تابع توانی، الوویچ ساده شده و انتشار پارابولیکی نشان داد که بین ضرایب معادلات حاصل از خاک های زیر سایه انداز نسبت خاک های خارج سایه انداز همبستگی بیشتری وجود دارد.

به منظور بررسی تاثیر مدیریت مصرف منابع پتاسیمی در زراعت گندم آبی، آزمایشی در دو مزرعه (1 و 2) به ترتیب با مقادیر پتاسیم قابل دسترس 125 و412 میلی گرم بر کیلوگرم، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار در سال زراعی 97-1396 در ارومیه انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: (1) شاهد (مصرف عناصر پایه برمبنای آزمون خاک به جز پتاسیم)؛ (2) شاهد+ مصرف پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم قبل از کاشت؛ (3) شاهد+ مصرف 50% پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم قبل از کاشت و 50% باقیمانده از منبع کلرورپتاسیم؛ (4) شاهد+ مصرف 50% پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم قبل از کاشت و 50% باقیمانده از منبع سولوپتاس؛ (5) شاهد+ مصرف50% پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم قبل از کاشت و 50% باقیمانده از منبع سولفات پتاسیم حاوی کلات روی بودند. نتایج نشان داد که در مکان (1) پتاسیم، اثر بخشی معنی داری بر عملکرد و پروتئین دانه گندم داشت. در این مکان، تیمار پنجم در مقایسه با سایر تیمارها، باعث افزایش بیشتر عملکرد دانه، پروتئین دانه و غلظت روی دانه گندم شد. مصرف تقسیطی پتاسیم، نسبت به مصرف قبل از کاشت، میزان کارایی کود پتاسیمی را افزایش داد. درحالی که کارایی پتاسیم در تیمار دوم برابر پنج کیلوگرم بر کیلوگرم بود، در تیمارهای سوم و چهارم به شش و در تیمار پنجم به هشت کیلوگرم بر کیلوگرم بهبود یافت. در مکان (2) مصرف کودهای حاوی این عنصر بر عوامل مذکور کم تاثیر بود. بطور کلی، چنین نتیجه گیری می شود که در مکان (1)، با اعمال مصرف بهینه کودی (تیمار 3) عملکرد هکتاری گندم 1300 کیلوگرم بر هکتار نسبت به شاهد، افزایش یافت. درحالی که، سولفات پتاسیم حاوی کلات روی در تیمار (5)، افزایش 11 درصدی عملکرد و 60 درصدی کارایی کود را حتی نسبت به تیمار (3) موجب شد.

انحلال پتاسیم موجود در ساختار کانی ها توسط ریزجانداران منجر به افزایش رشد و عملکرد گیاهان شده و علاوه بر صرفه ی اقتصادی، دوستدار محیط زیست است، لذا شناسایی گونه های کارا در انحلال پتاسیم و تعیین شرایط بهینه برای حداکثر فعالیت این گونه ها از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف متغیرهای منبع کربن، زمان انکوباسیون و pH بر میزان انحلال و آزادسازی پتاسیم از کانی های فلدسپار و فلوگوپیت توسط باکتری Pseudomonas fluorescens انجام گرفت. برای این منظور در مرحله نخست بر مبنای طرح پلاکت-برمن، تعداد 12 آزمایش تعریف شد و تاثیر منابع مختلف کربن شامل گلوکز، ساکاروز و فروکتوز بر انحلال هر یک از کانی های فلدسپار و فلوگوپیت بررسی شد. در ادامه بر اساس تحلیل نتایج مربوط به انحلال پتاسیم در مرحله اول، منبع کربن مهم و تاثیرگذار شناسایی و دامنه های متفاوتی از متغیرهای pH (10-3)، زمان انکوباسیون (18-1 روز) و مقدار منبع کربن (12-6/0 گرم در لیتر) در نظر گرفته شده و طرح مرکب مرکزی با 20 آزمایش و بر اساس مقادیر کدبندی شده متغیرهای مستقل طراحی گردید. نتایج نشان داد که مدل طرح مرکب مرکزی قابلیت مطلوبی (918/0-944/0=R2 و 47/1-82/0 =RMSE) در پیش بینی مقدار آزادسازی پتاسیم از فلدسپار و فلوگوپیت دارد. تحلیل حساسیت مدل طرح مرکب مرکزی نشان داد که از بین سه متغیر مورد بررسی، pH بیشترین تاثیر را بر آزادسازی پتاسیم دارد. حداکثر غلظت پتاسیم محلول در حضور فلوگوپیت و فلدسپار به ترتیب برابر با 16/121 و 96/82 میلی گرم در لیتر، مربوط به 36/10 =pH، مقدار ساکاروز 5/6 گرم در لیتر و زمان10 روز بود. زمان انکوباسیون نیز بر آزادسازی پتاسیم تاثیر داشت. روند آزادسازی پتاسیم در مراحل اولیه انکوباسیون افزایشی، در مراحل میانی کاهشی و در ادامه افزایشی بود. بطور کلی بر اساس مدل طرح مرکب مرکزی، pHهای 36/10 و 34/10، و مقادیر 26/2 و 92/6 گرم در لیتر از ساکاروز و زمان های 18 و 2 روز به ترتیب به عنوان شرایط بهینه برای دست یابی به بیشینه آزادسازی پتاسیم از فلدسپار و فلوگوپیت در محیط کشت پیش بینی شدند.