سال:1381 | دوره:2 | شماره:1 (پیاپی 7) (ویژه نامه پنجمین همایش کشوری آموزش پزشکی) |تعداد مقالات:80

مقدمه: بدون شک اطلاع از نظرات و ویژگیهای فراگیران، بر برنامه ریزی آموزشی، تعیین موضوع، محتوا و تمامی فعالیتهای آموزشی تاثیری انکار ناپذیر دارد. لذا بررسی حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و مقطعی با هدف تعیین نیازهای آموزشی فراگیران از نظر خود آنها و چگونگی ارتقا برنامه های آموزشی نظری - عملی، انجام گرفت.روشها: در این مطالعه تعداد 155 نفر از دانشجویان رشته های مختلف گروه پزشکی که کلیه واحدهای دروس نظری و عملی - بالینی خود را گذرانده و در مرحله فارغ التحصیلی قرار داشتند بعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده که علاوه بر مشخصات فردی، نظر آنها در مورد محتوای درس، تعداد واحد و موارد آموزش داده شده متناسب با مقاطع تحصیلی و نیازهای شغلی آینده مورد سوال واقع و پس از جمع بندی توسط نرم افزارهای رایانه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: با توجه به نتایج پژوهش 71% فراگیران مورد بررسی مونث بوده و 7/69 % آنان دارای سن 24-21 سال بودند0 29% را دانشجویان رشته پرستاری، 5/24 % مامایی، 3/10 % هوشبری، 8/14 % اتاق عمل و 3/21 % را دانشجویان رشته بهداشت شامل می شدند. بر اساس نظر فراگیران دروس تئوری نیازهای آموزشی 6/31 % و دروس بالینی و کارآموزی نیازهای آموزشی 7/38 % آنان را تامین می کند. برای 5/46 % دانشجویان دروس نظری و برای 4/37 % آنان دروس عملی و بالینی مناسب اما ناکافی بوده است. از نظر 9/23 % فراگیران نیز دروس بالینی - عملی و از نظر 9/21 % آنان مطالب و موارد آموزش داده شده نظری با نیازهای آموزشی و شغلی آنها تناسب لازم نداشته آزمونهای آماری اختلاف معنی داری بین نظر فراگیران رشته های مختلف در رابطه با دروس بالینی و نیز دروس نظری عمومی، پایه، اصلی و تخصصی همچنین جنس مدرسین و شیوه های تدریس آنان نشان می دهد.نتیجه: به هر حال به دلایلی چون نارسایی در سر فصل برخی از دروس، نحوه عملکرد و شیوه های آموزش توسط مدرسین و اساتید، فراهم نبودن شرایط، منابع و امکانات لازم جهت تامین نیازهای آموزشی فراگیران ، توجه بیش از پیش به موارد فوق و سایر علل مرتبط از سوی مدیران، برنامه ریزان، مدرسین و متولیان امر آموزش دانشجویان علوم پزشکی پیشنهاد می شود.

مقدمه: تغییرات بنیادی که اخیرا در محتوا و روش های آموزش پزشکی رخ داده است نقش استادان دانشگاه را تغییر داده است و چون ویژگیهای یک استاد خوب از دیدگاه فراگیران کمتر تغییر مینمایدبر آن شدیم که در این تحقیق استاد را از دریچه دانشجو ببینیم و با معرفی خصوصیات یک استاد خوب از دیدگاه دانشجویان در اتخاذ تصمیم آگاهانه از سوی اساتید کمک نماییم . روشها: تحقیق فوق یک مطالعه پیمایشی از نوع مقطعی است که 163 دانشجو بطور تصادفی انتخاب شده اند . ابزار جمع آوری اطلاعات و پرسشنامه بوده است که پس از تعیین روایی و پایایی به مرحله اجرا گذاشته شده است . تکنیک های به کار گرفته شده در طراحی پرسشنامه شامل , Rating – scale Ranking scale بوده است که با استفاده از سیستم آماری SPSS نتایج بوسیله تست های آماری Kruskaal – Wallis تجزیه و تحلیل شده است. یــافته ها: مهمترین ویژگیهای یک استاد خوب از دیدگاه دانشجویان پرستاری عبارتند از: مودب ، صمیمی بودن و احترام به دانشجو (42 امتیاز) ، داشتن علم و تجربه (36 امتیاز) ، داشتن طرح درس (27 امتیاز) ، اعتقادات مذهبی (17 امتیاز)، حضور به موقع در کلاس. مهمترین ویژگیهای یک استاد خوب از دیدگاه دانشجویان پزشکی عبارت است از: مودب، صمیمی بودن و احترام به دانشجـو (41 امتیاز )، داشتن علم و تجربه (35 امتیاز)، توان برقراری ارتباط با دانشجو (27 امتیاز)، داشتن طرح درس(19 امتیاز)، انتقادپذیر بودن (14 امتیاز)، علاقه و احساس مسوولیت (14امتیاز)، ظاهر آراسته (9 امتیاز)، اعتقادات مذهبی (8 امتیاز) مهمترین ویژگیهای یک استاد خوب از دیدگاه دانشجویان پیراپزشکی عبارتند از: مودب، صمیمی بـودن و احترام به دانشجو (45 امتیاز ) ، داشتن طرح درس (18 امتیاز ) ، اهمیت به فهم فراگیری(13 امتیاز )، سعی در رفع مشکل فراگیر (12 امتیاز)برقراری ارتباط با دانشجو (12 امتیاز )، علاقه و احساس مسوولیت (10 امتیاز)، داشتن تجربه و علم (8 امتیاز). مهمترین ویژگیهای یک استاد خوب از دیدگاه دانشجویان بهداشت به ترتیب عبارتند از: توانایی ایجاد ارتباط با دانشجویان(54 امتیاز)، مودب، صمیمی بودن و احترام به دانشجو(39 امتیاز)،داشتن تجربه و علم(34 امتیاز)، رفع مشکل دانشجو (22 امتیاز)، علاقه و احساس مسوولیت (17 امتیاز)، داشتن اعتقادات مذهبی(16 امتیاز)می باشد. نتایج این پژوهش بیانگر این است که بین شایستگی آموزشی یک استاد خوب در ابعاد مودب بودن ، توانایی برقراری ارتباط با دانشجو و علاقه به کمک به دانشجو و مقطع تحصیلی ارتباط آماری معناداری وجود دارد. تست آماری Kruskal-Waallis رابطه معناداری بین ابعاد شایستگی حرفه ای یک استاد خوب و مقطع تحصیلی رابطه آماری معناداری را نشان نمی دهد. البته بین وضعیت توانایی در میزان عدم درک مطالب در فراگیران و مقطع تحصیلی رابطه آماری معناداری دیده می شود. (0.002>P) که این وضعیت بیشتر در مقطع کاردانی و کارشناسی می باشد. همچنین تست آماری Kruskal-Waallis رابطه معناداری بی شایستگی شخصیتی یک استاد خوب و انتقاد پذیر بودن نشان نمی دهد (P<335).نتیجه: با توجه به اینکه نقش استاد در فرایند یادگیری کلیدی است این نقش با همراه خصوصیات مانند مودب بودن، مهر و دوستی با دانشجو، هنر ارتباط با دانشجو و داشتن علم تدریس بهتر ایفاد می گردد.

مقدمه: دانشجویان دوره عمومی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز قسمت عمده دوره آموزشی بخش داخلی خود را در بخش های بستری طی کرده و آموزش بالینی بیشتر بر محور این بیماران انجام می شود. بررسی تنوع و برخی خصوصیات بیماران بستری شده در بخش های داخلی عمومی و پاسخ گویی به این نکته که آیا آموزش بالینی بر محور بیماران بستری شده پاسخگوی نیازهای آموزشی دانشجویان دوره عمومی پزشکی می باشد؟ روشها: در یک دوره دو ساله با مراجعه منظم به دو بخش داخلی عمومی واقع در بیمارستانهای نمازی و شهید فقیهی همه بیماران بستری شده را از نظر خصوصیات اپیدمیولویک، تشخیص بیماری، مدت بستری، میزان مرگ و میر، تعداد بیماران بستری شده در هر ماه و نیز تنوع بیماری های مختلف بررسی شدند. یافته ها: بطور متوسط در هر ماه ±265 بیمار در هر بخش بستری شدند. 10 بیماری شایع 68 درصد موارد بیماران بستری را شامل می شد که بترتیب عبارت بودند از: دیابت و عوارض آن، نارسایی مزمن و حاد کلیوی، نارسایی قلبی، پنومونی، مسمومیت ها، ترومبوز وریدی، خونریزی گوارشی، بیماریهای مزمن انسدادی ریوی و بدخیمی ها. متوسط مدت بستری شدن برای هر بیمار ±145 روز میزان مرگ و میر در مردان و زنان به ترتیب 3/18 و 6/14 درصد بود. بطور متوسط درهر ماه در هر بخش بیماران با ±156 نوع بیماری مختلف بستری می شوند. نتیجه: بیماران بستری شده در بخش های عمومی داخلی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تنوع و خصوصیات لازم جهت آموزش طب داخلی ندارند و روش های دیگر از جمله توسعه آموزش درمانگاهی ضروری است.

مقدمه: بدون شک بزرگترین بلای جامعه بشری پس از جنگ جهانی دوم، جهانگیری ایدز می باشد. با توجه به بافت جوان کشور و با عنایت به این که افزایش آگاهی نقش اساسی در پیشگیری از این بیماری دارد و جوانان هم بیشترین قربانیان و ناقلین این ویروس می باشند. بنابراین ضروری به نظر می رسد میزان آگاهی و نگرش دانشجویان که قشری از جوانان می باشند بررسی شود تا بتوان به میزان توانایی آنها در مقابله با این بیماری پی برد و نیاز به برنامه های آموزشی را مشخص نمود. لذا پژوهشی با هدف تعیین میزان آگاهی و نوع نگرش انجام گرفته است.روشها: این مطالعه به روش توصیفی مقطعی انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 140 نفر از دانشجویان نیمسال آخر دانشگاه علوم پزشکی یاسوج که در رشته های پزشکی، پرستاری و مامایی، بهداشت عمومی، اتاق عمل و هوشبری بودند، می باشد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه ای سه قسمتی بوده است، قسمت اول مشتمل بر مشخصات دموگرافیک، قسمت دوم 30 سوال مربوط به آگاهی و قسمت سوم 14 گویه مربوط به نگرش بوده است. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها. نتایج نشان داده که میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در حد متوسط بود، همچنین در میزان آگاهی آنان بر حسب رشته و جنس تفاوت قابل ملاحظه ای مشاهده نشد. یافته های دیگر نشان داد که نگرش دانشجویان نسبت به گویه ها در زمینه ایدز مثبت بود. منبع اصلی کسب اطلاعات اکثریت واحدهای مورد پژوهش رسانه های گروهی از قبیل رادیو تلویزیون، مجلات، روزنامه و جزوات آموزشی بوده است. نتیجه. با توجه به یافته های پژوهش میزان آگاهی در دانشجویان گروه علوم پزشکی قابل قبول نبوده و می بایست برنامه ریزی جدی صورت گیرد و با توجه به این که این دانشجویان اطلاعات خود را در زمینه ایدز از طریق رسانه های گروهی و جزوات آموزشی کسب نمودند می بایست انتقال پیامهای بهداشتی را از طریق این دو کانال تقویت نمود.

