پویش در آموزش علوم انسانی
سال:1399 | دوره:5 | شماره:18 |تعداد مقالات:9

اکنون چندین دهه از حضور دانشجویان خارجی که برای تحصیل به ایران می آیند میگذرد. نخستین نیاز این دانشجویان "آموزش زبان فارسی است که در مراکز مختلف دانشگاهی مانند مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، بنیاد سعدی و دیگر موسسات مرتبط تدریس میشوند. یکی از مهمترین و شاید بنیادیترین نیازهای آموزش زبان فارسی، دستور زبان است که جایگاه ویژه ای در مهارتهای چهارگانه دارد. نویسنده این مقاله با تجربه سالها تدریس دستور زبان فارسی در سطوح مختلف دانشگاهی به ایرانیان وخارجیان، آن حجم از مطلبی را که بعنوان سطح اول آموزش دستور، لازم و مفید میداند در اینجا گرد آورده است. بعبارت دیگر حداقل مطلبی از دستور زبان فارسی که یک دانشجوی خارجی نوآموز باید بداند بشرح این مقاله است. بدیهی است اینها فقط سرفصل دروسند و برای آموزش کامل باید تمرینات لازم و کافی را نیز در کلاس درس بدانها افزود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی مزایا و معایب ضمن خدمت برگزار شده، در در آموزش و پرورش از دیدگاه معلمان مقطع ابتدایی شهر بناب میباشد. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش معلمان مقطع ابتدایی با سابقه ی تدریس بالای 20 سال در شهر بناب بود. به منظور بررسی متغیرها پرسشنامه ای محقق ساخته در بین دو گروه مطالعه از معلمان شهرستان بناب، استان آذربایجان شرقی برای دوره های عمومی و تخصصی ضمن خدمت توزیع شد. پایایی نتایج حاصل، ضمن تامین اعتبار محتوایی چک لیست، از طریق ضریب آلفای کرانباخ به میزان 91/0برآورد و با استفاده از شاخص های میانگین و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های حاصل از این مطالعه نشان داد که دوره های آموزش ضمن خدمت در مؤلفه های افزایش توان و غنای علمی و فکری معلم، مهارتهای برقراری ارتباط با دانش آموزان و تاثیر دوره در افزایش مهارتها و استفاده از فناوری های آموزشی تفاوت معناداری دارد. همچنین اثر این دوره ها بر مؤلفه های مهارتهای برقراری ارتباط با والدین، حل مشکلات درسی دانش آموزان و مهارتهای حرفه ای معلم تفاوت معناداری ندارد.

با کمک خواندن و فهمیدن به معنای علمی و جامع آن می توان به ذخایر بی انتهای تجربه بشری دست یافت. خواندن درست و یادگیری آن، مستلزم تمرین و تسلط بر ریزمهارت های خواندن است و لازمه تسلط بر ریزمهارت های خواندن، داشتن آگاهی و استفاده از راهکارها و استراتژی های کارآمد خواندن است. این پژوهش، به بررسی آسیب های مؤثر بر مهارت خوانداری زبان عربی در بین دانش آموزان دوره اول متوسطه مدرسه دخترانه سیزده آبان شهر شاهرود استان سمنان در سال تحصیلی 1398-1397 می پردازد. روش تحقیق، پیمایشی است و برای گردآوری داده ها از ابزار پرسش نامة محقق ساخته استفاده شده است. جامعة آماری پژوهش شامل 250 نفر از دانش آموزان می باشد. نمونه آماری این تحقیق 100 نفرند که به روش نمونه گیری خوشه ای و چند مرحله ای انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی با توزیع فراوانی و در سطح آمار استنباطی با آزمون T، تحلیل واریانس و تحلیل مسیر انجام گرفته است. نتایج پژوهش با تأیید نتایج پژوهش های قبلی، نشان می دهد که بیشتر متغیرهای بررسی شده، بر میزان مهارت خوانداری زبان عربی دانش آموزان تأثیر داشته اند. بطور کلی 9/90 درصد تغییرات میزان مهارت خوانداری زبان عربی (متغیر وابسته) به وسیله متغیرهای مستقل تبیین می شود.

