دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت
سال:1398 | دوره:8 | شماره:32 |تعداد مقالات:19

واژه گانی همچون مدرنیسم و پست مدرنیسم اخیرا در ادبیات و محاورات روزمره استفاده پرکاربردی دارند. با این وجود مفاهیم و عقائد بنیادین، عمدتا طبقه بندی و تعاریف محدود و مختصر را به باد فراموشی سپرده است. این مقاله براساس روش کتابخانه ای و تفسیری برآن است تا ریشه های مدرنیسم و پست مدرنیسم را در ایجاد و توسعه مفاهیم حسابداری مالی توضیح دهد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی متغیرهای مربوط به مدرنیسم و پست مدرنیسم در توسعه مفاهیم حسابداری مالی می باشد. از این رو در این مقاله ضمن تشریح مفاهیم مذکور، نقش مدرنیسم به طور کلی و پست مدرنیسم به طور اخص، در توسعه حسابداری مالی مورد واکاوی قرارگرفته است. شواهد این مقاله نشان می دهد ظهور دفترداری و شکل گیری حسابداری مالی در ابتدا براساس مفهوم مدرنیسم بوده است، اما پست مدرنیسم تاثیر شگرف تری بر توسعه مفاهیم حسابداری مالی داشته است.

بهره برداری اخلاقی از اطلاعات جهت تولید محتوای دانشی بحث مهمی است؛ چرا که روش بهره برداری از اطلاعات موجود در پایگاه های اطلاعاتی، متفاوت بوده و هر کس بنا به خواست، منطق و هدف خود، این کار را انجام می دهد. هدف این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر پیش گیری از تولید محتواهای تکراری در دانشگاه آزاد اسلامی است. نوع پژوهش، کاربردی و روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیره و آزمون های مربوط، فرضیه های پژوهش بررسی شدند. نتایج تحلیل آماری نشان داد که متغیرهای پردازش زبان طبیعی، مدل ممیزی اخلاقی و تحلیل معنایی بر پیشگیری از تولید محتواهای تکراری اثرگذار هستند. از طرفی هرچند سایر عوامل در پیشگیری از تولید محتوای تکراری تاثیرگذار هستند ولی لزوم طراحی مدلی هوشمند که با استفاده از روش های تحلیل معنایی، موجب کنترل تولید محتوای علمی و در نهایت پیشگیری از تولید محتوای تکراری شود، به شدت احساس می شود. با توجه به نتایج، پیشنهاد می شود مدل هوشمندی طراحی شود تا به صورت ترکیبی و با استفاده از روش های پردازش زبان طبیعی و تحلیل معنایی جهت پیش گیری از تولید محتواهای تکراری عمل نماید تا هم بر تشخیص شباهت ساختاری و هم شباهت معنایی محتواهای تولید شده پرداخته شود.

استانداردهای حسابداری قواعدی لازم الاجرا هستند که واحدهای گزارشگر برای کسب نظر مقبول حسابرس باید آنها را بکارگیرند. برای بکارگیری صحیح یک استاندارد، استفاده کنندگان باید قادر به درک آن باشند. حسابرسان برای ارزیابی و اظهار نظر درمورد بکارگیری صحیح استانداردها توسط واحدهای اقتصادی باید قادر به درک صحیح مفهوم استانداردهای حسابداری باشند. همچنین دانشجویان و آموزش دهندگان حوزه حسابداری نیز هم به منظور آموزش درست مفاهیم و سرفصل های درسی که بر مبنای متن اصلی استانداردهای حسابداری آموزش داده می شوند و هم جهت آماده شدن برای ورود به حرفه و بازار کار باید قادر به درک درستی از استانداردها باشند. مساله پیش روی پژوهش حاضر ارزیابی خوانایی و قابلیت فهم استانداردهای حسابداری توسط گروه های مختلف استفاده کننده است. چرا که اگر استانداردهای حسابداری توسط استفاده کنندگان خوانا نباشد نخواهد توانست نقش خود را در گزارشگری مطلوب ایفا نماید. در این پژوهش با استفاده از روش کلوز سنجش خوانایی دو استاندارد نمونه در میان چند گروه اصلی مخاطب استانداردهای حسابداری یعنی دانشجویان، اساتید، حسابداران و حسابرسان صورت گرفته و نتایج از جنبه های مختلف مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد سطح خوانایی متن استانداردها در بین اغلب گروه ها و میانگین کل آن در سطح ناامیدی و فشار روانی و فاقد قابلیت درک است. بنابراین ضرورت دارد مراجع تدوین استاندارد در تجدید نظر استانداردهای موجود و یا تدوین استانداردهای جدید به این موضوع توجه داشته باشند که متون استانداردها امکان یادگیری را برای همه گروه های استفاده کننده فراهم آورد.

