تصویر سلامت
سال:1399 | دوره:11 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

شیوع و همه گیری جهانی ویروس جدید کرونا (کووید-19) به عنوان یک بیماری پاندمیک، یکی از بحرانی ترین شرایط را پیش روی نظام ارایه ی خدمات سلامت قرار داد. دشواری مدیریت این بحران به ویژه با شرایط خاص کشور ایران و ناشناخته بودن بیماری و نبود تجارب کافی، عرصه را برای خلاقیت و نوآوری های مختلف فراهم نمود. این تجارب ارزشمند در صورت مدیریت و تبدیل شدن به دانش صریح، ذخیره ی ارزشمندی در اختیار نظام ارایه ی خدمات سلامت کشور و جهان قرار خواهد داد و غفلت از این مهم، به اتلاف این سرمایه ی عظیم منجر خواهد شد.

زمینه و اهداف استفاده بی حد و حصر از منابع طبیعی و افزایش آلودگیهای محیطی توسط صنایع مختلف منجر به زوال سریع محیط زیست خواهد شد. صنعت فولاد در تمام فعالیتهای خود با محیط زیست در تعامل است؛ بنابراین سبز بودن اقتصاد و توسعهی پایدار در این صنعت ضرورتی اجتنابناپذیر است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویتبندی راهبردهای توسعهی پایدار و اقتصاد سبز در شرکت فولاد خوزستان انجام شد. مواد و روش ها مشارکتکنندگان در این پژوهش به منظور شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید و تدوین راهبردها، خبرگان آشنا باا راهبردهای توسعهی پایدار و اقتصاد سبز در شرکت فولاد خوزستان بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند، سپس مااتریس عوامال داخلای و خارجی و نیز ماتریس SWOT تشکیل شد و با استفاده از تکنیک TOPSIS راهبردهای تدوینشده اولویتبندی گردید. یافته ها در این پژوهش از دسته عوامل خارجی 6 فرصت و 5 تهدید و از دسته عوامل داخلی 8 قوت و 6 ضعف شناسایی شدند و نیز تعداد 21 باا نمارهی نهاایی » توسعه و تجهیز شرکت با فناوریهای جدید « راهبرد تدوین گردید. بالاترین امتیاز عوامل خارجی را 498 / 0 و باالاترین امتیااز با نمرهی نهایی » مدیریت پسماند و کنترل « عوامل داخلی را 31 / 0 کسب کردند. نتیجه گیری براساس نتایج پژوهش مجموع نمرهی نهایی ماتریس عوامل خارجی (EFE) و ماتریس عوامل داخلای (IFE) باه ترتیاب 72 / 2 و 57 / 2 است که نشاندهندهی عملکرد مناسب شرکت میباشد. همچنین راهبرد ST1 با شاخص نزدیکی 7 / 0 رتبهی برتر را کسب نمود.

زمینه و اهداف دیابت یک مشکل بهداشتی عمده در سراسر جهان است و شیوع آن خصوصا در کشورهای در حال توسعه افزایش چشمگیری داشته است. بیماران دیابتی با مشکلات متعددی مواجه هستند و یکی از موارد بسیار مهم در امر مراقبت این بیماران، بررسی کیفیت زندگی آنهاست. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیت زندگی بیماران دیابتی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی روستایی شمال غرب شهر تبریز بوده است. مواد و روش ها در این پژوهش مقطعی 200 نفر از افراد دیابتی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی روستایی شمال غرب شهر تبریز به صورت نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد SF36 جهت بررسی کیفیت زندگی بیماران و پرسشنامه مشخصات دموگرافیک بوده است. داده ها با روش های آمار توصیفی و تحلیلی (تی تست، ضریب همبستگی و آزمون ناپارامتری کروسکال والیس) مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها میانگین نمره کیفیت زندگی شرکت کنندگان (11/23± ) 54/42و در محدوده تا حدودی مطلوب قرار داشته است. بالاترین نمره مربوط به بعد درد بدنی (23/61± ) 77/51و کمترین، محدودیت ایفای نقش به دلایل روانی(18/39± ) 32/78بوده است. عواملی مانند سن، وضعیت تاهل، سن ابتلا، سطح سواد، نوع درمان و تعداد اعضای خانواده با کیفیت زندگی رابطه معنادار داشتند. نتیجه گیری تغییرات در ابعاد کیفیت زندگی متاثر از عوامل فردی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است و سنجش این موارد می تواند اطلاعات مفیدی در مورد بیماریهای مزمن فراهم آورد که برای برنامه ریزی های مراقبتی و اصلاح کیفیت زندگی این افراد سودمند خواهد بود.

