آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1390 | دوره:12 | شماره:2 (مسلسل 47) |تعداد مقالات:12

هدف: تغییرات خفیف در عملکرد و هماهنگی عضلات کتف و گلنوهومرال می تواند منتهی به اختلال مفصل شانه گردد. سندرم گیرافتادگی به عنوان شایعترین علت درد شانه گزارش شده است. هدف از این مطالعه بررسی استقامت عضلات مجموعه شانه در بیماران مبتلا به سندرم گیرافتادگی بوده است.روش بررسی: با استفاده از نمونه گیری غیراحتمالی ساده 15 بیمار مبتلا به سندرم گیرافتادگی شانه با میانگین سنی 45.30 سال و 15 فرد سالم (سن 45.80 سال) طی یک مطالعه موردی – شاهدی مورد مقایسه قرار گرفتند. استقامت عضلات گلنوهومرال و اسکاپولوتوراسیک با استفاده از یک دینامومتر دستی مورد بررسی قرار گرفت. از آنالیز آماری تی مستقل برای مقایسه گروهها استفاده گردید.یافته ها: در مقایسه با افراد سالم بیماران مبتلا به سندرم گیرافتادگی دارای استقامت کمتری در عضلات مسوول حرکات چرخش به خارج (P=0.02)، اسکاپشن (0.001>P) و عضلات چرخاننده کتف به بالا بودند (P=0.05). در بیماران مبتلا به سندرم گیرافتادگی نسبت استقامت عضلات چرخاننده به خارج به استقامت عضلات چرخاننده به داخل به طور معناداری کمتر از گروه کنترل بود (0.001>P).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه کاهش استقامت عضلات روتیتور کاف و چرخاننده های به سمت بالای کتف را در بیماران مبتلا به سندرم گیرافتادگی نشان می دهد. بنابراین استقامت عضلانی باید در برنامه ارزیابی و درمان فیزیوتراپی این بیماران در نظر گرفته شود.

هدف: بسیاری از بیماران پس از عمل جراحی قلب به علت استرس پس از جراحی، با اضطراب و افسردگی مواجه می گردند. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر توانبخشی قلبی بر اضطراب و افسردگی بیماران پس از پیوند عروق کرونر صورت گرفته است.روش بررسی: در این مطالعه مداخله ای و تجربی، 80 نفر از بیماران جراحی شده پیوند عروق کرونر در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز که دارای ویژگیهای شرکت در مطالعه بودند، بر اساس روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و به روش تصادفی به دو گروه آزمایش و شاهد تخصیص یافتند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه اضطراب اسپیلبرگر و پرسشنامه افسردگی بک بود. پژوهش طی سه مرحله انجام شد: ابتدا در زمان ترخیص میزان اضطراب و افسردگی در دو گروه شاهد و آزمایش مورد سنجش قرار گرفت. در مرحله دوم برای گروه آزمایش به مدت 4 هفته توانبخشی قلبی (شامل تمرینات ورزشی، رژیم دارویی و غذایی، کنترل وزن و استرس و آرامسازی) به صورت گروههای 5 نفره آموزش داده شده و پیگیری شد. گروه شاهد فقط مراقبت های معمول را دریافت می کرد. در پایان توانبخشی قلبی اضطراب و افسردگی بیماران دو گروه اندازه گیری شد و در مرحله سوم (2 ماه پس از اتمام توانبخشی قلبی) مجددا اضطراب و افسردگی بیماران مورد سنجش قرار گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون های مجذور کای و اندازه های تکراری چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بعد از اجرای توانبخشی قلبی تفاوت آماری معناداری از نظر میزان افسردگی میان دو گروه دیده شد (P=0.014)، اما در زمینه اضطراب تفاوت آماری معناداری بین دو گروه دیده نشد (P=0.079).نتیجه گیری: توانبخشی قلبی در کاهش افسردگی بیماران پس از جراحی پیوند عروق کرونر موثر می باشد.