مقدمه: استفاده از نظر دانشجویان برای ارزشیابی اساتید، روش بسیار معمول و شناخته شده ای است. اما علیرغم کاربرد فراوان آن،شواهد پژوهشی گویای آنست که اظهار نظر دانشجویان در باره معلمان، متاثر از عواملی است که با موضوع ارزشیابی، چندان ارتباطی ندارد و صرفا به ویژگیهای خاص استاد مربوط می شود (2). تعیین دیدگاههای دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه علوم پزشکی قزوین در مورد الویتهای ارزشیابی اساتید. روشها: جهت انجام این مطالعه توصیفی از پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه ها توسط محققین و از طریق واحدهای آموزش دانشکده های مختلف در بین دانشجویان توزیع گردیده و مجددا از همین طریق جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها. یافته ها نشان داد که از نظر اکثریت دانشجویان (85.2 درصد) مهمترین اولویت در ارزشیابی استاد، «تسلط بر موضوع درس» می باشد. همچنین در بخش مهارتهای تدریس، مهمترین الویت «تسلط بر موضوع درس» (85.2 درصد)؛ در بخش ویژگیهای فردی، «داشتن اعتماد بنفس» (78.5 درصد)؛ در بخش مهارتهای ارتباطی، «برقراری ارتباط صمیمانه با دانشجو» (59.8 درصد)؛ در بخش رعایت اصول و قوانین آموزشی، «رعایت زمان دقیق شروع و پایان کلاس» (36.9 درصد)؛ و در بخش مهارتهای ارزشیابی نیز مهمترین الویت، «برگزاری امتحان جامع و دقیق در پایان ترم» (34.2 درصد) بوده است. همچنین اکثریت واحدهای مورد پژوهش (33.3 درصد) نتایج ارزشیابی های فعلی از اساتید را «تاحدودی» با واقعیت منطبق می دانستند و 10.3 درصد از ایشان ارزیابیهای فعلی را «اصلا» با واقعیت منطبق نمی دانستند. نتیجه: نتایج حاضر بر این نکته تاکید دارد که گرچه دانشجویان، برخی از فاکتورهای بسیار مهم در ارزسیابی اساتید را بخوبی تشخیص میدهند اما همه آنچه را که بر اساس معیارهای علمی برای یک استاد خوب لازمست، مهم تشخیص نمیدهند و همین امر ممکنست از اعتبار و پایایی ارزشیابیهای دانشجویی از اساتید بکاهد.

مقدمه: نیمی از جنبه های مهم و حساس در شکل دهی توانمندی حرفه ای پرستاری آموزش بالینی است. تقریبا 50% زمان صرف شده در مدارس پرستاری، صرف آموزش در فیلدهای بالینی می شود و آموزش بالینی (قلب) آموزش حرفه ای در پرستاری است. به همین علت مشخص کردن زمان کمی جهت انجام فعالیتهای آموزشی در بالین قدم اول جهت اصلاح و کارایی بیشتر آموزش پرستاری است، این مطالعه جهت نیل به این هدف طراحی شده است.روشها: این مطالعه به صورت توصیفی مقطعی از اسفند 79 تا خرداد 80 انجام گرفت. جمعیت مورد مطالعه گروههای آموزش بالینی کارآموزی داخلی جراحی یک تا چهار و ویژه بوده است. از هر گروه کارآموزی 20% از دانشجویان بصورت تصادفی انتخاب و از آنان خواسته شد بطور تصادفی (از هر هفته یک روز جمعا چهار روز در یک ماه) زمان صرف شده جهت انجام فعالیتهای مختلف در بالین بر اساس چک لیستی که به همین منظور تدوین شده بود را ثبت نمایند. قبل از اجرا توسط یک پیش آزمون روایی و پایایی چک لیست و پرسشگران مورد بررسی و تایید قرار گرفت سپس در طی چهار ماه (جمعا 160 روز) اطلاعات جمع آوری گردید. یافته ها. میانگین فعالیت تئوری از هفته اول تا چهارم کارآموزی به ترتیب 34، 35، 50 و 63 دقیقه بوده است. میانگین فعالیت عملی به ترتیب 88.5، 79، 63، 60 دقیقه بوده است. میانگین فعالیت بررسی و شناخت بیمار به ترتیب 31، 28،27و 27 دقیقه بوده است. میانگین زمانی فعالیتهای عملی در هفته های اول تا چهارم کارآموزی سیر نزولی داشته و بر عکس میانگین زمانی فعالیتهای تئوری از هفته اول تا چهارم سیر صعودی داشته است. در بخشهای ویژه میانگین زمانی فعالیتهای عملی دانشجویان بیش از سایر بخشها بوده است.نتیجه: در کل میانگین زمان آموزش بالینی 150 دقیقه بوده است و این مقدار تقریبا 50% زمان اختصاص داده شده به کارآموزی است. با توجه به اتلاف وقت حدود 2.5 ساعت به نظر می رسد باید در برنامه زمانبندی فعالیتهای کارآموزی تجدید نظر شده تا بتوان به نحو مطلوبی از وقت دانشجویان استفاده شود. همچنین لازم است بررسی های مشابه با این تحقیق در سایر دانشکده های پرستاری انجام شده و نتایج با هم مقایسه گردد تا بتوان با استفاده از آن نسبت به رفع نواقص آموزشی بهتر تصمیم گیری نمود.

مقدمه: در چند مطالعه اخیر به کمی حضور موثر اساتید در محیط های آموزشی اشاره شده است کمی حضور موثر اساتید از عوامل زیادی ناشی می شود در چند سال گذشته عدم وجود نگرش جامع نسبت به این موضوع باعث شد تا مدیران سطوح مختلف با این موضوع به صورت سلیقه ای بر خورد کنند. برای حل مشکل بهی صورت اصولی لازم است که گروههای مختلف صاحبان منافع (مسوولان اساتید دانشجویان و کارکنان) در فرایند حل مشکل شرکت داشته باشند. اهداف طرح حاضر عبارت بودند از: تعیین عوامل موثر در کاهش حضور موثر آموزشی اعضای هیات علمی و اولویت بندی آن ها؛ تعیین راهکارهای افزایش حضور موثر آموزشی و اولویت بندی آنها.روشها: در مرحله اول ( بررسی متون ) مطالعات مرتبط با موضوع در داخل و خارج کشور بررسی شد و عوامل و راهکارهای مطرح شده در این زمینه از آنها استخراج شد. جلسات بارش افکار (Brainstorming )با حضور مدیران حوزه معاونت اعضای هیات علمی و مدیران دانشگاهی برگزار شد. همچنین نظرات کارکنان بیمارستان ها دستیاران و کارورزان جمع آوری شد. نامه ها وشکایات بریده جراید و اظهار نظرهای مکتوب و بیانیه های همایش آموزش پزشکی چهارم نیز در این مورد مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم و برای تعیین عوامل موثر بر کاهش حضور موثر هیات علمی از تمامی صاحبان منافع (Stakeholders) ضمن برگزاری جلسات متعدد و با استفاده از روش مصاحبه عمقی و ساختارمند کسب نظر شد. عوامل تعیین شده توسط این گروه ابتدا طبقه بندی شده سپس با روش معیارگذاری و محاسبه ماتریسی اولویت بندی شدند. در مرحله سوم طرح راهکارهای رفع عوامل فوق تعیین شد. الگوی مطالعه در این قسمت کسب نظر از صاحب نظران ( expert idea) بود مدعووین در این کارگاه به هشت گروه مختلف کاری تقسیم شدند و هر گروه راهکار های خود را با توجه به استاندارد موجود مطرح کرد. سپس تمامی راهکارها توشط اعضای گروه امتیاز دهی و اولویت بندی شدند.

وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی پس از تدوین استانداردهای بین المللی برای آموزش پزشکی پایه (عمومی)، فدراسیون جهانی آموزش پزشکی (WFME) در سال 2001، با تشکیل یک گروه ویژه نسبت به تدوین راهنمای این فدراسیون برای آموزش پزشکی تخصصی اقدام نمود. گزارش این گروه ویژه در سپتامبر 2001 منتشر شد. این استانداردها در قالب 9 شاخه و 37 زیرشاخه تدوین شده اند. محورهای اصلی این راهنما شامل رسالت و پیامدها، فرایند آموزش، ارزیابی آموزش گیرندگان، آموزش گیرنده، آموزش دهندگان، محیط ها و منابع آموزشی، ارزشیابی دوره آموزشی، مدیریت و امور اداری، و ارزیابی و بازنگری مستمر کیفیت می باشند. در هر شاخه در قالب یک یا چند زیرشاخه وضعیت مطلوب آموزش پزشکی تخصصی در دو سطح استاندارد پایه (ضروری) و استاندارد ارتقای کیفیت تعریف شده است. بررسی تطبیقی نظام آموزش پزشکی تخصصی کشور از نظر قوانین و مقررات مربوطه، به ویژه آیین نامه ها، دستورالعمل ها و استانداردهای ساختار نوین ارزشیابی و اعتبار بخشی آموزش پزشکی تخصصی کشور با استانداردهای WFME می تواند نقاط قوت و ضعف آن را بهتر نمایان سازد. در این مقاله با بیان هر یک از استانداردهای WFME برای آموزش پزشکی تخصصی به مقایسه وضعیت نظام آموزش پزشکی تخصصی کشور از منظر مقررات و استانداردهای آموزشی موجود با آن می پردازیم. بر اساس نتایج این بررسی مشخص می شود که از میان 37 استاندارد پایه راهنمای مورد ذکر، در 34 مورد مقررات و استانداردهای آموزش پزشکی تخصصی کشور دارای انطباق مناسب تا کامل با این استانداردها می باشد. هر چند انطباق ذکر شده قابل توجه می باشد اما لازم است تلاش های بیشتری برای تامین موارد عدم انطباق، و نیز تحقق استانداردهای ارتقای کیفیت انجام گیرد.

مقدمه: آموزش مناسب دانشجویان بالینی پزشکی و آماده نمودن آنان برای تشخیص و درمان مناسب بیماریها از اهداف آموزش پزشکی می باشد. با توجه به شیوع بالای بیماریهای عفونی و با توجه به اهمیت و تطبیق محتوای آموزشی با نیازهای جامعه این مطالعه به منظور سنجش آگاهی های علمی کارورزان پزشکی در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی گلستان در زمینه تشخیص، درمان و اقدامات پیشگیری چهار بیماری مهم عفونی انجام گردید.روشها: این مطالعه توصیفی با استفاده از پرسشنامه چهار جوابی در زمینه آگاهیهای مربوط به تشخیص، درمان و پیشگیری چهار بیماری عفونی مننژیت، تب مالت، سل و اسهال خونی از 44 نفر از کارورزان رشته پزشکی انجام گردید.یافته ها: میزان آگاهی علمی کارورزان (درصد پاسخهای صحیح) در مورد بیماری چهارگانه عفونی 41 درصد می باشد که این میزان در مورد تب مالت 63 درصد، اسهال خونی 44 درصد، سل 63 درصد و مننژیت 27 درصد است. بین میزان آگاهی علمی کاروزان و تعداد بیماران دیده شده همبستگی آماری معنی داری مشاهده نگردید.نتیجه: این مطالعه نشان داد که میزان آگاهی علمی کارورزان در زمینه چهار بیماری شایع عفونی کافی نبوده و نیاز به بازنگری برنامه آموزش مدون در زمینه آموزش بیماریهای عفونی دانشجویان رشته پزشکی می‎باشد.

