سلامت کار ایران
سال:1398 | دوره:16 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: افراد زیادی در سراسر جهان با میدان های میدان مغناطیسی با فرکانس بی نهایت پایین (ELF) مواجهه دارند و تعداد کثیری نیز در حرفه جوشکاری در کارگاه های کوچک، صنایع بزرگ و کارگاه های ساختمان سازی مشغول به کار هستند، با این حال مطالعات محدودی در مورد ارزیابی میدان های مغناطیسی ELF ناشی از حرفه جوشکاری و عوارض آن بر روی بدن انسان انجام گرفته است. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات میدان مغناطیسی با فرکانس بی نهایت پایین ناشی از جوشکاری بر روی سطح هورمون های تیروئیدی T3(تری یدوتیرونین)، T4(تیروکسین) و TSH (هورمون محرک تیروئید) انجام گرفت که موثر بر عملکرد زیستی بدن و مرتبط با بروز علائم خستگی هستند. روش بررسی: این مطالعه مقطعی در یک شرکت قالب سازی بر روی 35 نفر جوشکار قوس الکتریکی به عنوان گروه مواجهه و 35 نفر افراد غیر جوشکار به عنوان شاهد انجام گرفت. میدان مغناطیسی با فرکانس بی نهایت کم در ناحیه دست، گردن، تنه و سر جوشکاران و همچنین در فواصل 5/0، 1 و 2 متری از دستگاه جوشکاری طبق راهنمای مرکز تحقیقات ملی بهداشت و ایمنی کار آمریکا (NIOSH) با استفاده از ELF سنج کالیبره شده اندازه گیری گردید. خون گیری به منظور تعیین سطح هورمون های تیروئیدی برای هر دو گروه هم زمان قبل از شروع به کار در بازه زمانی 8 تا 10 صبح صورت گرفت. سطح هورمون های T3، T4 و TSH در هر دو گروه توسط تست ایمونوسیورسنت مرتبط با آنزیم (ELISA) مورد بررسی قرار گرفت. جهت ارزیابی تاثیر میدان مغناطیس ELF بر میزان خستگی جوشکاران، از مقیاس خستگی هفت نقطه ای Samn-Perelli استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS V20 و آزمون های آماری t-test، chi-squared و ANOVA، ضریب همبستگی انجام گردید. یافته ها: تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که در مورد همه متغیرهای دموگرافیک مورد مطالعه اختلاف آماری معنی داری بین دو گروه وجود ندارد (p>0. 05). بیشترین شدت میدان مغناطیسی با فرکانس بی نهایت پایین در جوشکاری در ناحیه دست (83/80± 66/2683 میلی گوس) و کمترین مقدار آن در فاصله 2 متری دستگاه جوشکاری (95/20± 98/112 میلی گوس) بدست آمد. میانگین مواجهه با ELF در گروه مواجهه یافته در تمام نواحی اندازه گیری شده اختلاف معناداری با میانگین مواجهه با گروه شاهد داشت (p<0. 0001). سطح هورمون های تیروئیدی جوشکاران کمتر از گروه شاهد و اختلاف میانگین هورمون های T4 و TSH بین دو گروه از لحاظ آماری معنادار بود (p<0. 05). شیوع اختلالات هورمون های مورد بررسی در مقایسه با دامنه طبیعی آن ها و همچنین میزان خستگی در گروه مواجهه بیشتر از گروه شاهد بود. بین میزان مواجهه با میدان مغناطیسی ELF و سطح هورمون های تیروئید رابطه مثبت ضعیفی وجود داشت (r< 0. 12; p˃ 0. 05). همچنین نمره خستگی با کاهش سطح هورمون های T3 و T4 افزایش یافت (p<0. 05). بین سطح مواجهه با میدان مغناطیسی ELF و نمره خستگی نیز ارتباطی مستقیم و از نظر آماری معنی دار حاصل شد (r= 0. 54; p<0. 05). نتیجه گیری: مواجهه با میدان مغناطیسی با فرکانس بی نهایت پایین ممکن است تغییرات سطح هورمون های تیروئیدی مانند T4 و TSH و افزایش خستگی افراد در معرض را بدنبال داشته باشد. با این حال برای نتیجه گیری قطعی تر لازم است مطالعه ای جامع تر با در نظر گرفتن فاکتورهای تاثیر گذار بیشتر انجام پذیرد.