زمینه و اهداف شناسایی ساختار دانش و ترسیم نقشه ی راه در حوزه های مختلف دانش بشری می تواند مسیر حرکت محققان را برای مطالعات پیش رو روشن نماید. به همین منظور پژوهش حاضر با رویکرد تحلیل شبکه و دیداری سازی علم، به ترسیم ساختار فکری دانش در حوزه ی مدیریت و فناوری اطلاعات سلامت پرداخته است. مواد و روش ها این پژوهش از نوع کاربردی است که با استفاده از تکنیک هم واژگانی انجام شده است. جامعه ی این پژوهش شامل 35914 رکورد ثبت شده در پایگاه وب او ساینس در بازه ی زمانی 2007 تا 2016 می باشد. به منظور بررسی دقیق تر، این بازه ی زمانی به 2 دوره ی 5 ساله (2007-2011 و 2012-2016) تقسیم شده است. تمامی رکورهای بازیابی شده در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و نمونه گیری صورت نگرفته است. یافته ها یافته های پژوهش نشان می دهد که در دوره ی 5 ساله ی اول زوج های کلیدواژه ای "E-Health and Telemedicine" و در دوره 5 ساله ی دوم کلیدواژه های "Computers and Medical Records"بیشترین هم رخدادی را داشته اند. خوشه بندی سلسله مراتبی منجر به شکل گیری تعداد 8 خوشه ی موضوعی در 5 ساله ی اول و 5 خوشه ی موضوعی در 5 ساله ی دوم گردید که موضوعات این خوشه ها عبارتند از: متن کاوی، بهداشت شخصی، اطلاعات سلامت، اطلاعات پزشکی، اطلاع رسانی بهداشتی، کیفیت زندگی، تصویربرداری پزشکی، سلامت عمومی، آموزش پزشکی، مراقبت سلامت، انتخاب ویژگی و شبیه سازی. نتیجه گیری در دوره زمانی مورد مطالعه بیشترین تعداد مقالات نوشته شده در حوزه ی مدیریت و فناوری، اطلاعات سلامت بوده و موضوعاتی از قبیل شبیه سازی، تصویربرداری پزشکی، اطلاع رسانی پزشکی کمتر مورد توجه نویسندگان قرار گرفته اند. این نتایج نشان می دهد که جبهه ی تحقیقات به سمت موضوعات آموزشی و سلامت عمومی گرایش پیدا کرده است.

زمینه و اهداف ایمنی بیمار یکی از مقوله های مهم در مباحث بهبود کیفیت ارایه ی خدمات سلامت میباشد که مورد توجه سازمان های بهداشتی درمانی است. رویکرد اخیر سازمان بهداشت جهانی جهت ارتقای ایمنی بیمار، تاکید بر مشارکت فعال بیماران دارد. مشارکت بیماران می تواند باعث کاهش خطاهای پزشکی و افزایش ایمنی بیمار گردد. با توجه به نبود پرسش نامه ی روا و پایای فارسی مرتبط در خصوص نقش بیماران در ایمنی بیمار، هدف مطالعه ی حاضر، روان سنجی نسخهی فارسی پرسش نامه ی «تمایل بیماران به پرسش درباره ی ایمنی بیمار» میباشد. مواد و روش ها در این مطالعه، تعداد 30 بیمار مشارکت داشتند. پرسش نامه ی مذکور شامل 9 بعد و 41 سوال بود که برحسب مقیاس 5 گزینهای لیکرت نمره-گذاری شده بود. پرسش نامه، میزان تمایل بیماران برای سوال کردن درباره ی مسایل مربوط به ایمنی بیمار، از پزشک و پرستار را نشان می داد. برای بررسی روایی محتوایی از شاخصهای CVR و CVIو برای ارزیابی پایایی درونی از آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها شاخص CVR کل پرسش نامه 0/89 به دست آمد که برای ابعاد مختلف پرسش نامه از 0/79 تا 0/95 متغیر بود و شاخص CVI کل پرسش نامه 0/94 به دست آمد که برای ابعاد مختلف پرسش نامه از 0/89 تا 1 متغیر بود. آلفای کرونباخ کل پرسش نامه 0/79 محاسبه گردید. آلفای کرونباخ هریک از ابعاد هم از 0/7 تا 0/96 متغیر بود که نشان از پایایی مناسب سوالات پرسش نامه بود. نتیجه گیری نتایج این مطالعه نشان داد که نسخه ی ترجمه شده ی پرسش نامه «تمایل بیماران به پرسش درباره ی ایمنی بیمار» از پایایی و روایی قابل قبولی برخوردار میباشد و میتوان از آن برای سنجش تمایل بیماران به مشارکت در ارتقای ایمنی خود استفاده نمود.

