پژوهش های مدیریت عمومی
سال:1398 | دوره:12 | شماره:46 |تعداد مقالات:12

آموزش عالی، از ارکان اساسی توسعه هر کشور بوده، هدف آن توسعه ابعاد علمی، فناورانه، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جامعه است. آشکار است که تحقق این امر، مستلزم داشتن استادانی مشتاق است. هرگاه استادان، اشتیاق بالایی داشته باشند، می توانند این اشتیاق را در دانشجویان خود به وجود آورند یا بر آن بیافزایند. در این پژوهش، اشتیاق استادان، به تدریس و پژوهش و فعالیت های اجتماعی مد نظر قرار گرفته، پرسش اصلی این است که عوامل موثر بر کاهش اشتیاق کاری اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی ایران کدامند؟ با توجه به ماهیت موضوع، پژوهش به شیوه کیفی انجام شده است، جامعه خبرگان پژوهش حاضر، اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی شهر تهران بوده، که از میان آنها 22 نفر با شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. سپس به طور منظم، متن هر مصاحبه کدگذاری شد و ضمن تجزیه و تحلیل مصاحبه ها، با استفاده از روش تحلیل تم، مفاهیم و تم های مورد نظر در قالب3 تم اصلی، 8 تم فرعی 18 دسته مفهومی شناسایی شدند و مورد بحث قرار گرفتند. طبق یافته های پژوهش، موانع ساختاری، موانع محتوایی، موانع فرهنگی، گرایش های منفی، پویایی های منفی، موانع مرتبط با دانشجویان، جامعه، همکاران و رییس دانشکده، اشتیاق کاری اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی ایران را کاهش می دهند. این پژوهش با رصد عوامل کاهنده اشتیاق کاری اعضای هیات علمی دانشگاه برای نخستین بار و ارایه پیشنهادهایی برای کنترل یا رفع آنها از نوآوری ویژه ای برخوردار است.

پژوهش حاضر، با هدف ارتقاء عقلانیت خط مشی گذاری عمومی در نظام جمهوری اسلامی ایران از طریق مشارکت نخبگان در تدوین خط مشی های عمومی صورت گرفته است. بر این اساس، سوال از چیستی الگوی عوامل موثر بر مشارکت نخبگان در فرایند تدوین خط مشی های عمومی نظام جمهوری اسلامی ایران، مساله اصلی این پژوهش بوده که از طریق کاربست پژوهش آمیخته به صورت کیفی-کمی بدان پاسخ داده شده است. در ابتدا و در مقام گردآوری داده، پژوهشگران از طریق مطالعات کتابخانه ای و پس از آن با تحلیل محتوای مطالعات پیشین، 18 عامل موثر بر مشارکت نخبگان در فرایند تدوین خط مشی های عمومی را استخراج کردند. پس از آن و در گام دوم تحلیل، پژوهشگران، از طریق استخدام روش دیمتل به 15 خبره زیسته در نظام جمهوری اسلامی ایران مراجعه کرده که در نتیجه آن رابطه عوامل با یکدیگر و شدت اثر آنها بر هم مشخص گردید. یافته های پژوهش نشان از این دارد که ایجاد شبکه های آموزشی و پژوهشی و فن آوری بین دانشگاه ها و موسسات پژوهشی و سازمان های اجرایی کشور، تاثیرگذارترین عامل و اصلاح رفتار سیاسی-اجتماعی در سطح ملی، تاثیرپذیرترین عامل در بین عوامل احصا شده است. پژوهش حاضر می تواند مبنای عمل خط مشی گذاران جهت جلب مشارکت نخبگان در نظام خط مشی گذاری عمومی کشور قرار گیرد.

