غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1399 | دوره:22 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

ارتقا، اعتلا و پیشرفت در علم و فناوری برای مردم ایران نه تنها به دلیل نشان دادن اقتدار کشور در سطح جهانی حایز اهمیت است، بلکه برای ارتقای سطح فرهنگی جامعه و حل مسایل مختلف کشور، تقویت صنایع در جهت تولید ثروت ملی و تقویت اقتصاد کشور، ارتقای سلامت جامعه، بهبود شاخص های توسعه و نیز به وجود آوردن فرصت های شغلی دارای اهمیت فراوان است. رشد کمی و کیفی آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه گذشته، تربیت نیروی انسانی عالم، ظرفیت سازی همراه با گسترش پژوهشکده ها و مراکز تحقیقاتی کشور و برخی برنامه ریزی های تسهیل کننده امور تحقیقاتی سبب افزایش پژوهش ها و تولید مقاله های علمی شده و راه را برای رسیدن به اهداف چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی هموار نموده است. دستیابی به این اهداف سبب خواهد شد ایران کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش جهان اسلام و دارای تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین الملل قلمداد شود. مقام معظم رهبری با درایت و عنایت خاص در راستای تحقق اهداف چشم انداز، بر ضرورت تحول در نظام علم و فناوری کشور و تدوین اسناد توسعه علمی و نقشه جامع علمی کشور تأکید فرموده اند. . . .

مقدمه: در دهه های اخیر شیوع چاقی در نوجوانان، در جهان افزایش یافته است. در برخی مطالعات ارتباط معکوسی بین دوران مصرف شیر مادر و چاقی گزارش شده است. بر این اساس، مطالعه ی حاضر با هدف بررسی ارتباط مدت زمان تغذیه با شیر مادر با نمایه ی توده ی بدنی (BMI) در نوجوانی انجام گرفت. هم چنین ارتباط عوامل تاثیرگذار دیگر؛ شامل وزن هنگام تولد، نمایه توده بدنی والدین، نوع زایمان (سزارین یا طبیعی)، وضعیت اقتصادی اجتماعی افراد، شغل و تحصیلات والدین نیز مورد بررسی قرارگرفت. مواد و روش ها: این مطالعه ی مقطعی روی 496 نفر نوجوان 14-13 ساله انجام گرفت. اطلاعات در مورد مدت زمان تغذیه با شیر مادر و وزن تولد با مراجعه به کارت رشد افراد جمع آوری گردید. وضعیت اقتصادی اجتماعی، نوع زایمانBMI والدین توسط پرسش نامه ی کتبی با پرسش از والدین مشخص شد. تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 18 انجام گرفت. یافته ها: تفاوت معنی داری در مدت زمان مصرف شیر مادر میان نوجوانان لاغر، طبیعی و دارای اضافه وزن مشاهده نگردید (0/061=P). وزن بدو تولد نوجوانان دارای اضافه وزن و چاقی به طور معنی داری نسبت به نوجوانان با BMI طبیعی یا لاغر بیشتر بود (0/011P =). علاوه بر این، BMI مادر و پدر نوجوانان دارای نمایه توده ی بدنی در محدوده اضافه وزن و چاقی، به طور معنی داری بیشتر از والدین نوجوانانی بود که نمایه توده بدنی شان در محدوده ی طبیعی یا لاغر قرار داشت (به ترتیب 0/004P=، 0/019P=). نتیجه گیری: به نظر می رسد عواملی چون وزن بدو تولد و BMI والدین نقش مهم و تعیین کننده ای در تعیین BMI زمان نوجوانی دارد.

مقدمه آدیپونکتین که فراوان ترین پروتیین رهاشونده از بافت چربی است، از طریق کنترل گلوکز خون و اکسیداسیون اسیدهای چرب در تنظیم متابولیسم نقش ایفا می کند. خلاف تصور اولیه مبنی بر اینکه آدیپونکتین تنها از بافت چربی ترشح می شود، اکنون مشخص شده است عضله اسکلتی نیز می تواند آدیپونکتین را تولید و ترشح کند. از این رو، شناسایی عضله اسکلتی به عنوان منبع آدیپونکتین، توجه پژوهشگران بسیاری را در رابطه با نقش آن به عنوان یک آدیپوکاین در خون و یک مایوکاین با ویژگی های اتوکرین/پاراکراین، به خود جلب کرده است. در ابتدا مطالعات حیوانی متعددی، آدیپونکتین را به عنوان یک سایتوکاین کاملا مفید؛ با اثراتی هم چون افزایش حساسیت به انسولین، ضدالتهاب، ضدآتروژنیک و ضدسرطان، معرفی کردند. با این حال، مطالعات دیگر نشان داده اند افزایش مقادیر آدیپونکتین می تواند با ایجاد یا توسعه برخی آسیب ها ارتباط داشته باشد. سازوکار های اساسی این عملکرد دوگانه هنوز به خوبی شناخته نشده اند. از سوی دیگر، مطالعات بسیاری گزارش کرده اند فعالیت ورزشی بلند مدت صرف نظر از نوع تمرین و شرایط شرکت کننده ها باعث افزایش مقادیر آدیپونکتین می شود. با وجود این، پس از گذشت 25 سال از کشف این آدیپوکاین، ویژگی ها و سازوکار های تغییرات آدیپونکتین در شرایط گوناگون و نیز چگونگی تاثیرات مختلف آن بر بافت ها و اندام های گوناگون، هنوز نامشخص است. از این رو در این مطالعه سعی شده است با مرور مطالعات انجام شده، ضمن معرفی آدیپونکتین، گیرنده ها و مسیرهای پیام رسانی آن در بافت چربی و عضله اسکلتی، تغییرات آن نیز در شرایط بیماری و هنگام فعالیت ورزشی، خلاصه و جمع بندی شود.