زمینه و اهداف با توجه به اجرای طرح کشوری کنترل و پیشگیری از فشارخون بالا و دیابت، ارزیابی و پایش مراحل اجرای آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مطالعه با بررسی نظرات و تجربیات افراد درگیر در برنامه با هدف شناسایی چالش های ارزیابی عملکرد بهورزان در زمینه ی غربالگری فشارخون و دیابت و ارایه ی راهکارهای اصلاحی اجرا شد. مواد و روش ها مطالعه از نوع تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قراردادی است که بخشی از یک مطالعه چند مرحله ای می باشد که در سال 1396 در شبکه بهداشت و درمان شهرستان اهر انجام شد. مشارکت کنندگان به روش نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع انتخاب شدند. داده ها از طریق سه بحث گروهی متمرکز جمع آوری شد. یافته ها 27 نفر از بهورزان، مربیان ناظر و کارشناسان ستادی درگیر در برنامه فشار خون و دیابت برای مطالعه انتخاب شدند. مفاهیم استخراج شده از نظرات مشکلات مربوط به ارزیابی برنامه غربالگری دیابت و فشارخون بالا در چهار قسمت شامل مشکلات زمینه ای، مشکلات ساختار، فرایند و نتایج ارزیابی عملکرد دسته بندی شد. نتیجه گیری براساس یافته های مطالعه علیرغم موفقیت در پیشگیری و کنترل دیابت، سیستم مراقبت بهداشتی اولیه ایران به خاطر فقدان یک برنامه ملی با رهنمودهای کامل و جامع در کاهش و کنترل فشارخون و دیابت با چالش هایی روبروست. عمده ی این چالش ها به فرایند ارزیابی عملکرد کارکنان مربوط است. یافته های این مطالعه به مدیران کمک می کند تا برای حل مشکلات سیستم ارزیابی عملکرد اقدام کنند.

زمینه و اهداف مدیریت هزینه ها به منظور ارایه ی خدمات باکیفیت در محیط رقابتی و کسب رضایت مشتری یکی از اهداف مهم در سازمان های موفق است، اما این هدف چالش های بزرگی پیش روی مدیران سازمان ها قرار می دهد. هدف مطالعه شناسایی راهکار مناسب برای مدیریت هزینه ها در بیمارستان ها بود. مواد و روش ها این پژوهش به صورت کیفی و به روش پدیدارشناسی انجام و نمونه گیری آن به شکل هدفمند صورت پذیرفت. مشارکت کنندگان از میان مسیولین و کارشناسان آگاه به مدیریت هزینه و امور مالی بیمارستان توحید استان بوشهر انتخاب شدند. ابزار جمع-آوری داده ها، مصاحبه و سوالات به شکل عمیق و باز بوده و تجزیه و تحلیل داده ها براساس روش آلن و جیسون (Ellen & Jason) صورت گرفت. اعتباریابی و تعیین صحت از روش قابلیت باورپذیری، قابلیت انتقال پذیری، قابلیت اطمینان پذیری و قابلیت تاییدپذیری انجام شد. یافته ها حیطه ی مدیریت هزینه های بیمارستان در قالب 30 زیرمضمون و 7 مضمون ظهور یافت. مضامین به دست آمده عبارت بودند از: مفاهیم شناسایی کانون های هزینه بر، فرهنگ سازی مدیریت هزینه، وضع قوانین و مقررات داخلی، نظارت و کنترل، استقرار سیستم هزینه یابی، تشکیل کارگروه و برنامه ریزی عملیاتی. نتیجه گیری نتایج این مطالعه نشان داد مدیریت هزینه ها در بیمارستان ها با شناسایی کانون های هزینه بر، آغاز و با اجرای برنامه های فرهنگ-سازی در مصرف و صرفه جویی و ابلاغ دستورالعمل ها و ایجاد برنامه های کنترلی و نظارت از سوی مدیریت ارشد بیمارستان شکل می گیرد.

