پژوهش های گیاهی
سال:1397 | دوره:31 | شماره:1 |تعداد مقالات:20

مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica) یک گیاه دارویی با ارزش متعلق به تیره نعناعیان می باشد که در مناطق گرم و خشک جنوب غربی ایران می روید. در پژوهش حاضر اثر غلظت های 0، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار شوری(NaCl) و غلظت های 0، 5/0 و 0/1 میلی مولار سالیسیلیک اسید (SA) در طرح فاکتوریل و به صورت کاملا تصادفی با 8 تکرار در کشت گلخانه ای روی پارامترهای بیوشیمایی و فیزیولوژیکی این گونه در بخش های هوایی بررسی و مقایسه شد. داده ها بوسیله نرم افزار SPSS و با آزمون دانکن آنالیز شدند. براساس نتایج؛ وزن تر (FW) و مالون دی آلدهید (MDA) تحت تنش شوری کاهش و مقدار پرولین افزایش یافت ولی تیمار SA تغییر معنی داری روی آنها نداشت. محتوای پروتئین تحت تنش شوری و تیمار SA تغیر معنی داری نشان نداد. فعالیت زیمایه سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) و پلی فنول اکسیداز (PPO) ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت و تحت تیمار SA کاهش نشان داد. . فعالیت زیمایه پراکسیداز (POX) و مقدار پراکسید هیدروژن تحت تنش شوری و تیمار SA کاهش یافت. در کل نتایج نشان داد که دامنه مقاومت این گونه تا شوری 100mM بوده و سالیسیلیک اسید تا حدی موجب بهبود اثرات تنش شد.

اکوسیستم های بیابانی به دلیل اثرات منفی بر محیط، به روش های مختلف از جمله جنگل کاری با گونه های غیربومی احیاء می شوند. لذا به منظور ارزیابی این روش ها و با توجه به اهمیت حفظ تنوع زیستی در پایداری بیشتر و چرخه اکولوژیک بهتر، در این مطالعه اثرجنگل کاری با گونه کهور Prosopis juliflora (Sw. ) DC.، را روی تنوع گونه ای در منطقه ای بحرانی از نظر فرسایش بادی در شهرستان شوش واقع در استان خوزستان بررسی کردیم. همچنین تاثیر درصد تاج پوشش گونه کهور پاکستانی بر روی تنوع گونه های گیاهی در این اکوسیستم بررسی شد. بدین منظور دو توده ده هکتاری با تاج پوشش 50-25% و 100-75% برای نمایش بهتر تاثیر تاج پوشش و منطقه شاهد هم به مساحت 10 هکتار و در مجاورت منطقه جنگل کاری شده انتخاب شد. بعد از تعیین تعداد قطعه نمونه مناسب، در هر توده 15 قطعه نمونه برداشت و در این پلات ها تمام گونه های چوبی و علفی شمارش و درصد پوشش آن ها محاسبه شد. نتایج نشان داد که جنگل کاری با گونه کهور باعث کاهش غنای گونه ای شده و تنوع گونه ای را کاهش می دهد. براساس مقایسه شاخص های ارزیابی تنوع زیستی در هر سه منطقه مورد مطالعه مشخص شد که جنگل کاری با تاج پوشش 100-75% بیشترین یکنواختی و منطقه شاهد بیشترین غنای گونه ای را دارد.

تولید نخل خرما (Phoenix dactylifera L. ) در ایران طی دهه 1370 افزایش چشمگیری داشت، اما به دلایلی همچون: قدیمی بودن نخلستان ها، استفاده از روش های سنتی کاشت پاچوش های مادری و برداشت خرما، امکان خروج ایران از چرخه بازار جهانی وجود دارد. پژوهش حاضر، در راستای بومی سازی دستور تجاری تکثیر کشت بافتی خرما، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی، بر روی ریز نمونه راس ساقه ی خرما رقم استعمران، در محیط کشت پایه موراشیگ و اسکوگ حاوی تنظیم کننده های رشد تیدیازورون (TDZ) و 2، 4. دی کلروفنوکسی استیک اسید (2، 4. D)، هر یک با دو غلظت (5 و 10 میلی گرم بر لیتر) و در 3 تکرار، انجام شد. در تیمار (mgl-1) 10 2، 4-D (mgl-1) 5 TDZتولید کالوس به نسبت بالا و با کیفیت، جهت جنین زایی مشاهده شد. حداکثر القاء جنین و تمایززایی به جنین کوتیلدونی، در محیط کشت MS و با کاهش مقدار منبع کربن به (gl-1) 20، در تیمار تنظیم کننده ی رشد (mgl-1) 10 2، 4. D همراه با (mgl-1) 5 TDZ رخ داد. در پژوهش حاضر مدت زمان القاء تا تشکیل کالوس به دو هفته کاهش یافت و در هفته چهارم جنین های سوماتیکی متمایز شدند. نتایج شاهدی بر بهینه سازی دستورالعمل ریزازدیادی رقم استعمران در جهت کاهش مدت زمان جنین زایی و با استفاده از حداقل مصرف تنظیم کنندهای رشد 2، 4. D و TDZ بود.

