صفه
سال:1399 | دوره:30 | شماره:91 |تعداد مقالات:7

اقامه مجلس عزاداری در قالب سوگواری ها و نوحه خوانی ها در حسینیه ها، تکایا، مساجد و منازل در گذر زمان تا کنون افتخار مردمان دارالعباده یزد است و همین عشق و دلداگی به اهل بیت باعث می شود هر ساله عزاداری ها با شکوه و عظمت بیشتری برگزار شود. این پژوهش به بیان باورها و ارزش های مردم مومن یزد در قالب شناخت و معرفی خانه های امام حسینی یزد می پردازد. از آنجایی که بعضی از مردم یزد خانه های خود را در اختیار برگزاری مراسم عزاداری قرار می دهند. هدف از این پژوهش آن است که راه حلی را برای تداوم این خانه های امام حسینی در یزد ارائه دهد. در این راه ابتدا تاریخچه مختصر هجرت و شهادت عظیم و تاریخ ساز حضرت سیدالشهداء علیه السلام ذکر شده، سپس سیر تاریخی سوگواری امام حسین (ع) از ابتدا تا کنون و آئین ها و شیوه های عزاداری حسینی در یزد بیان می گردد. در ادامه به معرفی اماکن مقدس و کانون های عزاداری و بیان ویژگی های بافت تاریخی یزد که خانه های امام حسینی را همچون نگینی درخشان در خود جای داده است پرداخته شده، و با شناسایی خانه های امام حسینی در یزد و معرفی آنها به تحلیل و بررسی این خانه ها پرداخته می شود و ظرفیت آن ها شناسایی می گردد و این که یک خانه نیاز دارد تا بتواند به یک خانه امام حسینی تبدیل شود. روش تحقیق بکار گرفته شده در این مطالعه تحلیل محتوای کیفی می باشد که روش جمع آوری اطلاعات در آن بصورت کتابخانه ای یا اسنادی انجام گرفته است. در نهایت راهکار های طراحی برای پایدار این اماکن بیان می گردد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

جهت گیری و میزان سطوح شفاف بنا دو متغیری هستند که به آن ها در مراحل اولیة طراحی معماری به مثابة قرارگیری در سایت و تعادل بین سطوح کدر و شفاف پرداخته می شود. هدف در این تحقیق تعیین جهت گیری بهینه و درصد مناسب سطوح شفاف ساختمان، همچنین اندازه گیری تفاوت شرایط بهینه بر میزان مصرف انرژی نهایی است. نمونة موردی این تحقیق بناهای آموزشی (مدارس) ساخته شده با استانداردها و مشخصات ساخت فعلی سازمان نوسازی مدارس در اقلیم معتدل و مرطوب ایران (شهر رشت) است. با توجه به تأثیر متقابل متغیرهای ذکرشده در این تحقیق، تأثیر آن ها به صورت هم زمان و پیوسته بررسی می شود. در این پژوهش برای انجام مدل سازی و شبیه سازی از نرم افزار شبیه ساز انرژی Design Builder V4 استفاده می گردد که دارای موتور شبیه ساز انرژی پلاس است. بر مبنای نتایج این مطالعه، به صورت کلی جهت گیری بهینة بنا سمت جنوب است، در صورتی که درصد بهینة سطوح شفاف بنا بسته به جهت گیری آن می تواند بین 40 تا 55% متغیر باشد. افزایش مقدار سطوح شفاف در جهت شرق یا تغییر جهت گیری بنا در شرایطی که میزان سطوح شفاف بنا بیشتر از 40% است، بیشترین حساسیت تأثیر را روی میزان مصرف انرژی بنا دارد.