مقدمه: در سیستم آموزشی کنونی در نظر گرفتن جنبه های اقتصادی و استفاده منطقی از نیروی انسانی یک ضرورت است و در این راستا شناسایی نیازهای آموزشی و معین نمودن اولویت ها و روشهای مناسب و نوین آموزشی در برنامه های آموزش مداوم امکان استفاده بهینه از منابع محدود و دردترس را فراهم می کند. تعیین اولویتهای آموزشی مورد نیاز و روشهای موثر آموزشی پزشکان عمومی با استفاده از نظرات آنان است . روشها: روش مظالعه توصیفی– مقطعی بوده است و با استفاده از پرسشنامه معتبر و پایا و خود اجرا که در هنگام برگزاری برنامه های مدون و نیز در زمان دریافت گواهینامه مقدماتی و نهایی آموزش مداوم توسط پزشکان عمومی تکمیل گردید و اطلاعات آن جمع آوری شد . یافته ها: 1614 نفر پزشک عمومی پرسشنامـه ها را تکمیـل نمودنـد که دارای میانگیـن سنـی (3/9=SD) 37/8 سال و میانگین سابقه خدمت 7 سال بوده اند و9/73% آنان مرد بو ده اند .نیازهای آموزشی بر مبنای اولویت بندی 10 گانه مورد درخواست در پرسشنامه به ترتیب شامل: فارماکولوژی بالینـی (61%) ، اورژانسهـای اطفـال و داخـلی (60%) و بیمـارهای پوسـت (3/56%) ، مسمویتها (2/51%) و اورژانسهای جراحی (5/46%) ، تروما سوختگی (1/44%)، احیای قلبی تنفسی (1/44%) ، قوانین پزشکی و پزشـک قانونـی (43%) ، انفارکتــوس قلبـی و کمکهای اولیه (3/40%) ، روانپزشکی کودکان (3/34%) بوده است بیشترین روش های مورد درخواست سخنرانی همراه بافیلم (52%) ، سخنرانی همراه با پرسش وپاسخ (45%) ، معرفـی بیماران درحضور اساتید (4/38%) ، کارگاه آموزشی (9/33%) ، آموزش از طریق اینترنت (9/23%) مناسب تریـن نـوع آموزش به ترتیـب اولویت: برنامـه مدون (3/58%) ، مطالعه مجله و کتاب (5/46%) ، تماشای Video tape و استفاده ار اینترنت (6/40%) ، سمینار و کنگره(3/31%) ، و مطالعه مجلات خودآموزی ( 3/34%) بوده است .1/49% پزشکان ترجیح میدادند که مدت اجرای برنامه کمتر از 3 روز و حداکثر 4 ساعت در هر روز باشد . نتیجه: توصیه می شود که برنامه ریزان آموزش مداوم قبل از طراحی محتوای برنامه ها ، نیازسنجی نمایند و موفقیت یک راهبرد آموزشی بستگی به دانستن فلسفه شناخت نیاز و نوع مداخله آموزشی و شیوه های مختلف یادگیری موثر دارد .

مقدمه: هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آموزش و نظارت مستمر در رعایت ضوابط استاندارد در دفاتر کار مامایی بود.روشها: تحقیق حاضر یک مطالعه مداخله ای از نوع نیمه تجربی می باشد نمونه مورد مطالعه شامل تمام دفاتر کار مامایی (پنجاه واحد) در شهرستان شیراز بوده و جمع آوری اطلاعات با تکمیل چک لیستهای استاندارد اداره نظارت و ارزشیابی معاونت دارو و درمان و با مراجعه کارشناسان به دفاتر کار مذکور طی سه مرحله صورت گرفته است. بر اساس یافتن نواقص در هر مرحله مداخله ای به صورت آموزش چهره به چهره در همان مرحله انجام شده و در مراحل بعد مجددا پی گیری شده است و نهایتا اطلاعات به دست آمده از چک لیست های مراحل مختلف از طریق برنامه های مناسب آماری مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است.یافته ها: بر اساس چک لیستهای استاندارد موجود میانگین نواقص دفاتر کار مامایی از مرحله اول (5.33+0.46) به مرحله دوم (3.05+0.33) و از مرحله دوم به مرحله سوم (1.37+0.18) کاهش یافت و با آزمون تکرار اندازه گیری تفاوت معنی دار بین میانگین نواقص در مراحل مذکور وجود داشت (P<0.0001) همچنین در بررسی میانگین نواقص به تفکیک موضوعات بررسی شده کاهش میانگین به ترتیب از مرحله اول بازدید تا مرحله سوم بازدید در موارد زیر دیده شده . رعایت بهداشت محیط، استفاده از ضدعفونی کننده های مناسب، داشتن وسایل ضروری در دفاتر کار و وسایل مورد نیاز جهت انجام زایمان اورژانس (P<0.0001) و رعایت بهداشت فردی و داشتن مجوز معتبر و نصب آن (P<0.03). و در استفاده از تعرفه مناسب و حدود نسخه نویسی تفاوت معنی داری بین مراحل بازدید مشاهده نشد.نتیجه: نظارت و ارزیابی برنامه های آموزشی یعنی بررسی میزان پیشرفت رفتار مطلوب و مورد نظر فراگیر باید به طور مداوم و مستمر انجام پذیرد تا چگونگی پیشرفت برنامه های آموزشی و میزان دستیابی به نتیجه مطلوب در هر مرحله روشن شود و در صورت انحراف استاندارد اقدام اصلاحی صورت گیرد و برنامه های بهداشتی و درمانی زمانی توام با موفقیت هستند اگر نظارت و ارزشیابی دقیق بر مبنای معیارهای تعیین شده در مورد آنها اجرا شود.

 مقدمه: در سیستم آموزشی کنونی در نظر گرفتن جنبه های اقتصادی و استفاده منطقی از نیروی انسانی یک ضرورت است و در این راستا شناسایی نیازهای آموزشی و معین نمودن اولویت ها و روشهای مناسب و نوین آموزشی در برنامه های آموزش مداوم امکان استفاده بهینه از منابع محدود و دردترس را فراهم می کند .تعیین اولویتهای آموزشی مورد نیاز و روشهای موثر آموزشی متخصصین علوم آزمایشگاهی با استفاده از نظرات آنان است.روشها: این مطالعه توصیفی– مقطعی بوده است و با استفاده از پرسشنامه معتبر و پایا و خود اجرا که در هنگام برگزاری برنامه های مدون و نیز در زمان دریافت گواهینامه مقدماتی و نهایی آموزش مداوم توسط متخصصین علوم آزمایشگاهی تکمیـل گردیـده واطلاعـات آن جمع آوری شد.یافته ها: 243 نفر از متخصصین علوم آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته اند که دارای میانگین سنی (8/11 = SD) 6/42 سال و میانگین سابقه خدمت 3/14 سال بوده اند . 6/64% آنان مرد بوده اند و نیازهای آموزشی برمبنای اولویت ها در پرسشنامه به ترتیب شامل: کنترل کیفیت آزمایشگاهـهـا (61%) ،ایمونولــوژی (60%) و هماتولــوژی (3/56%) ،میکـروب شناسـی (2/51%) و بیوشیمـی(5/46%) ، PCR (1/44%)،انگـل شناسی (1/44%) ، روشها و تکنیکهای جدید آزمایشگاهی (43%) ، تازه های علمی(3/40%) و هورمون شناسی (3/34%) بوده است بیشترین روشهای مورد درخواست:کارگاه آموزشی(4/63%)، سخنرانی همراه بافیلم (63%)، سخنرانی همراه با پرسش و پاسخ (1/55%)، معرفی بیماران در حضور اساتید (2/36%)، اینترنت (6/34%) بوده است . مناسب تریـن نوع آموزش به ترتیب اولویـت: برنامه های مـدون (51%) ، مطالعـه کتـب خودآمـوز(2/50%)، تماشای Video tape و استفاده ازاینترنت (8/49%)، مطالعه مجلات خودآموز (8/35%)، سمینار و کنگره (8/35%) ، استفاده از نوار صوتی (23%) بوده است .3/59% متخصصین علوم آزمایشگاهی ترجیج میداده اند که مدت اجرای برنامه کمتر از 3 روز باشد .نتیجه: توصیه می شود که برنامه ریزان آموزش مداوم قبل از طراحی محتوای برنامه ها، نیازسنجی نمایند و موفقیت یک راهبرد آموزشی بستگی به دانستن فلسفه شناخت نیاز و نوع مداخله آموزشی و شیوه های مختلف یادگیری موثر دارد .

مقدمه. بر اساس ماده 13 آیین نامه تسهیلات آموزشی ویژه دانشجویان ممتاز، چنانچه میانگین نمرات دانشجوی ممتاز در دو نیمسال متوالی یا متناوب از 17 کمتر باشد او نمی تواند از تسهیلات آیین نامه استفاده نماید. این مطالعه به بررسی روایی این ماده پرداخته است.روشها. تئوری سه حلقه ای Renzulli جهت تعریف مفهوم استعداد درخشان انتخاب شد. کسب معدل کل 15 یا بالاتر به عنوان ملاک کسب شاخص تواناییهای عمومی بالاتری داشتن انتخاب شد. بر اساس پرسشنامه SRBCSS پرسشنامه ای طراحی شد تا خلاقیت و پشتکار دانشجویان ممتاز را بسنجد. کسب نمره 3 یا بالاتر از این پرسشنامه به عنوان کسب سایر شاخصهای تئوری یاد شده در نظر گرفته شد. دانشجویانی مورد مطالعه قرار گرفتند که در سالهای 1376 لغایت 1378 در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پذیرفته شده و بر اساس ماده 1 آیین نامه تسهیلات آموزشی ویژه دانشجویان ممتاز به عنوان دانشجوی ممتاز شناخته شده بودند.یافته ها: 147 دانشجو مورد مطالعه قرار گرفتند. 50% این دانشجویان مونث بودند. 39 دانشجو در قالب 20 گزارش به معرفی پژوهشها و فعالیتهای علمی خویش پرداختند. بر اساس ماده 13 آیین نامه، می بایست عضویت 31 نفر از این دانشجویان در دفتر استعدادهای درخشان ملغی می شد. در حالیکه 18 نفر از این 31 دانشجو کلیه شاخصهای تئوری Renzulli را کسب نموده بودند.نتیجه: از بین دانشجویان ممتازی که بر اساس ماده 13 آیین نامه تسهیلات آموزشی ویژه دانشجویان ممتاز از ادامه عضویت آنان در دفاتر استعدادهای درخشان جلوگیری می شود استعدادهای درخشان وجود دارد که تعداد کمی نیز نیستند. لذا توصیه می شود سیاستگزاران آموزش پزشکی در هنگام تصویب آیین نامه های دانشجویان ممتاز به روانشناسی استعدادهای درخشان و شیوه های شناسایی این قبیل دانشجویان توجه بیشتری داشته باشند. 

مقدمه: هدف نهایی آموزش پزشکی کسب مهارتهای بالینی در دانشجویان پزشکی و رشته های مرتبط با آن است. اعتماد به نفس یکی از اجزای اصلی صلاحیت بالینی است به طوری که نشانگر مهمی در توانایی و صلاحیت محسوب می شود. این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی است که به منظور تعیین مهارت بالینی دانشجویان مامایی در غربالگری بیماریهای زنان و تعیین تاثیر امتحان بالینی بر میزان اعتماد به نفس دانشجویان در مهارت بالینی در دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1380-1378 انجام شد.روشها: در این بررسی 40 نفر از دانشجویان سال آخر مامایی که در امتحان بالینی به این منظور طراحی شده بود شرکت نمودند. پرسشنامه رتبه بندی شده از 10-0 به منظور تعیین میزان اعتماد به نفس دانشجویان در مهارت بالینی برای تهیه شرح حال، برقراری ارتباط با بیمار، معاینه فیزیکی، تشخیص و اقدام مناسب تهیه شد که بلافاصله قبل و بعد از امتحان فینال توسط ایشان تکمیل می شد. همچنین مهارت بالینی در غربالگری بیماریهای زنان در سه سطح خوب، متوسط و بد تعیین گردید.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین میزان اعتماد به نفس دانشجویان قبل و بعد از امتحان بالینی در مورد توانایی تهیه شرح حال و برقراری ارتباط با بیمار است و کمترین آن مربوط به تشخیص و اقدام مناسب می باشد، در مورد معاینه فیزیکی اکثریت اعتماد به نفس را در حد متوسط اعلام کردند، آزمون آماری اختلاف معنی داری را بین میزان اعتماد به نفس دانشجویان و برگزاری امتحان بالینی نشان داد. بطوریکه اعتماد به نفس ایشان در مورد تشخیص و بخصوص انجام اقدام مناسب بعد از امتحان بالینی افزایش نشان داد. همچنین نمرات حاصل از امتحان نشان داد که توانایی اکثریت ایشان در تهیه شرح حال و برقراری ارتباط در سطح خوب و در بقیه موارد در سطح متوسط می باشد.نتیجه: بر اساس یافته های پژوهش ما نتیجه گرفتیم برگزاری امتحان بالینی باعث افزایش اعتماد به نفس فارغ التحصیلان در مهارت بالینی ایشان می گردد، چرا که بین اعتماد به نفس و مهارت بالینی ارتباط مستقیم وجود دارد.

