مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران (نامه دانشگاه)
سال:1389 | دوره:20 | شماره:79 |تعداد مقالات:12

سابقه و هدف: سرطان معده دومین عامل مرگ در بین مرگ های ناشی از سرطان در جهان و یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر در استان مازندران محسوب میشود. بنابراین مطالعه حاضر برای تبیین الگوی جغرافیایی مرگ و میر ناشی از سرطان معده در استان مازندران و شناسایی نقاط پر خطر انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی و دوره مورد مطالعه سال های 1380 تا 1384 بود. تعداد بیمارانی که به علت ابتلا به سرطان معده در دوره فوق در استان مازندران فوت کرده اند برابر 1663 نفر بوده است. داده ها بر اساس متغیرهای سن و جنس و مکان زندگی از دفتر ثبت بیماری استخراج و در قالب روشهای آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار WIN BUGS تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: در میان افراد مورد بررسی 1210 نفر (72.8 درصد) مرد و 453 نفر (27.2 درصد) زن بودهاند. با استفاده از آمار توصیفی میانگین سنی در مردان 66 سال و در زنان 69.9 سال بدست آمد و با انجام آنالیز تک متغیره مشاهده شد که بروز این بیماری در مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری می باشد (P<0.05).استنتاج: این مطالعه نشان داد که مرگ و میر ناشی از بیماری سرطان معده در سنین بالای 50 سال بیشتر اتفاق میافتد. همچنین میتوان گفت مرگ و میر بیماران مبتلا به این بیماری، در مردان دو برابر بیشتر از زنان و در مناطق روستایی بیش از مناطق شهری است.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع بالای دیابت و هیپوتیروئیدی در جامعه و اختلالات ناشی از همراهی این دو بیماری، این مطالعه با هدف بررسی همراهی بین دیابت نوع دو با هیپوتیروئیدی طراحی گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه که به صورت مورد - شاهدی انجام شد 103 بیمار دیابتی نوع دو و 103 فرد سالم تحت بررسی قرارگرفتند. هر دوگروه از نظر سن و جنس و سابقه مثبت بیماری تیروئید در خانواده با هم همانندسازی شدند. سطح سرمی هورمون های تیروئیدیAnti-thyroid peroxidase antibody (Anti-TPO)،FBS ، تریگلیسرید، کلسترول،HDL  و LDL در تمامی افراد مورد مطالعه تحت سنجش قرار گرفت. داده ها پس از ثبت با استفاده از آزمونهای آماری توصیفی و T-test و X2 مورد آنالیز قرار گرفتند.یافته ها: از 103 فرد مورد مطالعه در هر دو گروه مورد و شاهد 14 نفر مرد (13.5 درصد) و 89 نفر زن (86.5 درصد) بودند. شیوع هیپوتیروئیدی در گروه دیابتی 17.5 درصد و در گروه شاهد 26.2 درصد بدست آمد که اختلاف معنی دار نداشت (P>0.05). نوع هیپوتیروئیدی در 28 درصد موارد جمعیت دیابتی و 55 درصد افراد گروه کنترل از نوع اتوایمیون بود (P<0.05).استنتاج: نتایج این مطالعه نشان داد که شیوع هیپوتیروئیدی در افراد دیابتی مانند شیوع آن در جمعیت عمومی بالاست. با توجه به اثرات دو بیماری بر روی یکدیگر، توصیه میشود تمام بیماران دیابتی از نظر اختلالات تیروئید تحت ارزیابی و درمان مناسب قرار گیرند.