زمینه و هدف: واسپین از خانواده آدیپوکین هاست که با عوامل خطرساز سوخت و سازی ارتباط دارد و غلظت گردش خونی آن با جنسیت، درصد چربی بدن، گلوکز، انسولین و مقاومت به انسولین نیز ارتباط دارد. امروزه با ماشینی شدن جوامع، شیوه زندگی بیشتر مردم به سوی بی تحرکی و کم تحرکی پیش می رود. در همین راستا گزارش شده است که فعالیت های ورزشی اثرات سودمندی بر بهبود شاخص های قندی دارند. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر هشت هفته تمرین و دو هفته بی تمرینی در محیط کار بر واسپین و شاخص های قندی مردان کارمند بود. روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی واز نوع کاربردی از یک طرح دو گروهی پیش آزمون پس آزمون با اندازه گیری تکراری همراه با گروه کنترل استفاده شد. جهت اجرای تحقیق حاضر در ابتدا اطلاعیه ای در سطح دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس نصب شد و از تمامی افراد داوطلب جهت شرکت در مطالعه حاضر دعوت به عمل آمد. در طی جلسه ای برای تمامی افراد داوطلب شیوه اجرای تحقیق، آسیب های احتمامی و مزایای سلامتی شرکت در مطالعه حاضر توضیح داده شد. از معیار های ورود به مطالعه حاضر می توان به عدم اعتیاد به مواد مخدر، عدم ابتلا به بیماری های خاص از قبیل فشار خون، دیابت و بیماری های قلبی-عروقی، عدم نقص عضو جسمانی و توانایی اجرای تمرینات تا پایان دوره تحقیق، اشاره نمود. 22 نفر از کارمندان مرد غیر فعال دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس انتخاب و بر اساس توان هوازی به دو گروه 11 نفره تجربی و کنترل تقسیم شدند. در ادامه 48 ساعت بعد تمامی آزمودنی ها ساعت هشت صبح به صورت ناشتا در آزمایشگاه حضور داشتند و از تمامی آنها هفت سی سی خون به صورت ناشتا گرفته شد. سپس گروه تجربی به مدت هشت هفته، هر هفته سه جلسه و هر جلسه به مدت 45 دقیقه با شدت 60 تا 70 درصد ضربان قلب ذخیره ای روی نوارگردان دویدند. از گروه کنترل خواسته شد که در این مدت فقط فعالیت های روزانه خود را انجام دهند. پس از هشت هفته از آزمودنی های گروه تجربی و کنترل در ساعت هشت صبح به صورت ناشتا مشابه با پیش آزمون خونگیری به عمل آمد. سپس گروه تجربی به مدت دو هفته تمرینات خود را قطع نمودند. پس از دو هفته بی تمرینی مجددا از هر دو گروه تجربی و کنترل در حالت ناشتا خونگیری به عمل آمد. جهت تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق از آزمون های آماری کالموگروف-اسمیرنوف، تحلیل واریانس با اندازه گیری های تکراری و t مستقل استفاده شد (05/0 =α ).

