مجله طب نظامی
سال:1399 | دوره:22 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: مطالعه حاضر، روایتی معرفت شناسانه از ماهیت جمعی مساله شیوع چاقی در نظامیان است که با مرور دانش موجود و مسیرهای حال و آینده منجر به چاقی در نظامیان و شرح و بسط مفهومی آن، مدلی مفهومی جهت سیاستگذاری مقابله با چاقی ارایه می دارد. شیوع چاقی، چالشی جدی برای ماموریت نیروهای مسلح ایران است. روش ها: با رویکردی ساخت گرا، موضوعات زیر مرور گردید: 1-درک شیوع چاقی در سطح فردی، 2-رابطه سبک زندگی نظامی با شیوع چاقی 3-تاثیرات شیوع چاقی در جامعه بر شایستگی رزمی سازمانهای نظامی. یافته ها: شیوع چاقی محصول یک زمینه زندگی چاقی زا است و مسولیت پذیری فرد کفایت نمی کند. عدم تعادل انرژی (دریافتی) و (مصرفی) و ناپایداری روانشناختی عجین با حرفه نظامی، اضلاع مثلث چاقی زا در جوامع نظامی است. از طرفی، شیوع چاقی در جامعه، بخصوص در کودکان و نوجوانان و جوانان بعنوان نظامیان پایور یا وظیفه آینده و بطورخاص در فرزندان خانواده های نظامی بعنوان محتمل ترین داوطلبان آینده حرفه نظامی، ماموریت و شایستگی رزمی نیروهای مسلح را تهدید می کند. نتیجه گیری: با فهم پیچیده سیستمی از ماهیت مساله چاقی؛ بیولوژی و انتخابهای فردی، عملکرد تنظیمی سازمان نظامی، زمینه رفتاری، تاثیرات چاقی زای بخش های سیاستگذاری و بافتار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، پنج سطح تعیین کننده چاقی در نظامیان می باشند که می تواند به پنج سطح سیاستگذاری مقابله با شیوع چاقی برگردانده شود. مهار و معکوس سازی روند شیوع چاقی، مستلزم صبر استراتژیک و کوشش های هماهنگ و هم افزا و همکاری و مشارکت در همه سطوح و بخش ها نظامی و ملی است.

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی عضلانی باعث ایجاد وضعیت غیر نرمال و بروز مشکلات اساسی می شود که مهمترین آن عدم توانایی موثر در انجام فعالیت های جسمانی و ماموریت های سربازان است. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر یک دوره تمرینات اصلاحی بر اختلالات اسکلتی عضلانی سربازان یک واحد نظامی است. روش ها: پرسشنامه نوردیک بین 186 سرباز که به روش تصادفی خوشه ای از بین پادگان های نظامی شهرستان تهران در سال 1395، انتخاب شده بودند، توزیع گردید. 56 سرباز که حداقل دارای یکی از اختلالات اسکلتی عضلانی بودند انتخاب و به روش تصادفی به دو گروه 28 نفره تقسیم شدند. گروه مداخله به مدت هشت هفته تحت تمرینات اصلاحی قرار گرفتند و گروه کنترل در این مدت هیچ تمرین و فعالیت خاصی انجام نداد. به منظور ارزیابی خطر ابتلاء به اختلالات اسکلتی-عضلانی از آزمون QEC استفاده شد. یافته ها: نتایج پرسشنامه نوردیک نشان داد که اختلالات در ناحیه کمر 78/51 درصد، زانو و مچ پا 42/46 درصد، گردن 92/33 درصد، پشت 42/21 درصد، ران و باسن 28/14 درصد، شانه 50/12 درصد و دست و مچ 71/10 درصد گزارش شد. عوامل ریسک خطر وظایف مورد مطالعه شامل: 71/35 درصد در وضعیت خیلی بالا، 42/46 درصد در وضعیت بالا، 50/12 درصد در وضعیت متوسط و 35/5 درصد در وضعیت پایین قرار دارد. در نهایت مشاهده شد تمرینات اصلاحی تاثیر معنا داری بر اختلالات اسکلتی عضلانی گروه مداخله در ناحیه گردن (05/0p= و 271/2=z)، ناحیه کمر (05/0p= و 256/3z=)، عضلانی ناحیه شانه (05/0p= و 045/3z=) و ناحیه مچ دست/دست (05/0p= و 276/3z=) داشت. ولی در گروه کنترل تغییر مشاهده نشد. نتیجه گیری: تمرینات اصلاحی و آموزش وضعیت صحیح بدنی موجب کاهش اختلالات اسکلتی عضلانی شد و گنجاندن تمرینات اصلاحی در برنامه صبحگاه سربازن توصیه می شود.

