پژوهش های جانوری
سال:1397 | دوره:31 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

ماهی کولی ارومیه (Alburnus atropatenae) بومزاد رودخانه های حوضه دریاچه ارومیه است. تعداد 274 قطعه ماهی از هفت رودخانه آق دره، نازلوچای، باراندوز، ساروق، زرینه رود، سنته و تلخه رود مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 21 ویژگی اندازشی و 17 ویژگی شمارشی مورد سنجش قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون های پارامتریک و ناپارامتریک و تحلیل متغیرهای کانونی استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس یک طرفه ویژگی های اندازشی نشان داد که 20 ویژگی اندازشی و 14 ویژگی شمارشی به جز تعداد فلس های پایین خط جانبی، خارهای آبششی و مهره ها، دارای اختلاف معنی دار بودند (05/0p<) که نشان دهنده وجود تغییرات بالای ریختی در جمعیت های مورد مطالعه است. تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون توکی و دانکن نشان داد که جمعیت تلخه رود در صفات ریخت سنجی نسبت به سایر جمعیت ها اختلاف معنی داری دارد. در تحلیل مؤلفه اصلی برای صفات ریخت سنجی تنها یک مؤلفه اصلی با مقادیر ویژه بزرگ تر از 1 شامل 16. 84% تنوع انتخاب شد. در صفات شمارشی نمودار پراکنش مقادیر اول و دوم نشان داد جمعیت تلخه رود تا حدودی از سایر جمعیت ها جدا است. در تجزیه و تحلیل عاملی صفات شمارشی شش مؤلفه اصلی با مقادیر ویژه بزرگ تر از یک شامل 496. 59% تنوع انتخاب شدند. همچنین در صفات شمازشی نمودار پراکنش مقادیر اول و دوم نشان داد جمعیت های رودخانه های آق دره و نازلوچای همپوشانی داشته ولی از سایر جمعیت ها تفکیک شدند. همچنین تلخه رود تا حدودی از جمعیت زرینه رود و به طور کامل از جمعیت ساروق جدا شد. با وجود اختلاف معنی دار بین جمعیت ها، تنها ماهیان تلخه رود از سایر جمعیت ها تا حدودی جدا شد.

اکوسیستم های دریایی از طریق تخلیه صنعتی، رواناب کشاورزی و شهری و زباله های شهری به فلزات سنگین آلوده می-شوند. بنابراین موجودات آبزی این آب ها، احتمالا آلوده به فلزات سنگین بوده و برای مصرف ایمن نیستند. این تحقیق در سال 1395 با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین ) آهن، روی، مس، منگنز و نیکل ( در بافت خوراکی میگو سفید سرتیز سواحل بوشهر و ارزیابی خطر غذایی ناشی از مصرف آنها انجام شد. نمونه های میگو از سواحل بوشهر به روش تصادفی و با استفاده از قایق و تور صیادی جمع آوری شد. از روش هضم اسیدی جهت آماده سازی نمونه ها استفاده شد و غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی شعله ای (FAAS) تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری 19 SPSS استفاده گردید. برآورد ﺟ ﺬ ب روزاﻧ ﻪ و ﭘ ﺘ ﺎ ﻧ ﺴ ﻴ ﻞ ﺧ ﻄ ﺮ فلزات سنگین ﻧ ﺎ ﺷ ﻲ از ﻣ ﺼ ﺮ ف اﻳ ﻦ گونه میگو بر اساس دستور کار EPA انجام ﺷ ﺪ . در این تحقیق میانگین غلظت فلزات آهن، روی، مس، منگنز و نیکل در بافت عضله میگو به ترتیب 05/85± 92/130، 00/11± 61/65، 29/34± 81/35، 22/4± 20/10، 49/7± 66/10میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک به دست آمد. بر اساس یافته ها، غلظت فلزات آهن، روی و مس در مقایسه با استانداردهای جهانی پایین تر بود. میزان فلز نیکل به طور معنی داری در مقایسه با استانداردFDA بالاتر اما در مقایسه با سایر استانداردها پایین تر بود. میزان جذب روزانه و هفتگی پایین تر از دوز مرجع EPA بود. در شرایط حاضر، گونه میگوی مورد مطالعه برای مصرف ایمن است و مصرف مداوم آن (70 سال) سبب ایجاد اثرات غیر سرطان زا نمی شود.