زبان گزارشگری تجاری توسعه پذیر انقلابی در گزارشگری بود که هزینه های ایجاد، پردازش و دسترسی به اطلاعات را کاهش می دهد. بکارگیری XBRL در ایران بنا به دلایلی که در این تحقیق در پی شناسایی آن هستیم تاکنون بدرستی محقق نشده است. هدف این تحقیق شناسایی موانع و راهبردهای بکارگیری XBRL است. روش تحقیق نظریه زمینه بنیاد، روش جمع آوری داده مصاحبه، نمونه گیری نظری و گلوله برفی و با 19 مصاحبه اشباع نظری حاصل شد. با کدگذاری باز، محوری و گزینشی مدل مفهومی شامل شرایط بستر و راهبردها در 3 سطح شرکت/ سازمان های ناظر/ تولیدکنندگان نرم افزار استخراج شد. در سطح شرکت موانع آگاهی و شناخت، پیچیدگی، زیر ساخت، هزینه بری و مقاومت در برابر تغییر و راهبردهای آموزش و آگاه سازی، تخصیص بودجه، سیاستهای انگیزشی شناسایی شد. در سطح تولیدکنندگان نرم افزارا موانع پیچیدگی، هزینه بری، تحریم ها و راهبردهای زیرساختی، تخصیص بودجه و. . . شناسائی شد. در سطح سازمان های ناظر مسائل فرهنگی، الزام و فشار، زیر ساختی، عدم وجود متولی و راهبردهای تشکیل کارگروه تخصصی، متولی در سطح وزارت، فرهنگ سازی، آموزش و آگاهی بخشی و. . . شناسائی گردید.

سهامداران خواستار اجرای حسابرسی با کیفیت هستند و معمولا نسبت به گزارش تعدیل شده واکنش نشان می دهند. مدیران نیز همواره تلاش می کنند تا گزارش حسابرسی را به صورت مقبول یا استاندارد دریافت کنند تا هزینه های کمتری برای آن ها داشته باشد. هدف این پژوهش شناسایی پیامدهای اقتصادی و مالیاتی گزارش حسابرسی تعدیل شده است. گزارش حسابرسی تعدیل شده از طریق گزارش غیر مقبول و تعداد بندهای شرط در گزارش حسابرسی عملیاتی شده است. داده های پژوهش با استفاده از نمونه ای شامل 146 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره 1384 تا 1395 به روش داده های ترکیبی و مدل رگرسیون چند متغیره مورد تحلیل قرار گرفته اند. به طور کلی، یافته های پژوهش حاکی از وجود پیامد اقتصادی و پیامد مالیاتی ناشی از انتشار گزارش حسابرسی تعدیل شده بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که تعداد بندهای شرط در گزارش حسابرسی، پیامد اقتصادی دارد و به ترتیب منجر به کاهش حساسیت مخارج سرمایه گذاری نسبت به جریان های نقدی و نسبت کیو توبین می شود. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که گزارش حسابرسی تعدیل شده پیامد مالیاتی داشته و منجر به کاهش اجتناب مالیاتی شده است. افزون بر این، تغییر حسابرس منجر به افزایش پیامدهای اقتصادی و مالیاتی گزارش حسابرسی تعدیل شده می شود.

