اخلاق در علوم و فناوری
سال:1396 | دوره:12 | شماره:3 |تعداد مقالات:24

زمینه: متون کهن فارسی مضامین بلندی را در خود جای داده اند که میتوانند حتی برای بشر امروزی، بدیع و راهگشا باشند. از جمله این مضامین، توصیههای اخلاق پزشکی است که در مطاوی این متون دیده میشود. قابوسنامه، کفایهالطب، پندنامهاهوازی، چهارمقاله، خفی علائی، کلیله ودمنه و برخی متون تاریخ پزشکی از جمله آثاری هستند که در این تحقیق و برای این منظور بررسی شدند. نتیجهگیری: اخلاق پزشکی از موضوعاتی است که در ادوار مختلف تاریخی ایران، موردتوجه استادان و فرهیختگان و دانشمندان پزشکی و غیرپزشکی بوده است. بررسی حاضرنشان میدهدکه از نخستین قرون اسلامی تا دوره معاصر، براین مسئله تأکیدشده وپزشکانی چون سیداسماعیل جرجانی، ابنحبیش تفلیسی، اهوازی و موفقالدین هروی و نویسندگانی چون نظامی عروضی سمرقندی، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر و نصرالله منشی توصیههای اخلاقی ارزشمندی به طبیبان دارند. مهمترین ارزشهای اخلاقی در نوشتارهای آنان عبارت اند از: امانتداری، پاکچشمی، گشادهرویی با بیماران، مهربانی، ایثار، راستگویی، حفظ اسرار بیماران، خیرخواهی، کمک به بیماران کمبضاعت از نظر مالی، تجویزنکردن داروی سقط جنین، تجویزنکردن داروی خطرناک و بخشندگی. روند تأکید بر این ارزشها تا امروز ادامه دارد و آموزش و پژوهش درشاخههای مختلف زیستی و پزشکی مورد توجه و تأکید پژوهشگران است.

زمینه: سرمایه اجتماعی منبع اصلی مزیت موفقیت مداری، قابیلت اتکا و در نهایت وجدان کاری در سازمان است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و وجدان کاری در میان کارکنان دانشگاه ارومیه انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع، کاربردی و توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل 530 نفر کارمندان دانشگاه ارومیه بودند که تعداد 225 نفر آنها از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. داده های مورد نیاز با استفاده از دو پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی و وجدان کاری جمع آوری و به وسیله نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های آماری مانوا و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های تحقیق براساس آزمون مانوا نشان داد که عناصر سرمایه اجتماعی(شامل هر سه عنصر ساختاری، شناختی و رابطه ای)بر روی مؤلفه های وجدان کاری تأثیر دارند. هم چنین براساس تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه بین مؤلفه های سرمایه اجتماعی با موفقیت مداری رابطه مثبت و معنادار وجود داشته و عنصر شناختی می تواند موفقیت مداری را پیش بینی کند که نشان دهنده اهمیت ابعاد سرمایه اجتماعی در سازمان ها می باشد. و در نهایت بین مؤلفه های سرمایه اجتماعی با قابلیت اتکا رابطه مثبت و معنا دار وجود داشته و عنصر ساختاری و عنصر شناختی می توانند بعد قابلیت اتکا را پیش بینی کنند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج آماری، بین عناصر سرمایه اجتماعی با مؤلفه های وجدان کاری کارکنان دانشگاه ارومیه رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد.

