پژوهش های نوین در تصمیم گیری
سال:1397 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

امروزه مهم ترین جنبه طراحی محصول، طراحی بر اساس نیازها و خواسته های مشتریان است؛ ازاین رو، یکی از روش هایی که به منظور افزایش رضایت مشتری مورداستفاده قرار می گیرد، رویکرد گسترش عملکرد کیفیت (QFD) است. در برنامه ریزی QFD به دلیل ابهام و نادقیق بودن ویژگی ها در روابط، اغلب ضرایب فازی مورداستفاده قرار می گیرند؛ لذا در این تحقیق برای شناسایی روابط کارکردی غیردقیق و مبهم بین نیازمندی های مشتری و مشخصه های مهندسی، از رویکرد رگرسیون خطی فازی استفاده شد. در این رویکرد، در حالت داده های غیرفازی، مقادیر بهینه پارامترها به طوری تعیین می شود که مجموعه خروجی مدل رگرسیون دارای درجه عضویت بزرگ تر یا مساوی باشند که این مقدار، میزان فازی بودن خروجی مدل رگرسیون فازی را نشان می دهد. در این مطالعه، هدف استفاده از مدل رگرسیون خطی فازی، شناسایی روابط کارکردی در QFD با مقدار بهینه در شرکت صنعتی لاماالکترونیک است. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که مقادیر گستره ضرایب در حالت بهینه، نسبت به زمانی که این مقدار صفر است، جواب های بهتری داده و قابلیت اطمینان سیستم را افزایش می دهد.

مسئله زمان بندی پروژه با منابع محدود و چندمهارته یکی از مسائل کاربردی تحقیق در عملیات است. در این نوع مسئله، کارکنان چندمهارته در طول انجام فعالیت های پروژه موردنیاز هستند. میزان دسترسی به کارکنان در طول افق برنامه ریزی پروژه، به دلایل وجود تعطیلات رسمی، تعطیلات آخر هفته، بیماری یا مرگ ثابت نیست. بنابراین در این مقاله، یک مدل ریاضی برای مسئله زمان بندی پروژه چندمهارته پیشنهاد می شود که در آن میزان دسترسی به منابع، متغیر و وابسته به زمان است. ارتباط بین فعالیت ها در مدل پیشنهادی از نوع تعمیم یافته در نظر گرفته شده است. هدف مدل پیشنهادی، کمینه سازی زمان تکمیل پروژه است. به منظور حل مدل پیشنهادی که ازجمله مسائل NP-Hard است، یک الگوریتم فراابتکاری مبتنی بر روش جستجوی هارمونی (HS) توسعه داده شده است. در جهت افزایش تنوع جواب ها و کاهش احتمال گرفتارشدن الگوریتم پیشنهادی در بهینه محلی، دو عملگر تقاطع و جهش جدید برای این الگوریتم طراحی شده است. کارایی الگوریتم پیشنهادی در حل چند مسئله نمونه، نسبت به دو الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات (PSO) و ژنتیک (GA) موردمقایسه قرار گرفته است. نتایج، نشان از برتری الگوریتم پیشنهادی ازنظر شاخص های کیفیت جواب و زمان حل مسئله دارد.

یک مسئله یکپارچه زمان بندی تولید و توزیع را در نظر بگیرید که در آن کارها پس از پردازش در سیستم تولیدی، به صورت مسیریابی و در قالب دسته هایی برای مشتریان ارسال می شود. فرض کنید هر مشتری یک سفارش به تولیدکننده ارائه می کند. هر سفارش دارای یک موعد تحویل است. سفارش ها توسط یک ماشین پردازش می شوند و به صورت دسته ای توسط وسایلی به تعداد کافی و با ظرفیت نامحدود ارسال می شوند. ارسال دسته ای معمولاً منجر به کاهش هزینه های ارسال می گردد، اما ممکن است تعداد کارهای تأخیری را افزایش دهد. هدف تعیین تعداد وسایل ارسال و مسیرهای بهینه جهت کمینه کردن مجموع وزنی کارهای تأخیری و هزینه های ارسال است. این مسئله برای اولین بار با این تابع هدف موردبررسی قرار گرفته است. پیچیدگی مسئله مذکور NP-Hard قوی است. در این مقاله، برای این مسئله یک مدل برنامه ریزی خطی ریاضی و یک روش ابتکاری به همراه آزمون محاسباتی ارائه شده است. طراحی آزمایش ها به صورت کامل بر روی تمام عوامل انجام شده است. نتایج آزمون محاسباتی برای مسائل حل شده، کارایی روش ابتکاری را نشان می دهد. همچنین با استفاده از روش تجزیه و تحلیل واریانس تأثیر سطوح مولفه های مسئله بر روی عملکرد CPLEX موردبررسی قرار گرفته است.