برای بررسی اثر تغذیه ای تیامین (ویتامین1B) بر توسعه غدد هیپوفارنژیال، تولید و میزان تیامین ژله رویال کلنی زنبورعسل ایرانی (Apis mellifera M. ) آزمایشی در شرایط طبیعی در مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور انجام شد. در این آزمایش 20 کلنی زنبور عسل ایرانی در پنج گروه تغذیه ای با چهار تکرار مورد استفاده قرار گرفت. کلنی های گروه کنترل با شربت شکر 1: 1 و کلنی های آزمایشی به روش مشابه ولی با این تفاوت تغذیه شدند که شربت شکر با سطوح مختلف تیامین (100، 200، 300 و 400 پی پی ام) مکمل سازی شده بود. عملیات صحرایی به مدت60 روز (30 روز تغذیه با شربت و 30 روز بعد از تغذیه) انجام گرفت. برای بررسی رشد و نمو غدد هیپوفارنژیال، طول و عرض ده آسینی برای هر زنبور کارگر در 3، 6، 9، 12 و 15 روزگی با استفاده از استریومیکروسکوپ اندازه گیری شد. همچنین برای تعیین تیامین ژله رویال یک فرایند استخراج به وسیله دستگاه کروماتوگرافی (HPLC) انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که سطح آسینی غدد هیپوفارنژیال زنبورهای کارگر در کلنی های تغذیه شده با سطوح مختلف تیامین دارای اختلاف معنی داری می باشد. زنبورهای تغذیه شده با سطوح بالای تیامین سطح آسینی بیشتری داشتند (05/0P<). تجزیه محتوای تیامین نمونه های ژله رویال با استفاده از دستگاه HPLC نشان داد که مقدار تیامین در ژله رویال کلنی های تغذیه شده با 400 پی پی ام تیامین بیشتر از (7/2 میلی گرم در صد گرم) کلنی های دیگر بود (05/0P<). به طور کلی می توان گفت که استفاده از سطوح مختلف تیامین باعث بهبود عملکرد کلنی های زنبورعسل می شود.

بخش مهمی از چرخه زندگی خرس های قهوه ای خواب زمستانی است و بنابراین لانه زمستان گذرانی از اهمیت ویژه ای برای این گونه برخوردار است. در این مطالعه ویژگی های ساختاری لانه های خرس های قهوه ای در منطقه کوه خم در حاشیه شمالی پارک ملی بختگان مورد بررسی قرار گرفت. ویژگی های لانه ها شامل ارتفاع دهانه ورودی، عرض دهانه ورودی، عرض خوابگاه، ارتفاع خوابگاه، طول تونل، عرض تونل، طول لانه و ابعاد بستر خواب در 20 لانه حضور و همچنین 20 غار که آثار حضور خرس ها در آن ها یافت نشد (نقاط عدم حضور گونه)، ثبت گردید. برای هر لانه متغیرهایی در سطح سیمای سرزمین شامل ارتفاع، شیب، جهت، فاصله تا جاده، فاصله تا سکونتگاه های انسانی و فاصله تا منابع آب نیز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که خرس های قهوه ای در این ناحیه از غارهای طبیعی، شکاف صخره ها و همچنین زیر تخته سنگ ها برای زمستان خوابی استفاده می کنند. هشت لانه فعال دارای بستر خواب بودند که از مواد گیاهی برای ساخت آن ها استفاده شده بود و میانگین طول، عرض و عمق آن ها به ترتیب 7 ×70 × 78 سانتی متر محاسبه شد. همچنین نیم رخ لانه های زمستان گذرانی خرس های قهوه ای این منطقه نیز تعیین و طراحی شد. مقایسه لانه های خرس و مکان های عدم حضور گونه توسط آزمون t نشان داد که بین متغیرهای ارتفاع و عرض دهانه ورودی در مقیاس خرد و فاصله تا جاده، فاصله تا سکونتگاه های انسانی، فاصله تا منابع آب، شیب و ارتفاع در مقیاس سیمای سرزمین تفاوت معنی داری وجود دارد و احتمالاً این فاکتورها در انتخاب محل خواب زمستانی خرس ها مورد توجه قرار می گیرند.