مقدمه: یکی از دغدغه های مهم و قابل توجه مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شرکت کنندگان در آزمون پذیرش دستیاری انتخاب بهترین یا اتخاذ تصمیم درست و به حق است. داشتن یک آزمون مناسب و اجرای درست آن تا حدود زیادی موجب کاهش این دغدغه می شود. در این ارتباط آزمون بیست و نهمین پذیرش دستیاری با بهره گیری از شیوه های علمی در طراحی سوال مشتمل بر بررسی دقیق برنامه درسی توسط کمیته طراحی سوال دبیرخانه شورای تخصصی، نمونه گیری محتوای دروس، مهارتهای مورد سنجش، نوشتن سوالات توسط متخصصان و ویرایش آنها، رعایت نکات مورد نظر در تجزیه و تحلیل کیفی سوالات و نهایتا تهیه صورت نهایی آزمون با رعایت اصول اجرایی و روانشناختی برگزار گردید. بهره گیری از روش فوق در طراحی سوال ایجاب می کند که آزمون مورد نظر ویژگیهای اساسی 1) دارای اعتبار قابل قبول بودن. 2) دارای روایی مناسب بودن. 3) عملی بودن را داشته باشد. لذا این تحقیق با توجه به اهداف زیر طراحی شده است. 1- بررسی مشخصه های روان سنجی آزمون پذیرش دستیاری شامل: اعتبار، پارامترهای سوال (درجه دشواری، قدرت تشخیص و درصد پاسخ به هر گزینه) 2- بررسی مشخصه های آماری آزمون پذیرش دستیاری.روشها. نوع مطالعه: این پژوهش یک مطالعه کاربردی توصیفی است. جامعه مورد پژوهش: تمامی شرکت کنندگان در آزمون پذیرش دستیاری (11809 نفر) ابزار جمع آوری اطلاعات: یک آزمون دویست سوالی چهارگزینه ای است. پس از اجرای آزمون سوالات توسط برنامه ویژه تجزیه و تحلیل سوال، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و پارامترهای روان سنجی و آماری آزمون برآورد گردید. یافته ها:OKR20Reliability=0.398Mean P=10 standard error= 88.40 Total Item Variance=60.27 Standard Deviation , 0.30 Mean RPBIS =55.762 Total Test Variance= 0.95نتیجه: با توجه به میزان اعتبار و خطای استاندارد اندازه گیری، آزمون به خوبی و دقیق توانسته است میزان دانش نظری شرکت کنندگان را ارزیابی نماید. و به عبارت دیگر نتایج اجرای این آزمون (رتبه و نمره شرکت کنندگان) معتبر است. با توجه به عدم وجود D منفی (قدرت تمیز منفی) در بین سوالات شیوه طراحی سوالات مناسب بوده است. میزان درجه دشواری سوال (P) تا حدودی متناسب با تعداد دستیار مورد نظر جهت انتخاب می باشد. اگر چه به منظور رسیدن به شرایط مطلوب ضروری است میزان درجه دشواری سوالات از این میزان نیز بیشتر کاهش یابد، به گونه ای که درجه دشواری سوال برابر نقطه برش آزمون باشد. (به عنوان مثال اگر مقرر است از بین 12000 نفر شرکت کننده 1200 نفر دستیار را انتخاب نماییم منطقی است که متوسط میزان درجه دشواری حدودا برابر 0.20 باشد).

مقدمه: در هر سال حدود 5000 پزشک فارغ التحصیل می شوند که انتظار می رود با دانش و مهارت فرار گرفته در دوران تحصیل واجد توانایی های لازم برای درمان و اداره بیماریهای شایع جامعه باشند اما پزشکان عمومی با داشتن اطلاعات نظری نسبی فاقد این توانایی می باشند لذا این پژوهش در نظر دارد ضمن شناخت مشکلات با ارایه برنامه مدون تا حد امکان نسبت به رفع این مشکل اقدام نماید. اهداف کلی و اختصاصی این پژوهشی مشتمل بر سه مرحله برنامه ریزی، اجرا و اداره آموزش و ارزشیابی آموزش میباشد. روشها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی (گذشته نگر و آینده نگر) می باشد جمعیت مورد مطالعه شامل تمامی کارورزان پزشکی که چهار بخش اصلی را در سال تحصیلی 81-80 می گذرانند می باشد، ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده می باشد روش انجام کار شامل سه مرحله به این شرح میباشد: طراحی فرایند اثر بخش؛ تعیین نیازهای آموزشی؛ بر اساس نیازسنجی آموزشی، اهداف تعیین و به سه سطح؛ آنچه باید یاد بگیرد؛ آنچه بهتر است یاد بگیرد؛ آنچه دانستن آن چندان ضروری نیست تقسیم می گردد. تهیه طرح درس و ابلاغ آن به اساتید جهت استفاده و اجرای آن. اجرای برنامه کارورزی بر اساس پروتکل تهیه شده. ارزیابی بر اساس نظرات دانشجوی کارورزی، اساتید و دستیاران.یافته ها: از مجموعه 55 عنوان آموزش تعیین شده بر اساس سرفصل دروس و سایر منابع، بر طبق نظرات اساتید، دستیاران رشته زنان و زایمان و پزشکان عمومی فارغ التحصیل در مراکز بهداشتی درمانی، 24 عنوان جزو واجبات یادگیری must know تعیین شده که این عناوین به ترتیب اولویت شامل معاینه فیزیکی کامل، معاینه Gyn، گرفتن شرح حال، محاسبه دوزاژ دارو مورد استفاده در بخش زنان و استفاده مناسب از آن و انجام CPR نوزاد، معاینه OB و... و سه عنوان جزو مواردی است که دانستن آن چندان ضروری نیست که عبارتند از فریز کردن، بکارگیری سونوگرافی و ارزیابی سلامت جنین و بکار گرفتن CST در ارزیابی سلامت جنین و 28 مورد دیگر جزو مواردی است که دانشجو بهتر است در یادگیری تلاش نماید (better to know). نتیجه: برای انجام آموزش اثربخش یعنی آموزشی که متناسب با نیازهای جامعه باشد انجام نیازسنجی آموزشی ضروری است با انجام این عمده اوقات و انرژی اساتید و هزینه های آموزشی صرف تاکید بر اولویت های آموزشی (واجب یادگیری) می شود و مواد آموزشی کم اهمیت تر در اولویت بعدی قرار می گیرد.

مقدمه: بیماری سل یکی از قدیمی ترین بیماریهای شناخته شده طول تاریخ بشریت است که با مطرح شدن دوباره آن پس از سالها به عنوان یک معضل بهداشتی این سوال در ذهن ایجاد میشود که آیا مواجهه دانشجویان دانشکده پزشکی در مدت تحصیل بالینی با بیماران مسلول در حدی میباشد که این پیام اوران بهداشت در آینده بتوانند در حد معقولی بیماری سل را تشخیص و درمان نمایند. روشها: این مطالعه توصیفی و گذشته نگر مقطعی بوده و با بررسی پرونده بیماران بستری در دو مرکز آموزشی مهم دانشگاه علوم پزشکی شیراز شامل جنس، سن، بخش بستری، مدت بستری، تشخیص نهایی، تعداد مرتبه بستری در طول یک سال و… ثبت گردید و نتایج مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: در مرکز آموزشی بیمارستان نمازی در مدت فوق 48 نفر شامل 28 مرد و 20 زن با متوسط سنی 41.3 سال پذیرش و بستری شده که 4 نفر از این افراد در مدت فوق 2 بار بستری شده بودند. در مدت فوق در مرکز آموزشی بیمارستان شهید فقیهی 25 نفر شامل 13 مرد و 12 زن که یک نفر دو بار بستری شده بود مشاهده گردید. متوسط مدت بستری در بیماران 10 روز و متوسط سن بستری شدگان 46.6 سال بود. از میان این افراد 19 نفر در بخشهای مختلف اتفاقات بیمارستان بستری بودند. نتیجه: از میان 221 نفر مسلول مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شیراز در مدت فوق تنها 73 نفر (33%) در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی بستری شده بودند. باید توجه نمود که از این تعداد افراد هم 55 نفر (75%) در بخشهای اتفاقات بیمارستانها که مشخصا تعداد دانشجویان بسیار کمتری را نسبت به بخشهای اموزشی اصلی بیمارستان می پذیرد بستری بودند که تازه اگر شرایطی باشد که همواره در اتفاقات بیمار بستری مسلول داشته باشیم هم در حدود یک سوم دانشجویان (150 نفر برای هر ورودی) هرگز در برنامه گردشی آموزشی بخش بیمار مسلول را ویزیت نخواهند کرد و با توجه به اشکال مختلف و علایم بالینی بسیار وسیع این بیماری که به عنوان تشخیص افتراقی اکثر بیماریهای دیگر مطرح است می فهمیم که حداقل شرایط آموزش بالینی جهت اکثر دانشجویان برای انواع مختلف این بیماری فراهم نخواهد شد. بنابراین نتیجه می گیریم که باید امکاناتی فراهم گردد تا دانشجویان بالینی حداقل برای 2 هفته در یکی از مراکز بهداشتی ویژه مرجعه بیماران مسلول اشکال مختلف بیماری و علایم بالینی مسلول را فرا گیرند تا بتوانند از این اندوخته علمی و تجربی در کار طبابت خود استفاده نمایند.

مقدمه: تصور دانشجویان استعداد درخشان در مورد دانشگاه و زندگی علمی و دانشگاهی چیست؟ آیا این تصورات قبل از ورود به دانشگاه و پس از مواجهه واقعی با محیط دانشگاه تغییر می یابد؟ این تغییر چگونه و در چه جهاتی رخ می دهد؟ آیا این تغییرات اموری با اهمیت هستند؟ و آیا دانشجویان استعداد درخشان برای معضلات زندگی آموزشی راه حلهای مناسبی ارائه می کنند؟روشها: برای بررسی سوالات فوق از یک مطالعه کیفی استفاده شد. بیست نفر از دانشجویان رشته پزشکی که به عنوان استعداد درخشان شناخته می شدند در یک مصاحبه انفرادی و بدون محدودیت از لحاظ زمان و محتوا دیدگاههای خود را درباره زندگی دانشگاهی قبل از ورود به دانشگاه و بعد از آن مشروحا بیان داشتند. مصاحبه ها پس از پیاده شدن روی نوار مجددا به رویت و تایید پاسخگویان رسید.یافته ها: در غالب محورهای مورد بحث دانشجویان استعداد درخشان واقعیت زندگی دانشگاهی، پایین تر از حد تصورات قبلی آنان بود. گسترش سیستمهای اطلاع رسانی در دانشگاه از مواردی بود که فراتر از حد انتظارات همه آنها جلوه می کرد.نتیجه: به نظر می رسد تصور پایین تر از سطح انتظار از دانشگاه و زندگی دانشگاهی از عواملی است که بتدریج ممکن است نخبگان علمی کشور را قدری مایوس نماید و بستر ساز تمایل آنان به مهاجرت شود. از اینرو توجه به عواملی که باعث این می شود که دانشگاهها پایین تر از سطح یک محیط علمی جلوه کند، مسلما از اولویتهای دست اندرکاران نظام آموزش عالی پزشکی دانشگاههاست.