سابقه و هدف: دیابت ملیتوس با بیماری شریان کرونری همراه بوده و تعداد زیادی از بیماران دیابتی تحت CABG (بای پس عروق کرونر) قرار میگیرند. هدف این مطالعه بررسی و تشخیص ارتباط سطح بالای HbA1c با افزایش عوارض بعد از عمل و مرگ و میر در بیماران تحت CABG بود.مواد و روش ها: این مطالعه غیرمداخله ای در 6 ماهه اول سال 1388 بر روی 135 بیمار که در مرکز قلب مازندران و بیمارستان شفای ساری تحت عمل انتخابی یا اورژانسی بای پس عروق کرونر قرار گرفته بودند، انجام شده سطح HbA1c در تمام بیماران قبل ازعمل اندازه گیری شد و بیمارن برای 6 ماه بعد ازعمل از نظر عوارض و مرگ و میر مورد پیگیری قرارگرفتند.یافته ها: از 135 بیمار مورد مطالعه (83 مرد و 52 زن) که جهت جراحی اورژانسی و انتخابی بای پس بستری شده بودند، 88 نفر (65 درصد) غیردیابتی و 47نفر (34.9 درصد) دیابتی بودند. میانگین سنی 52 با محدوده سنی 33 تا 78 سال بود. سطوح HbA1c مطلوب در 48 بیمار (35.5 درصد) غیر دیابتی و در 24 بیمار (17 درصد) دیابتی دیده شد (P>0.05). عفونت زخم (P<0.05)، برون ده پایین (P<0.05)، نیاز به بالون پمپ داخل آئورت (P<0.05)، حوادث عروق مغزی بعد از عمل بای پس عروق کرونر (P<0.05)، در غیر دیابتی با سطح HbA1c بالا بیشتر از بیماران غیر دیابتی بود. طول مدت بستری در بیمارستان در گروههای مختلف تفاوتی نشان نداد (P>0.05).استنتاج: به نظر میرسد در بیمارانی که قندخون آنها به طور نامناسب کنترل شده بود و یا HbA1c پلاسمای بالاتری داشتند عوارض بعد از عمل بای پس عروق کرونر بیشتر مشاهده گردید.

سابقه و هدف: زایمان زودرس در 10 درصد کل زایمانها رخ داده، مهمترین علت مرگ نوزادان است. روشهای مختلفی جهت شناسایی زود هنگام زایمان زودرس مورد استفاده قرار میگیرد که استریول بزاق یکی از این روش ها است و در حال حاضر در مرحله تحقیقاتی قرار دارد. این پژوهش به منظور تعیین رابطه زایمان زودرس با سطح استریول بزاق انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه به روش مورد - شاهدی آشیان کرده بر روی 466 خانم باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی - درمانی شهر ساری درسال 1386 تا 1388 انجام شد. دربین هفته های 25 تا 34 بارداری از استریول بزاق یک نمونه تهیه و فریز شد. پس از پایان نمونه گیری و پیگیری خانم ها تا هنگام زایمان، زنانی که زایمان زودرس داشتند (58 نفر) درگروه مقایسه و از میان بقیه آنان، افراد مشابه با آنان از نظر میانگین سنی، میزان تحصیلات و اندکس توده بدن (BMI) به تعداد مساوی با گروه مقایسه انتخاب و به عنوان گروه کنترل در نظرگرفته شدند. سپس نمونه های بزاق ذوب و استریول اندازه گیری شد.یافته ها: بین دو گروه از نظر سن، تعداد حاملگی، میزان تحصیلات و شاخص توده بدن تفاوت معنی داری وجود نداشت. دو گروه از نظر سن حاملگی به هنگام نمونه گیری (P<0.05) و فاصله زمانی بین اخذ نمونه بزاق تا زایمان (P<0.05)، میزان افزایش وزن در طی بارداری (P<0.05)، وزن هنگام تولد نوزاد (P<0.05) و وضعیت اشتغال (P<0.05) تفاوت معنی داری داشتند. Odds Ratio نشان داد بین سطح استریول بزاق و رخ دادن زایمان پره ترم رابطه وجود دارد [CI95%=2.51-13.9 و OR=5.91].استنتاج: با توجه به قدرت پیشگویی کنندگی منفی بالای استریول میتوان گفت از استریول بزاق فقط برای شناسایی زنانی که دچار زایمان زودرس نمی شوند، استفاده و از مداخلات غیر ضروری اجتناب کرد. مطالعات بیشتر برای تعیین نقش استریول بزاق جهت پیشگیری زایمان زودرس ضروری است.