زمینه: رهبری زهرآگین گونه ای رهبری غیراخلاقی است که وجود آن می تواند سوءپیامدهایی را در سازمان به دنبال داشته باشد. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی پیامدهای این رهبری و پویایی های آن در قالب یک مدل پرداخته است. روش: این پژوهش توصیفی و یک همبستگی در ساحت مطالعات کیفی است. جامعه، کارکنان آشنا با پدیده مورد مطالعه در 21 سازمان اجرایی رفسنجان بودند. نمونه 28 نفری خبرگان با استفاده از نمونه گیری های مفهوم و گلوله برفی برگزیده شدند. پس از شناسایی پیامدها از دل ادبیات و گنجاندن آنها در یک پرسشنامه نیمه بسته لیکرت، پرسشنامه توزیع شد. سپس، با تحلیل فازی، گویه ها غربال و پس از مقوله بندی، در سنجه ای مربوط به مدل یابی ساختاری تفسیری واقع شدند. یافته ها: 9 متغیر در 6 سطح (تصمیمات مدیریتی و پیامدهای گروهی؛ پیامدهای جسمی؛ پیامدهای فردیِ شناختی و روانشناختی-نگرشی و ارتباطات و جو سازمانی؛ پیامدهای رفتاری؛ عملکرد و بهره وری سازمانی؛ پیامدهای برون سازمانی) به عنوان پیامدهای رهبری زهرآگین شناسایی شدند. نتیجه گیری: تصمیم گیری ضعیف؛ عدم تمرکز ذهنی، ثبات مدیریت و شایسته گزینی کارکنان؛ کاهش رضایت، عملکرد و انگیزش شغلی، عزت نفس، تعهد و رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان؛ بروز رفتارهای انحرافی سازمانی؛ افزایش فشارخون، تنش عضلانی، فشار روانی، افسردگی و سردرگمی کارکنان؛ افزایش تمرکز در تصمیم گیری، تعارض بین فردی، رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین فردی، ناهنجاری سازمانی، رقابت بین فردی غیرکارکردی و نارضایتی ارباب رجوع؛ اختلال در انسجام و ارتباطات گروه؛ کاهش اعتماد، همکاری، انسجام و همدلی سازمانی، اعتماد بین فردی، عملکرد و بهره وری سازمانی و اعتماد بین سازمانی؛ و نیز ایجاد جو بدرفتاری و بی احترامی به یکدیگر در سازمان، خرده پیامدهای رهبری زهرآگین در سازمان هستند.

زمینه: مدیران بیش از سایرین در تنگناهایی قرار می گیرند که باید با توجه به شرایط دیگران، ارزش های خویش، قانون و ایده آل های انسانی اقدام به اخذ تصمیم نمایند. هدف از پژوهش حاضر پی بردن به طرحواره های اخلاقی غالب مدیران در در اخذ تصمیم در مواجهه با این موقعیت هاست. روش: پژوهش حاضر در زمره ی پژوهش های کیفی قرار دارد. جامعه ی پژوهش مدیران تصمیم گیر و تصمیم ساز هستند که با توجه به معیار اشباع در پژوهش های کیفی به عنوان نمونه تعداد 20 نفر از آنها، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با ابزار مصاحبه ی عمیق مورد بررسی قرار گرفتند، نتایج حاصل از مصاحبه با استفاده از کدگذاری انتخابی و باز مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: طرحواره ی غالب در بین 65 درصد از مدیران طرحواره ی پاس داشت، در بین 30 درصد علائق شخصی و در 5 درصد پس قراردادی است. همچنین به جز عوامل فوق طرحواره ی جدیدی تحت عنوان معنا و عواملی چون هیجانات و انگیزه ها تصمیمات اخلاقی را متاثر می کند. نتیجه گیری: به جز سه طرحواره اخلاقی نئوکلبرگی ها، عواملی چون هیجان، انگیزه ها و طرحواره ای به نام معنا تصمیم گیری اخلاقی را متاثر می کند.

زمینه: اعتیاد به شبکه های اجتماعی آنلاین یکی از انواع اعتیاد به تکنولوژی است که یک اعتیاد غیر دارویی و رفتاری محسوب می شود. اعتیاد به شبکه های اجتماعی آنلاین می تواند منجر به عدم تمرکز، اضطراب، افسردگی و کاهش عملکرد تحصیلی شود. در این پژوهش مقیاسی براساس مطالعات پیشین و بررسی های پژوهشگر برای سنجش میزان اعتیاد به شبکه های اجتماعی آنلاین و با در نظر گرفتن تأثیرات منفی اعتیاد به شبکه های اجتماعی دراخلاق و رفتار کاربر در جامعه ایران طراحی گردید. روش: روش پژوهش به صورت توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشجویان دانشگاه صنعتی ارومیه است که از میان آنها 206 نفر (121 مرد و 85 زن) به عنوان نمونه آماری با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و مورد آزمون قرار گرفت. مقیاسی اخلاقی اعتیاد به شبکه های اجتماعی آنلاین به صورت فرم آنلاین برای دانشجویان ارسال شد. پایایی مقیاس با ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن با تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: مقدار به دست آمده برای ضریب آلفای کرونباخ نشان داد که مقیاس از پایایی بالایی برخوردار است و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش مناسب مدل و روایی کل مقیاس بود. نتیجه گیری: با توجه به مقادیر به دست آمده برای ضریب آلفای کرونباخ و شاخص های برازش مدل می توان نتیجه گرفت که مقیاس اعتیاد به شبکه های اجتماعی آنلاین و پیامدهای اخلاقی آن ارائه شده در این پژوهش با تعداد 34 گویه و 7 معیار می تواند به عنوان ابزار مناسبی برای سنجش میزان اعتیاد به شبکه های اجتماعی آنلاین دانشجویان ایرانی استفاده شود.