مقدمه: ارزشیابی به لحاظ ماهیت و پیچیدگهای خاص خود، از گسترده ترین و جنجالی ترین موضوعات آموزشی است و این مقوله وقتی که با انتخاب دانشجویان ای تلفیق میگردد که از افراد تاثیر گذار در آموزش و پژوهش در حرفه خود میباشند، اهمیت آن دو چندان میگردد. و این امر بیانگر ضرورت ارزشیابی آزمون در جهت بر بستن راه بر مشکلات آینده است و یا به عبارت دیگر: برنامه ریزی آینده می تواند در گرو طراحی معیار مناسب ارزشیابی باشد.روشها: در این پژوهش توصیفی و تحلیلی نمرات کلیه داوطلبان شرکت کننده (162نفر) در آزمون ای پرستاری سال 79-1378 تحلیل گردید.یافته ها: نتایج زیر از تحلیل داده ها بدست آمد. درجه دشواری کلیه سوالات در محدوده مناسب قرار داشت (56/50-31/60). هیچیک از دروس قدرت تشخیص مناسبی نداشتند (37/0-19/0). ضریب همبستگی کودرریچاردسون دلیلی مبنی بر روایی آزمون نشان نداد. (r2=0.0025) سایر شاخص های تحلیلی آزمون نیز ارزیابی شده است.نتیجه: از آنجا که نتایج این قبیل آزمونها علاوه بر تغییر سرنوشت افراد می تواند بر سرنوشت یک حرفه تاثیر بگذارد، باتوجه به نتایج این پژوهش و نیاز حرفه پرستاری به افراد شایسته در سطوح بالای آموزشی پیشنهاد میگردد: برای طراحی سوالات، مجموعه ای از صاحب نظران به فراخور نیاز گردهم آیند وپلی دو طرفه و جاوادانه بین طراحان و نقادان سوالات برقرار گردد، تا ابزاری روا و پایا و آزمونی سالم تهیه گردد.

مقدمه: تدوین طرح درس از مراحل اساسی فعالیتهای قبل از تدریس برای هر مدرس است و می تواند تا حدود زیادی راهگشای وی برای ارایه آموزش موثر و با کیفیت بالاتر باشد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت طرح درس اعضا هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد صورت گرفته است. این بررسی بر روی طرح درس نظری کلیه اعضا هیات علمی شاغل در دانشکده های پزشکی، دندانپزشکی، پرستاری مامایی، بهداشت و پیراپزشکی انجام شده است.روشها: جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و چک لیست مربوط به وضعیت طرح درس در 9 بخش جداگانه طرح درس شامل ‹‹اطلاعات عمومی، مقدمه، اهداف کلی، اهداف ویژه، استراتژی آموزشی، روش و نحوه ارزشیابی، منابع و برنامه زمان بندی با امتیاز بندی مشخص›› استفاده شده است.یافته ها: نتایج نشان می دهد که در اکثر موارد اشکالات موجود در تدوین طرح درس مربوط به مقدمه، افعال اهداف کلی و ویژه، نحوه ارزشیابی وارایه منابع می باشد. در ضمن جهت نیل به نتایج دقیق تر ارتباط میان امتیاز طرح درس اعضا هیات علمی با مواردی مانند دانشکده محل کار عضو هیات علمی، سن، جنس، مرتبه علمی، میزان سابقه تدریس و ... سنجیده شده است. در اصل مقاله بصورت مبسوط نتایج حاصل از این پژوهش مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

مقدمه: یکی از اهداف مهم آموزش عالی ارزشیابی عملکرد آموزشی استاد بمنظور ارتقا تدریس است. در این راستا طی 30 سال گذشته صدها مقاله انتشار یافته که وسعت پراکندگی مطالعات در زمینه های مختلف از روایی، پایایی تا مفید و غیر مفید بودن باعث شده است که نتوان عقاید محققین را خلاصه نمود. این تحقیق دو مبحث را مورد بررسی قرار می دهد. نخست روایی و پایایی از دیدگاه موافق و مخالف بحث می شود و سپس اشکال مفهومی کاربرد یافته های SET جهت یقین اثربخشی تدریس ارایه می گردد. لذا هدف از این تحقیق تعیین صحت و اعتبار ارزشیابی استاد با توجه به دیدگاههای موافق مخالف و نیز مشخص نمودن اشکال مفهومی آن است.روشها: این تحقیق یک مطالعه کتابخانه ای و جامعه مورد بررسی مقالات مروری و تحقیق مربوط به ارزشیابی استاد بوده است در این رابطه ‍(از بین 1000 مقاله مربوط به سالهای 1955-1990 که از طریق کتابخانه های کشور خارج از کشور و اینترنت تهیه شده بود تعداد 100 مقاله بطور تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت سپس اطلاعات حاصل از مقالات بصورت مقایسه ای تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که طرفداران SET معتقدند که دانشجویان دارای نوعی فراشناخت هستند که باعث می گردد ارزشیابی آنها از استاد صحیح و دقیق باشد در حالیکه مخالفان قضاوت دانشجویان عینی نبوده و ذهنی می باشد لذا از روایی لازم برخوردار نیست همچنین موافقین SET با توجه به همبستگی بین ارزشیابی استاد توسط دانشجویان در حال تحصیل و فارغ التحصیل اظهار می دارند که ارزشیابی استاد توسط دانشجو از ثبات و پایایی برخوردار است ضمن اینکه یکسان بودن ارزشیابی دانشجو از یک استاد از یک درس در طول چند سال در تحقیقات بیانگر پایایی قضاوت دانشجود بوده است. مخالفان اظهار می دارند که پایایی ارزشیابی استاد توسط دانشجو متاثر از محیط آموزشی، ویژگی های دانشجو، ویژگی های استاد و ویژگی های دوره آموزشی است. اشکال مفهومی در زمینه کاربرد SET این است که دانشجویان تنها منبع مقید تعیین اثربخشی استاد محسوب می شوند و این تصور غلط وجود دارد که یک واحد اندازه گیری ثابت و منحصر بفرد (متریک) تحت عنوان اثربخشی تدریس، معیار قضاوت دانشجو در زمینه ارزشیابی استاد است و نظر دانشجو در این زمینه بعنوان یک واقعیت (fact) در نظر گرفته می شود.نتیجه: نتایج تحقیق نشنان دادا که ارزشیابی استاد توسط دانشجو از روایی لازم برخوردار نبوده و استناد به یافته های حاصل از SET به تنهایی پاسخگوی ارزشیابی استاد نمی باشد و می بایست از روش های دیگری بعنوان مکمل در این رابطه استفاده نمود. روشهای مذکور باید شامل مجموع معیارهایی از عملکرد آموزشی استاد باشد که فقط عوامل تحت کنترل استاد را منعکس نماید همچنین اشکال مفهومی در SET را نمی توان رفع نمود.

مقدمه: دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی کشور با هدف تربیت و توسعه نیروی انسانی لازم و کارآمد در زمینه علوم پزشکی به منظور اعتلای سلامت جامعه ایجاد شده اند. افراد یک جامعه دارای مشکلات مشترک و بالطبع نیازهای مشترکی هستند. وجود دانشگاههای علوم پزشکی در منطقه میتواند در تشخیص و تامین نیازهای بهداشتی و توسعه خدمات بهداشتی و درمانی بسیار موثر باشد. چرا که دانشگاه می کوشد تا فعالیت های آموزشی سازمان را در انطباق با اهداف و نیازهای جامعه همسو نموده، نیروهای خود را در جهت گسترش مشارکت افراد جامعه برای توسعه خدمات بهداشتی بسیج نماید. ارزیابی تاثیر وجود دانشگاه بر ارایه خدمات بهداشتی موجب شناخت نقاط قوت و ضعف برنامه های آموزش پزشکی شده و زمینه های مساعدی را برای استفاده مطلوب از فرصت ها جهت دستیابی به اهداف دانشگاه فراهم می آورد. تعیین تاثیر دانشگاههای علوم پزشکی بر ارایه خدمات بهداشتی از دیدگاه مسوولین دانشگاه.روشها: این پژوهش از نوع توصیفی بود که تعداد 12 دانشگاه علوم پزشکی بطور تصادفی طبقه ای از مناطق تعیین شده از سوی وزارت متبوع انتخاب شدند به نحوی که از هر طبقه حداقل دو نمونه در مطالعه شرکت نمایند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که برای تعیین چگونگی تاثیر ارایه خدمات بهداشتی پاسخ ها بر اساس طبقه بندی لیکرت در چهار معیار ‍«خیلی زیاد»، «زیاد»، «تاحدی»، «اصلا» در نظرگرفته شد.یافته ها: به طور کلی تاثیر دانشگاه بر ارایه خدمات بهداشتی 28.07 درصد«خیلی زیاد»،40.35  ذرصد«زیاد» و 28.07 درصد «تا حدودی» بوده و فقط 1.75 درصد اصلا بر ارایه خدمات بهداشتی تاثیر نداشته اند. از لحاظ دسترسی به تیم سلامت 50 درصد پرستار و 20 درصد پزشک و سایر کارکنان 25 درصد «خیلی زیاد» بوده است. از نظر دسترسی به خدمات بهداشتی اولیه کاهش سوء تغذیه در منطقه 25 درصد «خیلی زیاد» و دسترسی به آب آشامیدنی 50 درصد «زیاد» و ارتقا بهداشت مادر کودک 33.33 درصد «خیلی زیاد » و افزایش توجه به آموزش بهداشت برای عموم 50 درصد «خیلی زیاد» بوده است. از نظر دسترسی به خدمات پزشکی یافته ها نشان می دهند که افزایش دسترسی به خدمات اساسی پزشکی 60درصد «زیاد» و 40 درصد «تا حدی» بوده است. همچنین ارتقا کیفیت ارایه مراقبت در بیمارستانهای محلی 20درصد«خیلی زیاد» و 60 درصد «زیاد» بوده است.و افزایش دسترسی به خدمات تخصصی 40% خیلی زیاد و 60% زیاد بود.نتیجه. افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی اولیه در منطقه از جمله افزایش توجه به آموزش بهداشت برای عموم به میزان 50 درصد در سطح «خیلی زیاد» نشان دهنده اینست که بسیاری از دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات درمانی توانایی ها و تعهدات خود را در میان خیال جامعه توسعه داده اند و فعالیت های آنان در عرصه خدمات تنها به خدمات تحقیقی و یا تامین خدمات وسیع در سطح دوم و سوم معطوف نبوده است. لذا به منظور توسعه اجتماعی اقتصادی و بهداشتی، همکاری های بین بخشی سایر نهادها وزارتخانه های ذیربط با دانشگاه پیشنهاد می گردد.