سابقه و هدف: مطالعه حاضر به منظور بررسی فاکتورهای موثر در پیش بینی وقوع ناتوانی و قطع اندام ناشی از صدمات شریان پوپلیته آل که به میزان زیادی منجر به قطع عضو صدمه دیده می شود طراحی گردید.مواد و روش ها: این مطالعه در فاصلۀ سال های 1383 تا 1388 بر روی مصدومین دارای جراحت شریان پوپلیته آل مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی ساری انجام شد. مشخصات دموگرافیک مصدومین، مکانیسم آسیب، معاینات عروقی، مدت زمان ایسکمی، روش ترمیم شریان و ورید، فاشیوتومی، میزان قطع اندام و درجه ناتوانی (Functional independent measure : FIM) ثبت شدند. شدت صدمه وارده به اندام تحتانی از طریق MESS (Mangled extremity severity score) مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس آنالیز آماری با آزمون های کای - دو، تی تست و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد و p کمتر از 0.05 بعنوان سطح معنی داری تلقی گردید.یافته ها: از 50 بیمار مورد بررسی، 98 درصد مرد بودند. در کل 17 مورد قطع اندام در طول این سال ها اتفاق افتاد (34 درصد). متوسط مدت زمان بستری بیمارانی که اندامشان قطع شده بود 11.28±15.83 روز و در مصدومینی که اندامشان حفظ شده بود 21.80± 30.95 روز بود (P<0.05) میانگین MESS در بیماران با قطع اندام 1.64±6.94 و دربیماران متحمل آسیب شریان پوپلیته آل با حفظ اندام 1.56±5.15 بود (P<0.05) بررسی آماری وجود همبستگی بین آسیب عصبی و آمپوتاسیون را نشان داد (P<0.05).استنتاج: MESS و که جهت سنجش شدت صدمـه وارده به اندام ها بکار می روند به خوبـی توانایـی پیش بینی وقوع قطع اندام و ناتوانی را در مصدومین عروقی دارند.

سابقه و هدف: معمولا بیماران سرطانی به دردهای شدید مبتلا بوده و سبک زندگی مختل شدهای دارند و بنظر میرسد که استفاده از مسکن های مناسب بهترین انتخاب برای این افراد باشد. در این مطالعه میزان شیوع سوء مصرف و وابستگی به مواد در بیماران سرطانی مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: در این بررسی کلیه بیماران سرطانی استان مازندران که جهت دریافت اپیوم با معرفی نامه پزشک معالج به دانشگاه علوم پزشکی مازندران مراجعه میکردند، مورد ارزیابی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه دموگرافیک و مصاحبه بالینی ساختار یافته برای اختلال های محور I در DSM IV جهت بررسی سو مصرف و وابستگی به مواد که روایی و پایایی آن قابل قبول بود جمع آوری گردید.یافته ها: از مجموع 238 بیمار سرطانی مورد مطالعه، تعداد 11.3 درصد سوء مصرف مواد و 10.1 درصد وابستگی به مواد داشتند. رابطه معنی دار آماری بین سن و طول بیماری با میزان شیوع سوءمصرف و وابستگی به مواد در بیماران سرطانی مشاهده گردید (P<0.05 در هر دو مورد). بیشترین مواد تجویز شده و مورد سوء مصرف متادون بوده و بیشترین وابستگی به اپیوم وجود داشته است.استنتاج: نتایح نشان میدهد که سوء مصرف و وابستگی به مواد در بیماران سرطانی مورد مطالعه بطو قابل توجهی بالا میباشد. همچنین علاوه بر وابستگی شیمیایی، به نظر میرسد که میزان اپیوم تجویزی توسط پزشکان موجب تسکین کافی درد در بیماران نشده است و آنان را به سمت مصرف سایر مواد سوق داده است.

سابقه و هدف: از آنجایی که بافت سالم معده نسبت به ساکارز تقریبا نفوذ ناپذیر است. اندازه گیری مقدار ساکارز میتواند به عنوان مارکر آسیب معده مورد استفاده قرار گیرد. هدف این مطالعه تعیین مقدار ساکارز پلاسما و ادرار مبتلایان به زخمهای خوش خیم معده در مقایسه با گروه کنترل بود.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی 30 بیمار مبتلا به زخم خوشخیم معده (بر اساس آندوسکوپی و گزارش پاتولوژی) و 30 فرد غیر مبتلا بعنوان گروه کنترل انجام شد. اندازه گیری ساکارز پلاسما و ترشح ادراری آن بطور غیرمستقیم از طریق هیدرولیز اسیدی با استفاده از اسپکتروفتومتر در 510 nm انجام شد. اطلاعات توسط نرمافزار آماری SPSS و آزمونهای آماری Student t-test و Fisher's exact مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و P<0.05 بعنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: میانگین ساکارز پلاسما و ادرار بیماران به ترتیب 1.85±22.17 و 2.5±4.51 در مقابل مقادیر متوسط ساکارز پلاسما و ادرار گروه کنترل به ترتیب 2.31±6.62 و 0.63±2.83 بود که در هر دو مورد اختلاف گروه بیمار و کنترل از نظر آماری معنی دار (P<0.05 برای هر دو مقدار) بود.استنتاج: بررسی مقدار ساکارز به عنوان روش غیرتهاجمی جهت تشخیص بیماران مبتلا به زخمهای خوش خیم معده مفید بوده و میتواند در تشخیص زخمهای خوش خیم معده کمک کننده باشد.