زمینه و هدف: پرسنل نظامی با عوامل استرس زای زیادی روبرو هستند. این مطالعه به منظور شناخت مکانیسم های مقابله ای در مواجهه با عوامل استرس زا در پرسنل نظامی انجام شده است. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی همبستگی و نمونه پژوهش آن 384 نفر از کارکنان نیروی دریایی بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه عوامل استرس زا در نظامیان که توسط آزاد مرزآبادی ساخته شده و پرسشنامه مکانیسم های مقابله ای لازاروس-فولکمن بودند. عوامل استرس زا در شش حیطه (عوامل مربوط به منطقه محل اشتغال، عوامل اجتماعی، شغلی، شخصی، خانوادگی و عوامل مربوط به نظامی گری) و مکانیسم های مقابله ای دارای 8 زیر مقیاس مقابله مستقیم، فاصله گرفتن، خود کنترلی، طلب حمایت اجتماعی، پذیرش مسولیت، گریز-اجتناب، حل مساله برنامه ریزی شده و ارزیابی مجدد مثبت ارزیابی شدند. یافته ها: در بین عوامل استرس زا بالاترین سطح استرس مربوط به عوامل حیطه نظامی گری با میانگین 95/17 بود. بیشترین مکانیسم مقابله ای مورد استفاده ارزیابی مجدد مثبت با میانگین 65/10 بود. میانگین استفاده از مکانیسم های مساله محور به طور معنی دار بیشتر از مکانیسم های هیجان محور بود (0/001>P). بین اغلب عوامل استرس ز ا با مکانیسم های هیجان محور رابطه مستقیم و مثبت و با مکانیسم های مساله محور رابطه منفی و معکوس وجود داشت. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که افراد شرکت کننده در مقابله با عوامل استرس زا بیشتر از مکانیسم های مساله محور استفاده می کنند. با این وجود لازم است اقدامات مناسب جهت کاهش استفاده از راهکارهای هیجان محور و همچنین تقویت استفاده از مکانیسم های مقابله ای مساله محور صورت پذیرد.

زمینه و هدف: فرآیند بازنشستگی اگرچه از یک روند طبیعی وابسته به تغییرات زمانی پیروی می کند، لیکن عوامل تاثیرگذار بسیاری از جمله شیوه زندگی، وضعیت خواب و استراحت، تنش ها و نحوه مقابله با آنها در چگونگی طی این مسیر ایفای نقش می کنند که شناسایی آنها در راستای ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان ضروری است. لذا پژوهش حاضر با هدف مقایسه کیفیت خواب بازنشستگان نظامی فعال و غیر فعال و ارتباط آن با سلامت روان انجام شد. روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 80 نفر از بازنشستگان نظامی (40 بازنشسته فعال و 40 بازنشسته غیرفعال) با دامنه سنی 70-65 سال بود که از بین بازنشستگان نظامی که به طور منظم در فعالیت های بدنی شرکت داشتند و بازنشستگان نظامی که فعالیت بدنی منظمی نداشتند به صورت در دسترس انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات لازم در خصوص شاخص کیفیت خواب از پرسشنامه کیفیت خواب پیتسبرگ (PSQI) و همچنین در خصوص میزان سلامت روانی بازنشستگان نظامی، از پرسشنامه سلامت روانی 28 سوالی (GHQ-28) گلدبرگ و هیلر (1979) استفاده شد. از آمار توصیفی و آمار استنباطی t تست برای مقایسه میانگین دو گروه استفاده گردید؛ همچنین از آزمون رگرسیون چندگانه به روش گام به گام برای پیش بینی سهم مولفه های کیفیت خواب در سلامت روان بازنشستگان استفاده گردید. یافته ها: بازنشستگان نظامی فعال دارای کیفیت خواب و سلامت روان بهتری نسبت به بازنشستگان نظامی غیرفعال بودند (0/05