رفتارنابهنجار سازمانی، رفتاری داوطلبانه با رویکردی منفی است که موجب کاهش بهره وری سازمان می شود. هدف پژوهش حاضر که از روش ترکیبی استفاده می کند، تبیین (علت یابی) رفتارنابهنجار سازمانی ابعاد، مولفه ها، شاخص ها و نحوه ارتباط بین آنها است. پژوهش حاضر، مطالعه ای توصیفی از نوع پیمایشی و حجم نمونه آن در بخش کیفی 14 نفر و در بخش کمی 300 نفر است. برای سنجش پایایی پرسشنامه تحقیق و اجرای آمار توصیفی از نرم افزار SPSS و برای آزمون فرضیه های پژوهش از معادلات ساختاری و نرم افزارهای AMOS و LISREL استفاده شد. مصاحبه های بخش کیفی توسط نرم افزار ATLAS و با هدف تبیین رفتارنابهنجار سازمانی تحلیل شدند و دو بعد عوامل درونی و عوامل بیرونی شناسایی شدند. برای بعد عوامل درونی پنج شاخص و برای بعد عوامل بیرونی، دو مولفه عوامل محیطی و عوامل سازمانی شناسایی گشتند که هرکدام به ترتیب به 2 و 7 شاخص کاهش یافتند. همچنین، بین عوامل محیطی-عوامل درونی و عوامل محیطی-عوامل سازمانی، ارتباط برقرار گشت. یافته های بخش کمی که با هدف میزان تطبیق نظرات مدیران در جامعه هدف صورت گرفت حکایت از عدم ارتباط بین عوامل محیطی و عوامل درونی و همچنین عدم تایید شاخص های مدیریت برداشت و فرهنگ سازمانی دارد. به منظور مدیریت رفتارنابهنجار سازمانی، مدیران باید از ابزارهایی نظیر آموزش و مشاوره استفاده کنند و تعهد به رعایت قانون را چه در رفتار خود و چه در سازمان نهادینه گردانند.

هیچ سازمانی در عصر کنونی نمی تواند صرفا با تاکید بر قابلیت ها و امکانات خاص خود ذی نفعان و مشتریان خود را ارضا کند. در واقع، سازمان ها با همکاری و مشارکت یکدیگر، در پی ارایه محصولات و خدمات متمایز به مشتریان هستند. در این مقاله، چارچوب شبکه ارزش در صنعت بانکداری با استفاده از ارایه پرسشنامه برای کسب نظرات 33 خبره و صاحب نظر در بانک نمونه بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و قضاوتی و با تمرکز بر آزمون میانگین تک نمونه ای برای بررسی عناصر مدل و نیز ارایه پرسشنامه ماتریسی به 8 صاحب نظر از خبرگان منتخب بر اساس روش قضاوتی و با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) برای تحلیل روابط میان عناصر مورد بررسی قرار گرفته است. بنابر یافته های تحقیق، مدل شبکه ارزش صنعت بانکداری در 4 سطح ترسیم می شود که در سطح اول، «خلق ارزش در شبکه ارزش بانکداری»، در سطح دوم، «کنش ها و تعامل های بانک با ذینفعان»، در سطح سوم، «نقش بانک به عنوان هسته شبکه ارزش»، «شرایط داخلی بانک ها»، «قوانین و سیاست های بانکداری» و «رقابت در صنعت بانکداری» و در نهایت در سطح آخر، «دارایی های بانک»، «تغییر در صنعت بانکداری»، «شرایط کلان در کشور»، «صنعت بانکداری ایران» و «نیازها و ویژگی های مشتریان» قرار دارند. نتایج نشان داد که عوامل زمینه ای و محیطی، به خصوص شرایط داخلی بانک ها، نقش مهمی در هم آفرینی ارزش در صنعت بانکداری ایفا می کنند.