زمینه و هدف: معدنکاری از جمله مشاغل مهم مواجهه با آلاینده های هوابرد می باشد. بر اساس گزارش اداره سلامت و ایمنی معادن ایالات متحده آمریکا، میزان تلفات و بیماری های ناشی از کار در معادن تقریبا شش برابر صنایع دیگر است. گردوغبار تولید شده در معادن می تواند عامل بروز سمیت سیستمیک، سرطان و افزایش ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی باشد. مواجهه با ذرات اکسید آهن بعنوان عامل افزایش ریسک ابتلا به سرطان ریه در کارگران معادن سنگ آهن، جوشکاران و تولید کنندگان فولاد، مطرح شده است. با توجه به شیوع بالای بیماری ها و جمعیت زیاد کارگران در معادن سنگ آهن، هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر مواجهه کارگران سنگ آهن با گردوغبار کلی استنشاقی معدن و ترکیبات آهن بر شاخص بیولوژیکی مالون دی آلدئید در نظر گرفته شد. روش بررسی: در این مطالعه 92 نفر از کارگران سالم غیرسیگاری معدن گل گهر سیرجان بعنوان گروه مواجهه و 48 نفر از کارکنان اداری بعنوان گروه شاهد انتخاب شدند. نمونه برداری فردی جهت تعیین مقدار مواجهه با گردوغبار کلی استنشاقی و ترکیبات آهن به ترتیب مطابق با روش های NIOSH0600 و OSHA-Id121 و با استفاده از پمپ نمونه بردار فردی مجهز به سیکلون حاوی فیلتر غشایی استر سلولزی با دبی 7/1 لیتر بر دقیقه، در یک شیفت معمول کار در معدن انجام شد. اندازه گیری میزان مواجهه با گردوغبار کلی قابل استنشاق به روش وزن سنجی با استفاده از ترازوی الکترونیکی و آنالیز ترکیبات آهن با دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی انجام شد. به منظور تعیین سطح سرمی مالون دی آلدئید از کیت MDA خریداری شده از شرکت ZellBio GmbH و دستگاه اسپکتروفتومتر نور مرئی در طول موج 5/531 نانومتر استفاده شد. همبستگی میان میزان مواجهه با گرد و غبار کلی استنشاقی و ترکیبات آهن با سطح سرمی مالون دی آلدئید، توسط نرم افزار SPSS بررسی شد. یافته ها: نتایج نشان داد مواجهه با گردوغبار کلی استنشاقی معدن و همچنین ترکیبات آهن در گروه مواجهه (به ترتیب 8/24و 9/2 میلی گرم بر متر مکعب) بصورت معنی داری از میزان مواجهه در گروه شاهد(به ترتیب 59/0و 023/0 میلی گرم بر متر مکعب) بالاتر بود(001/0p<). میزان مالون دی آلدئید سرم در گروه مواجهه (6/41 میکرو مول بر لیتر) نیز بصورت معنی داری بالاتر از گروه شاهد(5/22 میکرو مول بر لیتر) بود(001/0p<). بر اساس نتایج آزمون آماری اسپیرمن، میان پارامترهای میزان مواجهه با گردوغبار کلی استنشاقی و ترکیبات آهن ارتباط مثبت معنی داری مشاهده شد(835/0r= و 001/0p<) اما همبستگی میان پارامترهای میزان مواجهه با گردوغبار کلی استنشاقی و مواجهه با مواجهه با ترکیبات آهن با میزان مالون دی آلدئید سرم خون افراد گروه مواجهه به ترتیب (006/0r= و 95/0p=) و (022/0 r= و 84/0p=) ارتباط معنی داری وجود نداشت. نتیجه گیری: علی رغم عدم مشاهده همبستگی آماری معنی دار، میان مواجهه با گردوغبار و ترکیبات آهن قابل استنشاق با مالون دی آلدئید سرم که می تواند ناشی از وجود عوامل مداخله گری مانند سیلیس کریستالی، آزبست، عوامل فیزیکی و فلزات سنگین در بخش های مختلف معدن باشد، بیشتر بودن مواجهه کارگران با ترکیبات مذکور نسبت به حدود مجاز مواجهه شغلی آنها و همچنین بالاتر بودن میزان شاخص استرس اکسیداتیو مالون دی آلدئید در سرم خون افراد گروه مواجهه در مقایسه با افراد گروه شاهد، لزوم انجام مطالعات جامع تر پایش بیولوژیکی را خاطر نشان می نماید.