زمینه و هدف: تحریک الکتریکی جریان مستقیم فراجمجمه ایی (tDCS) امروزه به عنوان یک درمان برای اختلال های روانی استفاده می شود. هدف این مطالعه تعیین اثربخشی tDCS دوجانبه بر افسردگی، اضطراب و نشخوار فکری بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه (PTSD) بود. روش ها: پژوهش حاضر از نوع مداخله ای دوسوکور، با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه بود. این پژوهش در جامعه بیماران مبتلا به PTSD شهر تهران در سال 1397 اجرا شد. در این مطالعه 20 بیمار مبتلا به PTSD از طریق روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (10 نفر) و گروه کنترل (10 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 20 دقیقه ایی tDCS را با شدت 2 میلی آمپر در قشر پیش پیشانی پشتی جانبی (DLPFC) دریافت کردند و گروه کنترل نیز تحریک ساختگی را دریافت کردند. در مطالعه حاضر مصاحبه ساختاریافته بالینی، پرسشنامه افسردگی و اضطراب بک و مقیاس نشخوار فکری نولن-هوکسما در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری استفاده شد. یافته ها: گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش بیشتری در نشانه های افسردگی و اضطراب نشان دادند. همچنین تفاوت بین گروه آزمایش و کنترل در نشخوار فکری در مرحله پس آزمون معنادار بود اما بین دو گروه در نشخوار فکری در مرحله پیگیری تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری: tDCS نشانه های افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به PTSD را بهبود می بخشد، اما کاهش معناداری در نشخوار فکری در مرحله پیگیری رخ نداد. بنابراین، به مطالعات بیشتری برای تعیین پارامترهای بهینه تحریک به منظور بهبودی حداکثری خلق بیماران مبتلا به PTSD نیاز است.

زمینه و هدف: با تمرینات ورزشی منظم، قلب دستخوش تغییرات ساختاری و عملکردی می شود. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات بطن راست افراد نظامی شرکت کننده در تمرینات ورزشی استقامتی یا قدرتی بوسیله اکوکاردیوگرافی است. روش ها: کارآزمایی بالینی حاضر روی 40 نفر از دانشجویان نظامی مرد در یک دانشگاه علوم پزشکی نظامی در شهر تهران در سال 1396 انجام شد. انتخاب نمونه ها تصادفی بود. قبل از مطالعه برای همه افراد اکوکاردیوگرافی انجام و داده های بالینی ثبت شد و سپس افراد در دو گروه بطور تصادفی تقسیم شدند. برای یک گروه تمرینات ورزشی استقامتی و برای گروه دیگر تمرینات ورزشی قدرتی به صورت حرفه ای به مدت 10 هفته زیر نظر مربی ورزش انجام شد. بعد از پایان تمرینات، مجددا برای هر دو گروه اکوکاردیوگرافی انجام و داده های بالینی ثبت شد و تغییرات ایجاد شده بررسی و آنالیز شد. یافته ها: میانگین سن و داده های بالینی در ابتدای مطالعه، در 2 گروه تفاوت معنی دار نداشت. در انتهای مطالعه، پس از 10 هفته تمرینات ورزشی، افزایش معنی داری اندازه بطن راست در دیاستول (RVAD)، و نسبتE به e`(E/é )، در هر دو گروه استقامتی یا قدرتی ثبت شد. E/e’ ، ضخامت دیواره بین بطنی (SWTD) و ضخامت نسبی دیواره قلب (Relative wall thickness) در گروه قدرتی افزایش معنی داری نسبت به گروه استقامتی نشان داد. در اندازه سطح بطن راست در سیستول (RVAS)، مداخله تمرینی باعث کاهش در هر دو گروه شد که در گروه استقامتی این کاهش معنی دار بود. درSWDT و اندکس توده بطن چپ (LV mass Index) نیز فقط در گروه استقامت افزایش معنی داری ثبت شد. فشار شریان ریوی (PAP) فقط در گروه قدرتی بعد از ورزش افزایش معناداری داشت و تنها شاخصی بود که علاوه بر افزایش معنی دار در محدوده ابنرمال نیز قرار گرفت. در بقیه شاخص های اندازه گیری شده در دو گروه استقامتی یا قدرتی قبل و بعد از 10 هفته تمرینات ورزشی و نسبت به هم اختلاف معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد هر دو نوع تمرینات ورزشی قدرتی یا استقامتی روی وضعیت عملکردی قلب افراد نظامی تاثیر مثبت دارند با این حال ورزش های قدرتی دارای تاثیر بیشتری می باشند.