امروزه کاربرد ترکیبات فنلی و تنظیم کننده رشد گیاه مانند اسید سالیسیلیک، به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش های مختلف مطرح شده است. هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر سمیت سرب در گیاه ریحان پس از افزودن سرب به خاک بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. در این پژوهش گلخانه ای گیاهانی که در 4 سطح سرب شامل صفر (شاهد)، 100، 200 و 300 میلی گرم در کیلوگرم خاک همراه با 3 سطح محلول پاشی اسید سالیسیلیک به میزان صفر، 50 و 100 ppm کاشته شده بودند، مقایسه شدند. سمیت سرب برای گیاهان از طریق بررسی رشد اندام های هوایی و ریشه، غلظت رنگیزه های فتوسنتزی، غلظت کربوهیدرات و آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز تعیین گردید. افزودن سرب به طور معنی داری وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه و رنگیزه های فتوسنتزی گیاه را کاهش و کربوهیدرات های محلول، آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز را افزایش داد. محلول پاشی اسید سالیسیلیک نیز بر تمام صفات تاثیر معنی داری داشت. در این بررسی اثر متقابل بین اسید سالیسیلیک و سرب بر وزن تر و خشک اندام های هوایی، وزن تر ریشه، کلروفیل های a و b، کارتنوئید، کربوهیدرات، آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز معنی دار بود، و اسید سالیسیلیک نقش تعدیل کننده و کاهنده اثر منفی سمیت سرب را بر این خصوصیات دارا بود. نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد اسید سالیسیلیک در ریحان می تواند از طریق افزایش رشد و غلظت رنگیزه های فتوسنتزی در کاهش اثرات منفی تنش سرب موثر باشد.

پایش تولید بذر بلوط ها از موضوعات بنیادین و مهم در دانش جنگل شناسی است و اطلاعات ارزشمندی را درمورد توان بالقوه درختان فراهم می سازد. در پژوهش پیش رو تولید بذر 40 درخت نمونه برودار (Quercus brantii Lindl. ) در جنگل های دشت ارژن فارس ارزیابی و پایش شد. درختان نمونه با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی با مونه بندی انتخاب شدند و طی سه سال (1388 تا 1390)، در نیمه اول شهریور بذر آنها روی تاج شمارش شد. همچنین قطر برابر سینه و دو قطر عمود برهم تاج درختان اندازه گیری شد. براساس نتایج مشخص شد که نامناسب ترین شرایط بذردهی (میانگین تراکم بذر 1/10) مربوط به سال 1389 بود. بهترین بذردهی (میانگین تراکم بذر 2/24) نیز در سال 1390 اتفاق افتاد. سال 1388 نیز حالت بینابینی داشت (میانگین تراکم بذر 6/13). نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در سال های 1388 و 1390 بین تراکم بذر درختان برودار در طبقه های قطری مختلف اختلاف معنی داری وجود نداشت. مقایسه تراکم بذر در طبقه های قطری مختلف در سال 1389 با استفاده از آزمون کروسکال-والیس نیز نتایج مشابهی را به همراه داشت. درمجموع مشخص شد که در گونه برودار نوسانات زیادی در تولید بذر بین پایه های مختلف و همچنین بین سال های مختلف وجود دارد.