زمینه: اخلاق موضوعی است که در نیم قرن گذشته در کسب و کار و جامعه توجه قابل ملاحظهای را به خود اختصاص داده است. هدف از تحقیق حاضر بررسی اخلاق در رفتار مصرفکنندگان ورزشی میباشد. روش: روش تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی-همبستگی میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه دانشجویان تربیت بدنی دانشکدههای تربیت بدنی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران تشکیل دادند. با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، تعداد 236 نفر از مصرفکنندگان خدمات ورزشی به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. ابزار پژوهشپرسشنامه اخلاق در رفتار مصرفکننده بود و دادهها با استفاده از روش رگرسیون خطی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافتهها: یافتههای تحقیق نشان داد بیشترین میزان فراوانی متغیر ایده آلیسم در مصرفکنندگان در حد متوسط (142نفر) میباشد. همچنین نتایج ارتباط معنی داری را بین متغیرهای ایده آلیسم و رفتار مصرفکنندگان نشان داد. نتیجهگیری: از آنجا که افراد هنگام خرید، نوعی حس تعهد و التزام به رعایت اخلاقیات داشتند، التزام به اخلاق توسط افراد ضمن تشخیص خود، به عنوان مصرفکنندگان اخلاقی دارای اهمیت بود.

زمینه: رهبری اخلاقی بر نحوه استفاده از قدرت اجتماعی توسط مدیران و سرپرستان در تصمیم گیری ها و اقدامات محیط کار و نحوه تأثیر و نفوذ آنها بر دیگران متمرکز است. هدف اصلی این تحقیق ارائه مدل سبک های رهبری سازگار با سازمان های دولتی ایران است. روش: این تحقیق از نظر هدف، از نوع کاربردی است و بر حسب نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی – پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تعداد 20 نفر از خبرگان و مدیران سازمان های بخش دولتی ایران وکلیه کارکنان اداره امورمالیاتی استان آذربایجان غربی به تعداد 812 نفر می باشد که از این جامعه آماری تعداد 250 نفر به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها توسط پرسشنامه گردآوری شدند و برای تجزیه تحلیل آنها از تحلیل سلسله مراتبی AHP، تحلیل همبستگی و تحلیل عاملی استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که از دید خبرگان مدل سازی نقش و از دیدگاه کارکنان صفات ممتاز، بیشترین تأثیر را بر رهبری اخلاقی دارند و با مقایسه ویژگی های رهبری با سبک های رهبری اخلاقی به این نتیجه می رسیم که سبک رهبری تسهیلگر با ویژگی مردم مداری و جامعه مداری، اعمال زور با جنبه های فردی، متقاعد سازی با صفات ممتاز و الهام بخش با مدل سازی نقش بیشترین همبستگی را دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق مدل سازی نقش و صفات ممتاز به مانند صداقت و شفافیت از ابعاد مهم در رهبری اخلاقی می باشند و در بخش دولتی نیز با توجه به ویژگی های رهبری اخلاقی مختلف می توان از سبک های مختلف استفاده کرد.