زمینه و هدف: عدم وجود آسایش حرارتی در محیط های روباز می تواند سبب بروز اختلالات و بیماری ها، تاثیر منفی بر بهره وری و عملکرد و حتی از عواملی ست که می تواند سبب مرگ و میر گردد. لذا ارزیابی آن با توجه به موارد اشاره شده اهمیت دارد. آسایش حرارتی از طریق شاخص های تئوری و تجربی زیادی محاسبه می گردد. لذا در این مطالعه از دو شاخص اقلیمی بیکر و فشار عصبی برای ارریابی میزان آسایش و عدم آسایش در سه اقلیم مختلف ایران استفاده شده است. روش بررسی: در این مطالعه، ارزیابی آسایش حرارتی در سه اقلیم مختلف ایران بر اساس طبقه بندی اقلیمی کوپن شامل اقلیم نیمه خشک و سرد (شهر اراک)، ناحیه اقلیمی مرطوب جنب حاره ای (شهر ساری) و ناحیه اقلیمی گرم و خشک (شهر بندرعباس) با استفاده از دو شاخص آسایش زیست اقلیمی بیکر و فشار عصبی انجام شد. برای محاسبه شاخص های اشاره شده از داده های هواشناسی اخذ شده از سازمان هواشناسی کل کشور بصورت روزانه شامل درجه حرارت، رطوبت نسبی و سرعت جریان هوا بین سال های 2014-2000 استفاده گردید. سپس میانگین پارامترهای اشاره شده بصورت روزانه طی 15 سال مورد محاسبه قرار گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزارهای اکسل و SPSS ویرایش 22 انجام و از آزمون های آماری توصیفی و رگرسیون خطی استفاده گردید. یافته ها: میانگین شاخص بیکر در شهر اراک 3/6± 76/15، ساری 2/5± 73/13 و بندرعباس5/5± 93/8 میکروکالری بر سانتیمتر مربع بر ثانیه بدست آمد. مطابق نتایج بدست آمده از این شاخص، هر سه اقلیم مورد بررسی شرایط خنک تا داغ، گرم و شرجی را شامل می شوند. میانگین شاخص فشار عصبی در ماه های با دماهای زیر 20 درجه سانتی گراد در شهر اراک برابر با 8/143± 672، در شهر ساری 6/115± 605 و در شهر بندرعباس برابر 7/46± 567 کیلوکالری بر ساعت بر متر مربع و در ماه های با دمای بالای 20 درجه سانتی گراد بترتیب برابر با 5/2± 37/0، 9/4± 42/5 و 7± 64/11 بود. تفسیر این شاخص نشان داد که مناطق مورد مطالعه دارای شرایط اقلیمی سرد (اراک) تا شرایط عدم آسایش کامل (بندرعباس) را در بر می گیرند. همچنین بین دو شاخص مورد مطالعه همبستگی بسیار بالایی در سه اقلیم مختلف مشاهده گردید (0/9

زمینه و هدف: حوادث ترافیکی جاده ها سالانه جان بیش از 2/1 میلیون انسان را می گیرد و نیز باعث ناتوانی حدود 50 میلیون نفر در دنیا می شود. رانندگی و هدایت یک وسیله نقلیه نیازمند تخصیص سطوح متفاوتی از توجه افراد است. در این رابطه می توان به نقش بارکاری ذهنی نیز اشاره کرد. بارکاری ذهنی خود به عنوان نیازمندی که یک وظیفه بر منابع ذهنی و شناختی در دسترس افراد تحمیل می کند، شناخته می شود جنسیت افراد یکی از عوامل تاثیرگذار احتمالی بر عملکرد رانندگی می باشد. هدف از انجام این مطالعه تعیین اثر جنسیت بر عملکرد رانندگی و بارکاری ذهنی رانندگان جوان با استفاده از شبیه ساز رانندگی بود. روش بررسی: در این مطالعه 40 نفر راننده (20 نفر زن و 20 نفر مرد) با محدوده سنی 20 تا 29 سال مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی عملکرد رانندگان توسط شبیه ساز خودرو پراید و متغیر های وظیفه تشخیص محیطی (PDT) و انحراف عرضی خودرو در دو حالت رانندگی بدون محاسبات ذهنی و رانندگی در حال انجام محاسبات ذهنی انجام شد. همچنین از مقیاسهای خودگزارشی درجه تلاش ذهنی (RSME) و مقیاس بار کاری یکپارچه (IWS) جهت برآورد بارکاری ذهنی استفاده گردید. سناریو