زمینه و هدف: اعتیاد به اینترنت به عنوان یکی از رفتارهای اعتیادی با پیامدهای منفی درون فردی و بین فردی مرتبط است. هدف این پژوهش بررسی شیوع اعتیاد به اینترنت و وضعیت استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در نوجوانان و جوانان ایرانی بود. روش ها: جامعه آماری پژوهش مقطعی حاضر شامل همه نوجوانان و جوانان ایرانی در بهار 1397 است. برای نمونه گیری کشور ایران به 5 خوشه (شمال، جنوب، مرکز، شرق، غرب) تقسیم شد، سپس از هر خوشه یک استان به صورت تصادفی انتخاب گردید و ابزار پژوهش در بین نوجوانان و جوانان مرکز آن استان به صورت داوطلبانه توزیع شد. تعداد نمونه در پژوهش حاضر 1491 است که به پرسشنامه های ویژگی های جمعیت شناختی و اعتیاد به اینترنت یانگ پاسخ دادند. یافته ها: شیوع کلی اعتیاد به اینترنت شدید 4/2 درصد و برحسب جنسیت در پسران 9/2 و در دختران 2 درصد و برحسب گروه های سنی در نوجوانان 5/2 و در جوانان 3/2 درصد است، اما این تفاوت ها بین دو جنس و دو گروه سنی معنی دار نیست. در دو گروه دختران و پسران از لحاظ میانگین نمرات اعتیاد به اینترنت تفاوت وجود ندارد، درحالی که بین دو گروه نوجوانان و جوانان تفاوت وجود دارد و میانگین اعتیاد به اینترنت در گروه سنی جوانان اندکی بیشتر از نوجوانان است. همچنین تلگرام، اینستاگرام و واتس آپ جزو شبکه های اجتماعی مجازی پرطرفدار محسوب می شوند و ارتباط با دوستان و آگاهی از اخبار مهم ترین دلایل استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی هستند. نتیجه گیری: میزان کمی از اعتیاد شدید به اینترنت در بین نوجوانان و جوانان وجود دارد، اما نکته مهم در پژوهش حاضر تعداد بالای نوجوانان و جوانان دختر و پسری است که درگیر اعتیاد به ایتنرنت خفیف یا متوسط هستند.

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار (Work-related Musculoskeletal Disorders) از مهم ترین عوامل تهدیدکننده سلامت پرسنل بیمارستانی دارای وظیفه جابجایی بیمار در بیمارستان بوده و از شیوع بالایی برخوردار است. به همین منظور این مطالعه باهدف ارزیابی ارگونومیکی خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی-عضلانی در پرسنل بیمارستانی دارای وظیفه جابجایی بیمار شاغل در بخش های مختلف بیمارستان های منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران به روش DINO و PTAI انجام گرفت. روش ها: این مطالعه مقطعی-تحلیلی در بین 245 نفر از پرسنل بیمارستانی دارای وظیفه جابجایی بیمار در بخش های مختلف 4 بیمارستان منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شهر تهران در سال 1398 انجام گردیده است. در این مطالعه نوع نمونه گیری دو مرحله ای تصادفی خوشه ای بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه Body map و پرسشنامه های PTAI و DINO گردآوری گردید. یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن افراد مورد مطالعه 6/9± 7/37 سال به دست آمد. 2/72 درصد (177 نفر) افراد مورد مطالعه را مردان و 8/27 درصد (68 نفر) را زنان تشکیل دادند. نتایج نشان داد که 6/88 درصد (217 نفر) از افراد مورد مطالعه در طی 12 ماه گذشته حداقل در یکی از اندام های خود احساس درد و ناراحتی داشتند. کمردرد با 71 درصد (174 نفر)، شایع ترین ناراحتی اسکلتی-عضلانی در پرسنل مورد مطالعه بوده است. بیش ترین نمره PTAI با 8/69 درصد (171 نفر) در سطح دو (ناحیه زرد: نیازمند اقدامات ارگونومیکی) بود. همچنین 8/27 درصد (68 نفر) در سطح سه (ناحیه قرمز: سطح ارگونومیکی ضعیف) قرار داشت. بیش ترین نمره DINO با 6/57 درصد (141 نفر) در سطح دو (ناحیه زرد) و 6/41 درصد (102 نفر) در سطح سه (ناحیه قرمز) قرار داشت. بین نتایج حاصل از هر یک از شاخص های PTAI و DINO با شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی ارتباط معناداری وجود ندارد (05/0p). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها: ی مطالعه، هر دو روش PTAI و DINO می تواند ابزاری مناسب جهت ارزیابی نحوه انتقال بیمار باشد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که افراد مورد مطالعه به دلیل ماهیت کارشان در معرض ریسک فاکتورهای دیگر اختلالات اسکلتی-عضلانی مانند وضعیت های نامناسب بدن حین کار، ایستادن های طولانی مدت و فشار کاری بالا در محیط کار بوده اند که نشان می دهد نیاز به مداخلات ارگونومیک و بهبود شرایط کاری پرسنل در اسرع وقت می باشد.