زمینه: فرسودگی شغلی و رفتار اخلاقی بر عملکرد و رفتار کارکنان در سازمان اثرگذار هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه فرسودگی شغلی با رفتار اخلاقی در محیط کار انجام شده است. روش: پژوهش پیمایشی و از نوع همبستگی بود. جمعیت مورد مطالعه شامل کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران با سابقه کار 5 سال به بالا بودند که در 20 شهرستان کار می کردند. با روش نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی، 256 نفر برای بررسی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه های استاندارد بود. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن در نرم افزار spss تحلیل شدند. یافته ها: فرسودگی شغلی کارشناسان در حد متوسط قابل ارزیابی است. فقدان موفقیت فردی بیشترین، و مسخ شخصیت کمترین امتیاز را به خود اختصاص دادند. همچنین، رفتار اخلاقی افراد مورد مطالعه در حد متوسط قابل ارزیابی می باشد. روابط انسانی در محل کار بیشترین امتیاز، و دلبستگی و علاقه به کار، کمترین امتیاز را به خود اختصاص دادند. تعداد افراد تحت تکفل، فاصله محل زندگی تا محل کار، سن، سابقه کار و میزان حقوق کارشناسان با رفتار اخلاقی آنان دارای رابطه معنی دار نبود. از طرف دیگر، سن، تعداد افراد تحت تکفل، سابقه کار و میزان حقوق کارشناسان با فرسودگی شغلی آنان دارای رابطه معنی دار بود. اما بین متغیر فاصله محل زندگی تا محل کار با فرسودگی شغلی رابطه معنی داری به دست نیامد. نتایج نشان داد فرسودگی شغلی کارشناسان دارای یک رابطه منفی و معنی دار با رفتار اخلاقی آنان در محیط کار می باشد. نتیجه گیری: فرسودگی شغلی کارکنان با رفتار اخلاقی آنان در محیط کار ارتباط دارد. بنابراین، فرسودگی شغلی و همچنین رفتار اخلاقی کارکنان در محیط کار، تأثیر دوجانبه بر یکدیگر دارند.

زمینه: سبک زندگی مدلی از زندگی می باشد که وابسته به زمان و مکان است و درون یک بافت ویژه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و مذهبی شکل می گیرد. سبک زندگی نقش مهمی در سلامت فردی و اجتماعی شهروندان جامعه ایفا می کند و با توجه به بیانات مقام معظم رهبری، سبک زندگی بخش اساسی پیشرفت و تمدن سازی نوین اسلامی است که دانشگاهیان، نخبگان و صاحبان فکر و اندیشه می بایست در پرداختن به این مفهوم مهم، آسیب شناسی وضع موجود سبک زندگی در ایران و چاره جویی در این زمینه اهتمام و تأکید ورزند. اهمیت سبک زندگی در سلامت جسم و روان به حدی است که دوره های آموزشی گوناگونی با عنوان سبک زندگی در سلامت در دانشگاه های مختلف جهان تدوین و اجرا شده است. نویسندگان مقاله ی حاضر نیز به همراه گروهی از متخصصین حوزه ی سلامت بر آن شدند تا با توجه به ویژگی های بومی و فرهنگی خاص جامعه ی ایرانی، در یک طرح پژوهشی، دوره ی آموزشی کارشناسی ارشد سبک زندگی در سلامت را در کشور راه اندازی کنند. هدف این مقاله بررسی ملاحظه های اخلاقی مورد توجه در تدوین این برنامه ی آموزشی است. نتیجه گیری: در تدوین برنامه آموزشی سبک زندگی در سلامت به دو اصل اخلاقی سودمندی و نازیانمندی توجه ویژه ای شد. حقوق دانش اموختگان و شهروندان جامعه به دقت مورد توجه قرار گرفت و سعی شد مسئولیت های مجریان و نهادهای آموزشی به دقت تعیین شود. همچنین، ویژگی ها بومی، فرهنگی و مذهبی جامعه به دقت مورد توجه قرار گرفت.