مقدمه: یکی از سیاستهای برنامه پنج ساله سوم توسعه کشور در بخش آموزش عالی، ارتقای کیفیت آموزش می باشد و از آنجا که مراکز و واحدهای توسعه آموزش در دانشگاههای علوم پزشکی کشور به همین منظور تاسیس گردیده اند، بدیهی است که این مراکز مسوولیت اجرایی این سیاست را در دانشگاهها به عهده داشته باشند . از آنجاییکه قبلا داده های این مراکز بصورت پراکنده جمع آوری می شد، این مطالعه برای اولین بار به منظور گرد آوری طبقه بندی شده داده ها انجام شد تا بعنوان اطلاعات پایه درجهت بررسی روند پیشرفت فعالیتهای آتی این مرکز مورد استفاده قرارگیرد.روشها: پس از مطالعه منابع متعدد موجود درمورد ساختار و شرح وظایف مراکز مطالعات، پرسشنامه ای طراحی گردید و پس از اصلاحات نهایی درجلسه روسای مراکز مطالعات، تاریخ 15/4/79 توزیع شد. داده های واصله در 6 ماهه دوم سال 79 جمع آوری شده و درقالب جدید، طبقه بندی وخلاصه گردید.یافته ها: دربین تمام دانشگاهها/ دانشکده های علوم پزشکی کشور، دانشگاه شیراز قدیمی ترین و دانشگاه قم جدید التاسیس ترین مراکز مطالعات را دارند. درکل این مراکز، 441 نفر کارشناس/ هیات علمی مشغول بکار بوده اند. روسای مراکز، 4 نفر پزشک، 17 نفر متخصص بالینی، 6 نفر ای علوم پایه، 7 نفر کارشناس ارشد علوم پایه، 2 نفرکارشناس ارشد آموزش و 3 نفر نا مشخص بودند. در کل مراکز، اعضای 14 دانشگاه/ دانشکده هیچگونه دوره آموزشی نگذرانده بودند. در 5 دانشگاه/ دانشکده دوره آموزشی جهت اعضای هیات علمی برگزارشده بود. در 9 دانشگاه/ دانشکده پژوهشی در زمینه آموزش پزشکی انجام نشده بود. در 6 دانشگاه/ دانشکده، برنامه های آموزشی توسط این مراکز ارزیابی نشده بود. مراکز مطالعات 17 دانشگاه/ دانشکده از بدو تاسیس هیچگونه متنی در زمینه آموزش پزشکی منتشرنکرده بود.نتیجه: تاپایان سال 1378 در تمام دانشگاهها ودانشکده های علوم پزشکی کشور، مرکز مطالعات وتوسعه آموزش پزشکی راه اندازی شده بود . تقریبا تمام دانشگاهها/ دانشکده ها، فعالیت خود را با برنامه آموزش اساتید آغاز کرده بودند . اکثر پرسنل این مراکز هیات علمی بوده و فعالیتشان دراین مراکز بصورت پاره وقت بوده است . دانشگاههای بزرگ نه تنها قادر به انجام وظایف و برنامه ها بصورت مستقل هستند بلکه می توانند دراین زمینه به سایر دانشگاهها/ دانشکده ها کمک کنند. از آنجا که مراکزاز استانداردهای پاسخ دهی یکسانی استفاده نکرده بودند، نتایج بین دانشگاهها قابل مقایسه نیست.

مقدمه: پایه و اساس ارزشیابی درست را اندازه گیری تشکیل می دهد. مهمترین وسیله اندازه گیری پیشرفت تحصیلی آزمون است و هر آزمون باید از ویژگیهایی مانند عینیت؛ سهولت اجرا؛ اعتبار و پایایی برخوردار باشد. دقت در ساخت آزمون منجر به افزایش اعتبار ارزشیابی می گردد. روشهای متعددی برای سنجش اعتبار و پایایی سوالات امتحانی وجود دارد. مادر مطالعه حاضر به بررسی آگاهی و عملکرد اعضا هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در مورد چگونگی سنجش اعتبار و پایایی سوالات امتحانی پرداخته ایم.روشها: این مطالعه مقطعی توصیفی بوده و در آن به 100 نفر از اعضا هیات علمی بصورت تصادفی پرسشنامه داده شد که در مجموع 70 پرسشنامه ها باز گردانیده شد. روشهای آماری مورد استفاده شامل روشهای آمار توصیفی بود.یافته ها: در خصوص آگاهی از روشهای تعیین اعتبار؛ 80% افراد از اعتبار محتوی و 7/25% از اعتبار سازه و بقیه از اعتبار ملاکی اطلاع داشتند. در خصوص آگاهی از روشهای تعیین پایایی؛ 9/42% از پایایی به روش دو نیمه کردن و تنها 2/24% با روش کودر ریچاردسون آشنایی داشتند. در خصوص عملکرد؛ اکثریت نمونه ها (7/45%) برای تعیین اعتبار سوالات امتحانی از روش اعتبار محتوی و 20% از آنها از روش بازآزمایی برای تعیین پایایی سوالات استفاده می کردند. در خصوص علت عدم سنجش اعتبار و پایایی سوالات امتحانی؛ 2/34% افراد ذکر کردند که با نحوه تعیین اعتبار و پایایی آشنایی ندارند.نتیجه: در مجموع این مطالعه نشان داد که اگر چه آگاهی اساتید از نحوه سنجش اعتبار و پایایی سوالات متوسط بوده است؛ اما عملکرد آنان در این مورد ضعیف است.

مقدمه: روند تغییرات آموزش پزشکی از سنتی به جامعه نگر، بهره گیری بیشتر از دروس پزشکی اجتماعی و ارایه آنها در مقاطع مناسب تحصیلی به دانشجویان را ایجاب می نماید. هدف این مطالعه، مقایسه عملکرد تحصیلی دانشجویان دوره های فیزیوپاتولوژی و کارآموزی بالینی در درس عملی پزشکی اجتماعی میباشد.روشها: تمام دانشجویان دانشکده پزشکی که تاکنون واحد کارآموزی بهداشت را اخذ کرده اند مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تمام دانشجویان در ابتدای ورود به دوره، پیش آزمون و در انتها پس آزمون به عمل آمد. محتوای درسی و شیوه ارزشیابی تمام دانشجویان یکسان بود. رابطه متغیرهای جنس، گذراندن دوره های اطفال و زنان، مقطع تحصیلی با نمرات پیش آزمون، پس آزمون و کارآموزی مورد بررسی قرار گرفتند. از آزمونهای t، t زوج، آنالیز واریانس و همبستگی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: از 239 دانشجو، 2/37% در دوره فیزیوپاتولوژی و 8/62% در مقطع کارآموزی بالینی تحصیل میکردند. 50% دانشجویان دختر و بقیه پسر بودند. میانگین نمرات پیش آزمون، پس آزمون و کارآموزی دانشجویان مقطع کارآموزی بالینی بالاتر از دانشجویان مقطع فیزیوپاتولوژی بوده و تفاوت در دو مورد اول معنی دار بود (0001/ P=0برای هر مورد). مقایسه کارآموزانی که دوره های زنان و اطفال را نگذرانده بودند با دانشجویان مقطع فیزیوپاتولوژی نشان داد میانگین نمره پس آزمون در دو گروه، تفاوت معنی دار دارد (به ترتیب 004/P=0 و 0001/(P=0، اما این تفاوت در میانگین نمره کارآموزی مشاهده نگردید. میانگین نمرات تمام آزمون ها به استثنای میانگین نمره کارآموزی و پیش آزمون در دختران در دو مقطع مورد مطالعه بالاتر از پسران بود و در تمام موارد تفاوت معنی دار بدست آمد ( (P<0/005گذراندن دوره های اطفال و زنان با میانگین نمرات پیش آزمون و کل نمره کارآموزی دانشجویان مقطع بالینی رابطه نداشت.نتیجه: نتایج کلی نشان میدهد علیرغم مشارکت و فعالیت بیشتر و بالاتر بودن نمرات دانشجویان مقطع کارآموزی نسبت به فیزیوپاتولوژی، عملکرد تحصیلی هر دو گروه مشابه است.

مقدمه: از مسایلی که دانشجویان پزشکی و مسوولین آموزش با ان روبرو هستند، اهمیت دروس علوم پایه در فهم دروس بالینی و ارزیابی وضعیت تحصیلی دانشجو در مقاطع بعد از علوم پایه است. هدف ما در این پژوهش بررسی همبستگی بین امتحان جامع علوم پایه (CBSE) وامتحان جامع پیش کاورزی (CPIE) و تعیین اعتبار پیشگویی CBSE برای CPIE است.روشها: مطالعه مقطعی بر روی 103 دانشجوی پزشکی از سه ورودی مختلف و شامل 52 مذکر و 51 مونث انجام شد. جهت مقایسه میانگین CBSE و CPIE درد و جنس از ازمون Tمستقل و جهت بررسی ارتباط نمره CBSE با  CPIEو تعیین اعتبار پیشگوییCBSE  برای CPIE از همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده استفاده شد.یافته ها: میانگین CBSE در جنس مذکر 71/16±71/122و مونث 82/14±70/119و میانگین CPIE در جنس مذکر 45/13±73/118و مونث 81/16±21/118بود، که دو شاخص مذکور بین دو جنس تفاوت معنی داری نداشتند. ضریب همبستگی بین این دو شاخص در کل دانشجویان 598/0واعتبار پیشگویی CBSE برای CPIEبرابر 358/0بود. ضریب همبستگی و اعتبار پیشگویی در جنس مذکر بترتیب 513/0و 263/0 و در مونث بترتیب 696/0و 485/0 بود.نتیجه: نتایج این مطالعه نشان داد که همبستگی معنی داری بین CBSE و CPIE وجود دارد و ازمون CBSE ابزار معتبری برای شناسایی دانشجویانی است که در معرض شکست یا موفقیت در امتحان CPIE قرار دارند و با اگاهی از نمره CBSE میتوان تا حدودی نمره CPIE را پیشگویی کرد. ضریب همبستگی و اعتبار پیشگویی در جنس مذکر بیشتر از مونث است. میانگین نمرات مذکوردر دو جنس با هم اختلاف معنی داری ندارند. 

مقدمه: کسب آگاهی و اطلاع درباره نیازهایی که عموما بیشترین اهمیت را برای هر یک از افراد دارند، برای مدیران حایز اهمیت است و اکثریت قریب به اتفاق صاحبنظران بر این عقیده اند که یکی از مهمترین عوامل کار و پیشرفت در سازمانها مساله انگیزش در کار می باشد. به دلیل نقش بسزایی که اساتید بالینی دانشگاههای علوم پزشکی در امر تربیت و آموزش دانشجویان پزشکی دارند، بررسی کیفیت آموزش آنها حایز اهمیت می باشد و از آنجا که یکی از مهمترین عوامل موثر در تدریس مساله انگیزش اساتید می باشد، پژوهشی تحت عنوان «بررسی نظرات اساتید بالینی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد انگیزه فعالیت آنان در دانشگاه، در سال 1380»، توسط مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی انجام شد. روشها: جامعه آماری این پژوهش را اساتید بالینی شرکت کننده در برنامه های آموزش مداوم دانشگاه علوم پزشکی ایران تشکیل می دادند. به منظور بررسی نظرات پاسخ دهندگان پرسشنامه ای طراحی شد و در میان افراد جامعه پژوهش توزیع گردید. در مجموع یکصد و پنجاه پرسش نامه عودت داده شد که بوسیله نرم افزارهای آماری SPSS و EPI/6 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: انتقال آموخته های علمی خود به دیگران (%84.4)، فراهم بودن زمینه رشد علمی و فکری (72.9%)، کسب مدارج علمی عالی تر (%43.8) و... از جمله دلایل حضور اساتید از سوی آنان در دانشگاه اعلام شد. نتیجه: بکارگیری سیستم صحیح مدیریت از سوی مسوولین، تاکید بر حضور بیشتر مسوولین در فیلدهای آموزشی به عنوان الگویی برای سایر اساتید، تامین امکانات رفاهی برای اساتید، تامین امکانات و مساعدتهای لازم برای انجام پژوهشهای علمی و... از جمله عواملی است که می تواند موجب حضور فعالتر اساتید در دانشگاه شده و در نهایت ارتقا کیفیت آموزش را در پی داشته باشد.