در دنیای رقابتی و متلاطم امروز، سازمان ها نیازمند اطلاع دقیق از تغییرات در هزینه هایی هستند که شرکت می بایست به دلایل ایجاد ارزش های جدید در طول زنجیره تامین در مقاطع زمانی نزدیک به هم ایجاد نماید. در این تحقیق سعی شده است تا با مرور ادبیات تحقیق در زمینه هزینه یابی زنجیره تامین، نسبت به طراحی داشبوردی جهت پیش بینی و برآورد هزینه های زنجیره تامین اقدام گردد. برای این منظور پس از بررسی ادبیات هزینه یابی زنجیره تامین و بررسی دامنه و هدف از طراحی داشبورد، با استفاده از مدل های ریاضی و بکارگیری داده های واقعی تولید و فروش در استان تهران در مجموعه شرکت زمزم ایران و شرکت زمزم تهران داده های 22 دوره زمانی از فروردین 1395 تا دی ماه 1396 مربوط به موضوع مطالعه این تحقیق، طراحی مدل داشبرد هزینه یابی زنجیره تامین(CHCDM)و استفاده از نرم افزارهای تخصصی در خصوص تهیه گزارشات به هنگام در حوزه هوش تجاری اقدام به طراحی مدل داشبورد برآورد هزینه های زنجیره تامین و گزارشات تحلیل حساسیت گردید. یافته های پژوهش نشانگر توانایی مدل در برآورد هزینه های زنجیره تامین برای دوره های مورد نظر و در سطح فعالیت تعریف شده می باشد.

در این مقاله به منظور مدیریت ریسک عدم تمکین مالیاتی، مدل بهینه "انتخاب برای حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده" با استفاده از تکنیک های داده کاوی(ماشین بردار و درخت تصمیم) مورد مطالعه قرار می گیرد. در انتخاب برای حسابرسی، مسئله مهم انتخاب پرونده های مناسب برای حسابرسی از درون مجموعه ای از کاندیدهای بالقوه است، به نحوی که این انتخاب ضمن پوشش حداکثری ریسک مالیاتی موجب افزایش کارایی دستگاه مالیاتی گردد، چرا که با توجه به محدودیت های موجود در زمان و منابع، حسابرسی تمامی مودیان هزینه های مختلفی را به همراه خواهد داشت. علاوه بر این هزینه های مرتبط با حسابرسی و درآمد ناشی از حسابرسی هم مطرح است، بنابراین خروجی فرآیند حسابرسی مالیاتی به میزان زیادی به کیفیت انتخاب مجموعه مودیان مورد حسابرسی بستگی دارد. برای انجام این تحقیق در ابتدا با استفاده از روش دلفی عوامل موثر بر ریسک مالیاتی شناسایی و در ادامه با استفاده از نمونه های آماری تحقیق که شامل 281 شرکت که در سال های 1390تا 1393 مورد حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده قرار گرفته اند مدل های مختلف استخراج و توانایی آن ها در انتخاب بهینه برای حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده مورد ارزیابی قرار گرفت نتایج مطالعه نشان می دهد که روش ماشین بردار پشتیبان خطی(lsvm) تا70% از مودیان به وسیله این الگوریتم خوشه بندی به درستی با توجه به واکاوی داده های موجود تفکیک خواهند شد که از صحت بالاتری نسبت به سایر تکنیک های داده کاوی درخت تصمیم برخوردار می باشد.

حق الزحمه حسابرسی به شرایطی که موجب افزایش ریسک حسابرسی می شود، حساس است. خودهمبستگی سود و نوسان سود از ویژگی های مهم سود هستند که بر ریسک حسابرسی اثرگذارند. اگرچه این ویژگی ها ممکن است از عناصر تشکیل دهنده ریسک ذاتی باشند، اما همبستگی و جهت اثر آن ها مبهم است. با افزایش ریسک ذاتی، حسابرسان باید آزمون محتوای بیشتری را اجرا کنند تا ریسک کلی حسابرسی کاهش یابد. در تحقیق حاضر به بررسی اثر ویژگی های مذکور سود بر حق الزحمه حسابرسی از منظر تئوری های موجود پرداخته شده است. در این راستا، اطلاعات 93 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1388 تا 1394 مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش، نشان می دهند که بین خودهمبستگی سود و حق الزحمه حسابرسی رابطه ی منفی و معنادار و بین نوسان سود و حق الزحمه حسابرسی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، هرچه نوسانات (خودهمبستگی) سود بیشتر باشد، موسسات حسابرسی حق الزحمه بیشتری (کمتری) بر صاحبکاران خود شارژ می کنند. همچنین برخلاف انتظار، تخصص صنعتی حسابرسان یا به عبارتی دیگر کیفیت حسابرسی، اثر تعدیلی معناداری بر رابطه بین ویژگی های سود و حق الزحمه حسابرسی ندارد.