منطقه علی بلاغ واقع در ضلع غربی پارک ملی تندوره، یکی از مناطق دیدنی شهرستان درگز محسوب می باشد. حضور تپه ماهورها، ارتفاعات صخره ای و درختان پیر و تنه های قطع شده، این منطقه را از نظر انتشار گلسنگ ها ارزشمند می سازد؛ با این حال بررسی گلسنگ های منطقه تاکنون منحصر به گزارش 18 گونه بوده است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی آرایه های بیشتری از گلسنگ های پوست نشین و بررسی چگونگی توزیع آنها بر پوست تنه و شاخه ها و یافتن رابطه احتمالی بین ارتفاع محل رویش گلسنگ بر روی بستر از سطح خاک انجام شد. شناسایی بر اساس روش های استاندارد ماکرو-میکروسکوپی و تست های رایج شیمیایی و تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نمونه های بررسی شده، 17 گونه با چهار گزارش شامل Physcia caesia، Lecanora albellula، Parmelia sulcata، Phaeophyscia ciliata را برای خراسان-رضوی در بر می گیرد. آنالیزهای آماری نشان داد که بیشترین تال ها به ترتیب متعلق به Teloschistaceae و Physciaceae می باشند؛ همچنین جنس Physcia نسبت به سایر جنس ها با فراوانی بیشتری بر سطح تنه و شاخه ها می روید. بالاخره رابطه معنی داری بین ارتفاع رویش تال از سطح خاک و گونه وجود نداشت.

به منظور بررسی تاثیر جاده آسفالته بر تنوع گونه ای درختان و درختچه ها در جنگلهای پرک خرم آباد، تعداد 42 قطعه نمونه دایره ای شکل و 12 آری در دو طرف جاده به فواصل طولی 300 متر به موازات جاده و فواصل 20، 200 و 400 متری عمود بر مسیر جاده، در منطقه برداشت شد. برای بررسی تنوع گونه ای، از شاخص های غنا (مارگالف و منهنیک)، یکنواختی (سیمپسون و اسمیت-ویلسون) و تنوع (شانون-وینر و سیمپسون) استفاده شد. در این پژوهش، 9 گونه ی چوبی مختلف شناسایی شد. بر اساس نتایج با افزایش فاصله از جاده به سمت داخل جنگل، غنا و تنوع گونه ای به طور معنی داری افزایش داشته اند اما از نظر یکنواختی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بیش ترین و کم ترین اختلاف میانگین های به دست آمده در فواصل مختلف از جاده، به ترتیب مربوط به شاخص های غنای مارگالف و یکنواختی سیمپسون است. در واقع تاثیر منفی جاده بر غنای گونه ای بیش تر از یکنواختی بوده است. بنابراین حفظ غنای گونه ای از اولویت های پایداری در منطقه است.

گونه های مختلفی از جنس سرو به عنوان گیاهان دارویی شناخته شده اند. مطالعه گیاهان به منظور شناسایی ترکیبات طبیعی دارای ارزش دارویی مورد توجه محققین میباشد. هدف از این پژوهش شناسایی ترکیبات شیمیایی فرار در عصاره برگ سرو، بررسی اثر ضد باکتری آن بر باکتری های اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس و بررسی دگرآسیبی آن بر دانه رستهای گندم، جو و کنجد است. نتایج وجود 1 6 ترکیب فرار مختلف را در این عصاره نشان داد. دی اپی آلفا سدرین در مجموع با فراوانی 85/45 درصد و بعد از آن آلفا پینن با فراوانی 5 2 /1 2 درصد بیشترین ترکیبات فرار عصاره می باشند. نتایج آللوپاتی نشان داد در غلظت های (5 0 و 2 5 گرم بر لیتر) عصاره برگ سرو بذرهای هر سه گونه موفق به جوانه زنی شدند. در گونه های گندم و جو، با افزایش غلظت عصاره، میانگین طول و وزن ساقه چه و ریشه چه کاهش یافت. در مورد گونه کنجد با افزایش غلظت عصاره، تغییرات معناداری در طول و وزن ساقه چه و ریشه چه مشاهده نشد. نتایج نشان داد عصاره برگ سرو اثر ضد باکتریایی دارد. اثر مهاری آن بر باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بیشتر بود. به طوری که درصد مهار برای استافیلوکوکوس اورئوس 9 6 درصد و برای اشریشیا کلی 2 7 درصد به دست آمد. از پتانسیل آللوپاتیک ترکیبات مختلف عصاره برگ سرو جهت تولید علف کشهای سازگار با محیط زیست استفاده کرد. خاصیت ضد باکتری عصاره برگ سرو قابل توجه است میتوان اثر مهاری آن را علیه دیگر باکتری های پاتوژن انسانی بررسی و از آن به عنوان منبع تهیه آنتی بیوتیک های طبیعی استفاده کرد.