در پروژه ی ساخت میدان امام علی (ع) اصفهان، گذشته ای اخیر (سبزه میدان) دگرگون و به میدانی وسیع با نام جدید تبدیل تا روایتی از تاریخ جمعیِ شهر را تجسم ببخشد و کالبد را محملی برای بیان نمادین و یادآوری آن سازد. این پژوهش با تأکید بر بُعد سیاسی مفهوم خاطره و یادآوری/ فراموشی، در راستای چرخشی انتقادی به سمت روایت گروه های نادیده گرفته شده در پروژه ی مزبور است. در این پژوهش با تکیه بر روش شناسی نظریه ی زمینه ای، و با استفاده از روش مصاحبه، تجربه ی کسبه ی قدیمی که هنوز در محدوده حضور دارند و در معرض تغییرات هستند مطالعه شده است. بر اساس یافته های پژوهش، مفهوم وارونگی معناییِ یادمان به مثابه مقوله ی هسته ای توصیفگر ماهیت تجربه ی مصاحبه شوندگان از ساخت مکان یادمانی مورد مطالعه است.

گره های سنتی ترکیبی از واحدهای هندسیِ پایه هستند که به نقش مایه یا آلت های گره معروف هستند و هرکدام شمایل تعریف شده و مشخصی دارند. در روش های سنتی مرسوم ترسیم نقش مایه ها یا آلات گره، به دلیل استفاده از ابزارهای متعدد ترسیمی و ترسیم الگوهای متمایز برای هر آلت، باعث پیچیدگی و زمان بر بودن ترسیم گره می شوند. به منظور رفع این مسئله، در این پژوهش پاسخ این سؤال پیگیری می شود چگونه می توان با به حداقل رساندن ابزار و مراحل ترسیمی، روشی را برای ترسیم آلات یا نقش مایه های گره ابداع کرد که بتوان، علاوه بر بالا بردن سرعت عمل در ترسیم و پیاده کردن این گره، ضریب خطا و اشتباهات را به حداقل رساند؟ نگارندگان در این مقاله در پاسخ به این سؤال، با تمرکز بر یکی از انواع گره (گره ده)، روشی را با عنوان «روش پاره خط مبنا» معرفی کرده اند که با استفاده از رویکردی نوآورانه، به تعریف الگوی بدیعی برای ترسیم آلات این گره می انجامد. یافته های این پژوهش با استفاده از روشی ترکیبی حاصل شده است؛ به طوری که گردآوری داده ها با استفاده از روش مطالعات اسنادی کتابخانه ای انجام شده است؛ لیکن تحلیل داده ها، که منتج به عرضة روش پاره خط مبنا شده است، با استفاده از روش استدلال منطقی تبیین شده است. در این مقاله، ضمن مقایسة روش های سنتی با روش پیشنهادی، مشخص می شود که روش پاره خط مبنا، تأثیر یکی از مهم ترین ابزارهای ترسیم گره، یعنی پرگار، را به حداقل می رساند که این امر، علاوه بر بالابردن سرعت ترسیم، به کاهش ضریب خطا در فرایند ترسیم گره منتهی می شود.