مقدمه: سیستم آنتی اکسیدانی بدن که وظیفه مقابله با اثرات مخرب اکسیدان ها را به عهده دارد، می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی؛ از جمله تمرینات ورزشی قرار گیرد. هدف از پژوهش حاضر مقایسه ی دو برنامه تمرین تداومی با شدت متوسط و تناوبی بر شاخص های استرس اکسیداتیو و آنتی اکسیدانی زنان میانسال دارای اضافه وزن بود. مواد و روش ها: در این مطالعه، 30 زن غیر فعال چاق و دارای اضافه وزن به طور تصادفی در سه گروه تمرین تناوبی شدید، تمرین تداومی و گروه کنترل تقسیم شدند. دو برنامه تمرینی به مدت 12 هفته و هر هفته سه جلسه اجرا شدند. پیش از آغاز و پس از اتمام دوره تمرینی؛ اندازه گیری مقادیر ظرفیت تام آنتی اکسیدانی، سوپراکسید دیسموتاز و مالون دی آلدیید در نمونه های خون آزمودنی ها اندازه گیری شد. داده های جمع آوری شده از طریق روش اندازه های تکراری و تی استیودنت همبسته در سطح معنی داری (0/05>P) تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که ظرفیت آنتی اکسیدانی تام در گروه های تمرین تداومی و تمرین تناوبی شدید افزایش معناداری یافته است 0/05

مقدمه: دیابت منجر به بروز اختلالات متابولیک دیگری می شود و بیمار را مستعد عوارض تهدیدکننده حیات می کند. و تاثیر زیادی برکیفیت زنگی بیمار و خانواده وی دارد از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر درمان با پمپ انسولین برکیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع 1 انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه مداخله ای قبل و بعد بر روی 47 نفر از جمعیت بیماران مبتلا به دیابت نوع یک و مراجعه کننده به بیمارستان لقمان شهر تهران در سال 1397 و 1398 انجام شد. برای ثبت اطلاعات از فرم کوتاه پرسش نامه کیفیت زندگی بیماران دیابتی (DQOL) استفاده شد. یافته ها: میانگین نمره کیفیت زندگی بیماران قبل از مداخله برابر با 97/95± 38/23 بود که پس از مداخله به 12/15± 51/72 افزایش یافت (0/001>P). نمرات هر دو بعد کیفیت زندگی شامل رفتارهای مراقبتی بیمار و رضایت از کنترل بیماری بعد از مداخله به طور معناداری افزایش یافت (0/001>P). ارتباط معنادار و مستقیمی بین سن بیمار و طول مدت بیماری با نمره افزایش کیفیت زندگی بیماران دیده شد (0/015P=، 0/365=r) (0/039=P، 0/306r=). نتیجه گیری: استفاده از پمپ انسولین در دیابت نوع یک می تواند باعث ارتقاء سطح کیفیت زندگی این بیماران و ابعاد آن مانند رفتارهای مراقبتی بیمار و رضایت از کنترل بیماری شود.

