پژوهش های نوین در تصمیم گیری
سال:1398 | دوره:4 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

مساله مسیریابی وسایل نقلیه از مهمترین مسائل برنامه ریزی حمل و نقل است. مساله مسیریابی در شرکت های توزیع و پخش که حمل و نقل بخش عمده هزینه ها را به خود اختصاص می دهد، بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش با توجه به نیاز موجود در شرکت های توزیع و پخش و در نظر گرفتن محدودیت های دنیای واقعی مانند زمان سرویس احتمالی، تقاضای فازی و محدودیت پنجره زمانی یک مدل برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح مختلط ارائه گردید، سپس با کمک تکنیک های تحلیلی، مدل غیرخطی به مدل خطی تبدیل شد. از نرم افزار GAMS برای اعتبار سنجی مدل پیشنهادی استفاده شد، . با توجه به ان_پی سخت بودن مساله مذکور و به منظور حل آن در ابعاد بزرگ، الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب نخبه گرا ((NSGA-II و الگوریتم بهینه سازی چندهدفه کلونی مورچگان (MOACO) طراحی شد. کارایی الگوریتم های طراحی شده، با استفاده از شاخص های سنجش کارایی الگوریتم های فراابتکاری چندهدفه مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاکی از کارا بودن الگوریتم NSGA-II بوده است. در ادامه با استفاده از الگوریتم پیشنهادی به حل مساله مسیریابی شرکت مورد مطالعه پرداخته شد و راهکارهای عملی با توجه به نیاز مدیریت شرکت ارائه گردید.

این پژوهش در زمینه مدل مکان یابی پوششی سلسله مراتبی با در نظر گرفتن رویکرد پویا و پارامترهای فازی (شعاع پوشش و مقدار تقاضا در دوره های مختلف به صورت فازی)، ارائه و بررسی می شود. هدف از این پژوهش، ارائه مدلی برای مکان یابی و تخصیص بیمارستان ها و ماشین های واسطه که شامل تخصیص بالگرد امداد و آمبولانس به نقاط تقاضا، به منظور استقرار و پوشش نقاط تقاضایی که در شعاع پوشش آن ها قرار دارند، است. در این پژوهش، احتمال مشغول بودن تسهیلات نیز در نظر گرفته شده است. جایگاه بیمارستان های فوق تخصصی، بیمارستان و کلینیک یک مرتبه مکان یابی می شود و در دوره های مختلف ثابت هستند. برای نزدیکی بیشتر به واقعیت از مفهوم فازی استفاده شده است. مکان تسهیلات خدماتی شامل آمبولانس ها و بالگرد در دوره های مختلف متغیر است و برای این جابجایی ها هزینه هایی نیز در نظر گرفته شده است. ماشین خدماتی، بیمارستان ها و کلینیک ها دارای محدودیت ظرفیت هستند. با توجه به اینکه هدف فقط صحه گذاری مدل است، از داده های عددی استفاده شده است. با استفاده از مثال عددی در مقیاس های کوچک از روش قطعی نرم افزار گمز و برای مقیاس های بزرگ تر از الگوریتم فراابتکاری مصنوعی زنبوران[1] و رقابت استعماری[2] استفاده شده است. برای صحه گذاری مدل پیشنهادی آن را با مدل بشیری و همکاران مورد مقایسه قرار داده ایم که نتایج عددی نشان دهنده کارایی مطلوب روش حل پیشنهادی و مدل مسئله است.

به دلیل محل رشد تومورهای مغزی در سر انسان، معمولا احتمال مرگ بر اثر این تومورها، شش برابر بیشتر از تومورهای دیگر است. سیستم های کامپیوتری را می توان برای کاهش تجویز درمان های نامناسب و کمک به متخصصان در تشخیص این بیماری استفاده کرد. در این مقاله از یک الگوریتم جدید به منظور تشخیص تومورها در 900 تصویر ام آر آی استفاده شده است. این الگوریتم مشتمل بر چهار فاز اصلی است که در فاز اول بعد از ورود داده ها عملیات پیش پردازش بر روی تصاویر با استفاده از روش یکسان سازی هیستوگرام انجام می شود. در فاز دوم با استفاده از دو مدل پیش آموزش دیده شبکه عصبی کانولوشن، استخراج ویژگی انجام می شود. استفاده از مدل های پیش آموزش دیده شبکه عصبی کانولوشن باعث می شود که ویژگی ها با کیفیت بالاتر، نسبت به روش های سنتی از تصاویر استخراج شود. به علت ایجاد ویژگی های فراوان توسط مدل های شبکه عصبی کانولوشن، در فاز سوم از روش تحلیل مؤلفه های اصلی احتمالی به منظور کاهش ابعاد و وابستگی استفاده می شود که در نهایت 100 ویژگی اصلی از هر مدل استخراج می شود. در فاز چهارم طبقه بندی با استفاده از الگوریتم ماشین بردار پشتیبان انجام می شود. به منظور مقایسه نتایج، از سه شاخص ویژگی، حساسیت، و دقت استفاده شده است. نتایج مقایسه ای نشان می دهد که الگوریتم پیشنهادی عملکرد مناسبی در اکثر داده ها دارد.