مقدمه: یکی از ارکان اصلی سازمانهای آموزشی، اساتید هستند و طبیعتا نحوه عملکرد ایشان در بازدهی کلی سازمان نقشی اساسی را ایفا می نماید. بدیهی است ارزشیابی مستمر از نحوه عملکرد اساتید که بخشی از آن بعهده دانشجویان گذاشته شده است، در صورتیکه بطور صحیحی انجام شود، می تواند گویای وضعیت عملکرد استاد بوده و ضمن تشخیص نقاط قوت و ضعف، بعنوان عاملی کمک کننده در جهت بهبود فعالیتهای آموزشی ایشان موثر باشد. روشها: این مطالعه از نوع توصیفی ـ تحلیلی است و هدف کلی آن تعیین نظرات اساتید و مدیران گروه دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد تاثیر ارزشیابی دانشجویان از اساتید در بهبود تدریس اساتید در سالهای 80-1378 بوده است. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه، پرسشنامه بود که در بخش اول به سنجش نظر اساتید در مورد میزان تغییر در نحوه تدریس ایشان با توجه به ارزشیابیهای دانشجویی، و در بخش دوم به سنجش نظرات کلی اساتید در ارتباط با ویژگیهای ارزشیابی دانشجویی از اساتید، می پرداخت. در پرسشنامه مدیران گروه، بخش دیگری نیز وجود داشت که در آن مدیر گروه در مورد تغییر در نحوه تدریس اساتید گروه خود نظر میداد. جهت انجام تحلیلهای آماری از نرم افزار spss استفاده شده است. جامعه پژوهش در این مطالعه کلیه اساتید شاغل در دانشکده های مدیریت و اطلاع رسانی، بهداشت، توانبخشی، پیراپزشکی، و پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی ایران بوده است.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بطور کلی اکثریت اساتید (61.9 درصد) میزان تغییر در عملکرد خود را با توجه به ارزشیابی های دانشجویی انجام شده از ایشان در طی دو سال گذشته کم، 28.7 درصد، این میزان را در حد متوسط و 9.4 درصد در حد زیاد می دانسته اند. همچنین در بخش نظرخواهی از مدیران گروه در مورد اساتید نتایج نشان داد که اکثریت مدیران گروهها (65.8 درصد) میزان تغییر در عملکرد اساتید را با توجه به ارزشیابی های دانشجویی انجام شده از ایشان در طی دو سال گذشته کم، 25.7 درصد، این میزان را در حد متوسط و 8.5 درصد در حد زیاد می دانسته اند. نتیجه: با توجه به اهمیت امر ارزشیابی بنظر میرسد که می بایست در مورد فرآیند ارزشیابی اساتید، با رویکردی کارشناسانه و علمی تر و مبتنی بر دخالت مستقیم اساتید و نیز با توجه به جمیع فاکتورهای موجود و موثر بر فعالیتهای علمی، آموزشی و پژوهشی اقدام نمود. ایجاد ابزارهای دقیقتر برای ارزشیابی اساتید از دیدگاههای مختلف و یافتن روشهایی مناسب برای ارایه بازخورد به ایشان می تواند در بهبود عملکرد و انطباق بیشتر فعالیتهای تدریسی ایشان با اصول و موازین علمی موثر باشد و نیز نظرات و خواسته های دانشجویان را در این خصوص تامین نماید.

مقدمه: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که به منظور تعیین و مقایسه میزان یادگیری مهارتهای پرستاری دانشجویان کارشناسی پیوسته دانشکده پرستاری مامایی با استفاده از دو الگوی آموزشی معلم مدار و فردمدار انجام گرفت. روشها: ابتدا به 90 نفراز افراد جامعه مورد پژوهش پرسشنامه ای شامل یک سری اطلاعات دموگرافیک مانند جنس، سن، وضعیت تاهل، تعداد فرزندان، محل سکونت، تعداد افراد خانواده، میزان درآمد ماهیانه خانوار، وضعیت شغلی (شاغل بودن یا نبودن) نوع شغل، میزان کار در ماه، تجربیات قبلی، معدل کل ترم های گذشته و… تکمیل نموده و سپس 30 نفر از انان که دارای شرایط و معیارهای تعیین شده بودند به عنوان نمونه پژوهش به صورت تصادفی و به دو گروه 15 نفری تقسیم گردیدند. از نمونه ها پیش آزمون عملی با استفاده از چک لیست نحوه اجرای عملیات احیا قلبی – تنفسی پایه را فرا گرفتند و یک هفته پس از جلسه تمرین هر دو گروه، آزمون عملی بر اساس چک لیست اولیه توسط یکی از مربیان دانشکده پرستاری مامایی که هیچ اطلاعی از نحوه آموزش دو گروه و نحوه قرار گرفتن دانشجویان در گروهها نداشت (یکسوکور) انجام شد. نمران پیش آزمون عملی جهت تعیین مهارت اولیه دانشجویان و نمرات پس آزمون عملی جهت تعیین یادگیری و تاثیر آموزش مورد تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از برنامه SPSS قرار گرفت. یافته ها و نتیجه: تجزیه و تحلیل آزمون های آماری نشان داد که در دو الگوی آموزشی معلم مدار (t=29.7, P=0.001) و فردمدار (t=62.11, P=0.001) آموزش موثر و میزان یادگیری مهارتها در هر دو الگو یکسان بود (Z=1.55, P=0.13) و بین میزان یادگیری در دو الگو تفاوت معنی دار آماری وجود ندارد و فرضیه پژوهش رد می شود. در ارتباط با وجود یا عدم وجود همبستگی بین متغیرها از آزمون دقیق فیشر و ضریب همبستگی پیرسن استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین متغیر میزان یادگیری و متغیرجنس، محل زندگی، تعداد افراد خانواده و میزان درآمد ماهیانه خانوار همبستگی وجود ندارد. ولی نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسن در گروه فرد مدار (r=0.52, P=0.049) نشان داد که بین سن و میزان یادگیری همبستگی خطی معنی دار وجود دارد بطوریکه با افزایش سن در این میزان یادگیری افزایش می یابد ولی در گروه معلم مدار این همبستگی بین متغیر سن و میزان یادگیری وجود ندارد. همچنین نتیجه آزمون دقیق فیشر نشان داد که در گروه فرد مدار بین دو گروه با معدل کل متفاوت از نظر میزان یادگیری تفاوت معنی داری وجود دارد (2pf=0.05) ولی در گروه معلم مدار بین دو گروه با معدل کل متفاوت اختلاف معنی داری دیده نشد. در عین حال نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسن در گروه معلم مدار (r=0.66, p=0.007) نشان داد همبستگی خطی معنی دار بین معدل کل و میزان یادگیری وجود دارد. بطوریکه با افزایش معدل کل میزان یادگیری نیز افزایش می یابد ولی در گروه فرد مدار همبستگی بین متغیر معدل کل و میزان یادگیری دیده نشد.

 مقدمه: درک و فهم ضایعات و تغییرات سلولی در بیماریهای مختلف مستلزم اطلاع از ساختمان سلولها میباشد که از طریق درس بافت شناسی ایجاد میشود. عملکرد درس بافت شناسی در انجام این مهم و نقش آن در یادگیری مطالب بالینی تاکنون در دانشکده پزشکی شیراز ارزشیابی نشده و این مطالعه به این منظور انجام گردید.روشها: پرسشنامه ای حاوی 14 سوال در مقیاس لیکرت (Likert scale) در برگیرنده اجزای ارزشیابی یک درس (course evaluation) بین دانشجویان ورودی 75، که دروس علوم پایه و فیزیوپاتولوژی را گذرانده اند، توزیع و پس از تکمیل، جمع آوری و مورد آنالیز آماری قرار گرفت.یافته ها: تعداد 80 (53%) پرسشنامه تکمیل شده جمع آوری گردید و همه پاسخ دهندگان به تمام سوالات جواب ندادند. به نظر دانشجویان تعداد واحدهای درس بافت شناسی زیاد (56%) ولی با توجه به تعداد واحدهای آن درس، میزان مطالب تدریس شده متناسب با انتظار بود (63%). همچنین شیوه تدریس آن درس باعث علاقه مندی و انگیزش دانشجویان گردید (50%) ولی آنان را بصورت حافظین مطالب درسی بار آورده (77%) و باعث ایجاد تواناییهای تفکر نقادانه (53%) و حل مساله (65%) نگردید. دانشجویان حذف آن درس از برنامه آموزش پزشکی را به نفع یادگیری مطالب بالینی ندانسته (82%) و محتویات نظری آن را برای فهم آن مطالب لازم (82%) و کلاسهای عملی آن را برای این موضوع مفید ارزیابی کردند (60%). آنان همچنین معتقد بودند که در آن درس جزییات مطالب تدریس می شد که ارتباطی با مطالب بالینی نداشتند (62%) و بدون دانستن آنها میتوان مطالب بالینی را فهمید (60%). به نظر آنان مطالب تدریس شده برای متخصصین آن رشته مفیدتر از دانشجویان پزشکی بود (55%) و برگزاری دوره های آموزش بالینی برای مدرسین آن درس ضروری دانستند (86%). تفاوت معنی داری بین نظرات دانشجویان در مورد کاربرد بالینی محتوای درس بافت شناسی وجود نداشت.نتیجه: نتایج نشان میدهند که اگر چه دانشجویان معتقد بودند که محتوای درس بافت شناسی برای یادگیری فهم مطالب بالینی لازم است ولی در آن درس جزییات مطالب تدریس میگردید که ارتباطی با مطالب بالینی نداشتند. همچنین بدلیل استفاده از روش سخنرانی (lecturing)، دانشجویان تواناییهای حل مساله و تفکر نقادانه را کسب نکردند.

روشها: برای این پژوهش توصیفی - مقطعی پرسشنامه دو قسمتی شامل سوالات دموگرافیک و اختصاصی برای دانشجویان، کاردانهای اتاق عمل و هوشبری شاغل و نیز اعضای هیات علمی این رشته ها، در دانشگاه علوم پزشکی قزوین، طراحی و اطلاعات با نرم افزار spss پردازش شدند. یافته ها: 118 نفر دانشجو، 28 نفر شاغلین کاردانی اتاق عمل و هوشبری و 9 نفر اعضای هیات علمی این رشته ها همگی در انجام پژوهش همکاری نمودند. نظرات دانشجویان و شاغلین به ترتیب عبارت است از: 62%و 6/53% رشته را از روی علاقه انتخاب نمودند،7/40% و 1/32% آینده شغلی را ضعیف ارزیابی می کنند، 3/87% و 75% تمایلی به ادامه تحصیل در رشته پرستاری ندارند. 4/64% و 8/42% کسب مهارت در ارتباط با رشته خود را در صورت ادامه تحصیل در رشته پرستاری ضعیف ارزیابی می کنند. 1/88% و 7/85% نیاز به تحصیل در رشته مرتبط را یک ضرورت می دانند و 1/77% و 1/57% بر ضرورت تربیت پرسنل اتاق عمل و هوشبری تاکید دارند. اعضای هیات علمی ادامه تحصیل در رشته پرستاری، تقبل وظایف مربوطه توسط دانشجوی پرستاری را که یک دوره آموزشی کوتاه مدت سپری کند ضعیف ارزیابی نموده با تربیت پرسنل مخصوص رشته های اتاق عمل و هوشبری کاملا موافق هستند. نتیجه: سیستم آموزشی با اتلاف سرمایه های اصلی مملکت و انحراف آن ها به رشته پرستاری که مورد علاقه آن ها نیست و از سوی دیگر با بکارگیری کارشناس پرستاری در اتاق عمل مانع از بهره وری نیروهای آموزش دیده می شود. این امر انگیزش دانشجویان اتاق عمل و هوشبری را از بین می برد. کاردانی اتاق عمل و هوشبری سرمایه گذاری بی سرانجام است.

