مجله علوم و فنون دریایی
سال:1398 | دوره:18 | شماره:4 |تعداد مقالات:6

پروژه های احداث و ساختن بنادر، اسکله ها و دیگرانواع سازه های دریایی بدلیل استقرار در محیط های دریایی (آبی و خاکی) در مقایسه با سایر پروژه های توسعه ای بدون شک از طیف گسترده اثرات و پیامدهای محیط زیستی برخوردار می باشند. در این بررسی، ارزیابی اثرات محیط زیستی حاصل از ساخت و بهره برداری اسکله صنعتی یارد ولیعصر خرمشهر با استفاده از دو روش ماتریس سریع و ماتریس ایرانی انجام شد. ماتریس ایرانی نشان داد که هیچ یک از اثرات و پیامدهای محاسبه شده در حد آستانه خطر یعنی عدد 1/3-نمی باشند. همچنین نتایج ماتریس سریع نشان دهنده آن بود که اثرات منفی پروژه بیشتر در رده منفی بسیار ضعیف تا متوسط خواهد بود و تنها در فاز بهره برداری اکوسیستم آبی متحمل اثرات منفی قابل ملاحظه خواهد شد که به نوعی نتایج ماتریس ایرانی را تایید می نماید. بنابراین براساس نتایج هر دو روش و باتوجه به جایگاه پروژه در توسعه منطقه در بخش صنعت و حمل و نقل و سازگاری آن با کاربری منطقه مورد مطالعه، پروژه قابل قبول و انجام آن با لحاظ کردن طرح های بهسازی و اقدامات پایشی از جمله سنجش دائمی و کنترل حد مجاز خصوصیات شیمیایی و فیزیکی آب، اندازه گیری تراز صوتی اطراف اسکله به منظور کنترل سطح استاندارد صدا در محل طرح و اخذ گواهینامه سلامت فنی برای هرگونه تجهیزات مورد استفاده توصیه می شود.

نگهداری در یخچال یکی از ساده ترین روش های حفاظتی کوتاه مدت ماهی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر نگهداری در یخچال بر تغییرات میکروساختار، آنالیز تقریبی (رطوبت، پروتئین، چربی و خاکستر)، فیزیکوشیمیایی (بازهای ازته فرار، pH، تیوباربیتوریک اسید، اسیدهای چرب آزاد و ظرفیت نگهداری آب)، میکروبی (بار باکتری مزوفیل و بار باکتری سرمادوست) و حسی فیله سرخو حرا طی 12 روز نگهداری در دمای Cº 4 بود. میزان چربی و پروتئین فیله سرخو حرا طی دوره نگهداری در یخچال به طور معنی داری کاهش و میزان رطوبت و خاکستر فیله سرخو حرا طی دوره نگهداری در یخچال به طور معنی داری افزایش یافتند (05/0>p). میزان بازهای ازته فرار، pH، تیوباربیتوریک اسید و اسیدهای چرب آزاد فیله سرخو حرا طی دوره نگهداری به طور معنی دار افزایش یافتند (05/0>p). ظرفیت نگهداری آب ماهی سرخو حرا طی نگهداری از 86 درصد به 66/52 درصد کاهش یافت (05/0>p). بار باکتری مزوفیل ماهی سرخو حرا از log10 cfu/g 77/2 به log10 cfu/g 73/12 طی دوره نگهداری افزایش یافت. بار باکتری سرمادوست ماهی سرخو حرا از log10 cfu/g 43/3 به log10 cfu/g 13/9 طی دوره نگهداری افزایش یافت. تخریب سلول بافت پس از 9 روز نگهداری مشاهده شد. ارزیابی حسی ماهی طی دوره نگهداری به طور معنی دار کاهش یافت. طول مدت ماندگاری سرخو حرا تقریبا 8-7 روز طبق نتایج آنالیز حسی، شیمیایی و میکروبی بود.

حمل ونقل دریایی عمدتاً شامل مسائلی چون تخصیص ناوگان، مسیریابی کشتی و مسائل مربوط به سوختگیری کشتی ها هست. باید اشاره کنیم که مسئله تخصیص ناوگان، تعیین مسیر و برنامه ریزی کشتی ها با هدف حداقل سازی هزینه ها سروکار دارند. در سال های اخیر بیشتر شرکت های حمل ونقل دریایی با شرایط بازاری دشواری ازلحاظ سوخت گیری و قیمت سوخت مواجه گردیده اند. با توجه به اینکه تقریباً 60 درصد هزینه های کشتی به سوخت آن اختصاص دارد، پس هزینه های سوخت ناوگان به عنوان عمده ترین هزینه حمل ونقل دریایی محسوب می گردد. با توجه به شرایط رقابتی و عدم قطعیت های مختلف موجود در چنین مسائلی، بررسی یکپارچه تخصیص ناوگان، مسیریابی و سوخت گیری امری ضروری است. بر این اساس در پژوهش حاضر مسئله حمل ونقل دریایی لاینر، که در آن تصمیمات مربوط به انتخاب ناوگان، تعیین مسیر بهینه هر شناور، انتخاب سرعت حرکت آن بین بنادر مختلف و سیاست سوخت گیری مربوطه در شرایط عدم قطعیت قیمت و مصرف سوخت به صورت یکپارچه اتخاذ می شود، موردمطالعه قرارگرفته است. وجود وابستگی سوخت گیری به مسیریابی و تخصیص با توجه به نیاز به سوخت گیری در طی مسیر کشتی اهمیت و ضرورت بررسی این دو موضوع به صورت یکپارچه را فراهم می سازد. بدین منظور مدل برنامه ریزی تصادفی عدد صحیح خطی بارو یکرد مبتنی بر سناریو توسعه داده شده است. حل و تجزیه وتحلیل های مربوطه در خصوص نمونه مسائل مختلف و مزیت های رویکرد یکپارچه و تصادفی بر حالتی که پارامترهای مدل قطعی فرض می شود؛ از طریق شبیه سازی و دیگر روش ها نشان داده است.