در این مقاله، چارچوبی برای تحلیل همکاری شرکت های هواپیمایی[1] رقیب پیشنهاد می شود. به دلیل افزایش تعداد مسافران، تعداد شرکت های هواپیمایی و منابع محدود آن ها و همچنین وجود تقاضای محدود در هر بازه زمانی و مسیر پروازی، بین شرکت های هواپیمایی رقابت وجود دارد. در این تحقیق با استفاده از نظریه بازی ها به شرکت های هواپیمایی کمک می شود تا در خصوص همکاری یا عدم همکاری با رقبا به منظور کسب منافع بیشتر تصمیم گیری کنند. توابع مطلوبیت شرکت های هواپیمایی حداکثرسازی سود و حداقل سازی صندلی های خالی در پرواز است. برای حل مسئله از مدل نظریه بازی چندمعیاره استفاده می شود. به منظور تحلیل نتایج نظریه بازی ها، سه شرکت هواپیمایی رقیب در مسیر هوایی تهران-شیراز انتخاب شده است. نتایج حاصل از مدل سازی، استراتژی هر شرکت هواپیمایی را در نقطه تعادل نشان می دهد. تحلیل نقطه تعادل متناظر است با رضایت رقبا در کسب منافع یا افزایش سود شرکت های هواپیمایی، کاهش صندلی های خالی، حذف پروازهای اضافی و کاهش آلودگی هوای ناشی از مصرف سوخت؛ لذا این استراتژی در نقطه تعادل به افزایش بهره وری در ناوگان هوایی می انجامد.

ارزش کارکنان یکی از مفاهیم اصلی در مدیریت منابع انسانی است و اندازه گیری میزان آن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. تاکنون روش های اندازه گیری ارزش کارکنان به صورت کیفی بیان شده اند؛ به طوری که برای ارزش کارکنان مؤلفه هایی در نظر گرفته می شود و براساس تحلیل متغیرها، میزان ارزش کارکنان به دست می آید. البته در تحقیقات این حوزه حتی مؤلفه های یکپارچه و پرسشنامه منسجمی برای سنجش این مفهوم وجود ندارد اما می توان بر اساس تحقیقات میدانی روی مؤلفه ها، میزان ارزش کارکنان در دوره های مختلف را به دست آورده و مقایسه نمود. اِشکال تحلیل میدانی در آن است که امکان تغییر نتیجه با تغییر نمونه ها وجود دارد و زمان بر است. در این تحقیق سعی شده است روش کمی در قالب یک فرمول ریاضی ارائه شود تا بتوان روند تغییرات ارزش کارکنان را سریع تر محاسبه نمود. فرمول ارائه شده که EVRFM نام گرفته است، از سال آخرین ارتقا و سال استخدام در رابطه EVR، تعداد ارتقا و سال استخدام در رابطه EVF و درصد افزایش حقوق سالیانه در رابطه EVM ساخته می شود. برای سنجش صحت فرمول، داده هایی از هفت شعبه اصلی یک شرکت بیمه خصوصی در شهر تهران جمع آوری و ارزش کارکنان با فرمول EVRFM محاسبه شده است. از همین جامعه آماری، تعداد 384 نمونه پرسشنامه جمع آوری شده که ارزش کارکنان را با سه مؤلفه جذب، رضایت و وفاداری سنجیده است. نتایج به دست آمده از فرمول EVRFM و تحلیل پرسشنامه ها نشان می دهد که هر دو روند افزایش و کاهشی یکسانی را در محاسبه ارزش کارکنان طی می کنند و فرمول EVRFM می تواند جایگزین مناسبی در سنجش روند ارزش کارکنان باشد.

برنامه ریزی برای تخلیه افراد یکی از مسائل چالش برانگیز در زمان وقوع بحران است. ازآنجایی که وسایل امدادی جز یکی از منابع محدود در زمان بحران به حساب می آیند، استفاده ی مؤثر از آن ها، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله، یک مدل دوهدفه مسیریابی و زمان بندی هم زمان وسایل امدادی جهت تخلیه افراد از مناطق آسیب دیده به پناهگاه ها پیشنهاد شده است. دو هدف در نظر گرفته شده در مدل شامل حداقل کردن کل زمان حمل ونقل و حداکثر کردن قابلیت اطمینان مسیرها است. برای حل مدل پیشنهادی از روش محدودیت اپسیلون توسعه یافته استفاده شده است. در مدل ارائه شده، امکان خدمت دهی به هر منطقه آسیب دیده توسط چندین وسیله، ناوگان ناهمگن از وسایل امدادی و محدودیت ظرفیت برای پناهگاه ها در نظر گرفته شده است. برای نشان دادن کارایی مدل پیشنهادی، مدل بر روی یک مثال تصادفی اجرا و نتایج محاسباتی ارائه شده است.