هدف: بیماران اسکیزوفرنیک در انجام امور شخصی و از جمله بهداشت دهان و دندان ناتوان بوده و اثرات جانبی داروهای مصرفی همچون داروهای ضدروانپریشی باعث بروز مشکلات دهانی در آنها می شود. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت بهداشت دندان در بیماران اسکیزوفرنیک بستری در مراکز مراقبت از بیماران روانی مزمن استان چهارمحال و بختیاری انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی در سال 1387 بر روی 123 بیمار اسکیزوفرنیک بستری در سه مرکز نگهداری بیماران روانی مزمن استان چهارمحال و بختیاری با نمونه گیری به شکل تمام شمار صورت گرفت. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استاندارد علائم مثبت و منفی آندرسون – از طریق مصاحبه روانپزشکی – پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، ایندکس لثه ای و فرم اطلاعات مربوط به وضعیت دندانها صورت گرفت. از آزمون های آماری مان ویتنی، خی 2 و محاسبه ضریب همبستگی اسپیرمن برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: میانگین مربوط به تعداد دندان های کشیده شده، پرشده و لازم به ترمیم در جمعیت مورد مطالعه 7.71±19.43 بوده و رابطه معناداری بین این میانگین و سن (r=0.527 و P<0.001)، سابقه مصرف سیگار (r=0.332 و P<0.001)، تعداد نخ سیگار مصرفی در روز (r=0.171 و P<0.031)، مدت زمان بستری فعلی (r=0.157 و P<0.043) و میانگین نمرات علائم منفی وجود داشت. از نظر وضعیت لثه، شدت پیوره در مردان به شکل معناداری شدیدتر از زنان بود (P<0.001) و سابقه مصرف سیگار، تعداد نخ سیگار مصرفی در روز، سابقه بستری در بیمارستان و میانگین نمرات علائم مثبت و منفی نیز با شدت پیوره رابطه آماری معناداری نشان داد (P<0.05).نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد وضعیت بهداشت دهان و دندان بیماران اسکیزوفرنیک نامناسب می باشد، بنابراین لزوم ارائه مراقبت های بهداشتی و به ویژه بهداشت دهان و دندان در کنار سایر درمان ها و مراقبت های معمول مطرح می باشد.

هدف: لکنت زبان اختلالی است که می تواند سبب ایجاد مشکلات فردی، عاطفی و اجتماعی زیادی شود. بر مبنای پاتوفیزیولوژی های مطرح شده برای لکنت، در مورد درمان لکنت نظرات متعددی وجود دارد. در این بین درمان های رفتاری از اثرات مثبتی در درمان لکنت برخوردار بوده اند. هدف این بررسی تاثیر روش درمانی تعدیل شده معکوس سازی عادات (Habit-reversal Simplified) به عنوان یک روش رفتاری در درمان لکنت زبان در کودکان ایرانی است.روش بررسی: 12 دانش آموز از تعداد 350 دانش آموز دوره دبستان و راهنمایی شهر کرمان که مبتلا به لکنت بودند، در این بررسی شبه تجربی شرکت کردند. پس از ارزیابی اولیه در مورد شدت لکنت کودکان در خانه، مدرسه و کلینیک روش درمانی تعدیل شده معکوس سازی عادات برای این افراد انجام شد. جلسات پی گیری ارزیابی در سه محیط خانه، مدرسه و کلینیک در ماه های 1، 2، 3، 6، 12 و 13 پس از درمان انجام شد. از آزمون های آماری اندازه های تکراری و آزمون تعقیبی آزمون تی زوج جهت آنالیز آماری استفاده شد.یافته ها: میزان لکنت در ارزیابی های مختلف در محیط خانه نسبت به ارزیابی پایه، کاهش معنادار نشان داد (0.33>P). میزان لکنت در ارزیابی های مختلف در محیط مدرسه (0.025>P) و کلینیک (0.035>P) نسبت به ارزیابی پایه نیز، کاهش معنادار نشان داد . تغییرات لکنت در محیط های مختلف رابطه معناداری با یکدیگر نداشتند (P=0.37). کاهش لکنت با متغیر های دموگرافیک ارتباطی نداشت.نتیجه گیری: به نظر می رسد روش تعدیل شده معکوس سازی عادات در درمان لکنت زبان در کودکان ایرانی و در تمام محیط های خانه، مدرسه و کلینیک موثر می باشد، اگرچه مطالعات بیشتر در موقعیت های مختلف درمانی و نیز سایر اختلالات روانی همراه توصیه می شود.

