علوم دارویی (pharmaceutical sciences)
سال:1386 | دوره:13 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف: در این مطالعه، اثرات مصرف پیشگیرانه عسل طبیعی به عنوان یک عامل پره کاندیشنینگ فارماکولوژیک بر روی آریتمی ها و انفارکت سایز ناشی از ایسکمی- رپرفیوژن (I/R) در قلب ایزوله رت بررسی شد.روش ها: قلب ایزوله شده رت ها پس از اتصال به دستگاه لانگندورف تحت 30 دقیقه ایسکمی ناحیه ای و 120 دقیقه رپرفیوژن قرار گرفتند. گروه کنترل در طی آزمایش محلول کربس معمولی و گروه های تست، از 10 دقیقه قبل تا 10 دقیقه بعد از ایسکمی بترتیب کربس حاوی غلظت های 0.5, 0.25 و %1 عسل دریافت داشتند. آریتمی های قلبی بر اساس قواعد Lambeth آنالیز شدند و درصد انفارکت سایز نیز با روش تری فنیل تترازولیوم کلراید و پلانیمتری اندازه گیری گردید.یافته ها: در زمان ایسکمی، تعداد ضربانات نابجای بطنی تام (VEBs) در گروه کنترل 667±116 عدد بود اما پرفیوژن عسل 0.5, 0.25 و %1، آن را بترتیب به (p<0.01) 161±35, (p<0.01) 128±35 و 303±94 عدد (p<0.05) کاهش داد. تعداد تاکیکاردی بطنی (VT) و مدت زمان سپری شده در VT نیز با هر سه غلظت بکار رفته عسل کاهش معنی دار نشان داد. تجویز عسل 0.25 و %0.5، انسیدانس VT را از 100% (کنترل) بترتیب به 13% و 25% کم کرد (p<0.001)\. در فاز رپرفیوژن نیز تعداد VEBs و VT با کلیه غلظت های بکار رفته عسل کاهش معنی داری داشت. همچنین غلظت %0.25 عسل کاهش معنی دار در مدت زمان فیبریلاسیون بطنی برگشت پذیر (Rev VF) و انسیدانس آن بوجود آورد. با مصرف غلظت های 0.5, 0.25 و %1 عسل، انفارکت سایز از 46.3±2.9 درصد (گروه کنترل) بترتیب به (p<0.001) 9.2±1.9, (p<0.001) 3.3±1.3 و 11.7±2.2 درصد (p<0.001) کاهش یافت.نتیجه گیری: این مطالعه اثرات محافظتی پره کاندیشنینگ فارماکولوژیک با عسل را بر علیه آسیب های ناشی از I/R به صورت کاهش آریتمی ها و انفارکت سایز نشان داد. احتمالا خواص آنتی اکسیدانی عسل و مهار تولید رادیکال های آزاد و بویژه وجود منابع تولید انرژی از جمله گلوکز در بهبود عملکرد قلب ایسکمیک و ایجاد اثرات محافظتی فوق دخیل می باشند.

زمینه و هدف: سامانه های نوین دارورسانی (NDDSs) دارای مزایای زیادی نسبت به اشکال سنتی می باشند که از جمله آنها می توان به طول اثر بیشتر، عوارض جانبی کمتر، سطح خونی یکنواخت تر و پذیرش بالاتر اشاره کرد. سامانه های اسموتیک خوراکی از جمله این اشکال دارویی هستند که می توانند محتوای دارویی خود را در مدت طولانی (24 ساعت) و با سرعت ثابت آزاد کنند. در این مطالعه سعی گردید تا علاوه بر فرمولاسیون پمپ اسموتیک ایندومتاسین با هسته دو لایه، تاثیر پارامترهای مختلف بر میزان و کینتیک آزادسازی ایندومتاسین از آن بررسی شود.روش ها: سلولز استات به عنوان پلیمر تشکیل دهنده لایه نازک در فرمولاسیون غشا نیمه تراوا بکار برده شد. برای روکش دادن هسته ها از روش غوطه ور سازی استفاده شد و این روکش ها توسط مته های ریز با قطرهای استاندارد در لایه دارو سوراخ گردید. آزادسازی دارو از فرمولاسیون های تهیه شده با استفاده از دستگاه اندازه گیری سرعت انحلال استاندارد USP (دستگاه شماره II) تعیین گردید و غلظت دارو در نمونه ها بروش اسپکتر و فتومتری UV اندازه گیری شد. فرمولاسیون های مختلف با استفاده از چهار شاخص مقایسه ای شامل D10h (درصد داروی آزاد شده پس از 10 ساعت)، tL (زمان تاخیر آزاد سازی از سامانه) و شاخص های کینتیکی شامل RSQzero (ضریب تعیین داده های انحلال از کینتیک درجه صفر) و Devzero (میانگین انحراف داده های انحلال از کینتیک درجه صفر) مورد مقایسه قرار گرفتند.