سطح نگهداشت وجه نقد شرکت، توجه روبه رشدی هم از جانب اعضای حرفه و هم از جانب دانشگاهیان به خود جلب نموده است. وجود نقایص در بازار، نشانگر این است که سطح نگهداشت وجه نقد شرکت دارای اثری قابل توجه بر بازار است. این در حالی است که وجود سازوکارهای نظارتی موثر در داخل و خارج شرکت، مانع سوءاستفاده از موجودی نقد شرکت و متعاقبا تخریب ارزش موجودی نقد می شود. مدیریت واقعی سود، فرضیه نظارت کارا، تئوری فریب کاری میان فردی و تئوری علامت دهی از مقوله های مطرح در فضای نظارتی و اعتمادسازی هستند که در مطالعه حاضر مورد توجه قرار گرفته اند. در این مطالعه تلاش شد تا ضمن بررسی تاثیر مدیریت واقعی سود بر ارزش بازار سطح نگهداشت وجه نقد، تاثیر مالکیت نهادی فعال (به عنوان مصداقی برای فرضیه نظارت کارا) و چرخش شریک موسسه حسابرسی (به عنوان مصداقی برای تلفیق تئوری های فریب کاری میان فردی و علامت دهی) بر رابطه مذکور بررسی گردد. به این منظور از داده های 156 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1390 تا 1396 و مدل داده های ترکیبی استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان داد که بازار، ارزشی مثبت برای سطح نگهداشت وجه نقد شرکت ها قائل است و مدیریت واقعی سود، باعث می شود که سرمایه گذاران، ارزش کمتری برای سطح نگهداشت وجه نقد شرکت ها قائل شوند. همچنین، فرضیه نظارت کارا و تلفیق تئوری های فریب کاری میان فردی و علامت دهی، مورد تایید قرار گرفتند.

در اکثر پژوهش های پیشین، پایداری تفاضلی اجزای سود با استفاده از رویکرد مقطعی برآورد شده است. فرض اصلی در رویکرد مقطعی، برابر بودن پایداری تفاضلی اقلام تعهدی و جریان های نقدی عملیاتی در تمامی شرکت ها است، درحالی که پایداری تفاضلی اجزای سود پدیده ای مختص به شرکت است. هدف از این پژوهش بررسی سودمندی افزاینده پایداری تفاضلی اجزای سود مختص شرکت بر توان پیش بینی کنندگی مدل های مقطعی پیش بینی سود است. بدین منظور چهار مدل مقطعی پیش بینی سود شامل مدل اسلوان (1996)، مدل هو و همکاران (2012)، مدل سو (2013) و مدل لی و موهنرام (2014) مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور آزمون فرضیه ها، داده های 165 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی قلمرو زمانی 1380 تا 1396 به روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ها از رگرسیون چندگانه و آزمون وونگ استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که پایداری تفاضلی اجزای سود مختص شرکت، منجر به افزایش توان پیش بینی کنندگی مدل های مقطعی پیش بینی سود می گردد. این یافته ها حاکی از آن است که معیارهای پایداری تفاضلی مختص به شرکت حاوی اطلاعات مفیدی برای پیش بینی سود هستند.

بسیاری از کشورها، امروزه با درنظر گرفتن مزایای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS)، تمایل به پذیرش و بکارگیری آن و یا هماهنگ کردن استانداردهای ملی خود را با آن داشته اند و از طرفی ارزیابی تغییرات اساسی در سیستم های حسابداری و گزارشگری مالی بدون در نظر گرفتن نظر و دیدگاه ذی نفعان آن، احتمال موفقیت آنرا تحت تاثیر قرار می دهد. بر همین اساس هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی ادراک حسابرسان به عنوان یکی از ذی نفعان اصلی، از تغییر سیستم گزارشگری مالی و بکارگیری IFRS است. بدین منظور ادراک حسابرسان از منظر چهار عامل فردی، تکنیکی، موقعیتی و فرآیندهای تغییر از طریق پرسشنامه ای که در بین حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی و موسسات حسابرسی خصوصی توزیع شد، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از روش معادلات ساختاری(PLS) تجزیه و تحلیل شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد که ادراک حسابرسان تحت تاثیر عوامل چهار گانه فوق قرار گرفته، ولی تاثیر این عوامل بر ادارک حسابرسان از بکارگیری IFRS در ایران متفاوت است.

