آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1388 | دوره:10 | شماره:3 (مسلسل 39) |تعداد مقالات:11

هدف: هدف این پژوهش تعیین تاثیر بازی های آموزشی بر میزان یادگیری برخی از مفاهیم ریاضی در دانش آموزان پسر کم توان ذهنی آموزش پذیر است.روش بررسی: در این پژوهش شبه تجربی، به روش نمونه گیری در دسترس، دو مدرسه کودکان کم توان ذهنی انتخاب شده و تمام دانش آموزان پایه اول ابتدایی (قسمت اول) این دو مدرسه به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین گردیدند (هر گروه 8 نفر). سپس گروه آزمایش مفاهیم ریاضی را از طریق بازی های آموزشی و گروه کنترل به روش جاری تدریس آموزش دیدند. ابزارهای پژوهش شامل 4 بازی آموزشی محقق ساخته، 4 خرده آزمون محقق ساخته و یک پس آزمون محقق ساخته بود. داده های حاصل با استفاده از آزمون «یو من ویتنی» تحلیل شد.یافته ها: تفاوت میانگین نمرات دو گروه آزمایش و کنترل در کل مفاهیم ریاضی معنادار بود (025/0=P). همچنین این مداخله باعث افزایش میانگین نمرات گروه آزمایش در هر یک از مفاهیم ریاضی نسبت به گروه کنترل شد، اما این اختلاف معنادار نبود.نتیجه گیری: بازی های آموزشی می تواند موجب ارتقای میزان یادگیری مفاهیم ریاضی در دانش آموزان کم توان ذهنی شود.

هدف: زمان آغاز واکداری سرنخی جهت افتراق همخوان های بندشی واکدار و بی واک بوده و می تواند جهت توصیف یا طبقه بندی طیفی از اختلالات رشدی، عصبی حرکتی و یا زبانی مورد استفاده قرار گیرد. هدف این مطالعه تعیین مقادیر هنجار زمان آغاز واکداری در زبان آذری (لهجه تبریز) می باشد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی تحلیلی 30 گوینده آذری زبان که به صورت ساده و در دسترس انتخاب شده بودند، پس از شنیدن 46 تک کلمه آذری که با همخوان های بندشی آغاز می شد، در دو مرحله آنها را تکرار کرده و صدایشان ضبط شد. سپس توسط نرم افزار پرات، مقادیر میانگین برای زمان آغاز واکداری با تحلیل طیف صوتی و موج شکل صوتی بر حسب میلی ثانیه محاسبه گردید. همچنین تفاوت های بین جنسی و نیز تاثیر واکه ها بر زمان آغاز واکداری بررسی و داده های حاصل با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه و تی مستقل ارزیابی شد.یافته ها: بین مردان و زنان آذری زبان تفاوت معناداری در زمان آغاز واکداری وجود نداشت (P>0.01). ارتباط معناداری بین واکه پس از همخوان (P<0.01) و محل تولید همخوان (P<0.01) با زمان آغاز واکداری وجود داشت. میانگین مقادیر زمان آغاز واکداری برای واج های /b/, /d/, /p/, /t/, /g/ و /k/ دو واجگونه [ɟ] و [c] به ترتیب برابر با 25/26، 09/87، 35/13، 88/86، 64/10، 62/100، 63.18 و 131.19 میلی ثانیه بود.نتیجه گیری: جنسیت کاربران زبان آذری تاثیری بر زمان آغاز واکداری همخوان های بندشی آنها ندارد، اما مشابه سایر زبان ها، واکه های بسته و پسین و محل تولید پسین تر سبب افزایش مقدار آن می گردد. همچنین همخوان های بی واک از نوع دمشی بوده و همخوان های واکدار دارای مقادیر زمان آغاز واکداری مثبت می باشد.