در چنددهه ی گذشته رفتارهای انحرافی از جمله طفره روی اجتماعی در کانون توجه محققین مطالعات سازمانی قرارگرفته است. طفره روی سازمانی به تمایل فرد برای کاهش عامدانه تلاش ذهنی و جسمی خود در حین فعالیت اشاره دارد. نظر به اهمیت نقش این رفتارها در عملکرد سازمان، این تحقیق به بررسی دو متغیر سازمانی موثر بر آن در سطح بیمارستان های دولتی اهواز می پردازد. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان درمانی به تعداد 822 نفر بودند که از بین آنها 265 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب و اطلاعات موردنیاز با بهره گیری از پرسشنامه های عدالت ادراک شده نیهوف و مورمان (1993)، مبادله ی رهبر-عضو لادن و مث لیدن (1998)، مبادله ی عضو-تیم سیرز (1989) و طفره روی اجتماعی جورج (1992) در بازه زمانی زمستان 97 جمع آوری شدند. ضریب آلفای ترکیبی بدست آمده برای پرسشنامه های مذکور به ترتیب برابر با 876/0، 948/0، 939/0 و 925/0 بودند. داده ها با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS21 و Smart PLS2 تحلیل شدند. تحقیق نشان داد که روابط مبادله ای (رابطه رهبر-عضو و عضو-تیم) تاثیر معناداری بر ادراک از عدالت توزیعی و مراوده ای و طفره روی اجتماعی دارند. اما صرفا عدالت توزیعی قادر است اثر رابطه رهبر-عضو بر طفره روی اجتماعی را بطور معناداری میانجی گری کند. این امر نشان می دهد که اعضای درگیر روابط مبادله ای چنانچه احساس کنند از نظر مادی و اقتصادی کمتر منتفع شده اند، بیش از سایر اعضاء مبادرت به طفره روی خواهند نمود.

امروزه فناوری وب 2. 0 و رسانه های اجتماعی با قابلیت توسعه ی تعاملات و ارتباطات دوطرفه در حوزه های گوناگون، بسیار موردتوجه بخش دولتی قرارگرفته اند. درواقع بخش دولتی جهت خدمات رسانی بهتر به مشتریان خود نیازمند همراهی با تغییرات و مجهز شدن به فناوری مذکور است. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل زمینه ای و الزامات استقرار دولت الکترونیک 2. 0 است. در تحقیق حاضر از روش تحقیق آمیخته استفاده شد. در بخش کیفی با بررسی مقالات و پژوهش های پیشین و انجام مصاحبه با 15 نفر از خبرگان حوزه ی فناوری اطلاعات و دولت الکترونیک و با استفاده از روش تحلیل تماتیک، الزامات استقرار دولت الکترونیک 2. 0 شناسایی شد. در بخش کمی نیز پرسشنامه محقق ساخته شامل 33 سوال بسته بین 250 نفر از خبرگان دانشگاهی، سازمانی و فارغ تحصیلان حوزه ی فناوری اطلاعات و دولت الکترونیک 2. 0 که روایی صورتی و محتوای آن با نظر اساتید و خبرگان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرون باخ با مقدار 0. 90 مورد تایید قرار گرفت، استفاده شد. درنتیجه با استفاده از آزمون T تک نمونه ای، عوامل شناسایی شده در بخش کیفی موردبررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که توجه به عوامل فنی، اجتماعی، قانونی، سازمانی، امنیتی جهت استقرار و بهره مندی از فناوری دولت الکترونیک 2. 0 دارای اهمیت بالایی است.

برندسازی ملی در خلال سال های اخیر به طور مداوم در حوزه های مختلف رو به افزایش است و این واقعیت که سرزمین و جامعه ایرانی بستری نخبه پرور است، این انگیزه را به وجود می آورد که برندسازی ملی در حوزه نخبگان صورت پذیرد تا بتوان از این واقعیت جهت متمایز کردن کشور و جذب نخبگان و استعدادهای برتر داخلی و خارجی استفاده کرد. براین اساس پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل برند ملی در حوزه نخبگان و استعدادهای برتر عرصه علم و فناوری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل نخبگان، مدیران و معاونت های بنیاد ملی نخبگان و اساتید و محققان می باشند. نمونه آماری به روش هدفمند قضاوتی به تعداد 14 نفر انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها شامل مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان بوده است. با استفاده از معیارهای مقبولیتو قابلیت تایید و همچنین میزان پایایی باز آزمون (بالغ بر 85 درصد) از روایی و پایایی نتایج اطمینان حاصل شد. تجزیه وتحلیل داده ها با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تیوری داده بنیاد انجام شد و فرآیند کدگذاری در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی اجرا گردید. براین مبنا، یکایک اجزای پارادایم کدگذاری تشریح و مدل برندسازی ملی در حوزه نخبگان و استعدادهای برتر ترسیم گردید و در پایان نظریه مبتنی بر 6 قضیه کلی خلق شد.