هدف: رشد توجه و مهارتهای حرکتی در یادگیری، رشد و کارهای روزمره زندگی کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری اهمیت زیادی دارد. این در حالی است که نقص قابل توجهی در زمینه مهارتهای حرکتی و توجه در این کودکان مشاهده می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر تحریک حسی به وسیله جلیقه وزین بر مهارتهای حرکتی و توجه کودکان 10-6 ساله دارای اختلالات یادگیری بود.روش بررسی: در این مطالعه مداخله ای و تجربی، شرکت کنندگان در پژوهش شامل 12 کودک 10-6 ساله مبتلا به اختلالات یادگیری مراجعه کننده به مراکز توانبخشی وابسته به دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بودند که به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و مقایسه جای گرفتند. نمونه ها از طریق نمونه گیری ساده و در دسترس انتخاب شدند. مهارتهای حرکتی و توجه طی دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از مقیاس رشد حرکتی لینکلن ازرتسکی و مقیاس رتبه بندی کانرز اندازه گیری و نتایج ثبت شد. مداخله پژوهش به صورت ارائه تحریک حسی مداوم با استفاده از جلیقه وزین در طی خدمات معمول کاردرمانی به قرار 3 جلسه 45 دقیقه ای در هفته و برای 12 جلسه بر روی گروه مداخله اجرا شد. داده های پژوهش با استفاده از آزمون رتبه های نشان دار ویلکاکسون و آزمون من-ویتنی تحلیل شد.یافته ها: بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون مهارت های حرکتی در گروه مداخله تفاوت معناداری وجود داشت (P=0.003)، ولی در گروه مقایسه تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون توجه در گرو ههای مداخله و مقایسه تفاوت معناداری وجود نداشت.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش حاکی از آن است که تحریک حسی مبتنی بر جلیقه وزین از لحاظ آماری بر مهارت های حرکتی موثر بوده، اما بر توجه تاثیر معناداری ندارد؛ لذا می توان از این فن در جهت بهبود رشد مهارت های رشد حرکتی در کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری بهره گرفت.

فلج مغزی گروهی از اختلالات مغزی است که شایع ترین ناتوانی حرکتی مزمن را به دنبال دارد. مهم ترین مداخلات درمانی بر روی این گروه را توانبخشی، دارو درمانی و اقدامات جراحی تشکیل می دهند. هدف نهایی این مداخلات، کاهش علایم و عوارض این اختلال، در مغز در حال رشد است که به صورت بهبودی در کنترل حرکات و هماهنگی عضلات قابل مشاهده خواهد بود. عوارضی نظیر اسپاستیسیتی، ضعف عضلانی، اندازه طولی کمتر عضلات نسبت به استخوان ها و … زمینه را جهت بروز اختلالات ثانویه فراهم می آورد. تاکنون هیچ مداخله بالینی قادر به ترمیم جبرانی یا نوروپلاستیسیته در سلول های آسیب دیده مغزی، وجود نداشته است. به طور کلی سه مسیر تحقیقاتی در خصوص ترمیم مغز آسیب دیده وجود دارد:(1) جایگزین نمودن سلول های مغزی که آسیب دیده یا مرده اند یا عملکرد بسیار ضعیفی دارند.(2) ترمیم توالی های عصبی آسیب دیده مثل دندریت ها و آکسون ها.(3) تحریک مسیرهای مغزی جایگزین جهت بهبود حرکت و هماهنگی.