آشنایی با ادبیات جهان بدون توجه به مکتب های ادبی ممکن نیست و آشنایی جسته و گریخته با متون برخی از شاعران و نویسندگان غیر فارسی زبان نمی تواند منجر به شناخت ادبیات جهان شود. از آنجا که نخستین مواجهة رسمی دانش-آموزان با ادب جهان در کتاب فارسی دورة متوسطه اتفاق می افتد، جا دارد این آشنایی به شکلی نظام مند و مبتنی بر سیر جریان های ادبی جهان صورت پذیرد. در برنامة درسی دورة دوم متوسطه سه کتاب فارسی تدریس می شود که هریک از کتاب ها شامل هشت فصل است و فصل آخر با عنوان «ادبیات جهان» چهار متن ترجمه ای را درخود دارد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل محتوای این دوازده اثر از منظر پراکندگی جغرافیایی، قالب، نوع ادبی و مکتب های ادبی پرداخته تا کلیّت ترسیم شده از ادبیات جهان در ذهن دانش آموزان را به تصویر کشد. یافته های پژوهش نشان می-دهد که در همة موارد مذکور نقدهایی بر انتخاب های کتاب های مورد بررسی وارد است. همچنین شاعران و نویسندگان منتخب از هر مکتب و نیز آثار برگزیده از آنان در بسیاری از موارد انتخاب های شایسته ای نیست و نمی تواند نشانگر ویژگی های اصلی آثار مکاتب برجستة ادبیات جهان باشد. به طور کلی در انتخاب متن برای کتاب های یاد شده بیش از آن که توجه مؤلفان معطوف به فرم، مکتب ادبی و جریان های مهم ادبی جهان باشد، محتوا محور است و به تعبیری در فصل ادبیات جهان، تنها به جای متن های فارسی، متن هایی غیر فارسی آورده شده است.

امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از گسترده ترین صنعت های دنیا به شمار می رود و برای میزبان و گردشگر فوایدی دارد بعنوان مثال میزبان می تواند از فواید اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی و. . . بهره ببرد. رشد این صنعت پرسود به طرز قابل توجهی رو به رشد است و سرمایه زیادی در این صنعت در گردش است همچنین امروزه به عنوان اقتصاد اول یا بخش قابل توجهی از منبع درآمد برخی کشورها گردشگری است. کشور عزیزمان ایران نیز ظرفیت های گردشگری زیادی را داراست که نیازمند مدیریت شایسته است یکی از این شهرها، شهر بندرترکمن است که موضوع ما نیز تاثیر گردشگری بر این شهر می باشد و علاوه بر جنبه توریستی بودن و اقتصادی اش بر بخش کشاورزی نیز تاثیر دارد همچنین از جهت بندری بودن آن میتوان به بخش تجارت هم در حد توان بندر توجه کرد. روش نیز کتابخانه ای است یافته های تحقیق نشان می دهد که عامل اقتصادی بیشتر از سایر عوامل تاثیر پذیری دارد و در درجات بعد عوامل فرهنگی-اجتماعی، فیزیکی-زیست محیطی، فیزیکی زیرساخت قرار دارند.

از آن جا که انسان موجودی پیچیده است، تعلیم و تربیت او نیز پیچیده و مستلزم مقدمات فراوان و بهره گیری از علوم و معارف گوناگون می باشد. فرهنگ غنی اسلامی با داشتن ذخیره علمی متعدد در قالب کتاب های مذهبی به این مهم به صورت کامل پرداخته است. یکی از این کتابها، کتاب ارزشمند "صحیفه سجادیه" است که حاوی والاترین اصول تربیتی است. صحیفه سجادیه تنها کتاب نیایش و بیان حاجت به درگاه خدا نیست؛ بلکه ذخیره بزرگ علمی و تربیتی است و دستورالعمل های گرانبهایی برای آموزش اصول اخلاقی و تهذیب به شمار می آید. یکی از روش های تربیتی این کتاب، "رفق و مدارا" می باشد. انسان تربیت یافته در مکتب اهل بیت ( )، در پرتو خودسازی بر مبنای آموزه های اسلامی، از مراقبت بر افکار و رفتارهای خود گرفته تا تعامل با دیگران، بر پایه رفق و مدارا عمل می کند و همواره مراقب است تا تجسم کاملی از تخلق به اخلاق الهی و ائمه معصومین ( ) باشد. این نوشتار که به روش تحلیلی، اسنادی انجام شده است، بدنبال تبیین نگاه حضرت سجاد (( به مؤلفه رفق و مدارا است. نتیجه این پژوهش راهنمای معلمین و مربیان تربیتی در انجام رسالت خطیر خود است.