یافته ها: نتایج حاکی از آن است که ضخامت روکش تاثیر قابل ملاحظه ای بر میزان D10h و زمان تاخیر آزادسازی فرمولاسیون ها دارد. با افزایش ضخامت غشا زمان تاخیر افزایش و D10h کاهش می یابد. بهترین خصوصیات کینتیکی در ضخامت 130 میکرومتر مشاهده شد. افزایش قطر سوراخ زمان تاخیر را کاهش و D10h افزایش می دهد اما کینتیک آزادسازی دارو با بزرگ شدن قطر سوراخ تا یک میزان بهبود می یافته و در مقادیر بالاتر مجددا از کینتیک درجه صفر فاصله می گیرد لذا بایستی قطر سوراخ اپتیمم در مورد این سامانه 700 میکرومتر تعیین گردید همنین ارتباط معنی داری بین لیپوفیلیسیته پلاستی سایزر بکار رفته با زمان تاخیر و D10h مشاهده گردید. به این ترتیب که با افزوده شدن نسبت پلاستی سایزر لیپوفیل زمان تاخیر افزایش و D10h کاهش معنی داری پیدا کرد. با حذف پلاستی سایزر هیدروفیل (گلیسرین) زمان تاخیر از 46.7 دقیقه به 207.8 دقیقه افزایش یافت.نتیجه گیری: با بهینه سازی پارامترهای مهم سامانه از قبیل قطر سوراخ، ضخامت غشای نیمه تراوا، نوع و درصد پلاستی سایزرها می توان به رهش مناسب و نزدیک به درجه صفر از سامانه دست یافت.

مقدمه و هدف: استفاده از درمان های غیر دارویی (آب های معدنی و گیاهان دارویی) رویکرد جدیدی در کنترل بیماری هاست. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه اثر عصاره تام گیاه هیپریکوم پرفوراتوم و آب معدنی سولفاته کلسیک و منیزین در اصلاح لیپید پروفایل در حیوانات مبتلا به افزایش چربی خون بود.روش ها: تعداد 30 رت (نر گونه SD) در محدوده وزنی 150-100 گرم انتخاب شده و به صورت راندوم به 5 گروه شش تایی تقسیم شدند. یک گروه تحت رژیم غذایی معمولی و آب معمولی و سایر گروه ها به منظور ایجاد وضعیت هیپرلیپیدمیک، به مدت 60 روز تحت رژیم غذایی پر کلسترول و آب معمولی قرار گرفتند. پس از اطمینان از افزایش معنی دار چربی خون حیوانات (P<0.001)، مرحله دوم مطالعه یا فاز درمان به مدت 60 روز ادامه یافت. در گروه کنترل (گروه اول) رژیم غذای معمولی و آب معمولی ادامه یافت، ولی سه گروه دیگر به صورت زیر تقسیم شدند: گروه دوم رژیم غذایی پر کلسترول، گروه سوم رژیم غذایی پرکلسترول و عصاره هیپریکوم پرفوراتوم (4 mg/kg, ip)، گروه چهارم رژیم غذایی پرکلسترول و عصاره هیپریکوم پرفوراتوم (12 mg/kg, ip)، گروه پنجم رژیم غذایی پرکلسترول و آب معدنی. در دوره درمان تمامی گروه ها سالین نرمال و DMSO را (به عنوان حلال عصاره) به صورت تزریق داخل صفاقی را دریافت نمودند. در پایان دوره خونگیری از ناحیه ونوس پلکسوس چشم رت ها به عمل آمد و سطوح لیپیدهای خون مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: تجویز رژیم غذایی فوق به مدت دو ماه قادر به ایجاد هیپرلیپیدمی در موش صحرایی می باشد. تجویز عصاره هیپریکوم پرفوراتوم (ip) سطوح TG, T-CH و LDL-CH را به طور معنی داری کاهش داد (P<0.001). عصاره با دوز (12 mg/kg, ip) قادر به کاهش معنی دار در کلیه مقادیر TG, T-CH و LDL-CH بود (P<0.05)، در حالی که تجویز عصاره با دوز (4 mg/kg, ip) و آب معدنی تنها در سطح TG کاهش معنی داری را ایجاد نمودند (P<0.001).نتیجه گیری: استفاده از عصاره گیاه هیپریکوم پرفوراتوم و آب معدنی در بهبود وضعیت لیپیدپروفایل علی الخصوص TG تاثیر سودمندی دارند و ادامه مطالعه اثرات این عوامل طبیعی می تواند مفید باشد.

