آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1380 | دوره:2 | شماره:2-1 (مسلسل 5-4) |تعداد مقالات:11

مقدمه: نقص شنوایی به معنای "عملکرد غیرطبیعی یا کاهش عملکرد شنوایی به دلیل وجود نوعی اختلال شنوایی است" Stach, 1997)). هدف هر برنامه غربالگری شنوایی در سنین پیش دبستانی و دبستانی، شناسایی دقیق آن دسته از کودکانی است که شنوایی آنها به علت وجود نوعی ضایعه انتقالی و یا حسی - عصبی آسیب دیده است. اگر چه برخی از اختلالات گوش میانی (مانند ترشح گوش میانی) ممکن است کم شنوایی قابل توجهی ایجاد نکنند، شناسایی آنها همواره بخشی از برنامه غربالگری شنوایی است، چرا که می توانند بر توانایی یادگیری کودک تاثیر گذار باشند.مواد و روش پژوهش: مطالعه توصیفی حاضر به صورت مقطعی، از فروردین تا خرداد سال 1380 روی 577 کودک (278 دختر و 299 پسر) انجام شد. این کودکان به صورت تصادفی، از بین کودکان مهدهای کودک تحت پوشش سازمان بهزیستی استان تهران انتخاب شدند. پس از تکمیل برگه آگاهی از وجود کم شنوایی توسط والدین، معاینه اتوسکوپی، غربالگری تون - خالص و غربالگری ایمیتانس صورت می گرفت.یافته ها: در این بررسی، 12.8 درصد اختلال مجرای گوش خارجی، 23.7 درصد اختلال پرده گوش، 34.3 درصد تیمپانوگرام ناهنجار، 35 درصد عدم وجود رفلکس صوتی، و 12.6 درصد کم شنوایی شامل 9.7 درصد کم شنوایی دو طرفه و 2.9 درصد کم شنوایی یک طرفه (11.6 درصد کم شنوایی انتقالی، 0.64 درصد کم شنوایی حسی - عصبی و 0.36 درصد کم شنوایی آمیخته) مشاهده شد. 34.1 درصد کودکان نیازمند اقدامات درمانی و یک نفر (0.2 درصد) از کودکان، نیازمند خدمات توانبخشی بودند و میزان آگاهی والدین (1.73 درصد) و مربیان (2.07 درصد) از وجود اختلال شنوایی کودک در سطح پایینی قرار داشت. همچنین شیوع بیشتر اختلال شنوایی در گوش چپ و تفاوت معنی دار بین دو گوش (P<0.05) در کلیه موارد بررسی (به جز وضعیت رفلکس صوتی) مشاهده شد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به درصد بالای نیاز به اقدامات درمانی و اثرات سو اختلالات شنوایی بر یادگیری کودکان در سنین پایین، و همچنین اهمیت شناسایی و مداخله زود هنگام کم شنوایی در برنامه های توانبخشی شنوایی، آگاهی رسانی و آموزش به افراد جامعه درباره اثرات کم شنوایی و نحوه پیشگیری و شناسایی آن از اهمیت بسزایی برخوردار است.