روایات و داستان هایی که از سوی عوام برای برخی آثار معماری نقل می شود، می تواند منبعی برای شناخت یک اثر تلقی شود. ولی در مواردی این باورها و افسانه ها چنان نزد پژوهشگران پذیرفته می شود که بدون تشکیک و به چالش کشیدن، آن ها را به عنوان پیش فرض در پژوهش خود به کار می گیرند. نمونه ای از این باورها که به کتب و مقالات نیز راه یافته است، روایاتی است که مردم روستای «افوشته» دربارة بنایی در این روستا نقل کرده اند و بر اساس آن، بنا را «شربت خانه» می دانند. نام «شربت خانه» که به نظر می رسد برگرفته از روایتی دربارة «تاج الدین حسن حسینی» یا «سید واقف» باشد، چنان بر این بنا نشسته است که هرگز فرض معتبر نبودن آن به ذهن متبادر نمی شود. اما مرور تنها سند موجود از بناهای سید حسن واقف در افوشته، یعنی وقف نامة این بناها، نشان می دهد که این نام چندان مستند نیست؛ به عبارتی چنین نامی در وقف نامه وجود ندارد. در همین سند بنای دیگری به نام «چهارصفه و طنبی» معرفی و طی مطالعه ای دربارة سند و بناهای افوشته در سال های اخیر، فرض یکی بودن بنای «چهارصفه» و «شربت خانه» بدون بررسی دقیق دلایل مطرح شده است. هدف اول این پژوهش آن است که روشن کند چنین فرضی چه اندازه صحیح و قابل اثبات است. هرچند اثبات این فرض «شربت خانه» بودن یا نبودن بنا را مشخص نمی کند. چرا که «چهارصفه» به صورت معماری فضا و «شربت خانه» به کارکرد آن اشاره دارد. بنابراین هدف بعدی، یافتن کارکرد بنا است؛ نخست از طریق اعتبارسنجی نام «شربت خانه» برای این بنا و سپس از طریق بررسی نام هایی که در منابع دیگر به آن اطلاق شده است. محصول این پژوهش که از راه مطالعة سند و کالبد و تفسیر یافته ها صورت گرفته است، اول تأیید انطباق «چهارصفه» بر «شربت خانه» و دوم برگزیدن نام «چهارصفة تیموری» به جای به کاربردن نام های برگرفته از کارکردهای مجهول و نامعتبر است.

تاریخ نامه های معماری گوناگون اند. این گوناگونی تا اندازه ای از «دیدگاه» مورخ معماری سرچشمه می گیرد. مورخ معماری از ناکجا به معماری نظر نمی کند، بلکه همواره به ناگزیر از زاویه ای خاص به معماری می نگرد. اگرچه دیدگاه مورخ در مسئله ها، پرسش ها، میدان جستجوی شواهد و نیز تفسیر آنها اثر می گذارد، بیش و پیش از اینها جنبه یا لایه هایی از معماری را در چشم مورخ می آورد و هم زمان جنبه های دیگر را از چشم او می اندازد. موضوع مقاله ی حاضر بررسی جنبه ای از معماری است که تاریخ نامه ی معماری از دیدگاه خود بر آن نظر می کند. به این منظور در این مقاله چهار تاریخ نامه ی مشهور معماری مغرب زمین که از حیث دیدگاه تفاوت های آشکاری دارند، برگزیده شده است و پس از معرفی اجمالی تاریخ نامه و دیدگاه آن، با ترکیبی از راهبردهای توصیفی و تفسیری نحوه ی نظر کردن مورخ بر معماری کلیسای گوتیک و نیز یکی از نمونه های شاخص آن، کلیسای شارتْ ر فرانسه، شرح داده شده است. این تاریخ نامه ها و کانون های توجه آنها چنین اند: 1) تاریخ معماری به روش تطبیقی معماری را چون چاره جویی هنرمندانه برای حل مشکلات ساختمانی می پندارد و کلیسای گوتیک را از حیث اینکه راه حل های مشکلات ساختمانی و سازه ای چگونه «تطور» یافته است شرح می دهد. 2) داستان معماری غرب که نظریه ای مارکسیستی درباره ی تاریخ دارد، معماری را محصول جایگاه طراح در نظام تقسیم کار اجتماعی می داند و در شرح کلیسای گوتیک به «شیوه ی تولید» آن نظر می کند. 3) در تاریخ معماری: صحنه ها و آیین ها معماری سرشتی فرهنگی اجتماعی دارد و ازاین رو کلیسای گوتیک را از حیث اینکه چگونه جلوه ی آیین های اجتماعی است برمی رسد. 4) معماری از پیشاتاریخ تا پسامدرنیسم از منظری صورت گرایانه و فضامدار به معماری می نگرد. در این تاریخ نامه معماری هنری فضایی بصری و محصول آن بنایی یادمانی است. در هر بنای یادمانی، از جمله کلیسای گوتیک، ویژگی های صوری (فرمال) و کیفیت های بصری فضا و نیز تأثیر روان شناختی است که شایسته ی ذکر در تاریخ است.