امروزه ضرورت تشکیل تیم بیش ازپیش اهمیت یافته است و سازمان ها نیز بر روی یافتن افرادی با مهارت های تیمی بالا تمرکز می کنند. این امر به ویژه در رابطه با واحدهای تحقیق وتوسعه (R&D) که عنصر اصلی حفظ نوآوری سازمانی هستند، اهمیت بسیاری دارد. سازمان ها به منظور توسعه فنّاوری ها و محصولات جدید، بر تیم های R&D تکیه می کنند. ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر، انتخاب شایسته ترین افراد به عنوان اعضای تیم تحقیق وتوسعه است. تاکنون از روش های متعددی برای انتخاب اعضا استفاده شده و در این بین، مدل سازی ریاضی به عنوان رویکردی کارآمد مدنظر محققان قرار گرفته است. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی بوده و در دسته تحقیقات توصیفی– تحلیلی قرار دارد. در این مقاله، هدف از مدل سازی ریاضی، انتخاب افرادی است که بیش ترین امتیاز را کسب نموده اند و متغیرهای تصمیم از نوع صفر-یک بوده که به معنای انتخاب یا عدم انتخاب فرد می باشد. ویژگی های فردی بر مبنای مدل شایستگی شناسایی شده و وزن های مربوطه با استفاده از روش سیموس تجدیدنظر شده و مطابق با نظر خبرگان تعیین شده است. در مرحله بعد، وزن ویژگی های مشترک با استفاده از شاخص نوع مایرز-بریگز حاصل گشته و در انتها نیز از الگوریتم چندهدفه شبیه سازی تبرید (MOSA) برای حل مدل استفاده می شود. نهایتاً مدل سازی صورت گرفته برای انتخاب اعضای یکی از بزرگ ترین پروژه های تحقیق وتوسعه شرکت کیسون مورداستفاده قرار گرفته است.

صنعت چرم از جمله صنایع سنتی و باستانی در کشور ما، ایران می باشد. ایران با پیشینه ای چندهزارساله یکی از قدیمی ترین تولیدکنندگان چرم جهان محسوب می شود. البسه و لوازم چرمی کشف شده در ایران حکایت از آن دارد که قدمت صنعت پوست و چرم در این سرزمین به بیش از 3000 سال قبل باز می گردد. با همه این ها و با وجود این که کشور ایران دارای سابقه تاریخی در صنعت چرم است و پوست دام های ایرانی از لحاظ ژنتیکی جزو بهترین پوست های جهان محسوب می شود، متأسفانه این صنعت نتوانسته است به جایگاه مناسبی در بازارهای بین المللی دست یابد. شرکت های چرمی ایران توان رقابت را از دست داده و بقای خود را در معرض تهدید می بینند؛ تهدیدی که باعث شده است امروز تنها حدود 25درصد کارخانجات و کارگاه های چرم سازی کشور فعال باشند. با این حال، تاب آوری سازمانی ابزاری است که می تواند منجر به مزیت رقابتی سازمان ها شده و بقای آن ها را در برابر بحران ها تقویت کند. این مقاله پس از طراحی مدلی برای تاب آوری سازمانی، به ارزیابی و سنجش تاب آوری سه شرکت فعال در صنعت چرم کشور می پردازد. نتایج نشان می دهد که این شرکت ها در شاخص تاب آوری در وضعیت مناسبی قرار ندارد.