سود، نحوه اندازه گیری و شناسایی آن همواره یکی از مهمترین چالش ها و پارادایم های حوزه مالی جهت بررسی عوامل موثر بر بازارهای سرمایه و تشریح رفتار قیمت سهام بوده است. در این میان نیازهای متفاوت استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری از یک طرف و دلایل و انگیزهای مختلف شرکت ها به منظور دستیابی به اهداف خود از طرفی دیگر موجب شده که اطلاعات مربوط به صورت سود و زیان مورد دستکاری قرار گیرد. هدف از این پژوهش مقایسه و تاثیر اقلام تعهدی و واقعی سود بر ارزش بازار سهام با استفاده از آزمون سوبل می باشد. برای این منظور داده های131 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازده زمانی 1385 الی 1395 مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج حاصل از فرضیات پژوهش نشان می دهدکه استفاده از اقلام تعهدی سود علاوه بر تاثیر مستقیم بر ارزش بازار سهام، بصورت غیرمستقیم و از طریق نقش میانجی بازده غیرعادی نیز بر ارزش بازار سهام تاثیر گذار است. در حالی که بین اقلام واقعی سود و ارزش بازار سهام رابطه معناداری مشاهده نشده و نقش میانجی بازده غیرعادی با استفاده از آزمون سوبل مورد تایید قرار نگرفته است. همچنین سطح ریسک سیستماتیک شرکت تاثیری بر انتخاب رویکردهای مدیریت سود جهت تاثیر گذاشتن بر بازده غیرعادی و ارزش بازار سهام نداشته و سرمایه گذاران متغیر ریسک شرکت را به عنوان عاملی که می تواند در انتظارات بازار سرمایه درخصوص تغییرات بازده و قیمت سهام تاثیرگذار باشد، در تصمیمات خود لحاظ نکرده اند.

هزینه یابی هدف ابزار و فرآیند جامعی است که باعث افزایش توانایی سازمان در کاهش هزینه ها و بهبود عملکرد سطوح یک سازمان می گردد. هدف اصلی مطالعه حاضر، بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان بر بکارگیری هزینه یابی هدف استفاده از قاعده اصلی " هزینه هدف هرگز نباید افزایش یابد" و نیز با لحاظ نقش قابلیت های سازمانی این واحد می باشد. جامعه آماری این تحقیق کارکنان، مدیران و اعضای هیات علمی گروه های حسابداری و مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان است. تعداد نمونه 231 نفر به روش تصادفی ساده بر اساس فرمول کوکران انتخاب شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی صوری و تحلیل عاملی (0. 867) و پایائی آن با گزارش ضریب آلفای کرونباخ (0. 968) مورد تائید قرار گرفت. جهت آزمون فرضیه ها از تکنیک معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که تمامی مولفه های فرهنگ سازمانی با توجه به قابلیت های سازمانی واحد دانشگاهی همدان بر بکارگیری هزینه یابی هدف این واحد تاثیر معنی داری دارد. هم چنین نقش میانجی گری قابلیت های سازمانی مورد تائید قرار گرفته است.

هدف مقاله حاضر پیش بینی کیفیت حسابرسی با استفاده از الگوریتم های درخت تصمیم گیری است. بنابراین کلیه موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران در بازه زمانی 1391 تا 1396، جامعه آماری پژوهش هست که بعد از غربالگری تعداد 1367 مشاهده به عنوان نمونه آماری باقی ماندند. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ روش پژوهشی، توصیفی از نوع همبستگی است. تجزیه وتحلیل داده ها مطابق با استاندارد داده کاوی CRISP-DM و اجرای چهار الگوریتم درخت تصمیم گیری CHAID, C&RT, C5. 0 و QUEST صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که مدل های بهینه بدون در نظر گرفتن عمق درخت، با بیشترین قدرت تشخیص مربوط به درخت C5. 0 بالغ بر 97 درصد و با در نظر گرفتن عمق درخت با بیش از 92 درصد مربوط به درخت C&RT هست. بدین صورت که از مجموع 19 معیار ارزیابی کیفیت حسابرسی، تعداد 16 معیار در الگوریتم C5. 0 و 12 معیار در الگوریتم CHAID و 5 معیار در C&RT و 3 معیار در QUEST، در پیش بینی کیفیت حسابرسی موثر قلمداد و مابقی کنار گذاشته شده اند. نکته حائز اهمیت اینکه معیارهای مشترک در هر چهار الگوریتم که عبارت اند از استخدام کارکنان، آموزش کارکنان و برنامه ریزی کنترل و سرپرستی کار همگی از فاز ورودی های موثر بر کیفیت حسابرسی می باشند.

