فرایند مدیریت و توسعه
سال:1399 | دوره:33 | شماره:1 (پیاپی 111) |تعداد مقالات:7

ارتقای عملکرد کارکنان یکی از دغدغه های اصلی سازمان های دولتی است. پژوهش حاضر با هدف تاثیر مدیریت منابع انسانی متعهدانه ادراک شده بر عملکرد فردی با میانجی گری استرس شغلی و التزام کاری، و تعدیل گری مهارت کاری و حمایت سرپرستی ادراک شده در بین کارکنان رسمی آموزش و پرورش استان قزوین و مناطق چهارده گانه آن انجام می شود. نمونه آماری مطابق جدول مورگان شامل 260 نفر می شود. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است که برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استفاده می کند. تجزیه وتحلیل داده ها به روش مدل سازی معادله های ساختاری مبتنی بر تحلیل واریانس انجام می شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که رابطه مستقیم بین مدیریت منابع انسانی متعهدانه و عملکرد فردی وجود دارد. در ضمن، نقش میانجی گری التزام کاری در روابط بین مدیریت منابع انسانی متعهدانه ادراک شده و عملکرد فردی مثبت و معنادار است، اما نقش میانجی استرس شغلی در روابط بین متغیرهای پیشگفته بی اثر است. به علاوه، نقش تعدیل کنندگی حمایت سرپرستی ادراک شده در روابط بین مدیریت منابع انسانی متعهدانه و استرس شغلی مثبت و معنادار است. در پایان، یافته های پژوهش نشانگر آن است که تسلط کاری در روابط بین مدیریت منابع انسانی متعهدانه و التزام کاری نقش معناداری در تعدیل کنندگی ایفا نمی کند.

مسایلی در سازمان وجود دارند که حل آن نیازمند صورت بندی جدید نظری است. از این رو، نظریه پردازی به روش استعاره ای در مطالعه سازمان ها، برای تفسیر و فهم پیچیدگی آن ها بکار گرفته می شود. در این روش، سازمان به موجودیتی تشبیه می شود و یکی از ویژگی های کلیدی آن به سازمان تعمیم داده می شود. باید در نظر داشت که بیش تر نظریه های سازمانی بر دیدمان اثبات گرا استوار است که با تمرکز بر دانش و داده ها سعی دارند قانونمندی حاکم بر سامانه های اجتماعی را کشف کنند. این پژوهش تلاشی است برای نظریه پردازی مبتنی بر دیدمان تفسیرگرایی، که نظریه سیاه چاله سازمانی به روش استعاره ای بر مبنای آن ساخته می شود. به سخن دیگر، نظریه سیاه چاله سازمانی با اقتباس از استعاره سیاه چاله کیهانی تدوین می شود. در گام نخست، ویژگی های کلیدی سیاه چاله سازمانی، با رعایت تناظر 1-1 و اقتباس از ویژگی های سیاه چاله کیهانی بر مبنای تفسیر پژوهشگر به دست می آید. در گام دوم، تعریف سیاه چاله سازمانی مبتنی بر ویژگی های کلیدی ارایه، و در گام سوم چارچوب کلی نظریه تدوین می شود. به علاوه، با تحلیل ویژگی های نظریه سیاه چاله سازمانی، مشخص می شود که این نظریه در ذیل دیدمان تفسیرگرایی قرار می گیرد. در نهایت، چگونگی آزمون نظریه از نظر ابطال پذیری و سودمندی مطرح می شود.

توسعه بخش خصوصی، اداره بنگاه های اقتصادی توسط بخش خصوصی، و خصوصی سازی بنگاه های دولتی یک رویکرد غالب در بیش تر کشورهای جهان است که اثربخشی آن با شواهد تجربی بسیار حمایت می شود. در ایران، در فاصله سال های 1394-1380، 39 شرکت دولتی که ارزش بازار آن ها بالغ بر شصت درصد ارزش کل بازار سرمایه ایران است، با دو هدف عمده ارتقای عملکرد بنگاه های اقتصادی و توسعه کارکردهای آن ها در بازار سرمایه عرضه می شوند. پس از ده سال از اعمال این سیاست و در شرایط دارایی های بسیار در اختیار دولت، پاسخ به این پرسش که آیا خصوصی سازی به ارتقای عملکرد و کارکرد بنگاه های خصوصی شده منجر می شود، می تواند راهگشای اصلاحات سیاستی آتی باشد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش و شناسایی و تحلیل نقش عوامل موثر بر رابطه خصوصی سازی بر عملکرد و کارکرد بنگاه های عرضه شده در بازار سرمایه ایران است. یافته ها حاکی از آن است که خصوصی سازی در ارتقای عملکرد و کارکرد اسمی بنگاه ها موثر است، ولی به توسعه عملکرد و کارکردهای حقیقی بنگاه ها منجر نمی شود. شکل گیری حاکمیت شرکتی، ماهیت سهامدار غالب پس از خصوصی سازی، نوع کنترل مدیریت بر کیفیت، و جهت تاثیر خصوصی سازی بر تغییرهای عملکرد و کارکرد بنگاه ها موثر است.