زمینه و هدف: شیوع نسبتا زیاد میزان ناهنجاری های ساختاری و همچنین اهمیت تشخیص به موقع این ناهنجاری ها در پیشگیری از بروز آسیب های بعدی در کارکنان هر سازمانی امری ضروری به نظر می رسد. هدف تحقیق حاضر بررسی میزان شیوع ناهنجاری های اسکلتی عضلانی و ارتباط آن با سابقه کاری در پرستاران رسمی مذکر شاغل در یک مرکز درمانی نظامی طی سال 1398 بود. روش ها: مطالعه مقطعی حاضر در یک مرکز درمانی نظامی شهر تهران انجام گرفت و طی آن 159 نفر از پرستاران رسمی مذکر شاغل در بخش های مختلف مرکز درمانی نظامی در سال 1398 مورد معاینه قرار گرفتند. نمونه گیری به صورت هدفمند صورت گرفت که طی آن تعداد 104 پرستار رسمی مذکر که دارای ناهنجاری های سر به جلو و کایفوز بودند وارد تحقیق شدند. ابزارهای مورد استفاده در این تحقیق عبارت بودند از پرسشنامه اطلاعات فردی شامل (سن، قد، وزن، BMI، سابقه کاری، میزان ساعت کاری، بخش محل خدمت)، خط کش منعطف و گونیامتر (برای اندازه گیری زوایای کایفوز پشتی و سربه جلو). تجزیه و تحلیل داده ها بوسیله نرم افزار SPSS نسخه 23 در سطح معناداری 05/0≥ P انجام گرفت. یافته ها: از میان 159 نفر از پرستاران نظامی، تعداد 104 نفر با میانگین سنی 9± 6/35 سال و سابقه کاری 9± 8/14 سال حضور داشتند. شیوع ناهنجاری های سربه جلو و کایفوز افزایش یافته به ترتیب 93/28 درصد و 47/36 درصد بود. همچنین یافته ها: نشان دهنده همبستگی مثبت بین سابقه کاری با ناهنجاری سربه جلو (228/=, r020/0=P) و سابقه کاری با کایفوز افزایش یافته (29/0=, r003/0=P) بود. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر حاکی از شیوع نسبتا بالای ناهنجاری های سربه جلو و کایفوز در میان پرسنل پرستاری نظامی می باشد و از لحاظ آماری نیز میزان شیوع این ناهنجاری ها در پرستاران با سابقه کاری بالاتر، به مراتب بیشتر بود. لذا لازم است در وهله اول عوامل موثر در وقوع این ناهنجاری ها شناسایی و در وهله دوم به حذف و یا اصلاح آنها پرداخته گردد. * فرمول ها به درستی نمایش داده نمی شوند.

زمینه و هدف: تزریقات غیر ایمن به عنوان طاعون سیستم بهداشتی است که تهدیدی مداوم به ایمنی بیمار می باشد، لذا این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برنامه آموزشی با استفاده از شبکه اجتماعی واتس اپ بر میزان آگاهی و عملکرد دانشجویان پرستاری دانشکده علوم پزشکی شوشتر در سال 1398در مورد تزریق ایمن انجام شده است. روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی 60 دانشجوی پرستاری ترم 5 به بالا به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه جمعیت شناختی و محقق ساخته آگاهی و چک لیست عملکرد که پایا و روا بودند، استفاده شد. پرسشنامه آگاهی قبل از مداخله توسط دانشجویان پرستاران تکمیل شد و عمکلرد آنها (قبل و حین و بعد از تزریق) با استفاده از چک لیست سیاهه بررسی گردید. سپس یک دوره برنامه آموزشی در مورد تزریقات ایمن با استفاده از شبکه اجتماعی واتساپ برای دانشجویان به مدت یک ماه اجرا شد. سه ماه بعد از مداخله مجددا آگاهی و عملکرد دانشجویان مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: قبل از مداخله آموزشی میانگین آگاهی 01/4± 66/25 و عملکرد 11/1± 66/12 بود که بعد از مداخله پرستاری در زمینه تزریقات ایمن به طور معناداری میزان آگاهی 05/5± 65/28 و عملکرد 25/1± 50/13 افزایش یافت. بیشترین تاثیر آموزش بر عملکرد در مرحله بعد از تزریق مشاهده شده است. همچنین میزان آگاهی در 76 درصد و عملکرد 66 درصد دانشجویان بعد از آموزش در سطح عالی بوده اند. ارتباط آماری معناداری بین آگاهی و عملکرد قبل از مداخله مشاهده نشد (0/05>P) اما بعد از مداخله آموزشی این ارتباط معنادار بود (0/05