اطلاعات حسابداری مدیریت می تواند پشتیبانی لازم را از تصمیم گیری های مدیران به عمل آورد و این تصمیم گیری ها را موثرتر و کاراتر سازد. اطلاعات حسابداری مدیریت می تواند از طریق فراهم نمودن ورودی اساسی برای ایجاد حساسیت در مدیران سازمان ها، نقش توانمندسازی را ایفا نماید. این تحقیق به طراحی الگویی جهت حساسیت زایی در مدیران نسبت به اطلاعات حسابداری مدیریت با به کارگیری تئوری زمینه بنیان می پردازد و به ویژه بر روی تعاملات میان استفاده کنندگان و تهیه کنندگان اطلاعات حسابداری مدیریت تاکید دارد. مسئله اصلی این است که علی رغم مزیت های فراوان، چرا اطلاعات حسابداری مدیریت به صورت موثر مورداستفاده مدیران ایرانی قرار نمی گیرد و یا حتی برخی از شرکت ها فاقد بخش حسابداری مدیریت هستند. در این خصوص مصاحبه هایی غیرساختارمند با 20 نفر از صاحب نظران شامل مدیران، حسابداران مدیریت و خبرگان که هردو سوی تهیه کنندگان و استفاده کنندگان اطلاعات هستند انجام پذیرفت. ارائه آموزشهای لازم به حسابداران مدیریت و مدیران به منظور افزایش تخصص و دانش حسابداران مدیریت و نیز آشنایی مدیران با قابلیتها و کاربردهای حسابداری مدیریت و نقش نهادها و انجمنهای فعال حسابداری مدیریت در این زمینه و همچنین افزایش کیفیت گزارشات حسابداری مدیریت از طریق کسب مهارتهای لازم توسط حسابداران مدیریت از جمله راهبردهای مهم در حساسیت زایی اطلاعات حسابداری مدیریت در مدیران است.

در شرایط کنونی در بازار رقابتی دنیا، تولید کنندگان به منظور بهبود محصولات خود در حوزه های کیفیت، تنوع پذیری، انعطاف پذیری و به روزآوری روش های تولید، اقدام به سرمایه گذاری بیشتر در بخش های مختلف سیستمهای عملیاتی و پشتیبانی خود نموده اند، به طوریکه امکان تولید محصول با کمترین میزان قیمت تمام شده جهت تطابق حداکثری با نیازمندی های مشتریان فراهم گردد. از این رو محاسبه دقیق هزینه های تولید یک محصول یکی از جنبه های اصلی در ایجاد مزیت رقابتی سازمان ها بوده که با توجه به شرایط رکود اقتصادی در سالهای اخیر در کشور، این امر می بایست بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. محاسبه هزینه مستقیم محصول[i] در سیستم های سنتی حسابداری، از طریق عواملی چون قیمت مواد اولیه، هزینه های نیروی انسانی و تجهیزات محاسبه می گردد، حال آنکه فاکتور زمان به عنوان یک شاخص مهم در محاسبات لحاظ نمی گردد. لحاظ شدن ارزش زمانی پول در محاسبات، می تواند هزینه های مستقیم محصول را واقعی تر نشان دهد. بدین منظور، در این مقاله سعی گردیده با به کارگیری ابزارهای تولید ناب[ii] از قبیل: نقشه برداری جریان ارزش[iii] و پروفایل هزینه زمان[iv]، اثر زمانی پول[v] در محاسبه هزینه مستقیم محصول لحاظ گردد. بدین ترتیب که با ترسیم نقشه جریان ارزش فعلی[vi] محصول و با محوریت قراردادن پروفایل هزینه-زمان، هزینه مستقیم محصول با رویکردی نوین و متفاوت از روش های سنتی مرسوم در سیستمهای حسابداری محاسبه شده است.