زمینه و هدف: پسوریازیس یک بیماری مزمن و عود شونده ای می باشد که در 1 تا 6 درصد جمعیت اتفاق می افتد. متوترکسات (MTX) یک داروی شیمی درمانی سیستمیک موثر برای درمان پسوریازیس و احتمالا جهت درمان لنفومای جلدی می باشد. به دلیل خطر ایجاد فیبروزیس کبدی و دیگر سمیتهای سیستمیک مانند سرکوب مغز استخوان، به طور کلی از استفاده آن ممانعت به عمل آورده شده ولی در موارد شدید این بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به سمیت شدید ایجاد شده در تجویز سیستمیک متوترکسات، فرمولاسیون موضعی آن ممکن است کاربرد بیشتری برای درمان پسوریازیس و دیگر بیماری های پوستی که در اثر ازدیاد تکثیر سلولی ایجاد می شوند، داشته باشد. یکی از دلایل احتمالی برای فقدان فعالیت بالینی متوترکسات موضعی در پسوریازیس نفوذ ناکافی پوستی این دارو برای مهار سنتز اپیدرمال DNA می باشد.روش ها: در مطالعه حاضر اقدام به تهیه فرمولاسیون مناسب برای بهینه ساختن نفوذ MTX به صورت in vitro شده است. برای این منظور چندین فرمولاسیون ژل تهیه گردید و خصوصیات فیزیکی و پایداری آن ها بررسی شد. از میان آنها سه فرمولاسیون انتخاب شده و مطالعات جذب پوستی با استفاده از پوست رت و سل های استاندارد فرانز انجام گردید. برای تعیین مقدار دارو استفاده از متد HPLC تعیین شد. از بین سه فرمولاسیون، ترکیب برتر انتخاب شده و تاثیر افزاینده های جذب روی آن بررسی شد. به منظور افزایش جذب پوستی از درصدهای مختلف افزاینده های جذب شامل آلکیل بنزیل دی متیل کلراید، SLS، ترانسکیوتول P و اسید سالیسیلیک به عنوان ماده کراتولیتیک استفاده شده است.یافته ها: نتایج نشان داد که سورفکتانتهای آنیونی و کاتیونی اثر مفیدی در افزایش جذب نداشتند. ترانسکیوتول P با غلظت 2 درصد بهترین جذب پوستی را دارا بود. افزودن اسید سالیسیلیک به فرمولاسیون باعث افزایش بیشتر جذب دارو گردید. استفاده از غلظت 2 درصد اسید سالیسیلیک بیشترین میزان نفوذ دارو را ایجاد نمود. در نهایت غلظت 6 درصد اسید سالیسیلیک به همراه غلظت 2 درصد ترانسکیوتول P به عنوان فرمولاسیون برتر و نهایی انتخاب شد.نتیجه گیری: فرمولاسیون تهیه شده حاوی ترانسکیوتول (w/w) %2 و اسید سالیسیلیک (w/w) %6 دارای خاصیت افزایش دهنده جذبی بالاتری بوده و می تواند بصورت بالینی برای درمان موضعی پسوریازیس بکار گرفته شود.

زمینه و هدف: عفونت های ادراری از شایع ترین عفونت های باکتریایی انسان بوده و در صورت عدم درمان به موقع و مناسب می توانند عواقب خطرناکی داشته باشند. امروزه افزایش روزافزون مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها از مشکلات پیش روی علم پزشکی می باشد. در دسترس بودن اطلاعات جدید از الگوی حساسیت باکتری ها و آشنایی با مقاومت های رایج در بین باکتری های محلی می تواند در جهت اتخاذ تدابیر درمانی مناسب کمک کند و بویژه می تواند در درمان های تجربی متضمن موفقیت های درمانی بهتر باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان مقاومت باکتری های عامل عفونت های ادراری به آنتی بیوتیک های رایج در طی سال های 77 تا 84 بود.روش ها: نمونه ادرار بیماران بستری و سرپایی مراجعه کننده به آزمایشگاه بیمارستان شبستر در محیط های کشت بلاد آگار و (Eosin Methylen Blue) EMB آگار کشت داده شدند. باکتری های جدا شده با استفاده از تست های مرسوم و استاندارد میکروب شناسی تعیین هویت شدند. سپس آزمایش تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی به روش دیسک آگار دیفیوژن نسبت به آنتی بیوتیک ها انجام شد.یافته ها: از مجموع 9495 نمونه مورد آزمایش 1821 نفر (%19.1) مبتلا به عفونت ادراری بودند. بیش از 83% از باکتری های جدا شده متعلق به فامیل انتروباکتریاسه بود. بیشترین میزان مقاومت در برابر آمپی سیلین (%85.3) و کمترین میزان مقاومت مربوط به آمیکاسین (%6.6) و سیپروفلوکساسین (%10.2) بدست آمد.نتیجه گیری: بررسی الگوی حساسیت به آنتی بیوتیک ها در طی سال های مورد مطالعه بیانگر افزایش میزان مقاومت در بین باکتری های ایجاد کننده عفونت های ادراری بود که این امر در مورد جنتامایسین، سفالوتین و آمپی سیلین کاملا مشهود بود. نتایج این مطالعه تاکید مجددی در توجه به نتایج تست های حساسیت باکتری ها در برابر عوامل ضد میکروبی می باشد تا با انتخاب آنتی بیوتیک های مناسب علاوه بر درمان موثر، از افزایش مقاومت دارویی جلوگیری شود.