این مقاله مدل جدید زمانبندی و اندازه انباشته اقتصادی در جریان کارگاهی جایگشتی توزیع شده با چندین کارخانه و ماشین متفاوت را نشان می دهد که تا کنون این موضوع مدنظر قرار نگرفته است. بدین منظور، محصولات متفاوت باید در بین کارخانه ها توزیع شود و سپس توالی محصولات تخصیصی به هر کارخانه نیز مشخص شود. هدف مسئله، حداقل کردن مجموع هزینه های راه اندازی، موجودی در جریان و موجودی محصول نهایی در واحد زمان و هزینه کل تولید شامل هزینه تخصیص نامتوازن محصولات بین کارخانه ها است. از آنجایی که مدل مذکور NP-hard است از الگوریتم ترکیبی بهینه سازی میرایی ارتعاش (VDO) با الگوریتم های رقابت امپریالیستی (ICA) و شبیه سازی تبرید (SA) با نام (HVDO) و همچنین از الگوریتم ژنتیک (GA) و VDO برای مقایسه استفاده شده است. برای تعیین بهترین مقادیر پارامترهای هر یک از الگوریتم ها که منجر به بهترین جواب می شود، روش رویه پاسخ (RSM) بکاربرده شده است. بمنظور بدست آورن جواب بهینه و مقایسه آن با مدل غیرخطی، از روش خطی سازی استفاده کرده و سپس مدل خطی با نرم افزار لینگو حل شده است. نتایج نشان می دهد که HVDO عملکرد بهتری در بدست آوردن حداقل تابع هدف در این مسئله دارد.

یکی از روش هایی که در تحلیل ریسک عملیات نگهداری و تعمیرات توسط پژوهشگران به طور گسترده مورداستفاده قرار گرفته است، تجزیه وتحلیل اثر و حالات شکست است؛ اما رویکرد مرسوم تجزیه وتحلیل اثر و حالات شکست (FMEA) برای اولویت بندی تجهیزات و حالات شکست، با اشکالات اساسی روبرو است. هدف این مقاله اولویت بندی پویای تجهیزات در محیط فازی شهودی با مقادیر بازه ای به منظور شناسایی تجهیزات بحرانی است، به طوری که نواقص رویکرد مرسوم تجزیه وتحلیل اثر و حالات شکست را نداشته باشد. بدین منظور ابتدا روش وزن دهی پویای مبتنی بر وضعیت فازی شهودی با مقادیر بازه ای (IVIF-CBDW) ارائه شده است. در این روش، وزن های پویای متناسب با هر تجهیز محاسبه شده و بنابراین رتبه بندی پویایی جهت تجهیزات ارائه می گردد. همچنین ضمن بهبود عملگر تجمیع هرونیان وزنی توانی فازی شهودی با مقادیر بازه ای و بهبود روش مقایسه محدوده تقریبی مرزی چندنگرشه (MABAC)، این دو روش بهبودیافته با روش وزن دهی پویای مبتنی بر وضعیت فازی شهودی با مقادیر بازه ای (IVIF-CBDW) در هم ادغام شده و یک مدل تجزیه وتحلیل اثر و حالات شکست قوی پیشنهاد گردیده که در آن نقاط ضعف اصلی تجزیه وتحلیل اثر و حالات شکست مرسوم برطرف شده است. برای نشان دادن قابلیت کاربردی بودن، این مدل در یک مطالعه موردی برای اولویت بندی تجهیزات یک بارج جرثقیلHL5000 به کارگیری شده است. در پایان نتایج حاصل از این مدل با چندین روش اولویت بندی مقایسه و تحلیل شده و نشان داده شده است که مدل ارائه شده در محاسبه وزن و رتبه بندی پویای تجهیزات و حالات شکست بحرانی، بسیار منعطف تر عمل می کند و نتایج رتبه بندی منطقی تری را ارائه می دهد.

این پژوهش به حل ابتکاری مسئله مکان یابی تسهیلات ظرفیت دار تک-منبع اختصاص یافته است. در این نوشتار، ابتدا یک روش جستجو ی محلی برای حل مسئله معرفی شده و سپس سازوکار حریصانه آن با دیدگاه تبرید شبیه سازی شده ترکیب می گردد تا توان گریز از بهینگی موضعی را ایجاد کند. در ادامه، سازوکار های هوشمندانه ای برای تسریع آن اتخاذ می شود تا فرآیند جستجو را کارآمد سازد. سازوکار های تسریع یادشده شامل الگوریتم هایی به منظور تمرکز جستجو بر بخش هایی از فضای جواب و نیز الگوریتم هایی به جهت موازی سازی فرآیند جستجو است. به کارگیری هر یک از این سازوکارها صورت کارآمدی از الگوریتم مذکور با ویژگی های محاسباتی متفاوت به دست خواهد داد. نتایج به دست آمده از به کارگیری روش فوق به روی نمونه های معتبر از مسئله مکان یابی تسهیلات تک-منبع، نه تنها از موفقیت آن در مقایسه با بهترین روش های حل موجود حکایت دارد، بلکه آن را به عنوان ابزاری عملی برای به کارگیری روی نمونه های دنیای واقعی مطرح خواهد ساخت.