سدابی جنوبی (Haplophyllum tuberculatum (Forssk. ) A. Juss. ) گیاهی چند ساله از تیره مرکبات (Rutaceae) است که در منابع طب سنتی به عنوان گیاه دارویی ارزشمندی شناخته می-شود. در این پژوهش ضمن بررسی محتوای فنل، فلاوونوئید و آلکالوئید کل عصاره متانولی برگ، ساقه و ریشه گیاه سدابی جنوبی جمع آوری شده از استان هرمزگان، این عصاره های متانولی توسط حلال هایی با قطبیت متفاوت شامل دی اتیل اتر، کلروفرم، بوتانول و آب بخش سازی شد و اثر سمیت سلولی این بخش ها بر رده های سلولی RAJI (سلول سرطانی لنفوئیدی انسانی) و A549 (سلول سرطانی اپی تلیال ریه انسان) و سلول های لنفوسیت سالم خون انسان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین محتوای ترکیبات فنلی در ساقه و بیشترین محتوای فلاوونوئیدها و آلکالوئیدها در برگ این گیاه تجمع می یابد. عصاره دی اتیل اتری هر سه اندام گیاه، IC50 کمتر از 200 میکروگرم بر میلی لیتر نسبت به رده سلول سرطانی A549 نشان دادند و در مجموع اثر سمیت سلولی بر رده سلولی A549 بطور معنی داری نسبت به رده سلولی RAJI بیشتر بود. عصاره ها نسبت به سلول های سالم خون سمیت سلولی نشان ندادند. به نظر می رسد ترکیبات این گیاه ضمن عدم آسیب به سلول های سالم، بر رده های مختلف سلول سرطانی تاثیر اختصاصی دارند. این نتایج می-تواند پتانسیل مناسبی برای استفاده از ترکیبات خالص شده این گیاه در صنعت داروسازی فراهم-آورد. لازم به ذکر است که بررسی های انجام شده در این پژوهش برای اولین بار بر روی سدابی جنوبی ایران صورت پذیرفته است.

هدف از این پژوهش مدلسازی پراکنش رویشگاه گونه های گیاهی مراتع اشتهارد با استفاده از روش رگرسیون لجستیک است. ابتدا بر اساس نقشه های شیب و ارتفاع و تصاویر ماهواره ای واحدهای همگن تعیین شد. در هر واحد، سه ترانسکت 750 متری به روش تصادفی-سیستماتیک مستقر شد و در ابتدا و انتهای هر ترانسکت پروفیل خاک حفر و نمونه برداری از دو عمق 20– 0 و 80-20 سانتی متر انجام شد، سپس متغیرهای خاک شامل سنگریزه، رس، سیلت، شن، آهک، ماده آلی، اسیدیته و هدایت الکتریکی در آزمایشگاه اندازه گیری شد. همچنین برای ثبت حضور و عدم حضور گونه های گیاهی در طول هر ترانسکت 15 پلات مستقر شد. اندازه پلات نمونه برداری با توجه به نوع و پراکنش گونه های گیاهی به روش سطح حداقل، سطح مستطیلی شکل 2 مترمربعی تعیین گردید. در گام بعد رابطه رگرسیونی بین عوامل محیطی حضور رویشگاه ها با استفاده از نرم-افزار SPSS بدست آمد. نقشه عوامل محیطی با روش درونیابی کریجینگ نیز در محیط نرم افزارGIS تهیه شد. در نهایت رابطه رگرسیونی بدست آمده برای حضور هر رویشگاه بر نقشه های عوامل محیطی موثر اعمال شد و نقشه پیش بینی هر رویشگاه تهیه شد. میزان تطابق بین نقشه های پیش بینی و نقشه واقعی رویشگاه ها با استفاده از ضریب کاپا بررسی شد. تطابق بین نقشه واقعی و نقشه پیش بینی حاصل از مدل برای رویشگاهHalocnemum strobilaceum در سطح خوب (66/0K=)، برای رویشگاه Artemisia sieberi در سطح متوسط (46/0K=) و برای رویشگاه Artemisia sieber-Stipa barbata نیز در سطح متوسط (53/0K=)، برای رویشگاه Artemisia sieberi-Salsola richteri ضعیف (29/0K=) ارزیابی شده است.