اصلی مطالعه شامل رانندگی به مسافت 20 کیلومتر در یک بزرگراه بود. یافته ها: میانگین انحراف عرضی خودرو برای رانندگان زن و مرد در مرحله بدون محاسبات ذهنی به ترتیب برابر 55/0 و 51/0 متر به دست آمد. همچنین میانگین زمان واکنش نیز در این مرحله برای زنان و مردان به ترتیب برابر 482 و 450 میلی ثانیه محاسبه گردید. درحالت انجام محاسبات ذهنی نیز میانگین انحراف عرضی خودرو زنان و مردان به ترتیب برابر 67/0 و 62/0 متر و میانگین زمان واکنش زنان و مردان نیز به ترتیب برابر 606 و 569 میلی ثانیه بدست آمد. بر اساس مقیاس های درجه تلاش ذهنی و مقیاس بار کاری یکپارچه نیز زنان متحمل بارکاری ذهنی بیشتری شدند اگرچه در مورد اغلب متغیرهای مطالعه اختلاف مقادیر مربوط به مردان و زنان بر اساس آزمون تی مستقل معنادار نبود (P-value>0. 05). همچنین رانندگی در حالت انجام محاسبات ذهنی موجب افزایش معنادار (P-value˂ 0. 05) مقادیر انحراف عرضی خودرو، زمان واکنش و مقادیر مقیاس های درجه تلاش ذهنی و مقیاس بار کاری یکپارچه گردید. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد در اغلب موارد علی رغم اینکه در تمامی موارد عملکرد رانندگی زنان نسبت به مردان ضعیف تر بود اما سطح اختلاف مقادیر متغیر های مورد مطالعه در دو گروه از جنبه آماری معنادار نبود. همچنین این مطالعه نشان داد که تحمیل نیاز شناختی بالاتر توسط وظیفه انجام محاسبات ذهنی می تواند تاثیر چشمگیری بر افت عملکرد های رانندگی هر دو گروه مردان و زنان داشته باشد. از دیگر نتایج مهم این مطالعه، همبستگی نسبتا خوب و قابل توجه مقادیر شاخص های درجه تلاش ذهنی و مقیاس بار کاری یکپارچه با زمان واکنش و انحراف عرضی خودرو بود که نشان دهنده اعتبار مناسب این مقیاس ها در اندازه گیری بارکاری ذهنی رانندگان بود.

زمینه و هدف: اندازه­ گیری عملکرد سیستم مدیریت HSE، با هدف تهیه اطلاعات لازم در رابطه با میزان پیشرفت و شرایط کنونی استراتژی­ ها، فرآیند­ ها و فعالیت­ هایی یک سازمان به منظور کنترل مخاطرات انجام تدوین می شوند. سنجش عملکرد یک سازمان در حوزه HSE پیش­ نیازی برای بهبود مستمر می­ باشد که روح سیستم­ های مدیریتی جدید HSE است. لذا هدف اصلی از انجام این پژوهش ارائه یک مدل کاربردی جهت تدوین و اولویت بندی شاخص های پایش عملکرد سیستم مدیریت HSE شهری می باشد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی-کاربردی در 4 مرحله شامل: تعیین محورهای عملکردی مدیریت HSE شهری، تعیین مولفه های سیستم مدیریت HSE، تدوین شاخص های ارزیابی عملکرد و انتخاب شاخص های عملکرد کلیدی با استفاده از روش AHP انجام گرفت. یافته ها: براساس تجزیه و تحلیل نتایج، در مجموع 155 شاخص ارزیابی عملکرد HSE در سه محور فرآیند، نتیجه و مدیریت شهری تدوین شد که در نهایت 47 شاخص ارزیابی عملکرد کلیدی فرآیند محور، 16 شاخص عملکرد کلیدی نتیجه محور و 7 شاخص عملکرد کلیدی جهت اندازه گیری مولفه های مدیریت شهری تاثیر گذار بر عملکرد HSE بر اساس معیارهای SMART انتخاب گردید. نتیجه گیری: بررسی ساختار مدیریتی شهرداری ها نشان می دهد شاخص های استخراج شده براساس مولفه های سیستم مدیریت HSE به تنهایی نمی تواند عملکرد HSE شهری را پوشش دهد زیرا فاکتورهایی از قبیل پایداری اقتصادی، فرهنگی-اجتماعی، جمعیت شناسی، معماری و شهرسازی و صنفی-صنعتی می تواند بطور قابل ملاحضه ای در وضعیت عملکرد سیستم مدیریت HSE شهری تاثیر گذار باشد.