نظام اداری از ارکان مهم توسعه و بیانگر نگرش حاکمیت به نحوه اداره و مدیریت آن کشور است. رفتار حاکمیت اجرایی نوع فرهنگ اداری حاکم در کشور را منعکس می کند. فرهنگ اداری در سطح تحلیل نهادی به بررسی الگوی رفتاری حاکم بر نظام اداری کشور می پردازد. پژوهش حاضر با رویکرد نهادگرایی نوین به تعریف و سنجش فرهنگ اداری به عنوان یکی از سه رکن اساسی نظام اداری ایران می پردازد. فرهنگ اداری با رویکرد نگاه از بیرون (اتیک) با شاخص های آینده گرایی، ابهام زدایی، تساوی طلبی جنسیتی، جمع گرایی گروهی، جمع گرایی نهادی، گرایش های انسانی، عملکردگرایی، فاصله قدرت، و قاطعیت مورد سنجش و تحلیل قرار می گیرد. 166 نفر از مدیران و خبرگان نظام اداری کشور به عنوان مطلع، نمونه آماری این پیمایش هستند. یافته ها نشانگر آن است که فاصله قدرت و جمع گرایی گروهی در نظام اداری در سطح بالایی ادراک می شود و در مقابل مولفه های جمع گرایی نهادی، آینده گرایی، عملکردگرایی، ابهام زدایی، و قاطعیت که به طور مستقیم بر عملکرد موثرتر نظام اداری اثر گذارند، در سطح پایین قرار دارند و نیازمند توسعه و تقویت هستند. در پایان، بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهادهای لازم به پژوهشگران و مدیران نظام اداری ارایه می شود.

ناتوانی در رهبری اثربخش منابع سازمانی مانند سرمایه های مالی، منابع انسانی، و مدیریت حل تعارض های درون و برون سازمانی از مسایلی است که سازمان های مردم نهاد (سمن ) غیردولتی با آن مواجه اند. هدف این پژوهش، ارایه مدل رهبری اثربخش در سمن های زیست محیطی ایران است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، توسعه ای و نوع روش، توصیفی اکتشافی است. گردآوری داده های کیفی به روش داده بنیاد و با مصاحبه از 12 نفر از خبرگان سمن های زیست محیطی در شهر تهران صورت می گیرد. فرایند کدگذاری نظریه داده بنیاد شامل فراگرد تحلیل مستمر داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری، و گزینشی است. نتایج فرایند کدگذاری نشان می دهد که مشارکت جویی، خدمت گزاری، تحول گرایی، و قانون مداری از ابعاد رهبری اثربخش؛ ظرفیت تشکل های مردمی، شبکه های حکمرانی، و ظرفیت های سازمانی از عوامل علی؛ ساختار سازمانی منعطف و فضای سازمانی از عوامل زمینه ای موثر؛ و خط مشی و راهبرد حمایتی از عوامل مداخله گر الگوی رهبری اثربخش در سمن های زیست محیطی هستند. همچنین، راهبردها به دو بخش درون و برون سازمانی طبقه بندی می شوند. در پایان، مشارکت عمومی و عملکرد سازمانی به عنوان پیامدهای رهبری اثربخش در سمن های زیست محیطی محسوب می شوند.

میزان قابل توجه زیان مالی بالقوه ناشی از بازپرداخت نکردن تعهدهای وام گیرندگان است، و توسعه و بهبود روش های اندازه گیری ریسک اعتباری برای کاهش زیان مالی ناشی از نکول وام گیرندگان به موضوعی اجتناب ناپذیر در ادبیات مالی تبدیل شده است. هدف مدل های پیش بینی ورشکستگی، برآورد احتمال نکول شرکت یا شخص در یک دوره زمانی است. در پژوهش حاضر، از داده های شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس در سال های 1395-1370 استفاده می شود و با نمونه ای از 218 شرکت، الگوریتم کلونی مورچگان برای تعیین موثرترین عوامل ریسک اعتباری و روش شبکه عصبی بازشناسی الگو برای طبقه بندی و ارزیابی میزان دقت پیش بینی ورشکستگی استفاده می شود. نسبت هایی شامل سود قبل از بهره و مالیات به فروش کل، کل حقوق صاحبان سهام به کل بدهی، نسبت جاری، نسبت وجه نقد، و نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی کل به عنوان موثرترین عوامل شناسایی می شوند. مدل نهایی قادر به پیش بینی وضعیت اعتباری شرکت ها، با دقت بالاتری نسبت به متوسط دقت مدل های متداول موجود با استفاده از داده های سال قبل، دو سال قبل، و سه سال قبل از سال هدف برآورد است.

مفهوم دانشگاه «پایدار» برخاسته از پارادایم های رایج مبتنی بر توسعه اقتصادی، اجتماعی، و زیست محیطی است که بر عقلانیت و تفکر سیستمی استوار است و با رویکرد میان رشته ای، مشکلات را شناسایی و برای رفع آن ها اقدام می کند. ولی غفلت از بوم معرفتی، نارسایی این پارادایم هاست. هدف این پژوهش، تبیین روش شناسی گذار از پارادایم های رایج به پارادایم معنوی برای دانشگاه پایدار است. برای این منظور، با روش فراترکیب به گردآوری پژوهش های کیفی حوزه پایداری، ارزیابی آن ها، تحلیل یافته های مرحله ارزیابی، کشف نکته های اساسی، و ترکیب و تبدیل آن ها به یک جایگزین کلی تر پرداخته می شود. با بررسی 46 پژوهش حوزه پایداری، نتایج نشان می دهد که پارادایم معنوی پویا مبتنی بر خرد و دانش عینی با حکمت الهی دانشگاه های کشور همسوست.