یونجه با نام علمیMedicago sativa L. ازخانواده باقلائیان، گیاهی است پایا و علوفه ای است این گونه دارای ترکیبات متعددد فلاونوئیدی است یکی از مهم ترین این ترکیبات در گیاه یونجه، ایزوفلاونوئید مدیکارپین است که این ایزوفلاونوئید باعث فعال شدن ژنهای ریزوبیومی دخیل در فرآیند تشکیل گرهگ می شود. در این پژوهش میزان فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) در مراحل مختلف تکوین گیاه در سه تکرار شامل مراحل جوانه زنی، رویشی و زایشی با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر و غلظت مدیکارپین توسط کرومانوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه گیری شد. هم چنین ساختار تشریحی – تکوین اندام های رویشی یونجه در مراحل مختلف نمو توسط میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان فعالیت آنزیم PAL در طی رشد رویشی و زایشی متغییر بوده و هم چنین میزان غلظت مدیکارپین نیز در مراحل مختلف تکوین تفاوت داشت. نتایج این مطالعه به خوبی نشان داد که فعالیت آنزیم PAL با میزان غلظت مدیکارپین رابطه مستقیم دارد. به طوری که بیشترین میزان غلظت مدیکارپین و فعالیت آنزیم PALدر مرحله رویشی در ریشه مشاهده شد.

تولید بذر مصنوعی می تواند به عنوان جایگزین مناسبی برای غلبه بر مشکلات کشت، تکثیر و حفاظت برخی گیاهان دارویی مد نظر قرار گیرد. بدین منظور تولید بذر مصنوعی با استفاده از جنین های رویشی در دو ژنوتیپ (کوه گل و چهل چشمه) چویل (Ferulago angulata L. ) در قالب دو آزمایش جداگانه بررسی شد. در آزمایش بررسی تعداد جنین رویشی (آزمایش اول) بعد از مشاهده جنین اژدری، تعداد جنین های کروی، قلبی و اژدری تشکیل شده بر سطح پینه جنین زا در هر ژنوتیپ شمارش شد که بین دو ژنوتیپ تفاوت معنی داری از لحاظ تعداد جنین رویشی مشاهده نشد. در آزمایش تولید بذر مصنوعی (آزمایش دوم) جنین های رویشی تولید شده با استفاده از کپسول های آلژینات کلسیم پوشش دار شدند. بدین صورت که جنین های رویشی به محیط کشت موراشیگ و اسکوگ کامل (MS) و مایع منتقل شدند و در آلژینات سدیم 2 و 3 درصد مخلوط شدند و در محلول کلرید کلسیم چکانده شدند و طی مدت 10 و 30 دقیقه تشکیل کپسول های آلژینات کلسیم دادند. یافته های این آزمایش نشان داد که در رقم چهل چشمه آلژینات سدیم 2 درصد و کلرید کلسیم 25 میلی مولار و مدت 30 دقیقه و در رقم کوه گل آلژینات سدیم 3 درصد، کلرید کلسیم 50 میلی مولار و زمان 30 دقیقه جهت تولید بذر مصنوعی با حداکثر جوانه زنی مطلوب بود.

گیاه مورخوش (Zhumeria majdae)، گونه ای دارویی، انحصاری و در معرض انقراض است که از ارتفاع 520 تا 1450 متر از سطح دریا در شیب های بسیار تند مناطق صخره ای و کوهستانی جنوب کشور پراکنش دارد. این گونه در درمان ناراحتی های گوارشی چون اسهال، نفخ، دل درد، ترشی و سوزش معده، سرماخوردگی، سردرد و التیام زخم موثر است. به منظور بررسی پارامتر های مختلف صفات ریخت شناختی (31 صفت کمی و 19 صفت کیفی) و ارتباط آن با پراکنش رویشگاه های گونه مورخوش، نمونه های هرباریومی از یازده رویشگاه مختلف در استان هرمزگان جمع آوری شد. ارزیابی صفات کیفی بر پایه واژه شناسی و ارزیابی صفات کمی با سنجش های کمی صورت گرفت و نتایج اندازه گیری ها مقایسه آماری شد و سپس به روش تجزیه خوشه بندی سلسله مراتبی، گروه بندی رویشگاه ها انجام شد. دندروگرام گروه بندی رویشگاه های مورخوش بر اساس پارامترهای ریخت شناسی با استفاده از نرم افزار SPSS و روش ward رسم شد. جهت بررسی ارتباط بین رویشگاه های مورخوش با صفات ریخت شناسی از روش تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) و نرم افزار PC-ORDWIND استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل PCA نشان داد که طول شاخه گل دهنده، طول گل، طول لبه بالایی کاسه، طول و عرض جام، طول لوله جام، طول خامه و عرض تخمدان از فاکتورهای اصلی هستند که در رویشگاه های مختلف تغییر می کنند و طول و عرض کاسه، طول لوله کاسه، طول برگه و رنگ بذر در درجه دوم اهمیت بودند.