هدف: اختلال نقص توجه- بیش فعالی شایعترین اختلال عصبی رفتاری دوران کودکی می باشد که برای بهبود تعاملات اجتماعی و عاطفی ایشان به مداخلات روانی اجتماعی نیاز است و یکی از تاثیرگذارترین این برنامه ها آموزش گروهی والدین می باشد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر برنامه آموزش گروهی والدین بر میزان اختلالات رفتاری کودکان دچار نقص توجه- بیش فعالی می باشد.روش بررسی: در این مطالعه شبه تجربی 54 کودک 4 تا 10 ساله مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی، از بین مراجعه کنندگان به 7 مرکز کاردرمانی سطح شهر تهران به روش ساده و در دسترس انتخاب و به طور تصادفی تعادلی به دو گروه شاهد و مداخله اختصاص یافتند. علاوه بر برنامه های کاردرمانی و دارودرمانی مشترک در هر دو گروه، به مادران کودکان گروه مداخله، به مدت 8 جلسه دو ساعته و به صورت هفتگی برنامه آموزش گروهی والدین طبق دستورالعمل فرزندپروری مثبت ساندرز (2005) ارایه شد. ابزار گرد آوری داده ها شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه 48 سوالی مقیاس رده بندی والدین کانرز بود. داده های حاصل به وسیله آزمون های آماری مجذور خی، تی زوجی، تی مستقل و آنالیز کوواریانس تحلیل شد.یافته ها: علی رغم بهبود معنادار هر دو گروه در ارزیابی درون گروهی قبل و بعد، میزان کاهش نمرات خرده مقیاس های رفتاری سلوک (001/0>P)، اضطراب (001/0>P)، شاخص بیش فعالی (016/0=P) و نمره کل پرسشنامه (001/0>P) در گروه مداخله نسبت به گروه شاهد معنادار بود. در حالی که در خرده مقیاس های یادگیری (052/0=P)، تکانشی بیش فعالی (267/0=P) و مشکلات روان تنی (526/0=P) تغییر معناداری ایجاد نشد.نتیجه گیری: آموزش گروهی والدین کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی در کاهش میزان اختلالات رفتاری و اضطرابی ایشان تاثیر گذار است و این مداخله می تواند در کنار برنامه های دارودرمانی و کاردرمانی سودمند واقع شود.

هدف: یکی از موارد مهم و مورد توجه در کودکان، توانایی و یا ناتوانی در انجام فعالیت های حرکتی است که در رشد عملکردهای شناختی و رفتارهای اجتماعی کودک تاثیر می گذارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر فعالیت های حرکتی درشت بر فرایند توجه (توجه پایدار، تغییر توجه) دانش آموزان پسر نشانگان داون 8 تا 12 ساله می باشد.روش بررسی: در این مطالعه مداخله ای و تجربی، 26 دانش آموز مبتلا به نشانگان داون به صورت هدفمند از 4 مدرسه کودکان استثنایی شهید بهشتی، احیا، پیدایش و پیروزی انتخاب شده و با آزمون های توجه (توجه پایدار و تغییر توجه) و مقیاس رشدی ازرتسکی مورد ارزیابی اولیه قرار گرفتند. سپس نمونه ها به صورت تصادفی تعادلی به دو گروه مداخله (13 نفر) و کنترل (13 نفر) تخصیص یافتند. برای گروه مداخله، مداخلات با تاکید بر فعالیت های حرکتی درشت به مدت 8 هفته (هفته ای 2 بار) انجام گرفت. بعد از اتمام مداخلات، دو گروه مجددا تحت ارزیابی قرار گرفته و داده های حاصل با استفاده از آزمون تی زوجی و تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: مقایسه نمرات آزمون های توجه قبل و بعد از مداخله در گروه کنترل توجه پایدار (654/0=P) و تغییر توجه (163/0=P) و مقیاس رشدی ازرتسکی (337/0=P)، حاکی از عدم اختلاف معنادار بود، اما در گروه مداخله تاثیر معنادار مداخلات دیده شد (001/0>P). همچنین در نمره مربوط به کاهش انقطاع از تکلیف، بین میانگین سطح نمرات هر دو گروه مداخله (001/0>P) و کنترل (001/0>P) اختلاف معناداری وجود داشت.نتیجه گیری: تقویت فعالیت های حرکتی درشت بر فرایند توجه (توجه پایدار و تغییر توجه) دانش آموزان نشانگان داون به طور معناداری موثر است.