زمینه و هدف: آنتروپومتری بعنوان یکی از شاخه های فیزیکال آنتروپولوژی از جمله مهمترین حیطه های ارگونومی است که به اندازه گیری ابعاد و ویژگی های بدن انسان (طول، وزن، حجم اندام ها، فضای حرکتی و زوایای حرکتی هر یک از این ابعاد) می پردازد. این داده ها برای تعیین شکل و اندازه ابزار و وسایل، مورد استفاده افراد در محیط کار قرار می گیرد، تا وسایل، ابزارآلات و ایستگاه کاری متناسب با ابعاد بدنی شاغلین به جهت افزایش بازده و بهره وری طراحی و ساخته شود. همچنین این داده ها می تواند در انتخاب افراد برای مشاغل و همسان کردن توانمندی هر فرد با انرژی مورد نیاز شغل محوله استفاده شود. بنابراین اندازه گیری دقیق ابعاد بدنی و بروز کردن داده ها در قالب بانک های اطلاعاتی تن سنجی (آنتروپومتری)، ضروری است. اگرچه این بانک های اطلاعاتی پایه و اساس طراحی ارگونومیکی محیط های کاری و محصولات تولیدی می باشند. اما انبوه داده های جمع آوری شده از ابعاد بدنی و تبدیل آنها به دانش، استفاده از روش های نوین را ضروری نموده است. داده کاوی یکی از روش های نوین بوده که در فضای مدیریت دانش در به دست آوردن اطلاعات نهان به کار گرفته شده و توانایی جداسازی بخش مفید اطلاعات و انجام پردازش یکسان روی داده ها را دارد. لذا مطالعه حاضر جهت شناسایی مهمترین فاکتورهای تفاوتهای نژادی در ابعاد آنتروپومتری کارگران ایرانی با استفاده از درخت تصمیم گیری طراحی و اجرا گردید. روش بررسی: پژوهش حاضر به عنوان یک بررسی متدولوژیک در زمینه داده کاوی و استفاده از روش های دسته بندی (درخت تصمیم) قابل طرح می باشد. در پژوهش حاضر، داده های خام جمع آوری شده بدنی مشتمل بر 37 بعد از ابعاد 3720 نفر، (3000 مرد و 720 زن) در محدوده سنی60-20 ساله کارگر ایرانی در برگیرنده ی شش قوم، فارس، ترک، کرد، لر، بلوچ و عرب گردآوری و در مطالعه ای با استفاده از مدل درخت تصمیم برای شناسایی مهمترین فاکتورهای تفاوتهای نژادی در ابعاد آنتروپومتری بررسی شد. جهت تحلیل داده ها و اجرای الگوریتم های داده کاوی نیز از نرم افزار WEKA (نسخه 3. 6. 12) استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج مطالعه در میان مردان، ارتفاع شانه نشسته، ارتفاع دید نشسته، طول آرنج-نوک انگشتان، پهنای شانه بین دو زائده آکرومیون، عرض پا و طول سر به ترتیب از عامل های متمایزکننده در دسته بندی و ایجاد تفاوت های نژادی در گروه های مورد مطالعه بودند. درحالیکه در میان زنان عامل های پهنای صورت، پهنای شانه بین دو زائده آکرومیون و طول آرنج-نوک انگشتان از عامل های متمایزکننده در دسته بندی و باعث تفاوت های نژادی می باشند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر می تواند تاکید مجددی بر سودمندی بکارگیری روش درخت تصمیم برای بررسی تداخلات بین متغیرهای پیشگویی کننده باشد که می توان در آن با ترکیب تنوع گره ها در ساختار کلی، مهمترین عوامل تعیین کننده نژادی را شناسایی نمود. با در نظر گرفتن هدف مطالعه حاضر و نتایج حاصل از درخت تصمیم، می توان نتیجه گرفت که فارغ از نژاد، عامل های تمایزکننده در مردان مربوط به عامل های تن سنجی (هیکل) و در زنان مربوط به عامل های تن سنجی صورت(زیبایی) می باشند. براساس نتایج بدست آمده، که عوامل متمایز کننده در مردان و زنان جامعه ایرانی متفاوت از هم بوده، لذا این نتایج بدست آمده می تواند علاوه برکاربرد در صنایع تولیدی و طراحی، در موارد دیگری همچون تشخیص هویت در پزشکی قانونی، ساخت محصولات ارتوپدی نیز کاربرد داشته باشد.