زمینه و اهداف کسورات بیمارستانی یکی از دغدغه های اصلی مدیران بیمارستانی در مدیریت هزینه ها و نیز یکی از موارد اختلاف برانگیز بین سازمان های بیمه گر و بیمارستان هاست. مطالعه ی حاضر با هدف تحلیل علل کسورات پرونده های بستری بیمارستانی انجام گرفته است. مواد و روش ها این مطالعه از نوع چند روشی است که طی 4 مرحله در سال 1396 به انجام رسید. در مرحله ی اول با مرور نظام مند متون، علل کسورات در صورتحساب های بستری شناسایی شد. در مرحله ی دوم و سوم از علل به دست آمده، پرسش نامه ای جهت مصاحبه با کارشناسان و صاحب نظران در این زمینه طراحی و سپس مصاحبه انجام گردید. در گام آخر پس از جمع بندی نتایج 3 مرحله ی قبل، علل نهایی کسورات با فن دلفی تعیین گردید. یافته ها اضافه درخواستی پزشکان جراح و بیهوشی در کدگذاری، ارسال مستندات با امضای کمک جراح بدون حضورش در عمل، نبود تعامل با بیمه ها و جلسات پیگیری و اصلاح کسورات، به کارگیری افراد با تخصص نامرتبط در واحد مربوطه، نبود آموزش مداوم و جامع کادر، اضافه درخواستی در قیمت دارو و لوازم، ارسال ناقص مستندات، عدم ارایه ی مستندات مربوط به پزشکان تمام وقت جغرافیایی و تفاوت در اجرای شیوه نامه ها از طرف بیمه ها از مهم ترین علل کسورات بودند. نتیجه گیری با توجه به اینکه دلیل عمده ی کسورات ناشی از خطاهای انسانی است؛ لذا توجیه اصولی پزشکان، آموزش کادر مسیول تکمیل پرونده ها در رابطه با اصول مستندسازی صحیح و چگونگی ثبت اطلاعات و یکسان سازی شیوه نامه ها و اجرای هماهنگ بخش نامه ها توسط بیمه ها ضروری به نظر می رسد.

زمینه و اهداف تعیین درست نام نویسندگان و مشارکت کنندگان در اثر علمی یکی از ابعاد مهم مالکیت معنوی است و نقش مهمی در سنجش علمی بروندادهای علمی کشورها، سازمان ها و افراد دارد. ازاین رو هدف اصلی این مطالعه شناسایی عوامل موثر در تعیین نام نویسندگی از دیدگاه محققین دانشگاه علوم پزشکی تبریز بود. مواد و روش ها مطالعه حاضر به روش تحقیق کیفی و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. جامعه پژوهش را اعضای هییت علمی، سردبیران و ویراستاران مجلات، هییت داوری مقالات و پایان نامه ها، محققین، پژوهشگران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تشکیل دادند. حجم نمونه پژوهش به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. با 27 نفر از افراد واجد شرایط مصاحبه انجام یافت. چارچوب راهنمای مصاحبه این مطالعه بر پایه ی تحقیق دلوین و گری بنا شد. برای تجزیه وتحلیل یافته ها از نرم افزار MAXQDA v10 استفاده شد. یافته ها یافته های به دست آمده در رابطه با شناسایی عوامل موثر در تعیین نام نویسندگی نشان داد، اکثریت مشارکت کنندگان بر این عقیده بودند که علاوه بر ذکر نام افرادی که شرایط کسب عنوان نویسندگی را دارا هستند، عواملی دیگر (بر اساس قوانین و عرف حاکم بر جامعه)، شامل روابط بین افراد، مقام ها و منسب های افراد، تسهیل شدن چاپ مقاله، مسایل مادی و قرارداد فرضی بین افراد، سبب می شود نام یک سری افراد دیگر در مقاله گنجانده شود. نتیجه گیری بررسی نتایج این مطالعه چنین نگرانی ایجاد می کند که مسیله روابط و منافع بین افراد در درازمدت ممکن است باعث شود اصل کیفیت و ارزش های علمی محققان و آثار علمی نقض شوند.