نوشتار فوق مطالعه ای گذشته نگر است و روی پرونده های 176 نفر از مراجعه کنندگانی که از درد زانو شکایت داشته و طی آبانماه 1377 لغایت مرداد ماه 1378 به درمانگاههای ارتوپدی تهران مراجعه کرده اند و تشخیص استئوآرتریت برای آنها داده شده، انجام گرفته است. انتخاب پرونده ها به طور تصادفی و هدف مطالعه شناسایی عوامل موثر در استئوآرتریت زانو و برآورد شیوع آن در زانوها بوده است.شیوع آستئوآرتریت در "فقط زانوی چپ" برابر 22.9 درصد، در "فقط زانوی راست" برابر 39.4 درصد و در هر "دو زانو" 37.6 درصد است.متغیر جنس بر شیوع این بیماری اثر معنی داری دارد (P=0.002) به طوری که شیوع در زنان بیش از مردان دیده می شود. هر چند به طور کلی شیوع این بیماری در شهر بیشتر از روستاست، ولی این اختلاف معنی دار نیست و محل سکونت اثر معنی داری بر این بیماری نشان نمی دهد (P=0.1471). با افزایش سن، شیوع استئوآرتریت زانو افزایش می یابد (P=0.001).به طور کلی، شغل افراد بر استئوآرتریت زانو موثر است، به طوری که، شیوع این بیماری در افرادی که کارهای یدی دارند، بیشتر از کسانی است که کار فکری انجام می دهند.در بین عوامل تشدید درد، هم در مجموع، هم در "هر دو زانو" و هم در "فقط زانوی راست"، بیشترین تاثیر را " نشستن چهار زانو" و کمترین اثر "پیاده روی کوتاه" داراست، در حالی که، "پیاده روی طولانی" در "فقط زانوی چپ" بیشترین اثر و " در حال استراحت" کمترین اثر را نشان می دهد." استراحت کامل" هم در مجموع، هم در هر دو زانو، هم در زانوی چپ و هم در زانوی راست، به طور متوسط 40 درصد باعث بهبودی درد می شود. در حالی که، هم در مجموع، هم در زانوی راست و هم در هر دو زانو، "نشستن روی صندلی و مبل" کمترین اثر را در بهبودی درد دارند، ولی در "فقط زانوی چپ"، "دراز کردن پا" کمترین اثر را در بهبودی درد داشته است.عوامل فیزیکال شامل: تغییر شکل ظاهری مفصل در حال ایستادن، دامنه حرکات زانو و پارگی در منیسک ها بر این بیماری اثر معنی داری دارند؛ همچنین عواملی که از طریق مشاهدات رادیولوژیک مشاهده شده اند، نظیر لاغری در مفصل، اسکلروزه شدن استخوان زیرغضروف، تشکیل کیست، تشکیل استوفیت و غیرطبیعی بودن زانو از نظر بیومکانیکی بر استئوآرتریت زانو اثر معنی دار دارند. متغیرهای قد، وزن، ضربه دیدن زانو، سابقه عفونت آن، استفاده از صندلی و مبل، درمانهای دارویی، نوع سیستم بهداشتی، ورزش کردن، درمانهای غیردارویی، از جمله دیگر عوامل موثر بر این بیماری هستند.

سابقه و هدف: با وجود مواردی از فلج فاسیال و وجود گزارشات متعدد درباره درمان این بیماران و به منظور نقش تاثیر روش جراحی و توانبخشی در روی بیماران مبتلا به فلج فاسیال، مطالعه روی بیمارانی که مبتلا به فلج فاسیال بوده و به بیمارستان 15 خرداد و بیمارستانهای خصوصی تهران در سال 75- 1370 مراجعه کرده بودند صورت گرفته است.مواد و روشها: تحقیق به روش کارآزمایی بالینی روی تعداد 80 بیمار صورت گرفت. این بیماران به دو گروه عمل نشده به تعداد 22 بیمار و گروه عمل شده که محتوی 58 بیمار بود تقسیم شدند. بیماران حداقل پنج سال پیگیری شدند و از نظر بسته شدن پلک چشم و حرکت لبها و قرینه بودن عضلات صورت مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند.یافته ها: از تعداد هشتاد بیمار 22 بیماری که جزو گروه عمل نشده بودند با درمان دارویی و فیزیوتراپی به صورت تحریکات الکتریکی عضلات صورت درمان شدند. تعداد 58 بیمار تحت عمل جراحی قرار گرفتند 38 بیمار فلج فاسیال متعاقب تروما و بیست بیمار فلج فاسیال در اثر فلج بلز و بیماری مادرزادی داشتند. درمانهای جراحی انجام شده عبارت بوده از پیوند مستقیم دو سر قطع شده عصب، گرافت عصب بین دو سر قطع عصب، گرافت عصب بین دو سر قطع شده، نوروتیزاسیون از طرف سالم برای طرف فلج، نوروتیزاسیون با عصب هیپوگلوس یا عصب شوکی طرف معیوب بوده است. استفاده از عضلات جانشین مثل عضله تمپورال و گراسیلیس از روشهای دیگر درمانی بوده است.نتیجه گیری و توصیه ها: تمام بیمارانی که دراثر فلج بلز و یا متعاقب عمل جراحی تومور مغزی دچار فلج فاسیال شده اند باید در ابتدا تحت درمان پردنیزولون و تحریکات الکتریکی برای عضلات صورت قرار بگیرند و در صورتی که این درمان موثر نبود باید از روشهای جراحی ترمیمی استفاده شود. توصیه می شود که فلج فاسیال کهنه تحت عمل جراحی انتقال عضلات آزاد و دو مرحله ای برای به دست آوردن حرکت قرینه عضلات صورت انجام بگیرد.