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تأثیرات سیاسی و اجتماعی آن بر جامعه، در زمینه ی شعر و ادب نیز تغییرات و تحولاتی شکل گرفت و جریان انقلاب و حادثه ی بزرگ بعد از آن یعنی دفاع مقدس، حال و هوای تازه ای را در شعر به وجود آوردند. شاعران انقلابی متناسب با فضاهای جامعه و مضامین، موضوعات و حوادثی که پیش آمده اند، شعر خود را در فضایی خاص و متناسب با این حال و هوا می سرایند. هدف این مقاله بررسی فضاسازی در شعر موسوی گرمارودی، از شاعران شاخص انقلاب است که برای این مقصود مجموعه های او بر اساس سیر فضاهای شعری و مؤلفه هایی که باعث شکل گیری فضا در شعر او شده، مورد بررسی واقع شده و نشان داده از مهم ترین دلایل طراوت و پویایی و اثرگذاری اشعار او فضاهای متنوع آن است؛ به گونه ای که گرمارودی در برخی دفترهای خود که به یک موضوع مانند اشعار آیینی پرداخته، تنوع فضا مانع یکنواختی اشعار وی شده است. او برای خلق فضای شعر خود از عناصری مانند توصیف، تناسب معنایی و لفظی واژگان، تلمیحات و نماد بهره برده و توانسته است به خصوص در اشعار آزاد از تلفیق این عناصر فضاهای منسجمی بر شعر خویش بگستراند که در نهایت این فضاسازی موجب تجسم عینی تجربه و افزایش نیرو در القای عاطفه و معنا در مخاطب شده است.

امروزه بهبود کیفیت زندگی مفهوم جدیدتری از سلامتی مطرح شده است که به جنبه های علمی همچنین از بعد روانشناختی، اجتماعی، عملکردی، جسمی و سلامتی مربوط می، شود. بر خلاف گذشته فقط از جنبه های کمی مورد ارزیابی قرار نمی گیرد یکی از وقایع خانوادگی تصمیم گیری در مورد تعداد فرزندان است. چرا که این تصمیم بر سبک زندگی و از آن مهم تر کیفیت زندگی خانوار موثر است. با توجه به موضوع پژوهش، از روش همبستگی استفاده می شود. جامعه مورد پژوهش زوجین تک فرزند و نیز با بیش از دو فرزند منطقه هفت شهر تهران بود. در این پژوهش نمونه گیری به صورت هدفمند و در دسترس با حداکثر تنوع انجام شد؛ به طوری که زوجین تک فرزند و زوجین با بیش از دو فرزند سنین، سطوح تحصیلی و طبقات اقتصادی و اجتماعی مختلف انتخاب خواهند شد. روش نمونه گیری روش تصادفی ساده می باشد. در پژوهش ما نیز 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه کیفیت زندگی 36 سوالی (SF-36) مشهورترین و پراستفاده ترین ابزار برای سنجش کیفیت زندگی است. که ما نیز در این پژوهش از آن استفاده می کنیم. نتایج آزمون نشان داد که بین کارکرد جسمی، بهزیستی هیجانی، سلامت عمومی وکارکرد اجتماعی با تعداد فرزندان برای هر دو گروه رابطه برقرار است. نتایج پژوهش ما نشان داد که بین کارکرد جسمی و تعداد فرزندان رابطه وجود دارد و البته این رابطه هم در بین زوجین تک فرزند و هم زوجین با بیش از چند فرزند برقرار بوده است.

افراد، گروه ها و جوامع مختلف به دلیل وجود شرایط و پیچیدگی هایی در تعاملات سازنده و کارآمد، همواره در مسیر نیل به اهداف آرمانی و متعالی با آسیب هایی مواجه هستند. آسیب شناسی اجتماعی، مطالعه انحرافات و کجروی های اجتماعی است که شامل مطالعه و شناخت ریشه ی بی نظمی های اجتماعی می باشد. یافته های تحقیق که به روش کتابخانه های و با رویکرد توصیفی-تحلیلی بدست آمده، نشان می دهند: یکی از گروه-های حساس، مهم و اثرگذار در جامعه که در معرض آسیب های اجتماعی نیز قرار دارند؛ دانشجو-معلمان هستند. دوری از خانواده و سکونت در خوابگاه، ورود فناوری های نوین و فضای مجازی به زندگی شخصی آنها، تهدیدات نرم دشمنان، اوقات فراغت دانشجویان، برنامه ریزی ضعیف علمی و فرهنگی دانشگاه، با توجه حساسیت سنی و اهمیت قشری که وظیفه ی خطیر تربیت دانش آموزان و آینده سازان جامعه را به دست خواهند گرفت، از مهمترین عواملی هستند که ضرورت توجه به دانشجو-معلمان و بررسی آسییب های اجتماعی در این قشر از جامعه را خاطر نشان می سازد.