در این پژوهش از میوه ی دو رقم لیموترش (لیسبون و کوک اورکا) جهت مطالعه تغییر ترکیب های زیست فعال و ویژگی های فیزیکوشیمیایی میوه طی مراحل رشدی بلوغ تا رسیدن استفاده شد. میوه های هر رقم به فاصله ی زمانی هر 10 روز یک بار طی یک ماه (24 مهر تا 27 آبان) برداشت و ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که میوه ی کوک اورکا با میانگین وزن 04/131 گرم، طول 84/60 میلی متر، حجم 12/115 میلی متر مکعب و عصاره کل 22/39 درصد به طور معنی داری درشت تر از میوه ی لیسبون بود. بیش ترین مقدار اسید قابل تیتراسیون در هر دو رقم در اوایل آبان (لیسبون با مقدار 51/13 و کوک اورکا با مقدار 95/10 درصد) مشاهده شد. مقدار شاخص تکنولوژی در هر دو رقم در دامنه ی 40/3 تا 51/4 درصد قرار داشت. بیش ترین مقدار فنل کل گوشت در رقم لیسبون در اوایل آبان (مقدار 85/1 میلی گرم بر گرم) و در رقم کوک اورکا در اواسط آبان (مقدار 48/1 میلی گرم بر گرم) مشاهده شد. رقم لیسبون در اواسط آبان با مقدار 05/57 میلی گرم بر 100 گرم بیش ترین مقدار آسکوربیک اسید را دارا بود. بیش ترین مقدار فعالیت آنتی اکسیدانی در رقم کوک اورکا و در اوایل مهر (با مقدار 33/65 درصد) مشاهده شد. کم ترین مقدار کلروفیل کل در پوست و گوشت لیسبون به ترتیب با مقادیر 69/0 (اواسط آبان) و 42/0 میلی گرم بر گرم (اواخر آبان) اندازه گیری شد. رقم لیسبون بیش ترین مقدار کاروتنوئیدکل پوست (با مقدار 85/6 میلی گرم بر گرم در اوایل آبان) را داشت. بنابر این میوه ها قبل از شروع متابولیسم داخلی یا پس از رسیدگی کامل دارای حداکثر میزان ترکیب های زیست فعال بودند.

درجه حرارت و دوره نوری بر رشد و زیست توده در ریز جلبک ها تاثیر می گذارند. در این تحقیق تاثیر ترکیبی دماهای مختلف20، 25 و 30 درجه سانتی گراد و دوره های نوری مختلف D16L: 8، D12L: 12 و D8L: 16 بر تراکم، میزان رشد ویژه، زمان دو برابر شدن و تولید زیست توده ریز جلبک سبز آب شیرین Scenedesmus quadricauda مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت یک طرح کاملا تصادفی در محیط کشت (BBM) Bold Basal’ s Medium به مدت 16 روز انجام شد. نتایج نشان داد که تراکم جمعیت، میزان رشد ویژه، زمان دو برابر شدن جمعیت و مقدار زیست توده تفاوت معنی داری در بین تیمار های آزمایشی دارند (05/0P <). بالاترین تراکم (107×11/2 سلول در میلی لیتر)، بیشترین میزان رشد ویژه (24/0 بر روز)، بیشترین میزان زیست توده (30/0 میلی گرم در میلی لیتر) و کمترین زمان دو برابر شدن (87/2 روز) در دوره نوری D8L: 16 و دمای 30 درجه سانتی-گراد بدست آمد. کمترین تراکم (106×18/8 سلول در میلی لیتر)، کمترین میزان رشد ویژه (178/0 بر روز)، کمترین میزان زیست توده (094/0 میلی گرم در میلی لیتر) و بیشترین زمان دو برابر شدن (897/3 روز) در دوره نوری D8L: 16 و دمای 30 درجه سانتی گراد بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده می توان بیان نمود که افزایش توائم ساعات نوری با درجه حرارت می تواند سبب بهبود عملکرد جلبک S. quadricauda در کشت های انبوه گردد.