زمینه و هدف: یکی از مکانیسم های مهم حفاظتی استروژن در قلب و عروق اثر گشاد کنندگی استروژنها در عروق خونی است. این تحقیق برای بررسی مکانیسم اثر شل کنندگی 17بتا-استرادیول در ورید سافن انسانی طراحی گردید.روشها: ورید سافن انسانی از اتاق عمل مرکز قلب شهید مدنی تبریز تهیه شد. نقش کانال های پتاسیمی و فاکتور هیپرپولاریزه کننده مشتق از آندوتلیوم، در اثر شل کنندگی استرادیول با انکوباسیون حلقه های ورید در حضور بلوکه کننده های کانال های پتاسیمی: گلی بنکلامید، 4-آمینوپیریدین، تترااتیل آمونیوم (در غلظت های پایین 1mM و بالا 10mM) باریم کلراید و مصرف همزمان کاریبدوتوکسین و آپامین مطالعه شد. برای ارزیابی نقش آندوتلیوم در اثر مهاری تترااتیل آمونیوم (10mM) در اثر شلی استرادیول آزمایش در بافت های فاقد آندوتلیوم تکرار گردید.یافته ها: تترااتیل آمونیوم، 4-آمینوپیریدین و گلی بنکلامید در اثر شل کنندگی استرادیول در انقباض ناشی از PGF2a تاثیری نداشتند. تترااتیل آمونیوم که در غلظت های بالاتر بعنوان مهار کننده کانال های پتاسیم با هدایت کم (SKCa) و کانال های پتاسیم با هدایت متوسط (IKCa) تحریک شونده با کلسیم، عمل می کند بطور معنی داری اثر شل کنندگی استرادیول را مهار کرد. این اثر مهاری وابسته به اندوتلیوم بود و با تخریب اندوتلیوم از بین رفت. در بافت های اندوتلیوم دار مصرف همزمان کاریبدوتوکسین و آپامین یا باریم اثر شل کنندگی عروقی استروژن را بطور معنی داری مهار کرد.نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهد که آزادی فاکتور هیپرپولاریزه کننده مشتق از آندوتلیوم که با شرکت کانال های پتاسیمی حساس به کاریبدوتوکسین و آپامین و یون پتاسیم انجام می شود در اثر شل کنندگی 17بتا-استرادیول در ورید سافن انسانی نقش دارد.

زمینه و هدف: هیپوکمپ در بسیاری از جوانب یادگیری و حافظه بخصوص یادگیری فضایی نقش دارد. لپتین یک هورمون پپتیدی است که توسط بافت چربی ترشح می شود. برخی از مطالعات بر تاثیر هورمون لپتین بر برخی از انواع یادگیری و حافظه اشاره کرده اند. در این مطالعه سعی بر این است که با تزریق داخل صفاقی، اثر دوزهای مختلف لپتین را بر شکل گیری حافظه فضایی بررسی کنیم.روشها: برای بررسی اثر لپتین بر یادگیری فضایی، شصت رت نر به شش گروه تقسیم شدند: (1) کنترل، (2) شم و (3)، (4)، (5)، (6) لپتین داخل صفاقی به ترتیب با دوزهای 0.05, 0.1, 0.25, 0.5 mg/kg. تمام گروه ها به مدت دو روز در ماز آبی موریس تحت آموزش قرار گرفتند. سپس پارامترهای یادگیری بین گروه کنترل و گروه های مورد آزمایش مقایسه شد.یافته ها: تزریق داخل صفاقی لپتین با دوزهای 0.05, 0.1, 0.25, 0.5 mg/kg هر یک باعث بهبود یکی از پارامترهای مدت زمان سپری شده یا میزان مسافت طی شده گردید. دوز 0.1 لپتین بیشترین تاثیر را در مقایسه میزان مسافت طی شده بین بلوک 1 و (P<0.001) 2، میانگین مدت زمان سپری شده طی بلوک 2 در مقایسه با گروه شم (P<0.01)، مدت زمان سپری شده و میزان مسافت طی شده در ربع دایره هدف در پروب تست (P<0.001) بر حافظه فضایی داشت.نتیجه گیری: در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که تزریق لپتین بطور داخل صفاقی در رت باعث بهبود حافظه فضایی می شود. لپتین بیشترین اثر خود را در دوزهای متوسط نشان می دهد.