سابقه و هدف: پروستاگلندین E2 و سوند فولی داخل سرویکس دو روش آمادگی سرویکس قبل از القاء زایمان با اکسی توسین می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر سوند فولی داخل سرویکس و شیاف 3 میلی گرمی پروس تاگلندین در آمادگی سرویکس قبل از القا زایمان با اکسی توسین انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی 89 خانم با حاملگی اول که در درمانگاه مامایی جهت القا لیبر بستری شده بودند و در معاینه اولیه نمره بی شاب کمتر از 5 داشتند وارد مطالعه شدند و بصورت تصادفی شیاف پروستاگلندین E2 (44 نفر ) و یا سوند فولی داخل سرویکس ( 45 نفر ) دریافت کردند. میزان آمادگی سرویکس، فراوانی استفاده از اکسی توسین، روش زایمان و عوارض مادری در دو گروه مورد بررسی قرار گرفت . اطلاعات توسط نرم افزار آماری SPSS و با آزمون هایPaired and Unpaired T-test ،Mann-Whitney  و exact s Fisher' آنالیز گردید.میانگین سن زنان در گروه دریافت کننده شیاف پروستاگلندین و سوند فولی داخل سرویکس بترتیب 23.3±3.8 و 22.3±3.4 سال بود (P>0.05). متوسط نمره بی شاب اولیه در دو گروه پروستاگلندین E2 و سوند فولی داخل سرویکس اختلاف معنی داری نداشت (P>0.05). نمره بی شاب بعد از مداخله در گروه سوند فولی داخل سرویکس 5.8±1.4 و در گروه پروستاگلندین E2 6.4±1.65 بود (P>0.05). القاء با اکسی توسین در گروه سوند فولی بیشتر از شیاف پروستاگلندین  E2بود (P<0.05میزان سزارین در گروه دریافت کننده شیاف پروستاگلندین E2، 40.9 درصد و گروه سوند فولی داخل سرویکس 33.3 درصد بود که از نظر آماری اختلاف معنی داری نداشت (P>0.05) میزان عوارض مادری در دو گروه هم تفاوتی نداشت. استنتاج: تاثیر هر دو روش پروستاگلندین E2 و سوند فولی داخل سرویکس برای آماده سازی سرویکس قبل از القاء زایمان با اکسی توسین یکسان بود.

سابقه و هدف: باتوجه به اهمیت سرطان دهانه رحم درخانم ها و تشخیص زودرس آن و همچنین موارد بالای منفی کاذب پاپ اسمیر معمولی درغربالگری این بیماری، در سالیان اخیر مطالعات فراوانی جهت یافتن تست مناسبتر انجام شده است. تست های سیتولوژی بر پایه مایع ازجمله روش لایه نازک برپایع مایع بیشترین پتانسیل را درکاهش موارد منفی و بهبود کیفیت نمونه داشته اند. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه اسمیر پاپانیکولائو لایه نازک بر پایه مایع با پاپ اسمیر معمولی از نظر کفایت نمونه بود.مواد و روش ها: در این بررسی آینده نگر، نتایج 120 اسمیرلایه نازک با نتایج 120 اسمیر پاپ معمول از نظر کفایت نمونه مقایسه شدند. اسمیر پاپ معمولی با اسپاچولا و پنبه سواپ تهیه شد. برای نمونهگیری با روش نازک از برس سرویکال استفاده شد و نمونه با دستگاه سایتوتک تهیه گردید. اسمیرها بر طبق سیستم بتسدا تفسیر شدند.یافته ها: تعداد موارد رضایت بخش اما محدود با روش لایه نازک و با روش پاپ اسمیر معمولی بترتیب 11.9 درصد و 39.2 درصد بود. تعداد موارد غیر رضایت بخش با روش لایه نازک 4.2 درصد در مقایسه با اسمیر معمول 9.2 درصد بود. کاهش موارد غیر رضایت بخش و رضایت بخش اما محدود با روش لایه نازک و متعاقب آن افزایش اسمیرهای رضایت بخش، از لحاظ آماری معنی دار بوده است (P<0.05) کاهش موارد غیر رضایت بخش در روش لایه نازک (P>0.05) معنی دار نبوده ولی کاهش موارد رضایت بخش اما محدود (P<0.05) و افزایش اسمیرهای رضایت بخش (P<0.05) بر اساس آزمونهای آماری معنی دار بود.استنتاج: نتایج نشان میدهد که روش لایه نازک بر پایه مایع ممکن است کیفیت نمونه را بهبود بخشیده و منجر به کاهش موارد غیر رضایت بخش و رضایت بخش اما محدود شد.