زمینه و هدف: بدون تردید، صدا و ارتعاش از معضلات اساسی دنیای صنعتی بوده و خیل عظیمی از افراد در محیط کار خود یا در محل زندگی در معرض آسیب های ناشی از آنها قرار دارند. هدف مطالعه حاضر نیز ارزیابی و کنترل صدا و کاهش مخاطرات ناشی از آن در واحد احیاء 2 یکی از صنایع فلزی خوزستان می باشد. روش بررسی: این مطالعه در دو مرحله اجرا شد: مرحله اول: ارزیابی صدا. برای این منظور ابتدا تراز کلی فشار صوت در محل های کار یا تردد کارگران اندازه گیری شد. تراز کلی فشار صوت با روش ایستگاه بندی در دو حالت کمپرسور روشن و خاموش (برای تعیین صدای زمینه و فرکانس غالب)، تعیین شد. همچنین برای تعیین فرکانس غالب در زمان روش بودن کمپرسور، اقدام به آنالیز تراز فشار صوت در فرکانس های اکتاو باند گردید. اندازه گیری ها با دستگاه B&K مدل 2231 انجام شد. دستگاه قبل و بعد از اندازه گیری به وسیله کالیبراتور B&K مدل 4230 برای صحت اندازه گیری ها کالیبره شد. مرحله دوم: کنترل صدا. در این مرحله با استفاده از اطلاعات مرحله قبل اقدام به کنترل صدا در ناحیه ی در، فن های دیواری و نورگیر سقف با نصب مافلر بر روی فن ها، تغییر ساختار در و پنجره ی سقفی گردید. یافته ها: در داخل اتاقک کمپرسور، تراز کلی فشار صوت 2/106 دسی بل A و فرکانس غالب 250 هرتز در شبکه خطی Lin تعیین شد. تراز کلی فشار صوت در محوطه اطراف کمپرسور 3/94 دسی بل A و فرکانس غالب نیز 2000 هرتز بود. برای کنترل صدا در ناحیه ی فن ها با توجه به ارزیابی صدا و فرکانس غالب، مافلرهای نوع جذبی مدور با یک هسته مرکزی انتخاب گردید. جاذب مورد استفاده نیز پشم شیشه با توری نگه دارنده بود. برای کنترل صدا در ناحیه ی درها و دریچه های سقفی، از دری به ابعاد 90/3× 13/ 2 متر با ورقی از جنس فولاد به ضخامت 5/1 میلی متر و جاذب 40 میلی متری پشم شیشه و یک پنجره سقفی نیز با همین مشخصات ولی ابعاد 3/4 ×4/2 متر و قطر مش 7 میلی متر استفاده شد. نتایج بدست آمده قبل و بعد از اجرای این پروژه نشان از یک کاهندگی قابل قبول دارد (8/91%). میانگین تراز فشار صوت اصلی قبل از کنترلdB95 بود که بعد از کنترل مقدار مذکور به dB 2/87 کاهش یافت که این مقدار در مقایسه با میانگین مقدار تراز فشار صوت زمینه که مقدار آن dB 4/86 تعیین شد، یک رقم معقول و منطقی می باشد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که عامل اصلی نشت صدای کمپرسور به محوطه بیرون، درب، پنجره های دیواری و سقفی بودند که اجرای روش کنترلی مذکور باعث کاهش صدا تا حد قابل قبولی در این بخش شد، ولی به دلیل بالا بودن تراز صوتی زمینه، حتی پس از اجرای روش کنترلی نیز تراز فشار صوت رقمی بالاتر از حد مجاز را نشان داد. بنابراین، برای کاهش صدای زمینه تا حد مجاز و حفاظت کارگران در مقابل صدا پیشنهاداتی نظیر ارزیابی و کنترل منابع دیگر تولید صدا(مثل حرکت سیال در لوله ها)، استفاده از گوشی های حفاظتی و نحوه انتخاب درست آنها ارایه گردید.