زمینه: از هنگامی که تجارت بوجود آمده است رقابت نیز وجود داشته و رفتارهای غیراخلاقی مخّل رقابت تلقی شده اند. به همین دلیل، توجه به رفتارهای غیراخلاقی از اساسی ترین موضوع های پژوهشی در حوزه های مختلف است. در این پژوهش هدف بررسی تأثیر تمایل به رفتار فریبنده بر نگرش حسابرسان نسبت به رویه های غیراخلاقی بازاریابی می باشد. روش: روش تحقیق به کار رفته در این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل حسابرسان شاغل بخش خصوصی است. داده های مورد نیاز این پژوهش به صورت نمونه گیری تصادفی ساده از بین 289 تن حسابرسان شاغل در تهران جمع آوری گردید. ابزار گردآوری داده های تحقیق پرسشنامه می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده های تحقیق، از رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد تمایل به رفتار فریبنده بر نگرش حسابرسان نسبت به رویه های غیراخلاقی بازاریابی تاثیر دارد. همچنین یافته ها بیانگر آن است که با افزایش سطح تحصیلات حسابرسان، تمایل به استفاده از رویه های غیراخلاقی بازاریابی افزایش می یابد. نتیجه گیری: نتایج تایید می نماید که رقابت در حرفه حسابرسی منجر به افزایش رویه های غیراخلاقی در بخش خصوصی و در نهایت منجر به افت کیفیت حسابرسی می گردد.

زمینه: عملکرد شغلی کارکنان یکی از مهمترین فرایندهای راهبردی است که ضمن ارتقای پاسخگویی، میزان تحقق اهداف و برنامه های هر سازمان را مشخص می کند در نتیجه ضرورت شناسایی عوامل اثر گذار بر آن به ویژه در پرتوی اخلاقیات سازمانی مهم به نظر می رسد، با درک این مهم پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش معنوی و اخلاق کاری با عملکرد شغلی صورت گرفت. روش: روش تحقیق توصیفی و طرح پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کارکنان سه ناحیه آموزش و پرورش کرمانشاه به می باشد، 232 نفر از کارکنان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد هوش معنوی، اخلاق کاری و عملکرد شغلی استفاده شد. داده های تحقیق پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSSو از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که رابطه هوش معنوی و ابعاد آگاهی متعالی و توسعه حالت آگاهی با عملکرد شغلی مثبت و معنی دار می باشد. نتایج بررسی نشان داد که رابطه اخلاق کاری و بعد علاقه و دلبستگی به سازمان به شغل با عملکرد شغلی مثبت و معنی دار می باشد. نتیجه گیری: در نتیجه هوش معنوی و اخلاق کاری می تواند برعملکرد شغلی کارکنان اثرگذار باشد.

زمینه: اعضای هیات علمی دانشگاه ها به عنوان افرادی که مسئول تعلیم و تربیت دانشجویان هستند، باید نسبت به اخلاق حرفه ای تدریس آگاهی داشته و با پایبندی به آن، سلامت ﻓ ﺮ ایند یاددهی-ﻳ ﺎ دﮔ ﻴ ﺮ ی را تضمین نمایند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مؤلفه های اخلاق حرفه ای تدریس اعضای هیأت علمی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی انجام شده است روش: پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی و جامعه آماری آن کلیه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی (بالغ بر 13815 نفر) بود که از این جامعه آماری، 380 دانشجو با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شده بودند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته مشتمل بر 6 مؤلفه و 32 گویه بود. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک آمار توصیفی و t تک نمونه ای، آزمون فریدمن و تحلیل واریانس با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت. یافته ها: دانشجویان مؤلفه های آراستگی متناسب با شان علم و دانش، رعایت عدالت در مورد دانشجویان، احترام و تکریم دانشجویان، تسلط بر موضوع و محتوا، تسلط بر روش تدریس و ارزشیابی تدریس اعضای هیئت علمی را در حدّ بالاتر از متوسط ارزیابی نمودند. همچنین بین دیدگاه دانشجویان دانشکده ها درباره مؤلفه های آراستگی ظاهری متناسب با شاًن علم و دانش، رعایت عدالت در مورد دانشجویان، احترام و تکریم دانشجویان و تسلط علمی بر موضوع و محتوا و نمره کل اخلاق حرفه ای تفاوت معنادار ملاحظه شد. نتیجه گیری: هر چند وضعیت اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی بالاتر از متوسط ارزیابی می شود ولی هنوز فاصله زیادی (به طور خاص، در دو مؤلفه آخر یعنی تسلط بر روش تدریس و ارزشیابی تدریس) با وضعیت مطلوب دارد.