یکی از موارد بسیار مهم در ارتباط با مجاری قوسی، فرسایش ساحل رودخانه در قوس بیرونی می باشد، که دلیل عمده ی آن، وجود جریان های ثانویه بوده. حفاظت و تثبیت دیواره های رودخانه به طور کلی شامل دو روش مستقیم و غیرمستقیم (آرام کننده ها و انحراف دهنده ها) است. یکی از مهم ترین سازه های حفاظتی انحراف دهنده، آبشکن های رودخانه ای هستند. در این تحقیق به بررسی مصالح هگزاپاد بر میزان آبشستگی در آبشکن های نفوذپذیر پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که استفاده از آبشکن هگزاپاد با نفوذپذیری 12، 20، 27 و 35 درصد به ترتیب باعث کاهش 17، 27. 9، 38 و 45. 3 درصدی آبشستگی نسبت به مدل شاهد بدون نفوذپذیری شده است. افزایش نفوذپذیری آبشکن های هگزاپاد باعث کاهش آبشستگی حول آبشکن ها می شود. افزایش درصد نفوذپذیری آبشکن-های هگزاپاد از 12 به 35 درصد باعث کاهش ابشستگی به میزان 34. 1 درصد شده اند. این پدیده به علت عبور راحتر جریان آب از بین آبشکن هگزاپاد شده و گردآب های کمتری نیز به وجود می آورد که باعث کاهش آبشستگی می شود. همچنین با افزایش عدد فرود از 0. 2 به 0. 36 شاهد 11. 8 برابر شدن آبشستگی می شود. البته باید این نکته را شاهد بود که با افزایش عدد فرود تأثیر افزایش نفوذپذیری آبشکن ها بر کاهش آبشستگی بیشتر می شود. به طوری که با نصب آبشکن نفوذپذیر 35 درصد در عدد فرود 0. 2 و 0. 36 به ترتیب شاهد کاهش 20 و 61 درصدی آبشستگی نسبت به مدل شاهد هستیم.

عادات غذایی و شاخصهای تغذیه ای گربه ماهی زخمی ((Pay, 1877 Plicofollis tenuispinis طی یک دوره یکساله از خرداد ماه 95 تا اردیبهشت ماه 96 با نمونه برداری ماهانه حداقل 15 قطعه ماهی از آبهای ساحلی جزیره قشم در محدوده منطقه گوران بررسی شد. میانگین طول چنگالی ماهیها در کل دوره 52/2 ± 43/24 سانتیمتر بود. رابطه طول چنگالی و وزن کل ماهی بصورت W= 0. 012 FL3. 066 محاسبه شد که با توجه به مقدار b، نشان دهنده رشد ایزومتریک گربه ماهی زخمی میباشد. بیشترین مقدار شاخص گاستروسوماتیک در فصل بهار و کمترین مقدار این شاخص در فصل زمستان مشاهده شد. مقدار میانگین شاخص خالی بودن معده در کل دوره 91/15 ± 01/35 به دست آمد که نشان می دهد این ماهی در گروه آبزیان نسبتاً پرخور قرار می گیرد. ارزیابی نتایج به دست آمده از محاسبه شاخص خالی بودن معده بر اساس فصل نیز بیانگر آن است که کمترین مقدار شاخص خالی بودن معده که موید بیشترین تعداد معده های پر می باشد در فصل بهار است. ارزیابی شاخص ترجیح غذایی در کل دوره نشان داد که ماهیان 45/52 درصد، میگو 31/21 درصد، دوکفه ای 73/5 درصد و خرچنگ 91/4، نرمتنان 27/3، جلبک 81/0 درصد محتویات معده را تشکیل میدادند بنابراین ماهی ها غذای اصلی، میگو در اولویت دوم غذایی و خرچنگ، دوکفه ای ها، نرمتنان و جلبک شکارهای تصادفی میباشند. شاخص طول نسبی روده نیز 26/0 ± 08/2 محاسبه شد که بیان میکند گربه ماهی زخمی در آبهای ساحلی غرب جزیره قشم دارای رژیم غذایی همه چیز خواری میباشد.

روش بهسازی مختلفی در جهت افزایش مقاومت و کیفیت مهندسی خاک ها وجود دارد که یکی از مناسب ترین آن ها،تراکم دینامیکی می باشد,در این روش وزنه ای از ارتفاع مشخص رهاشده و در اثر برخورد به زمین باعث متراکم شدن خاک می شود,در این تحقیق ابتدا اقدام به انجام آزمایش های میدانی گردید سپس با استفاده نتایج بدست آمده در این بخش اقدام به مدلسازی تراکم دینامیکی خاک گردید,به منظور انجام مدلسازی تحقیق حاضر از نرم افزار دو بعدی FLAC استفاده گردید,نظر به اجرای طرح های مختلف در محدوده شهرستان آبادان این منطقه به عنوان محل اجرای طرح انتخاب گردید و پس از آزمایش های میدانی مشخصات مکانیکی خاک استخراج و سپس با تعریف الگوهای آزمایش اقدام به مدلسازی گردید,نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان می دهد برای کلیه شرایط مدلسازی حداکثر تغییر شکل خاک در محل ضربه کوبه مشاهده شد،این میزان در عمق خاک کاهش یافت,همچنین نتایج نشان می دهد که تنش مؤثر در خاک تحت تراکم دینامیکی با افزایش عمق کاهش می یابد,