الکل و دیگر مواد مخدر بر زندگی نوجوانانی که والدین آنها به مصرف مواد مخدر وابسته باشند، تاثیر فراوان باقی می گذارد. این قبیل نوجوانان نه تنها بعدا در معرض خطرات ناشی از مصرف مواد مخدر هستند، بلکه از دیگر مشکلات روانی اجتماعی نیز رنج می برند.در مطالعه حاضر که با هدف شناسایی مشکلات روانی - اجتماعی (افت تحصیلی، اختلال در روابط اجتماعی، و بروز اضطراب) نوجوانان پدرمعتاد انجام گرفته، از پرسشنامه 90 سوالی آزمون روانی – اجتماعی(SCL-90) ، پرسشنامه وضعیت تحصیلی و پرسشنامه حوادث زندگی استفاده شده است. این مطالعه از نوع مطالعات مورد - شاهدی است و در ابتدا، با مراجعه به مرکز بازپروری قرچک ورامین، تعدادی از معتادانی که دارای فرزند نوجوان 18-12 ساله (پسر و دختر) و معیارهای مورد نظر بودند، به صورت تصادفی انتخاب و سپس از بین فرزندان آنها 40 نفر به عنوان جامعه مورد تعیین شدند. به منظور مقایسه، تعداد 40 نفر نوجوان "پدر غیر معتاد" از فامیل و 40 نفر نوجوان "پدر غیرمعتاد" از همکلاسیها که از نظر متغیرهای سن، جنس، سطح تحصیلی، تعداد فرزندان در خانواده سطح تحصیلات و شغل پدر و مادر همتا شده بودند، به عنوان گروه شاهد به طور تصادفی انتخاب و در آزمون شرکت داده شدند.نتایج این پژوهش حاکی از تفاوت معنی دار در وضعیت تحصیلی، اختلال در روابط متقابل، و میزان اضطراب نوجوانان "پدر معتاد" و نوجوانان "پدر غیرمعتاد" است. بدین معنی که در گروه مورد، افت تحصیلی، اضطراب و اختلال در روابط متقابل بیشتر است و بین اعتیاد پدر و مشکلات روانی - اجتماعی فرزندان نوجوان آنها، رابطه معنی داری وجود دارد. (P<0.05)

کمردرد یکی از شایعترین بیماریهایست که در تمام جوامع دیده می شود و امروزه در فیزیوتراپی، برخی از ورزشهای ستون فقرات بر اساس کاهش یا افزایش قوس کمری تجویز می شود. لیکن، هر چند هنوز به درستی تاثیر قوس کمری بر کمردرد مشخص نشده است، یکی از عوامل موثر بر کمردرد شاید میزان قوس کمی باشد که تغییرات آن سبب ایجاد استرس بر ستون فقرات کمری می شود. بنابراین، هدف از این مقاله برسی وضعیت ستون فقرات و تعیین رابطه بین قوس کمری و کمردرد در دانشجویان پسر یکی از خوابگاههای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است. سی و دو دانشجوی (2.5 ±)21 ساله مورد بررسی قرار گرفتند. قوس کمری توسط خط کش قابل انعطاف، انحراف لگنی به وسیله شیب سنج، اسکولیوز توسط شاقول، افتادگی شانه با مقایسه قرینگی شانه ها و سابقه ورزشی با کمک پرسشنامه بررسی شد. برای تعیینreproducibility ، اندازه گیری پارامترهای فوق برای هر فرد با فاصله زمانی حداقل پنج دقیقه تکرار شد.نتایج نشان داد که در جامعه مورد بررسی،  21.9%دارای اسکولیوز، 34% دارای افتادگی شانه، 25% دارای صافی کف پا و 12.5 % افراد دارای انحراف طرفی بودند. همچنین، 15.6% دانشجویان از کمردرد رنج می بردند. این نتایج، شیوع بالای ناهنجاریها و دفورمیتی های ستون فقرات را نشان می دهد و لزوم آموزش عمومی در جهت تصحیح وضعیت (مخصوصا برای افراد جوان) را می طلبد. لازم به ذکر است که ضریب همبستگی بین قوس کمری و انحراف لگنی، 43% بوده است که تایید کننده نتایج برخی از پژوهشهای قبلی است.میانگین سن و نسبت قد و وزن تقریبا در افراد کمردردی و سالم یکسان بود، لیکن درصد اسکولیوز، افتادگی شانه و صافی کف پا در افراد کمردردی بیشتر از افراد سالم بوده است. همچنین، در افرادی که برنامه ورزشهای منظمی داشتند، شکایتی از کمردرد مشاهده نشد، لذا این مهم بر توجه بیشتر به ورزش تاکید دارد.نتایج این تحقیق بین قوس کمردردی و سالم تفاوت معنی داری نشان نداد. از طرفی، میانگین قوس کمری در افراد دارای اسکولیوز بیشتر از افراد سالم بود، لیکن، در افراد کمردردی که دارای افتادگی شانه و صافی کف پا بودند، قوس کمری کمتر از افراد سالم بوده است. این نتایج نشان می دهد که هیچ گونه ارتباط منطقی بین قوس کمری و کمر درد (یا بعضی از اختلالات که بر روی ستون فقرات تاثیرگذار است) وجود ندارد. لذا، تجویز ورزشهای درمانی بر اساس کاهش یا افزایش قوسهای کمری، نیاز به بررسی و تحقیقات بیشتری دارد.