هدف: نظر به اینکه وجود فرزند مبتلا به فلج مغزی زندگی خانواده و به ویژه مراقب خانوادگی کودک را متاثر می سازد، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش نحوه مراقبت از کودکان مبتلا به فلج مغزی بر کیفیت زندگی مراقبین خانوادگی این کودکان انجام شده است.روش بررسی: در این مطالعه مداخله ای و شبه تجربی، 25 نفر از مراقبین اصلی خانواده های دارای کودک مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک تحت پوشش بهزیستی شهرستان بابلسر که حداقل سواد خواندن و نوشتن داشتند، به روش تمام شمار و با رعایت معیارهای لازم انتخاب و مورد آموزش قرار گرفتند. قبل و سه ماه پس از آموزش، میزان مهارت مراقبین در مراقبت از کودک مبتلا به فلج مغزی بر اساس فرم جمع آوری اطلاعات نحوه مراقبت از کودکان فلج مغزی و کیفیت زندگی مراقبین با پرسشنامه فرم کوتاه بررسی وضعیت سلامت (SF36) مورد سنجش قرار گرفت. آموزش به صورت عملی و با حضور مراقب و کودک مبتلا در طی 6 تا 8 جلسه 30 دقیقه ای انجام پذیرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمون تی زوجی و آزمون ناپارامتری ویلکاکسون تحلیل شد.یافته ها: نمرات کیفیت زندگی مراقبین 3 ماه پس از پایان آموزش نسبت به قبل از دریافت آموزش در تمامی 8 قلمرو، 2 حیطه کلی سلامت ذهنی و سلامت جسمانی و کیفیت زندگی کل به میزان معناداری افزایش یافت (0.001>P). از میان قلمروهای هشت گانه، کمترین میانگین افزایش در قلمرو سلامت ذهنی (11.54±11.36) و بیشترین آن در قلمرو نقش عاطفی (78.24±50.66) مشاهده شد. میزان این تغییر در نمره کلی کیفیت زندگی (15.83±23.18) بود.نتیجه گیری: با توجه به ارتقای کیفیت زندگی والدین به دنبال گذراندن دوره آموزشی درباره نحوه صحیح مراقبت از کودکان مبتلا به فلج مغزی، اهمیت آموزش والدین بیش از گذشته معلوم شده و به نظر می رسد در ارزیابی اثربخشی برنامه های توانبخشی کودکان، می بایست آثاری که این برنامه ها بر سایر اعضا خانواده دارد نیز همواره مورد توجه قرار گیرد.