هدف از این تحقیق مطالعه تاثیر پیاده سازی تکنیک تجزیه و تحلیل حالات خطا و آثار آن در فرآیند (PFMEA) بر بهبود اثربخشی کلی تجهیزات (OEE) در یک کارخانه تولید قند است. ابتدا میانگین اثربخشی کلی تجهیزات در هشت هفته ی کاری متوالی به عنوان پیش آزمون استخراج گردید. سپس انواع خطاهای بالقوه در فرآیند تولید شناسایی و سه پارامتر شدت خطا، احتمال وقوع خطا و احتمال کشف خطا برای هر حالت خطا بصورت مقیاس های کلامی و با استفاده از توافق جمعی تعیین گردید و با ضرب مقادیر عددی دفازی شده ی متناظر این سه پارامتر در همدیگر، میزان عدد اولویت هر خطا محاسبه گردید. در مرحله ی بعد بوسیله ماتریس شدت-وقوع و جدول رتبه بندی ریسک، 24 خطای اولویت دار مشخص شد. سپس راهکارهای مناسب برای کاهش اثرات و یا حذف خطاهای اولویت دار تعیین و پیاده سازی اقدامات اصلاحی و مداخلات لازم در طول هشت هفته ی کاری برنامه ریزی شد. در مدت اجرای مداخلات و در پایان هر هفته اثربخشی کلی تجهیزات به عنوان پس آزمون محاسبه شد. در پایان رابطه ی بین تغییرات عدد اولویت خطا (RPN) و OEE در قالب همبستگی پیرسون مورد مطالعه قرار گرفت.

مسیولیت اجتماعی، عامل اساسی در بقای هر سازمان یا شرکتی است، که در سال های اخیر نیز به آن توجه ویژه ای شده است. بر این اساس، این تحقیق به بررسی تاثیر مسیولیت اجتماعی بر شهرت سازمانی با توجه به نقش میانجی اعتماد اجتماعی در شرکت مدیران خودرو-خودروسازی شهرستان بم-پرداخته است. پژوهش حاضر از جنبه هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل 35 نفر از مدیران و کارکنان شرکت مدیران خودرو می باشند که به روش تصادفی و طبق جدول مورگان نمونه انتخابی شامل 32 نفر می باشد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه مسیولیت اجتماعی اقتباس شده از سرمد و همکاران (2011) و کارول (1999) و پرسشنامه شهرت سازمانی لوما-آهو (2008) و پرسشنامه اعتماد اجتماعی اقتباس شده از کفاشی (2010) و صفاری نیا و شریف (2010) استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهایSpss24 وSmart Pls3 استفاده شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ (به ترتیب، 860/0، 910/0، 843/0) و پایایی ترکیبی و روایی آن به روش روایی همگرا و واگرا تایید شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مسیولیت اجتماعی بر شهرت سازمانی تاثیر مثبت و معناداری دارد. از میان ابعاد شهرت سازمانی، کارایی (با ضریب شدت تاثیر50/0) و احترام (با ضریب شدت تاثیر 44/0)، بیشترین تاثیرپذیری را از مسیولیت اجتماعی داشته اند. در مورد تاثیر اعتماد اجتماعی بر شهرت سازمانی، یافته های پژوهش نشان داد که از میان ابعاد شهرت سازمانی، احترام (با ضریب شدت تاثیر58/0) و خدمات (با ضریب شدت تاثیر 59/0) بیشترین تاثیرپذیری را از اعتماد اجتماعی داشته اند.