سابقه و هدف: بیماری قلبی- عروقی و در راس آنها بیماری های ایسکمیک قلبی به یکی از جدیدترین مشکلات مرتبط با سلامتی جهان در سالهای پایانی قرن بیستم و سالهای آغازین قرن بیست و یکم تبدیل شده است. تحقیقات جدید به روشنی اهمیت تغییر شیوه زندگی را شرح داده اند. پیشگیری ثانویه و بازتوانی بیماران قلبی به عنوان مجموعه فعالیت هایی است که علت اصلی بیماری همراه با دست یافتن به بهترین شرایط جسمی، روحی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک کارآزمایی بالینی است که از مرداد 1385 لغایت بهمن 1386 در بخش مراقبت های ویژه قلبی و بخش قلب و عروق بیمارستانهای امام علی (ع)، خاتم الانبیا و تامین اجتماعی شهر زاهدان بر روی 180 بیمار با تشخیص بیماری ایسکمیک قلبی انجام شده است. نمونه ها به روش تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه مداخله و کنترل، هر کدام 90 نفر قرار گرفتند. جهت جمع آوری دادههای پژوهش از پرسشنامه استاندارد رز استفاده گردیده است.یافته ها: نتایج بیانگر تاثیر آموزش بر تعدیل سبک زندگی بیماران مبتلا به بیماری های ایسکمیک قلبی می باشد. یافته های آماری نمایانگر آن است که مجموع آگاهی بیماران در زمینه بیماری قلبی، وضعیت کلی سبک زندگی، نمایه توده بدنی، وضعیت کلسترول خون، تریگلیسیرید خون، قندخون و فشارخون افراد گروه مورد پس از انجام مداخله آموزشی افزایش یافته و آگاهی آنها مطلوب تر شده است. آزمون تحلیل کو واریانس نشان داد که تفاوت معنی داری بین میانگین نمره مجموع آگاهی بیماران برای تعدیل سبک زندگی در دو گروه مورد و کنترل پس از انجام آموزش وجود دارد (P<0.05).استنتاج: بر اساس یافته های پژوهش، آموزش دربیماران مبتلا به بیماری های ایسکمیک قلبی جهت تعدیل سبک زندگی موثر بوده است. لذا پیشنهاد میگردد که آموزش به بیمار در مراکز درمانی و آموزشی به صورت یک برنامه جدی پیگیری شود.

سابقه و هدف: فنل یکی از آلاینده های آلی موجود در پساب صنایع بوده و به شدت برای انسان و محیط زیست سمی می باشد. هدف از این مطالعه کاربرد خاکستر پر شترمرغ بعنوان جاذب طبیعی برای حذف فنل از محلولهای آبی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه از خاکستر پر شترمرغ بعنوان یک جاذب جدید برای حذف فنل در مقادیر گوناگون (0.2، 0.3، 0.5، 0.7، 1، 1.5، 2 و 3 گرم) استفاده شد. تغییرات اثر زمان، pH، مقدارجاذب، دما و غلظت اولیه فنل بررسی گردید. سپس داده های جذب توسط ایزوترم های جذب فروندلیش و لانگمیر شرح داده شدند و از نرمافزار Excel برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان می دهد که با افزایش مقدار ماده جاذب از  2.0gتا  2gمیزان جذب افزایش می یابد. جذب فنل با افزایش مقدار pH محلول کاهش می یابد. همچنین مشاهده شد که افزایش زمان تماس تاثیر ویژه ای (77 درصد) در میزان جذب از محلول دارد.استنتاج: بطور کلی، این جاذب مورد مطالعه بصورت موفق آمیزی برای تصفیه نمونه های آبی صنعتی و محلول های آبی میتواند بکار رود.