به منظور بررسی اثر تلقیح قارچ و باکتریدر مقاومت به تنش خشکی در یونجه آزمایشی به حالت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه ی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390 اجرا گردید. برای این کار تنش کم آبی در سه سطح 75٪ ، 55٪ ، 35٪ ظرفیت مزرعه اعمال شد. تیمار های تلقیح شامل تلقیح بذر با گونه Glomus mosseae، Sinorhizobium meliloti، Sinorhizobium meliloti Glomus mosseae و شاهد بودند. نتایج آزمایشات نشان دادند که با افزایش تنش در تیمارهای یونجه، غلظت سدیم، پرولین و قند های محلول افزایش یافت، اما غلظت پتاسیم، فسفر، سطح برگ و هدایت روزنه کاهش یافت. بین تیمارهای تلقیحی پتاسیم، فسفر، پرولین، قندهای محلول، هدایت روزنه و سطح برگ به ترتیب با بیشترین مقادیر (72/6، 07/5، 14/7، 05/6، 28، 66/20) به تلقیح دوگانه و کمترین مقادیر (13/6، 9/2، 77/4، 73/4، 15 و 33/5) به شاهد در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی تعلق گرفت. پس از تلقیح دوگانه تیمار تلقیحی میکوریز نسبت به تلقیحی باکتری همزیست بیشتر بود. اما سدیم با کمترین مقدار (53/2) به تلقیح دوگانه و بیشترین مقدار (08/3) به شاهد در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی مربوط بود. تلقیح دوگانه با افزایش جذب آب، عناصر غذایی و اسمولیت های سازگاری توانست مقاومت گیاه را در برابر کم آبی بهبود بخشد. استفاده ترکیبی قارچ و باکتری با افزایش جذب آب و عناصر غذایی منجر به افزایش معنی دار مقاومت یونجه به خشکی گردید.

Cynodon dactylon گیاهی است علفی، چند ساله، گرمادوست و خزنده از خانواده گندمیان، که به عنوان یک گیاه بومی مقاوم به خشکی از جنبه های دارویی، اقتصادی و زیست محیطی دارای اهمیت زیادی است. این گیاه یکی از گیاهان داروئی با پتانسیل درمانی بالا برای طیف وسیعی از بیماری ها است. مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر پیش تیمار بر خصوصیات جوانه زنی و رشد گیاه پنجه مرغی در قالب طرح کاملا تصادفی (4 تکرار) انجام شد. تیمارهای مورد استفاده شامل نیترات پتاسیم (1/0، 2/0 و 3/0 درصد)، به مدت 10 ساعت، اسید سالسیلیک (100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر) به مدت 12 ساعت و اسیدجیبرلیک (125، 250 و 500 میلی گرم در لیتر) به مدت 12 ساعت و از آب مقطر به عنوان شاهد استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد محرک های مورد استفاده به طور معنی داری بر درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، طول ریشه چه، طول ساقچه و طول گیاهچه تاثیر معنی داری ( 0/01>p) دارد. به طورکلی در بین تیمارهای مورد استفاده پیش خیساندن با غلظت های اسیدسالیسیلیک (100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر) بیشترین اثر مثبت را بر شاخصه های جوانه زنی بذر پنجه مرغی داشت.