امروزه خطوط لوله گاز یکی از کانون های حادثه خیز است، به طوری که حوادث آن می تواند پیامدهای گوناگونی در ابعاد مختلف انسانی، اجتماعی، مالی، سیاسی و یا زیست محیطی داشته باشد. به همین جهت مدیریت و ارزیابی ریسک یکی از مهم ترین فعالیت ها برای شبکه های خطوط لوله گاز طبیعی مخصوصاً در شهرها می باشد. این پژوهش یک برنامه جامع ارزیابی کمّی ریسک برای خطوط لوله و شبکه توزیع گاز که از مناطق حساس و پرجمعیت می گذرند، پیشنهاد می کند. بدین منظور پس از بخش بندی شبکه خطوط منطقه مورد نظر با شاخص های مناسب، سناریوهای حوادث مختلف ممکن در رابطه با نشت گاز توسط تکنیک های FMEA وETA شناسایی می گردند و احتمالات و پیامدهای نهایی این سناریوها در ابعاد مختلف انسانی، مالی و اجتماعی به دست آورده می شوند، که بدین منظور نرم افزار شبیه ساز حوادث مرتبط با نشت مواد سمّی جهت به دست آوردن پیامدهای انسانی استفاده شده است. سپس با استفاده از مفاهیم تئوری مطلوبیت، توابع مطلوبیت پیامدها استخراج شده و به وسیله آن ها و احتمالات محاسبه شده، ریسک بخش ها در رابطه با هر سناریو با واحد یکسان به دست می آید و بخش های مختلف منطقه مورد نظر از لحاظ ریسک رتبه بندی می گردند. مراحل مدل ارائه شده برای شبکه توزیع گاز شهر اصفهان، تشریح شده و مورد استفاده قرار گرفته است، که نتایج بیانگر کارایی مدل مذکور می باشد.

امروزه نقش نظام های ارزیابی عملکرد در بهبود عملکرد سازمان غیرقابل انکار است. هر سازمانی به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت فعالیت های خود مخصوصاً در محیط های پیچیده و پویا نیاز مبرم به نظام ارزیابی دارد. مدل تعالی سازمانی یکی از مدل های سرآمد در خودارزیابی سازمانی است. مراکز بهداشتی درمانی نیز از مدل EFQM تخصصی بخش درمان استفاده می کنند و تجربه اجرای مدل تعالی سازمانی در حوزه بهداشت و درمان بسیار کاربردی و موجب ارتقاء کیفیت می شود. وجود مدل تحلیل پوششی داده ها در کنار EFQM می تواند باعث بهبود تجزیه وتحلیل شود. در این پژوهش به دنبال ارائه یک مدل ترکیبی EFQM و تحلیل پوششی دومرحله ای برای تجزیه وتحلیل مناسب تر و همسویی با مفاهیم استراتژیک هستیم. برای پیاده سازی مدل ترکیبی از داده های 39 بیمارستان و برای حل این مدل از رویکرد نظریه بازی ها استفاده شد. نتایج حاصل از پیاده سازی نشان می دهد زمانی که مرحله نتایج به عنوان رهبر انتخاب شود، منجر به برنامه بهبود مناسب تری می شود.

امروزه، تأمین کنندگان نقش بسیار مهمی برای شرکت ها و سازمان ها دارند. انتخاب صحیح تأمین کنندگان می تواند به عنوان یک مزیت رقابتی مهم در بازار برای شرکت ها و سازمان ها مطرح شود. ازآنجایی که تأمین کنندگان رابطه تنگاتنگی با سازمان ها دارند و تولید و خدمات نهایی آن ها، هم از لحاظ کیفیت و هم هزینه، به تأمین کنندگان وابسته است. یکی از راهکارها در شرایط بحرانی و اختلال، استفاده از تأمین کنندگان قابل اعتماد برای گذر از شرایط بحرانی و تأمین مواد اولیه لازم است. در این مقاله با بررسی اختلالات تأمین کنندگان و در نظر گرفتن رابطه موجود بین آن ها و با استفاده از روش تحلیل درخت خطا (FTA) و تبدیل آن به شبکه بیزین، قابلیت اطمینان تأمین کننده تخمین زده شده است. به علت دقیق نبودن اطلاعات ورودی از رویکرد نظریه فازی استفاده می شود. در این مقاله برای اعتبار سنجی مدل ارائه شده قابلیت اطمینان دو تأمین کننده پژوهشکده زیرسطحی اصفهان موردمطالعه قرار گرفته می شود.