آرتمیا یکی از انواع سخت پوستان است که شوری های بسیار بالا را تحمل می کند. به واسطه ی تغییرات اقلیمی و بالا رفتن شوری منابع آب های داخلی و تالاب ها و همچنین اهمیت آرتمیا به عنوان یکی از فاکتورهای مهم در امر پرورش و تغذیه لارو ماهی و میگو، بررسی ویژگی های مولکولی جمعیت های مختلف آرتمیا ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر با هدف تاثیر استرس شوری بر روی بیان ژن Na+/K+ATPase در اگزون شماره 7 دو جمعیت مختلف آرتمیا با استفاده از توسط تکنیک RT-PCR-DGGE انجام شد. در این تحقیق ابتدا 2 جمعیت از آرتمیاهای گونه Artemia franciscana و Parthenogenetic Artemia در شوری های 60، 120 و 180 گرم در لیتر پرورش داده شد. در انتهای دوره mRNA ژن Na+/K ATPase تهیه و پس از تولید cDNA، تصویر آن با استفاده از تکنیک DGGE بررسی و همچنین باندهای ایجاد شده توالی یابی شدند. نتایج این بررسی نشان داد محصول تولید شده از این ژن در A. franciscana هموزیگوت، در حالی که در Parthenogenetic Artemia هتروزیگوت که حاصل دو الل است. همچنین در Parthenogenetic Artemia حاصل ترجمه پروتئینی که از دو آلل مختلف حاصل شده است. جالب اینکه بر اساس نتایج این مطالعه، هیچ تفاوتی در نمونه های مورد بررسی در شوری های مختلف مشاهده نشد و ظاهراً تنها اختلاف موجود در ژنوم این جمعیت ها می باشد.

با پیشرفت فناوری نانو و کاربرد های گسترده نانوذرات دی اکسید تیتانیوم در صنایع مختلف، نگرانی در مورد اثرات سمیتی آن ها بر محیط زیست و سلامتی انسان وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات سمیتی نانوذرات دی اکسید تیتانیوم بر پارامتر های خونی و سرمی در موش است. در این مطالعه تجربی، 28 سر موش سوری نر نژاد بالب سی، به چهار گروه شامل یک گروه شاهد و سه گروه آزمایشی تقسیم شدند. نانوذرات دی اکسید تیتانیوم (با غلظت های 50، 100 و 300 میلی گرم بر کیلوگرم) به مدت 14 روز به صورت دهانی به موش ها خورانده شد. در پایان دوره، میزان پارامتر های خونی و سرمی اندازه گیری شدند. نتایج حاصل افزایش قابل توجهی در میزان سلول های سفید خون در گروه دریافت کننده از تمام غلظت های نانوذرات دی اکسید تیتانیوم نسبت به گروه کنترل مشاهده شد ولی در تعداد گلبول های قرمز کاهش مشاهده گردید. میزان هموگلوبین، MCV و نوتروفیل ها در غلظت 300 میلی گرم بر کیلوگرم افزایش معنی داری را نشان داد ولی میزان پلاکت ها، هماتوکریت، لنفوسیت ها، گلوکز و کراتینین به صورت معنی داری کاهش یافتند (P<0. 05). یافته ها نشان داد که نانوذرات دی اکسید تیتانیوم سبب اثرات مضری در پارامترهای خونی و سرمی به صورت وابسته به دوز می گردد.

در سال های اخیر، بیوتکنولوژیست ها و حشره شناسان بر مهندسی زیستی پروتئین های حشرات و کاربرد تولیدات آنها در درمان بیماری ها و پزشکی مدرن تأکید فراوانی داشته اند. مطالعه حاضر با هدف بررسی فعالیت ضد باکتریایی و همولیتیک عصاره بدن لارو Ectomyelois ceratoniae (Zeller) انجام شد. برای تحریک سیستم ایمنی لاروهای کرم گلوگاه انار، سویه های استاندارد قارچ B. bassiana Fashand، B. thuringiensis var. kurstaki و Escherichia coli به همولنف تزریق شد. فعالیت همولیتیک عصاره القایی و غیر القایی استخراج شده بعد از 24 ساعت از تزریق بر روی خون تازه انسان، گوسفند و مرغ به دو روش جذب نوری و نشر شعاعی و فعالیت ضد میکروبی به روش نشر شعاعی بر روی باکتری E. coli مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره القایی نسبت به عصاره غیر القایی دارای فعالیت ضد میکروبی می باشد. بیشترین فعالیت ضد میکروبی در عصاره القاء شده زیر غشائ فیلتراسیون باکتری E. coli با غلظت 2میلی گرم بر میلی لیتر با میانگین 34/0± 7/22 میلی متر قطر هاله های عدم رشد مشاهده گردید. همچنین بیشترین فعالیت همولیتیک در خون مرغ با میانگین کل 6/39± 1/24 درصد در روش جذبی و 25/1± 64/5 درصد در روش نشر شعاعی مشاهده گردید. نتایج نشان داد که عصاره بدن لارو کرم گلوگاه انار خاصیت همولیتیکی بسیار کمی بر روی گلبول های قرمز داشت و بسته به نوع عامل پاتوژن القایی فعالیت ضد میکروبی عصاره بر روی باکتری E. coli متفاوت می باشد. با توجه به نتایج این تحقیق، این حشره می تواند کاندیدا خوبی جهت بررسی بیشتری در مطالعات تکمیلی فعالیت های ضد میکروبی باشد.