هدف: بیماران مبتلا به دیابت نوروپاتیک، فاقد حس درد در کف پای خود بوده و در معرض ایجاد زخمهای فشاری می باشند. هدف این مطالعه اندازه گیری فشار کف پایی بیماران دیابتی نوع 2 دارای نوروپاتی خفیف و مقایسه آن با افراد سالم و همچنین تعیین نقاط در معرض خطر ایجاد زخم در کف پای این بیماران می باشد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی-مقایسه ای، میزان فشار کف پایی بیست نفر شرکت کننده انتخاب شده با روش نمونه گیری قضاوتی که در دو گروه 10 نفره افراد سالم و بیماران دیابتی قرار می گرفتند، در هنگام راهرفتن توسط دستگاه اسکن پا در ده ناحیه کف پا مورد ارزیابی قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمون آماری تی مستقل تحلیل شد.یافته ها: حداکثر میزان فشار کف پایی در زیر سرِ استخوانهای کف پایی (متاتارس) 3 و 4 و حداقل آن در زیر انگشتان 2 تا 5 قرار داشت. اگرچه در هشت ناحیه کف پا میزان فشار کف پایی در بیماران دیابتی نسبت به افراد سالم بیشتر بود، اما مقدار اختلاف میانگین دو گروه از لحاظ آماری معنادار نبود.نتیجه گیری: عدم اختلاف معنادار در میزان فشار کف پایی بیماران دیابتی در مقایسه با افراد سالم، احتمالا به دلیل خفیف بودن شدت نوروپاتی و عدم وجود زخم در کف پای این بیماران بوده است. همچنین سر متاتارس 3 و 4 این بیماران بیشتر مستعد ایجاد زخم بود.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای نقش ابعاد شخصیت و ابعاد جهت گیری مذهبی در پیش بینی سبک های مقابله با استرس در مادران با و بدون کودک دارای ناتوانی ذهنی بود.روش: در این مطالعه توصیفی از نوع تحلیل همبستگی، 124 مادر دارای کودک ناتوان ذهنی و 124 مادر دارای کودک بدون ناتوانی ذهنی به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین مراکز آموزشی منطقه 5 و 6 تهران انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های مذهب گرایی اسلامی، پنج عامل شخصیت و سبک های مقابله بود و از آزمون های آماری تحلیل همبستگی و رگرسیون برای تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: مقایسه دو گروه نشان داد که باورهای مذهبی خصوصا مذهب گرایی و ارزنده سازی مذهبی نقش مهمی در پیش بینی سبک مقابله مسئله محور در مادران دارای کودک ناتوان ذهنی نسبت به مادران دارای کودک بدون ناتوانی ذهنی دارند، و از بین ابعاد شخصیت، بعد روان نژندی نقش بیشتری در پیش بینی سبک های مقابله هیجان محور در مادران دارای کودک ناتوان ذهنی دارد (P=0.019) .اما باورهای مذهبی در مادران دارای کودک ناتوان ذهنی در قیاس با مادران دارای کودک بدون ناتوانی ذهنی نقش معناداری در پیش بینی سبک مقابله هیجان محور نداشت.نتیجه گیری: در قیاس با مادران دارای کودک بدون ناتوانی ذهنی، باورهای مذهبی پیش بینی کننده های خوبی برای سبک مقابله مسئله محور و ابعاد شخصیت (عمدتا روان نژندی) پیش بینی کننده های خوبی برای سبک مقابله هیجان محور در مادران دارای کودک ناتوان ذهنی هستند.

هدف: مهارت تعریف واژه یکی از مهارتهای پیچیده زبان است که دانش زبانی و فرازبانی نقش موثری در آن دارند. در این مطالعه مهارت تعریف واژگان اسمی کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبان به لحاظ محتوایی (معنایی) و ساختاری مورد بررسی و مقایسه با کودکان طبیعی قرار گرفت.روش بررسی: این پژوهش از نوع مقطعی توصیفی-تحلیلی می باشد که در طی آن 32 دانش آموز انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. 16 دانش آموز مبتلا به اختلال ویژه زبان مراجعه کننده به مراکز مشکلات یادگیری و مرکز توانبخشی شهید زارعی و 16 دانش آموز طبیعی نیز بصورت تصادفی انتخاب شده و از نظر سن، جنس و مقطع تحصیلی با گروه آزمایش همتا سازی شدند. سپس آزمون محقق ساخته تعریف واژه اجرا گردید و نتایج با استفاده از روش آماری تی-تست مورد مقایسه قرار گرفتند. پایایی این آزمون به روش همبستگی نمرات دو ارزشیاب مستقل محاسبه و روایی آن به صورت محتوایی ارزشیابی شد.یافته ها: گروه طبیعی میانگین امتیازات بالاتری نسبت به گروه دارای اختلال در هر دو جنبه محتوایی و ساختاری تعریف واژه کسب کردند بطوریکه میانگین و انحراف معیار امتیاز جنبه محتوایی تعریف واژه در گروه طبیعی45.87±12.22  و در گروه مبتلا 17.60±33.18 امتیاز بود و تفاوت دو گروه معنادار بود (P=0.025). میانگین و انحراف معیار امتیاز جنبه ساختاری تعریف واژه در گروه طبیعی 9.49±48.8 و در گروه مبتلا 12.85±38.18 از 70 امتیاز بود و دو گروه دارای تفاوت معنادار بودند (P=0.012).نتیجه گیری: مشکلات زبانی کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبان اجازه بازنمایی معنایی جهت تشکیل و ارائه تعریفی جامع از واژه را نمی دهد. با وجودی که مهارت تعریف واژه در کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبان ضعیف است، با طبقه بندی جنبه محتوایی و ساختاری تعریف واژگان اسمی مورد استفاده در این مطالعه همخوانی دارد. بنابراین امکان تقویت این مهارت با مداخله درمانگران گفتار و زبان بویژه در بخش معناشناختی و ساختاری وجود دارد. این مداخله ممکن است علاوه بر تقویت تعریف مفاهیم آشنا، به رشد تعریف مفاهیم جدید نیز کمک کند که نتیجه آن پیشرفت تحصیلی و ارتباطی این دسته از کودکان می باشد.