در این تحقیق، قدرت گرفتن کروی و سه انگشتی در 200 کودک راست دست و چپ دست از گروه سنی 6-4 سال با استفاده از الگوهای استاندارد تست قدرت که مورد تایید انجمن امریکایی درمانگران دست و انجمن جراحان ارتوپدی است، مورد ارزیابی قرار گرفته است. این کودکان سالم و از مهدکودک های مناطق مختلف تهران انتخاب شده اند. سپس فرضیه های تحقیق ارزیابی شده است. وسایل مورد استفاده در این تحقیق شامل مارتین ویگوریمتر، کولی، متر و تراوز بوده است. در این تحقیق نتایج زیر حاصل شد: -اختلاف معنی داری بین میانگین های قدرت گرفتن کروی دست راست و چپ، در دخترها و پسرها، وجود ندارد، اما بین میانگین های قدرت گرفتن سه انگشتی دست راست و چپ در دخترها و پسرها، اختلاف معنی دار وجود دارد.- در کودکان راست دست اختلاف معنی داری بین میانگین های قدرت گرفتن کروی و سه انگشتی دست راست و چپ وجود دارد اما در کودکان چپ دست بین میانگین های قدرت گرفتن کروی و سه انگشتی دست راست و چپ اختلاف معنی دار وجود ندارد.- همبستگی مثبت و معنی داری بین قدرت گرفتن کروی و سه انگشتی با سن، وزن، قد، اندازه پهنای کف دست و اندازه طول انگشت میانی وجود دارد.

زمینه و اهداف: در کشورهایی که طب سالمندی شناخته شده است، تحقیقات فراوانی در رابطه با بهداشت و سلامت سالمندان انجام می شود. با توجه به اینکه طب سالمندی در کشور ما نیز در حال شناسایی است، این مطالعه با هدف بررسی وضعیت و فراوانی شکایات سالمندان و تعیین نیازهای توانبخشی آنان، و مقایسه نتایج با مطالعات سالمندی در سایر کشورها انجام شده است.روش تحقیق: این تحقیق یک مطالعه توصیفی است و روی 150 سالمند مراجعه کننده سرپایی به مرکز آموزشی، پژوهشی و توانبخشی سالمندان در سال 1378 انجام شده است و اطلاعات مورد نیاز با مطالعه پرونده این گروه جمع آوری شد.نتایج: از 150 سالمند مراجعه کننده، 58% زن - 42% مرد بوده اند. حداقل سن 55 و حداکثر 100 سال بوده است. 17.3 درصد بی سواد و 19.3 درصد بالای دیپلم بوده اند. در بین زنان، 13 درصد بیوه و در بین مردان 1.2 درصد بیوه بوده اند. در این گروه 150 نفری 2 نفر زن مجرد ازدواج نکرده و یک نفر مرد مجرد ازدواج نکرده بوده است. شایعترین شکایات سالمندان، عمدتا بیماریهای قلب و ریه با 63.3 درصد و بعد، شکایات اسکلتی عضلانی با 54.6 درصد، سپس شکایات خلقی و روانی 25.6 درصد و بیماریهای مغز و اعصاب 18 درصد بوده است. مجموعا 35 درصد سالمندان از برنامه های فیزیوتراپی، 13 درصد از کاردرمانی و 2 درصد از برنامه گفتار درمانی استفاده کرده اند.بحث: با توجه به پایین بودن میزان ارایه خدمات توانبخشی در جامعه سالمندی کشور ما در مقایسه با کشورهایی که دارای طب سالمندی هستند، به نظر می رسد رشته های توانبخشی و نقش آنها در افزایش کیفیت زندگی سالمندان، برای هر دو گروه سالمندان و پزشکان ما مورد غفلت قرار گرفته است، بخصوص، آشنایی بیشتر پزشکان با رشته های توانبخشی در طب سالمندی لازم به نظر می رسد.