آلودگی خاک با روغن موتور مصرف شده (سوخته) مشکل مشترک اغلب کشورهای درحال توسعه و صنعتی است. زیست پالایی خاکهای آلوده با روغن موتور با استفاده از گیاهان و باکتری ها و قارچهای تجزیه کننده ترکیبات نفتی میسر است. پژوهشهای پیشین نشان داده که برخی از گیاهان و قارچها نسبت به آلودگی با ترکیبات نفتی مقاوم هستند و در خاکهای آلوده به نفت و مشتقات نفتی رشد می کنند. زیست پالایی آلودگی روغن موتور با استفاده از گونه های قارچی و باکتریایی مقاوم به آلودگی انجام می شود. آلاله Ranunculus arvensis L. گیاهی است که از یک منطقه صنعتی تعمیرگاهی در شهر همدان جمع آوری شد. علاوه بر این قارچهای میکوریزی همراه ریشه این گیاه نیز جمع آوری شد. نتایج نشان داد 14 گونه قارچی در میکوریز این گیاه وجود دارد که 8 تای آن با کلیدهای تاکسونومیک شناسایی شد. در خاکهای غیر آلوده 8 گونه قارچی از ریزوسفر این گیاه جداسازی شد که 4 مورد قابل شناسایی بود. آزمون زیست پالایی با استفاده کشت گلدانی گیاه آلاله همراه با قارچهای میکوریزی نشان داد بیشترین عملکرد زیست پالایی مربوط به کنسرسیوم قارچ و گیاه به میزان 78% کاهش آلودگی است. موثرترین گونه های قارچی Fusarium acuminatum و Trichoderma harizana بودند که به ترتیب موجب کاهش 57 و 69 درصدی آلودگی شدند. بر اساس نتایج گونه های قارچی نقش عمده در زیست پالایی خاکهای آلوده به روغن موتور سوخته دارند.

براساس آزمایش های انجام شده میدان الکترومغناطیسی یک نوع تنش محسوب می شود که می تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم گیاه را تحت تاثیر قرار دهد. لذا برای مطالعه ی تاثیر میدان مغناطیسی روی بذور گیاه زراعی گلرنگ (Carthamus tinctorious) رقم گلدشت و چهار گونه علف هرز مهم آن شامل تاج خروس (Amaranthus spp. )، خرفه (Portuloca oleracea)، یولاف وحشی (Avena fatua) و سلمه تره (Chenopodium album) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در میدان مغناطیسی 10 و 20 میلی تسلا به مدت زمان 4 ساعت، روی بذور فوق الذکر به صورت تر و خشک اعمال گردید. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که میدان مغناطیسی 10 میلی تسلا در بذرهای خشک و تر تمام گیاهان مورد آزمایش سبب افزایش پارامترهای جوانه زنی (درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه چه) و همچنین افزایش وزن خشک گیاهچه، شاخص طولی و شاخص وزنی بنیه ی گیاهچه گردید. میدان 20 میلی تسلا باعث کاهش پارامترهای جوانه زنی در گیاهان مورد آزمایش شد. تاثیر میدان مغناطیسی روی بذور گیاه خرفه و تاج خروس نسبت به سایر گیاهان مورد آزمایش به ترتیب کمتر و بیشتر بود. همچنین کاربرد میدان مغناطیسی سبب افزایش فعالیت آنزیم های آنتی-اکسیدان (کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز) وکاهش محتوی مالون دی آلدئید گردید.

گردوی ایرانی (Juglans regia L. ) یکی از مهمترین درختان میوه مناطق معتدله جهان است که به منظور تولید میوه و چوب آن پرورش می یابد. بذور گردو به دلیل وجود رکود فیزیولوژیکی و مکانیکی، دارای جوانه زنی نامنظم و با درصد پایین بوده که رشد بعدی دانهال را با مشکل مواجه می سازد. هدف این آزمایش بررسی اثر طول دوره چینه سرمایی (30 و 60 روز) و غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد گیاهی (اسید جیبرلیک و کینتین) بر رفع رکود و جوانه زنی بذور گردوی ایرانی بود. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 15 تیمار و 20 تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که طول دوره چینه سرمایی و غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد بر اکثر شاخص های بررسی شده در سطح احتمال یک درصد دارای اختلاف معنی دار است، به طوری که تیمار تلفیقی 60 روز چینه سرمایی و 500 پی پی ام اسید جیبرلیک منجر به بیشترین درصد جوانه زنی (28/99 درصد)، سرعت جوانه زنی (91/2 بذر جوانه زده در روز)، طول شاخساره (35/24 سانتیمتر)، طول ریشه (50/17 سانتیمتر)، حجم ریشه (71/7 سانتیمتر مکعب)، وزن تر شاخساره (78/6 گرم) و وزن تر ریشه (58/6 گرم) شد. با این وجود، بالاترین میزان کلروفیل a (64/18 میلی گرم بر گرم وزن تر)، کلروفیل b (62/10 میلی گرم بر گرم وزن تر) و کلروفیل کل (27/29 میلی گرم بر گرم وزن تر) مربوط به تیمار 60 روز چینه سرمایی و 1000 پی پی ام کینتین بود.