امروزه ارایه راه کارهایی برای جلوگیری از فساد اداری یا کاهش آن به یک موضوع اساسی در مدیریت دولتی تبدیل شده است. عوامل متعددی بر فساد اداری در بخش دولتی موثر هستند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر انگیزه خدمت محور و تعهد کارکنان بر فساد اداری در بخش دولتی می باشد. این تحقیق، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری آن عبارت است از کلیه کارکنان سازمان های دولتی شهربابک به تعداد 600 نفر که با لحاظ امکان عدم برگشت همه پرسشنامه ها، 260 نفر (10 درصد بیشتر از حجم نمونه جدول مورگان) به عنوان نمونه به شیوه طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، سه پرسشنامه استاندارد بود که پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ با مقادیر 87/0، 90/0 و88/0 و پایایی ترکیبی 88/0، 91/0 و 87/0 تایید شد. روایی پرسشنامه ها نیز براساس شاخص AVE با مقادیر 58/0، 64/0 و 53/0 و تحلیل عاملی تاییدی تایید گردید. یافته های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل نسخه 5/8 حاکی از آن است که انگیزه خدمت محور با نقش واسطه ای تعهد کارکنان، تاثیری منفی بر فساد اداری دارد. همچنین انگیزه خدمت محور به طور مستقیم بر فساد اداری تاثیر منفی دارد. نتایج این تحقیق، موید این امر است که انگیزه خدمت محور می تواند بستری مناسب برای ایجاد راهکار های ضد فساد در بخش دولتی فراهم آورد.

ارتباطات بازاریابی یکپارچه شامل همه فعالیت های بازاریابی است که برای برقراری، توسعه، حفظ و پایداری رابطه موفقیت آمیز با مشتریان طراحی می شود. برای رسیدن به این هدف، سازمان ها تلاش می کنند فعالیت های بازاریابی را یکپارچه کنند تا بتوانند به بهترین نحو با مشتریان ارتباط برقرار کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ارتباطات بازاریابی یکپارچه بر مدیریت ارتباط با مشتری در بانک های خصوصی شهر زاهدان می باشد. جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارکنان بانک های خصوصی (آینده، پاسارگاد، پارسیان و سامان) شهر زاهدان به تعداد 120 نفر می باشد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 95 نفر به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های پژوهش پرسشنامه های استاندارد ارتباطات بازاریابی یکپارچه لاکستون و همکاران (2015) و مدیریت ارتباط با مشتریان چن (2012) می باشد که روایی صوری و محتوایی ابزارها به تایید صاحب نظران رسید و پایایی با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه وتحلیل داده های پژوهش از نرم افزار SPSS23 و Smart pls3و روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته های حاصل از بررسی فرضیه ها نشان داد ارتباطات بازاریابی یکپارچه بر مدیریت بهینه ارتباط مشتری تاثیرگذار است و مولفه های روابط عمومی، تبلیغات، فروش شخصی، بازاریابی مستقیم، ترفیع فروش و بازاریابی اینترنتی بر مدیریت بهینه ارتباط با مشتریان تاثیر مثبت و معنی داری دارد.

در عصر کنونی مهمترین سرمایه های یک سازمان دانش، خلاقیت و عملکرد سازمانی کارکنان آن می باشد. نیروگاه ها هم مانند سایر سازمان ها، جهت بقا و پیشرفت خود نیازمند کارکنان دانش گرا، خلاق و نوآور هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه مدیریت دانش و خلاقیت سازمانی با بهره وری کارکنان در نیروگاه بخار شهرستان ایرانشهر است. جامعه آماری شامل کارکنان نیروگاه بخار شهرستان ایرانشهر می باشد. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان و با حفظ حاشیه ایمنی 187 نفر برآورد گردید که این تعداد به روش نمونه گیری تصادفی از جامعه انتخاب شد و در نهایت اطلاعات 183 پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های، مدیریت دانش کنراد و نیومن (1999)، خلاقیت هلالیان مطلق و حسن زاده (2015) و بهره وری هرسی و گلد اسمیت (1980) استفاده شده است که به ترتیب دارای پایایی قابل قبول به مقدار 083/0، 076/0، 091/0 بودند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری و ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین متغیرهای مدیریت دانش و خلاقیت سازمانی با بهره وری کارکنان رابطه معناداری وجود دارد. از میان ابعاد مدیریت دانش، بعد ذخیره دانش و از میان ابعاد خلاقیت سازمانی، بعد صلاحیت منابع انسانی بیشترین رابطه را با بهره وری کارکنان داشتند. پیشنهاد می شود که مدیران نسبت به ایجاد فرهنگ دانش افزایی و به کارگیری روش های یادگیری سازمانی اقدام نمایند.