زمینه: یکی از موضوعات مهم در اخلاق پژوهش «علم ربایی» یا سرقت علمی است. هدف این مقاله تبیین ماهیت و چیستی علم ربایی و بیان انواع و اشکال مختلف آن است. علم ربایی نسبت دادن اثر دیگری به خود یا بکار بردن آثار دیگران بدون ارجاع مناسب است. آنچه ربوده می شود ممکن است کلمات، ایده ها، روش و معانی باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی با بررسی منابع موجود در این زمینه تلاش کرده است ضمن تعریف روشنی از علم ربایی و بیان اجزاء ماهوی آن، انواع علم ربایی و صورت های مختلف آن را تبیین کند. نتیجه گیری: جزء اصلی یا به تعبیر دقیق تر تمام ماهیت علم ربایی به خود نسبت دادن اثر دیگری است. قصد عمد و آگاهی از علم ربایی در تحقق ماهیت آن شرط نیست. همچنین، آگاهی و رضایت صاحب اثر در بکاربردن بردن اثر او مانع تحقق علم ربایی نیست. علم ربایی انواع مختلفی دارد که برخی از آنها عمدی و آگاهانه و برخی تصادفی و ناآگاهانه است. سرقت کل یا بخشی از یک اثر بدون هیچ گونه ارجاعی به مؤلف اصلی از انواع آشکار علم ربایی و سرقت ایده ها، کلمات و اصطلاحات خاص، سرقت جملات و پاراگراف ها، سرقت روش، نقل قول نامناسب، پاورقی فراموش شده، ذکر گزینشی منابع و علم ربایی از منابع دست دوم از انواع رایج غیرآشکار آن است. این مقاله به پژوهشگران کمک می کند با شناخت انواع علم ربایی از ارتکاب انواع غیر عمدی و ناآگاهانه علم ربایی اجتناب کنند.

زمینه: باورها و نگرش های افراد همواره به عنوان محرکی مهم و جهت دهنده به فعالیت های انسان مطرح بوده است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش اخلاق و صلاحیت های حرفه ای بر باورهای خودکارآمدی معلمان صورت گرفته است. روش: این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و با توجه به هدف آن به شیوه ی توصیفی از نوع همبستگی انجام شد، بدین منظور از بین جامعه ی660 نفری معلمان ابتدایی شهرستان شاهین دژ، 244 نفر (124 زن و 120 مرد) با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. با توجه به هدف اصلی پژوهش از سه پرسشنامه باورهای خودکارآمدی، اخلاق حرفه ای و صلاحیت های حرفه ای معلمان استفاده شد و روایی پرسشنامه های پژوهش حاضر با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب برابر (93/0 α =) و (89/0α =) و (97/0α =) به دست آمد و از شیوه مدل یابی معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج معادلات ساختاری نشان دادند، ضرایب تأثیر صلاحیت ها و اخلاق حرفه ای بر باورهای خودکارآمدی معلمان به ترتیب برابر 55/0 و 36/0 به دست آمد همچنین نتایج حاکی از این بود که مقادیر کای اسکوئر هنجارشده، ریشه ی دوم میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA) و سایر شاخص ها مانند NFI، IFI و CFI که هرکدام وجهی از برازش مدل ساختاری را نشان می دهند، پس از اصلاح در حد مطلوب قرار دارند و می توان گفت مدل نهایی از برازش خوبی برخوردار است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این تحقیق می توان ادعا نمود که اخلاق و صلاحیت های حرفه ای معلمان دارای نقشی مثبت و معنادار بر باورهای خودکارآمدی آنان می باشد.

زمینه: سازمانها وجه انکارناپذیر دنیای امروز را تشکیل میدهند و اولین و مهمترین جزء سیستم سازمان، نیروی انسانی است. اخلاق کاری ازجمله ارزشهایی است که چنانچه کارکنان سازمان فاقد آن باشند خواه ناخواه از انجام کار صحیح و مولد باز میمانند. . هدف از پژوهش حاضر ارائه و تبیین رابطه بین مؤلفههای هوش عاطفی کارکنان با اخلاق کاری است. روش: پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه کارکنان شرکت پتروشیمی شازند به تعداد 3700 نفر است. با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه معادل 350 نفر تعیین گردید. نمونهگیری به روش تصادفی ساده انجام شد. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامههای استاندارد هوش عاطفی و اخلاق کاری است. و از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف به مظور تشخیص نرمال یا غیر نرمال بودن توزیع متغیرها استفاده گردید. نتایج آزمون مذکور نشان داد که توزیع متغیرها غیر نرمال است، بنابراین از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده به عمل آمد. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که بین هوش عاطفی با اخلاق کاری، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین مؤلفههای هوش عاطفی شامل: خودآگاهی، خودکنترلی، همدلی، مهارتهای اجتماعی و خود انگیزشی با اخلاق کاری کارکنان رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد نتیجهگیری: هوش عاطفی از طریق مدیریت بر خویشتن و مدیریت بر دیگران، مزایای بسیاری برای سازمانها دارد و ابعاد اخلاق کاری کارکنان در سازمان را بالا میبرد. بنابراین سازمان میتواند از مهارتهای عاطفی در این زمینه کمک بگیرد تا برنامههایی را برای توسعه اخلاق کاری کارمندان طرحریزی و عملکرد افراد را در سازمان ارتقا دهند.