هدف: خستگی یکی از زجر آورترین علایم بیماری مولتیپل اسکلروزیس است که با کاهش کلی فعالیت های مراقبت از خود باعث محدودیت ایفای نقش شده و توانایی فرد را برای انجام فعالیت های روزمره محدود می کند. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برنامه خودمراقبتی مبتنی بر الگوی اورم بر خستگی و فعالیتهای روزانه زندگی بیماران مولتیپل اسکلروزیس انجام گرفت.روش بررسی: این مطالعه تجربی با طراحی کارآزمایی بالینی و با حضور 70 بیمار مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس که به صورت تصادفی از بین بیماران واجد شرایط انجمن ام.اس. انتخاب شده و به روش تصادفی تعادلی به دو گروه آزمون و شاهد تخصیص یافتند انجام شد. برای گروه آزمون 8 جلسه برنامه آموزشی بر اساس نیازهای آموزشی بیماران و مبتنی بر الگوی اورم اجرا گردید. این برنامه در طول سه ماه توسط بیماران به کار گرفته شد و با استفاده از چک لیستهای خودگزارش دهی میزان به کارگیری برنامه ها پیگیری و اندازه گیری گردید. خستگی و فعالیت های روزمره بیماران دو گروه قبل و سه ماه بعد از اجرای برنامه با استفاده از مقیاس خستگی پایپر و مقیاس بارتل مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون های آماری مجذور خی، تی زوجی و مستقل و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بین دو گروه اختلاف معناداری در میزان خستگی (0.48=P) و فعالیت های روزمره (0.24=P) قبل از مداخله وجود نداشت، درحالی که بعد از مداخله تفاوت دو گروه معنادار شد (0.001>P). میزان خستگی و فعالیت های روزمره بیماران گروه آزمون بعد از مداخله نسبت به قبل از آن کاهش معناداری یافت (0.001>P)، درحالی که میزان خستگی (0.086>P) و فعالیت های روزمره (0.33=P) گروه شاهد بعد از سه ماه تفاوت معناداری نداشت.نتیجه گیری: به کارگیری برنامه خودمراقبتی مبتنی بر الگوی اورم و بر اساس نیازهای آموزشی به بیمار به عنوان یک مداخله پرستاری غیرتهاجمی و کم هزینه بر میزان خستگی و فعالیت های روزمره بیماران مولتیپل اسکلروزیس موثر می باشد.

هدف: هدف این تحقیق مقایسه الگوی فعالیت عضلانی کمربند شانه ای در بیماران دچار سندرم گیرافتادگی شانه و افراد سالم در الگوهای حرکتی عملکردی می باشد.روش بررسی: در این مطالعه مقایسه ای مورد شاهدی، 15 بیمار مبتلا به سندرم گیرافتادگی شانه به صورت ساده و در دسترس از بین مراجعین کلینیک ارتوپدی اوستا و 15 فرد سالم از طریق همتاسازی با بیماران انتخاب و با استفاده از ثبت الکترومیوگرافی سطحی از عضلات سینه ای بزرگ، ذوزنقه ای فوقانی و میانی، تحتِ خاری و سه بخش عضله سه گوش (دلتوئید)،فعالیت الکتریکی و وارد عمل شدن عضلات مذکور در حین فعالیت های عملکردی الگو های حرکتی زنجیره باز با و بدون اعمال مقاومت خارجی و الگوهای حرکتی زنجیره بسته توام با مقاومت محوری در دو گروه مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آزمون تی مستقل استفاده شد.یافته ها: الگوهای زمانی متفاوتی از توالی وارد عمل شدن عضلات در هر یک از دو گروه سالم و بیمار حین فعالیت های عملکردی مذکور وجود داشت. به این ترتیب که زمان وارد عمل شدن هر یک از عضلات ذوزنقه ای فوقانی، تحت خاری و سه بخش عضله سه گوش بین دو گروه اختلاف معنا دار داشت (P<0.05). نتیجه گیری: تغییرات در الگوی فعالیت عضلانی رابطه تنگاتنگی با الگوی حرکتی مورد ارزیابی دارد که این رابطه ناشی از راستای انجام حرکت و میزان فشار بر روی فضای آناتومیک هدف است. الگوی حرکتی دی 2 اکستنشن کمترین تغییرات و الگوی حرکتی تری پاد بیشترین تغییرات را در حوزه زمان از خود نشان دادند.