در سال های اخیر، سهم دارایی های نامشهود در ارزش بازار شرکت ها به شدت رو به افزایش گذاشته و توجه به پیامدهای آن از اهمیت زیادی برخوردار شده است. موج حرکت شرکت ها به سوی سرمایه گذاری در دارایی های نامشهود و تشکیل، تشویق و تمایل به ایجاد شرکت های دانش بنیان و تکنولوژی محور نشان از تغییر مدل های تجاری، استراتژی ها و حرکت به سوی اقتصاد توسعه یافته است. با این حال، به نظر می رسد استانداردهای حسابداری مربوط به دارایی های نامشهود از این حرکت جا مانده و مورد غفلت واقع شده اند؛ و در برابر تغییر به سوی همراستایی با تغییرات اقتصادی سرسختانه مقاومت می کند. در این پژوهش به ذکر دلایل این مقاومت و آسیب های ناشی از این مقاومت که دامن گیر سرمایه گذاران و اقتصاد می شود پرداخته شده و حسابداری و گزارشگری مالی مربوط دارایی های نامشهود فعلی به عنوان مقصر اصلی آن معرفی می شود. در نهایت با بررسی و آسیب شناسی مذکور در این راستا، پیشنهادهایی در راستای بهبود وضعیت فعلی گزارشگری مالی دارایی های نامشهود ارائه شده است.

هدف از پژوهش حاضر، تبیین رابطه بین هوش هیجانی و مدیریت سود با در نظر گرفتن عامل خود شیفتگی مدیران است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از بعد روش توصیفی همبستگی است. هوش هیجانی به عنوان متغیر مستقل و مدیریت سود (تعهدی، واقعی و سناریو) به عنوان متغیر وابسته می باشد. همچنین خودشیفتگی به عنوان متغیر تعدیل گر در نظر گرفته شده است. جامعه آماری شامل حداقل یکی از اعضای هیات مدیره یا مدیر مالی شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران در سال 1396 و شامل 112 شرکت می باشد. برای سنجش مدیریت سود تعهدی از مدل تعدیل شده جونز، مدیریت سود واقعی از مدل سه بخشی روی چاوداری (2006) و برای سنجش مدیریت سود سناریو از پرسشنامه برگرفته از پژوهش کلیکمن و هنینگ (2000) استفاده گردید. ابزار مورد استفاده برای هوش هیجانی پرسشنامه 33 سوالی شرینگ بوده است. همچنین برای سنجش خودشیفتگی از دو روش (سنجش پهنای صورت و پرسشنامه استاندارد خود شیفتگی NPL 16) استفاده گردید. برای تحلیل نتایج از مدل ساختاری با نرم افزار کوواریانس محور Smart PlS استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه بین هوش هیجانی با مدیریت سود (واقعی و تعهدی) با در نظر گرفتن عامل خودشیفتگی دارای ضریب معناداری است، اما این رابطه با مدیریت سود مبتنی بر سناریو معنادار نبوده است. با توجه به نتایج استخراج شده این گونه برآورد می شود هوش هیجانی به عنوان یک عامل تاثیر گذار بر مدیریت سود است به شرطی که عامل خودشیفتگی از ویژگی های مدیر نباشد.

اطلاعات سودمند، اطلاعاتی هستند که واجد ویژگی های کیفی باشند. یکی از این ویژگی ها مربوط بودن است. مربوط بودن به این معنی است که اطلاعات حسابداری باید توانایی ایجاد تفاوت در یک تصمیم را داشته باشند. هدف اصلی پژوهش تجربی حاضر تعیین تاثیر مدیریت سود بر مربوط بودن اطلاعات حسابداری است. برای سنجش مدیریت سود از اقلام درآمدی و اقلام تعهدی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و داده های مورد مطالعه این پژوهش شامل 1860 سال-شرکت از سال های 1385 تا 1396 است. روش پژوهش از نوع همبستگی و علی پس رویدادی و روش آزمون فرضیه ها، آزمون همبستگی و رگرسیون است. نتایج این پژوهش نشان داد که مدیریت سود از طرق اقلام درآمدی موجب کاهش مربوط بودن ارزش دفتری سهام می شود. همچنین، نتایج نشان داد که مدیریت سود از طریق دست کاری اقلام تعهدی بر مربوط بودن ارزش دفتری و سود حسابداری تاثیر معنی داری دارد. به طور کلی نتایج پژوهش بیانگر تاثیر مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی و اقلام درآمدی بر مربوط بودن سود حسابداری و ارزش دفتری سهام است. لذا، شواهد به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد دست کاری اقلام تعهدی و درآمدی با کاهش کیفیت اطلاعات حسابداری متناسب است.