زمینه: رفتار غیراخلاقی رهبر می تواند عامل شکست اخلاقی در سازمانها باشد. از این رو این پژوهش با هدف بررسی رابطه رهبری اخلاقی با رفتار شهروندی سازمانی با آزمون نقش تعدیل کنندگی درک سیاست های سازمانی و جنسیت در بین کارکنان دانشگاه ارومیه بوده است. روش: روش تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه ارومیه می باشد. که از میان آنان 225 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد رهبری اخلاقی، رفتار شهروندی سازمانی و ادراک سیاست های سازمانی برای استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه همزمان و سلسله مراتبی استفاده شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان دهنده رابطه مثبت بین رهبری اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی است و بین درک سیاست های سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه منفی معناداری وجود دارد و همچنین نتایج نشان داد درک سیاست های سازمانی نقش تعدیل کنندگی در رابطه بین رهبری اخلاقی با رفتار شهروندی سازمانی ایفا می کند ولی جنسیت نقش تعدیل کنندگی را در رابطه فوق ایفا نمی کند. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفته که رهبری اخلاقی به طور مستقیم باعث ارتقاء رفتار شهروندی سازمانی و کاهش سیاست در سازمان می شود. همچنین با تایید نقش تعدیل کنندگی درک سیاست های سازمانی، رهبری اخلاقی دارای اثر مثبت و معنی دار بر رفتار شهروندی سازمانی می باشد.

زمینه: مشاهده رفتارهای غیراخلاقی در میان دانشجویان سبب نگرانی های عمده ای در میان متخصصان امر شده و همچنین بیم اثرات نامطلوب آتی این رفتارها بر نگرانی ها افزوده است. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه های اخلاق دانشجویی و عوامل اثرگذار بر ارتقای آن و همچنین ارائه مدلی مناسب برای ارتقای اخلاق دانشجویی بود. روش: پژوهش حاضر از نظر ماهیت و هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از لحاظ روش اجرا از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان دانشگاه های آزاد استان قزوین بودند که 340 نفر از طریق جدول کرجسی مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. از طریق تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون t، همبستگی و رگرسیون داده ها تحلیل شد. یافته ها: ابعاد اخلاق دانشجویی عبارت اند از: اخلاق آموزشی، ملاحظات پژوهشی، صداقت پژوهشی، رفتار اجتماعی و رفتار فردی. همچنین عوامل اثرگذار بر ارتقای اخلاق دانشجویی نیز عبارت اند از: عوامل فردی-زمینه ای، عوامل مدیریتی و عوامل آموزشی. بررسی وضعیت موجود اخلاق دانشجویی و مقایسه آن با وضعیت مطلوب نشان داد در همه ابعاد اخلاق دانشجویی و عوامل اثرگذار بر ارتقای اخلاق دانشجویی وضعیت نامطلوب و نامناسب بوده و با وضعیت مطلوب فاصله دارد. درنهایت مدل مناسب برای ارتقای اخلاق دانشجویی ارائه شد. نتیجه گیری: عوامل فردی-زمینه ای، مدیریتی و آموزشی می توانند بر ارتقای اخلاق دانشجویی اثرگذار باشد. مدل ارتقای اخلاق دانشجویی درصورتی که در دانشگاه ها به کار گرفته شود، منجر به بهبود و ارتقای اخلاق دانشجویی می گردد.