هدف: کاربردشناسی زبان عبارت از مطالعه کنشهای گفتاری و جنبه های اجتماعی تعاملات ارتباطی در بافت زبان است. کودکان کم شنوا، به دلیل محروم بودن از حس شنوایی که نقش مهمی در رشد مهارت های زبانی دارد، در تمام سطوح زبان و از جمله کاربردشناسی با مشکلاتی مواجهند. هدف از این پژوهش، مقایسه برخی توانایی های کاربرد شناختی شامل پیگیری موضوع، نوبت گیری و اصلاح مکالمه در کودکان فارسی زبان کم شنوای شدید 4 تا 6 ساله با همسالان شنوا می باشد.روش بررسی: در این پژوهش مقطعی مورد- شاهدی، 21 کودک شنوا به روش تصادفی ساده از مهدکودکهای عادی و 21 کودک کم شنوای شدید به روش نمونه گیری دردسترس از مراکز توانبخشی و کلینیک های گفتاردرمانی تهران و کرج انتخاب شده و مهارت های کاربردشناسی آنها با استفاده از تکالیف محقق ساخته در خصوص پیگیری موضوع، نوبت گیری و اصلاح مکالمه مورد بررسی قرار گرفت. روایی محتوایی تکالیف، توسط یک زبان شناس و دو آسیب شناس گفتار و زبان و پایایی تمامی آنها به روش آزمون بازآزمون و ضریب همبستگی 0.70 تا 0.95 مورد تایید قرار گرفت. لازم به ذکر است ابتدا خرده آزمون های هوش غیرکلامی از آزمودنی ها به عمل آمد و در صورتی که نمره هوش آزمودنی در محدوده طبیعی به دست می آمد، تکالیف کاربرد شناختی در اختیار او قرار می گرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمون های مجذور خی، تی مستقل و مان ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین مدت زمان پیگیری موضوع (P<0.001)، نمرات نوبت گیری (0.001>P)، اصلاح مکالمه از نوع پاسخ به درخواست برای رفع ابهام (0.003=P) و اصلاح مکالمه از نوع درخواست برای رفع ابهام (0.002=P) بین دو گروه کم شنوا و شنوا اختلاف معناداری داشت.نتیجه گیری: کودکان کم شنوا در به کارگیری مهارت های کاربردشناسی ضعیف تر از کودکان شنوا عمل می کنند.

هدف: با توجه به شیوع نسبتا بالای افتادگی یا پرولاپس احشا لگنی در زنان و لزوم بررسی تاثیر عوامل مستعد کننده این بیماری در جوامع مختلف، این تحقیق با هدف بررسی رابطه تغییرات انحنای ستون فقرات پشتی و کمری و چرخش (تیلت) لگن با پرولاپس احشا لگنی انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه مورد شاهدی، 15نفر از زنان مبتلا به پرولاپس احشا لگنی از طریق نمونه گیری ساده و در دسترس و با توجه به معیار های لحاظ شده، از بین بیماران مراجعه کننده به بیمارستان های اکبرآبادی و امام خمینی به عنوان گروه مورد و 15 نفر از مراجعین همان بیمارستان ها که درجه پرولاپس آنها صفر و یا یک بود، بر اساس همتاسازی با گروه مورد، به عنوان گروه شاهد انتخاب و وضعیت پرولاپس (با استفاده از سیستم اندازه گیری پرولاپس احشا لگنی)، انحنا های ستون فقرات پشتی و کمری (با استفاده از خط کش قابل انعطاف) و تیلت لگن (با استفاده از شیب سنج لگنی) آنها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمون های آماری کولموگروف اسمیرنوف، تی مستقل و رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: بین دو گروه اختلاف معناداری از لحاظ میزان کایفوز پشتی، ((P=0.26، لوردوز کمری ((P=0.52 و تیلت لگن ( (P=0.41وجود نداشت.نتیجه گیری: گرچه مطابق نتایج این مطالعه، ارتباط معناداری بین میزان کایفوز پشتی، لوردوز کمری و تیلت لگن با بروز پرولاپس احشا لگنی یافت نشد، اما همسویی جهت تغییرات فاکتورهای مورد نظر با مفروضات مطالعه، وجود رابطه بین افزایش کایفوز و کاهش لوردوز با بروز پرولاپس احشا لگنی را در یک جامعه بزرگتر آماری، همچنان محتمل باقی نگاه می دارد.