ادای اولین کلمات توسط کودک یکی از مهمترین شاخصهای تکامل است. تکامل تکلم روند پیچیده ای دارد که هم از تکامل عصبی کودک و هم ارتباطات او (محیط) تاثیر می پذیرد. تکلم یک عمل تقلیدی نیست که در آن کودکان تنها آنچه را که می شنود تکرار کنند، بلکه روند خلاقی است که از طریق آن کودکان به یک نظام قانونمند و نمادی دست می یابند. ایجاد تکلم از 5 بعد مهم قابل ارزیابی است: آواشناسی، معنی شناسی، قوانین تشکل کلمه و حرف یا واژک شناسی، قوانین تشکیل جمله یا نحو و کاربردهای اجتماعی تکلم جهت برقراری ارتباط یا کاربردشناسی. تواناییهای درکی و بیانی کودک نیز بایستی ارزیابی شوند. این مقاله علاوه بر تعاریف فوق؛ به بحث در مورد اپیدمیولوژی، علت شناسی و پاتوژنز، تظاهرات بالینی، چگونگی ارزیابی و ایجاد تشخیص زودرس، تشخیص افتراقی، درمان و توانبخشی و پیش آگهی تاخیر تکلم یا تکلم غیرطبیعی می پردازد. در این مقاله، همچنین بر مداخله زودرس در کودکانی که ثانویه به مشکلات ارتباطی شان دچار مشکلات رفتاری واضح شده اند و افرادی که مشکلات دراز مدت کلامی آنها اثر سویی در تکامل اجتماعی شان داشته، تاکید می شود.

طی قرنها، علی رغم کمکهای درمانی رسمی به زنان، فقط در چند ماهه اخیر، مساله ابتلای زنان به سوء مصرف مواد، مورد توجه قرار گرفته است. ماهیت و دلایل زیر بنایی سوء مصرف مواد در زنان و مردان از یک شیوه مشابه پیروی نمی کند. و بالاخره تشخیص داده شد که نتایج تحقیقات مربوط به مردان را نمی توان به عنوان راه حلهای موثر، در مورد زنان نیز به کار گرفت.در اینجا مسایلی مورد بحث قرار می گیرند که در کار با زنان معلول و مبتلا به سوء مصرف مواد می تواند ظهور کند، زیرا، تجارب آنان از نظر بدنی، فرهنگی و اجتماعی، با مردان و سایر زنان متفاوت است. موضوع کلیدی بحث حاضر این است که زنان معلول و مبتلا به سوء مصرف مواد، در درجه اول و قبل از همه یک زن هستند که مسایل ویژه خود را دارند و در این زمینه، لازم است مشکلات آنان درک شود و در کار مشاوران، مددکاران اجتماعی و سایرین مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، مبحث حاضر مروری است بر کار مونیکاکوهن و مشاوران کلینیک سرپایی CASPAR در کمبریج ماساچوست راجع به زنان مبتلا به سوء مصرف مواد که بر 25 سال تجربه جمعی و دانسته های دست اول و آخرین پژوهشهای مربوط به این موضوع متکی است (سال 2000). کلینیک فوق، برای افراد و خانواده هایی که درگیر یک یا چند نوع اعتیاد هستند، درمان جامع سوء مصرف مواد را تدارک می بیند.

کودک 4 ساله مبتلا به نابینایی مادرزادی لبر، به دلیل مشکلات شدید گفتاری، به کلینیک گفتار درمانی ارجاع داده شد. در ارزیابی، تمایز قابل توجهی بین توانمندیهای زبان درکی و زبان بیانی به نفع زبان درکی مشاهده شد. اختلالات رفتاری نظیر لجبازی، وابستگی به اشیا و همچنین حرکات کلیشه ای در بیمار موجب ارجاع وی برای معاینات روانپزشکی شد که برای کوتاه مدت دارو تجویز شد. از آنجایی که مشخص شد کودک قادر به درک و تولید وزنهای مختلف است، از این توانمندی برای تربیت گفتاراستفاده شد. این روش آموزشی، نتایج موفقیت آمیز زیر را داشته است: اختلالات رفتاری کودک کنترل شدند، کودک برای برقراری ارتباط شروع به استفاده از واژه ها و شبه واژه ها کرد و کارکردهای شناختی وی رشد بهتری نشان دادند.