مقدمه: ملاتونین به عنوان یک مکمل و بدون نیاز به تجویز پزشک، به طور وسیعی جهت درمان اختلالات خواب در بسیاری از کشورها بکار می رود. گزارش هایی از کاهش جذب گوارشی کلسترول، افزایش اکسیداسیون و کاهش سطح اسیدهای چرب آزاد، با مصرف ملاتونین ذکر شده است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر ملاتونین بر تغییرات پروفایل لیپید در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی دو سویه کور تصادفی شده است. بیماران با تشخیص بیماری دیابت نوع 2 وارد مطالعه شدند. آزمودنی ها به مدت حداقل 8 هفته تحت درمان با قرص ملاتونین، به مقدار 6 میلی گرم در روز، یا دارونما قرار گرفتند. مقادیر کلسترول، تری گلیسرید، لیپوپروتیین پر چگالی (HDL) و لیپوپروتیین کم چگالی (LDL)، هم چنین غلظت خونی ملاتونین، در ابتدا و انتهای مطالعه ارزیابی گردید. یافته ها: خصوصیات دموگرافیک، پروفایل لیپید و داروهای مصرفی بیماران در ابتدای مطالعه در دو گروه شبیه هم بود، به جز مصرف داروی متفورمین (100% در برابر 86/1 %، 0/02=P). در انتهای مطالعه نیز تفاوت معنی داری در سطوح کلسترول، تری گلیسرید، LDL و HDL دو گروه مشاهده نشد (0/66، 0/21، 0/81، 0/26=P). عارضه ی جانبی وخیمی در بیماران مشاهده نگردید. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، مصرف خوراکی ملاتونین با مقدار مصرف 6 میلی گرم بصورت شبانه، تغییراتی بر پروفایل لیپید بیماران دیابت نوع 2 ندارد.

مقدمه بر اساس مطالعات گذشته نگر که در بیماران بستری در بیمارستان ها صورت گرفته است، در این بیماران ارتباط واضحی بین هیپرگلیسمی (با یا بدون سابقه دیابت شناخته شده) و هیپوگلیسمی با افزایش مرگ و میر و نیز عوارض بیماری در این بیماران وجود دارد. همین مطالعات نشان می دهند که با کنترل مناسب قند خون و جلوگیری از بروز هیپر و یا هیپوگلیسمی می توان از مرگ و میر بیشتر در این بیماران جلوگیری و نیز عوارض بیماری را بهتر کنترل کرد. با این حال متاسفانه هنوز دستورالعمل یکسان یا مبتنی بر شواهدی که بتواند بصورت کاربردی و براساس آنچه که بطور عملی در عموم بیمارستان ها به اجرا در آید وجود نداشته و بیشتر مواقع از روش های مبتنی بر دانش فردی و بر اساس دستورالعمل های مختلف و بدون پشتوانه امکان اجرایی، مثل "استفاده همگانی" از جدول تطابقی انسولین و بدون روش تجویز برنامه ریزی شده انسولین استفاده می گردد. این مقاله به مرور هیپرگلیسمی در بیماران بستری در بیمارستان در وضعیت های بالینی غیربحرانی و بحرانی و بیان راهکارهای نظری و عملی مبتنی بر شواهد بدست آمده از مطالعات انجام شده می پردازد تا شاید بتواند ضمن کاهش عوارض سوء ناشی از آن الگویی برای یکنواخت سازی و پایه ای برای مطالعات آتی کشوری نیز باشد.

مقدمه: چاقی بزرگ ترین تهدید برای سلامتی انسان در این قرن است و نه تنها منجر به افزایش شیوع بیماری های غیرواگیر همراه چاقی بلکه باعث اختلال در کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در زنان دارای چاقی مفرط پس از عمل جراحی باریاتریک، انجام شد. مواد و روش ها: 476 نفر از زنان بالای هجده سال مراجعه کننده به کلینیک چاقی تهران، وارد مطالعه شدند. اطلاعات آنتروپومتریک و آزمایشات بیوشیمی قبل و یک سال پس از جراحی اندازه گیری شد. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسش نامه کیفیت زندگی مرتبط با سلامتSF-36 استفاده شد. یافته ها: به طور کلی میانگین سنی شرکت کنندگان 10/9± 38/7 بود. نمایه توده بدنی قبل از جراحی باریاتریک 6/0± 45/1 بود که یک سال بعد به 4/8± 30/2 کاهش یافت (0/001>P). میانگین نمرات متغیرهای آنتروپومتریک و شاخص های متابولیک یک سال پس از جراحی بهبود یافتند. میانگین امتیاز نمرات کیفیت زندگی در بعد سلامت جسمانی از 54/3± 227/6 به 63/2± 316/6 و در بعد روانی پس از جراحی باریاتریک از 70/9± 236/7 به 62/9± 288/6 افزایش یافت (0/001>P). شایان ذکر است میانگین کلی کیفیت زندگی در دو بعد جسمانی و روانی یک سال پس از جراحی در دو گروه اسلیو گاسترکتومی و بای پس معده تفاوت معناداری نداشتند. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد کیفیت زندگی یک سال پس از جراحی چاقی نسبت به قبل از آن بهبود می یابد. این بهبود در تمام شاخص های کیفیت زندگی تفاوتی بین اسلیو گاسترکتومی و بای پس معده نداشت.