مقدمه: تحقیق حاضر با توجه به تغییر دیدگاه جهانی در خصوص روش های آموزش و گرایش از آموزش استاد محور به یادگیری دانشجو محور صورت گرفت. روشها: در این کارآزمایی نیمه تجربی 61 دانشجو از سه دانشکده پرستاری شرکت داشتند که پس از توجیه، در کلاس های درس میکروبشناسی به روش "دانشجو محور" شرکت نمودند. در هر کلاس دانشجویان به سه گروه 5 تا 8 نفره تقسیم شدند و بر اساس سر فصلهای میکروبشناسی به طور سیستماتیک سووالاتی در اختیارشان قرار گرفت تا به تدریج در طول ترم با استفاده از منابع فارسی و انگلیسی به جستجوی پاسخ سووالات بپردازند. در جلسات هفتگی وظیفه پاسخ گوی به هر سووال به طور راندوم به عهده یک گروه گذاشته شد ولی گروههای دیگر باید به نقد و تکمیل مطالب عنوان شده می پرداختند ذکر منابع جمع آوری اطلاعات الزامی بود. در خاتمه مدرس به جمع بندی و تکمیل پاسخ می پرداخت. در آخرین جلسه کلاس پرسشنامه نظر خواهی در مورد این روش و مقایسه آن با روش سنتی در اختیار دانشجویان قرار گرفت تا به طور مستقل و بدون ذکر نام آنرا تکمیل نمایند. یافته ها: 3/90% از دانشجویان با ضروری بودن تغییر در روش آموزش سنتی موافق بودند. با آنحه 4/56% از دانشجویان معتقد بودند که روش جدید وقت زیادی می گیرد اما 2/74% اعتقاد داشتند که این روش ارزش صرف وقت را داشته است. 1/74% از دانشجویان عنوان کردند که کار گروهی برایشان لذت بخش بوده است ولی 4/98% معتقداند که اگر بقیه افراد گروه همکاری بیش تری می کردند کار گروهی لذت بخش تر می شد و 5/85% موافقند که اگر این اولین تجربه آنها در روش دانشجو محور نبود بیش تر بهره می بردند. فقط 6/6% از دانشجویان کلاس های دانشجو محور را خسته کننده تر از کلاس سنتی دانسته اند. 3/61% عنوان کردند که از هم کلاسی های خود مطالب بسیاری آموخته اند. 92% از دانشجویان اثر ارزشیابی مداوم طول دوره را در یادگیری مثبت دانستند. 1/87% تداوم تدریس میکروب شناسی به روش دانشجو محور را توصیه کرده اند و 2/74% تمایل دارند که بقیه دروس نیز به این روش تدریس شود. وقتی از دانشجویان خواسته شد که در محدوده 0 تا 20 هم به روش مورد تحقیق و هم به بهترین درس ارایه شده به روش سنتی نمره بدهند میانه، مد، میانگین و انحراف استاندارد روش جدید به ترتیب 18، 18، 9/16 و 5/3 و همین شاخص ها برای بهترین درس ارایه شده به روش سنتی 15، 18، 8/13 و 4/5 بود. نتیجه: با توجه به نتایج حاصل دانشجویان روش دانشجو محور را بیش تر می پسندند لذا توصیه می شود اقدام جدی و سریعی در جهت تغییر روش های آموزش صورت گیرد.

مقدمه: در مراکز آموزشی ارزشیابی فعالیت های آموزشی اساتید به طرق گوناگون انجام می گیرد. یکی از متداول ترین این روشها که تقریبا در تمامی دانشگاههای معتبر دنیا انجام می گیرد، ارزشیابی استاد توسط دانشجویان (SET) بوسیله پرسشنامه است شواهد پژوهشی نشان داده است که با وجود کاربرد فراوان این نوع ارزشیابی، اظهار نظر دانشجویان درباره عملکرد اساتید، متاثر از عواملی است که برخی با آن مرتبط و برخی دیگربی ارتباطند. هدف از این پژوهش بررسی و تعیین دیدگاه دانشجویان نسبت به ارزشیابی استاد  (SET)و اولویت و اهمیت عواملی بوده است که دانشجویان در ارزشیابی اساتید خود به آنها استناد می نمایند.روشها: پرسشنامه نظر سنجی با تعداد 64 سوال بسته با مقیاس 5 درجه ای از1 (اصلا) تا 5 (بسیار زیاد) طراحی و بین 561 تن از دانشجویان دانشگاه توزیع گردید. تعداد 423 پرسشنامه توسط دانشجویان تکمیل و جمع آوری گردید (بازگشت پرسشنامه 5/75%) داده ها با برنامه SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که پس از محاسبه فراوانی، درصد و میانگین، با تعیین مجذور کای، آزمون t دانشجویی، روش توکی (Tukey) و همبستگی پیرسون نتایج مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که میانگین پاسخ ها بترتیب اولویت شامل، ویژگی های شغلی استاد، ویژگی های فردی استاد، ویژگی های علمی استاد، فرآیند ارزشیابی و ویژگی های دانشجویان بوده است. یافته های تحقیق همچنین مشخـــص نمود که دانشجویان با میانگین 05/4 برای ویژگی های شغلی اساتید نسبت به ویژگی های علمی و فردی آنان اهمیت بیشتری قائل هستند. در حالیکه ویژگی های دانشجویان را با میانگین 45/3 در ارزشیابی استاد کم اهمیت تر ارزیابی نموده اند. دانشجویان با میانگین 73/3 فرآیند ارزشیابی و ارزشیابی های انجام شده در دانشگاه را در حد نسبتا مطلوب می دانند. آنها در پاسخ میزان صداقت دانشجویان در تکمیل پرسشنامه های ارزشیابی و قابل اعتماد بودن نتایج آن تا چه حد میباشد با میانگین 08/4 اعلام نموده اند که نتایج ارزشیابی از اعتبار بالایی برخوردار است. اگر چه با میانگین نسبتا پایین (45/3) اعتقاد داشتند که دانشگاه برای نتایج ارزشیابی دانشجو از استاد اهمیت زیادی قایل نبوده است. تیجه. نتایج حاصل حاکی از آنست که نگرش دانشجویان دانشگاه نسبت به ارزشیابی استاد (SET) درحد نسبتا مطلوب است و بایستی دانشگاه جهت افزایش سطح کیفیت ارزشیابی استاد و استفاده بهینه از نتایج ارزشیابی برنامه ریزی نماید و در این راستا از ویژگی های مطلوب اساتید از نظر دانشجویان الهام بگیرد و در نهایت با فراهم نمودن بازخورد مناسب جهت اساتید به بهبود شرایط یادگیری و کیفیت تدریس کمک نماید.

مقدمه: دوره آموزش کارورزی از مقاطع مهم آموزش پزشکی است که طی آن توانمندیهای اولیه حرفه ای دانشجویان پایه ریزی می شود. امروزه با پیشرفت روشهای تشخیص و درمانی اکثر بیماران بصورت سرپایی درمان می شوند و موارد بستری عمدتا محدود به بیماران بدحال می باشند. در حال حاضر در کشور ما آموزش کارورزی عمدتا در بخش های بستری و نسبت کمتری در مراکز سرپایی انجام می گیرد. در حالیکه فارغ التحصیلان بیشتر با موارد سرپایی مواجهه خواهند داشت. در این تحقیق به چگونگی آموزش کارورزان در درمانگاههای سرپایی زنان و مامایی پرداخته شده است .روشها: تمام کارورزانی (134 نفر) که طی سال 80 بمدت 1 ماه به بخش زنان جهت طی دوره معرفی شده بودند وارد مطالعه شدند و پرسشنامه ای مشتمل بر 2 بخش توسط آنان تکمیل شد، بخش اول نظر خواهی در مورد کیفیت آموزش سرپایی و بخش دوم در خصوص توانایی کارورزان در اداره بیماریهای شایع زنان و مامایی بود. نوع مطالعه مقطعی، توصیفی بود. پرسشنامه ها پس از کد گذاری با استفاده از برنامه  SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند جهت تحلیل نتایج از آزمون کای دو استفاده شد .یافته ها: از میان 134 کارورز 7/62% مرد و 3/37% زن بودند. از نظر زمان حضور در درمانگاه 5/45% مدت حضور را کم 1/35% زیاد دانستند(P<0/001). 1/23% حضور اساتید را کم و 1/20% تا حدی، 8/38% زیاد، 4/16% خیلی زیاد گزارش کردند در مجموع (P<0/001)مدت حضور اساتید در درمانگاهها خوب بود. از نظر همکاری اساتید 7/53% تا حدودی این همکاری را ذکر کردند و 2/14% همکاری اساتید را زیاد منظور نمودند که با (P<0/00) همکاری اساتید"تا حدودی" ذکر شده بود. همکاری دستیاران نیز تا حدی مطلوب بود (P<0/0001). عمده کارورزان کاربردی بودن کلاسهای تئوری را در درمانگاه" تا حدودی" ذکر کردند (P<0/0001). در مورد اداره بیماریهای شایع 5/54% کارورزان توانایی خود را در اداره مراقبتهای دوران بارداری "متوسط" (P<0/0001)، در اداره مسمومیتهای حاملگی 48% "متوسط" (P<0/0001)، در اداره خونریزی های سه ماهه سوم 40% " خوب"، در تجویز وسایل ضد بارداری 5/54% "متوسط" (P<0/0001)، در اداره عوارض ناشی از ضد بارداریها 7/53% "متوسط" (P<0/001)، در اداره اورژانس های حاملگی 5/51% کم ذکر کردند. بطور کلی کمترین توانائیها مربوط به اداره خونریزیهای نامرتب رحمی، اورژانس های حاملگی و مراقبت های دوران بارداری بود. نتیجه: افزایش مدت زمان آموزش سرپایی، پرداختن بیشتر به امر بیماریهای شایع سرپایی و بخصوص اورژانس های زنان و مامایی و همچنین مراقبتهای دوران بارداری و برنامه ریزی جهت کاهش تعداد دانشجویان در درمانگاه پیشنهادهای این پژوهش می باشند

مقدمه: بطور معمول ارزیابی دانشجویان پزشکی در طول دوره آموزش محدود به ارزیابی محفوظات و اطلاعات آنها بوده و کمتر به ارزیابی مهارتهای بالینی توجه می شود. در حالی که چگونگی برقراری ارتباط با بیمار و معاینه درست، نقش مهمی در تشخیص و درمان بیماران دارد. این مقاله حاصل تلاش در جهت بررسی مهارت کارورزان در انجام معاینه فیزیکی می باشد.روشها: کلیه کارورزان که مجموعا 114 نفر بودند در حالی که یک بیمار را برای اولین بار معاینه می کردند از طریق Check List مورد ارزیابی قرار دادند.یافته ها و نتیجه: نتایج حاکی از این می باشد که مهارت و دقت در انجام معاینه فیزیکی با متوسط نمرات کارورزان در امتحانات جامع علوم پایه و پره انترنی رابطه مستقیم داشته و به شرایط معاینه و معاینه قسمتهایی چون پوست، مو، اندام ها و ستوان فقرات و معاینه دستگاه عصبی کمتر توجه نشان می دهند.

مقدمه: ارتقا کیفیت آموزش و تداوم آن از طریق تقویت محیط پژوهشی دانشگاه که این امر با شناخت مشکلات و تنگناهای انجام پژوهش از دید اعضا هیات علمی و رفع این مشکلات مسیر خواهد شد.روشها: پژوهش فوق یک مطالعه توصیفی بوده و از طریق پرسشنامه ای که اعتبار، پایایی و میزان عملی بودن آن با نظارت متخصصین قبلا تایید شده بود، اطلاعات مورد نظر جمع آوری شد. نحوه نمونه گیری به صورت سرشماری بوده و میزان پاسخگویی 49% باشد. نتایج حاصل توسط نرم آفزار آماری Spss و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: اکثریت واحدهای مورد پژوهش (80.8 درصد) معتقدد بودند اغلب پژوهشهای جاری دانشگاه تکراری بوده و پاسخگوی نیازها و مشکلات جامعه نیست (88.9 درصد). اغلب نمونه ها (81 درصد) کیفیت پژوهشها از نظر متدولوژی را ضعیف و نامطلوب ذکر نموده اند. هم چنین از نظر پاسخگویان بیشترین مشکلات موجود در انجام پژوهش موانع مالی (97%)، موانع اداری (78%)، و امکانات کم و نامطلوب برای انجام پژوهش (93.5%) ، می باشد . و نیز 84.9 درصد آنان میزان اطلاع رسانی در پژوهشها (بانک اطلاعات) در کشور را نامطلوب میدانند. 0.88 درصد اعضا هیات علمی انگیزه استاد برای انجام پژوهش را ضغیف میدانند و 82 درصد آنان نیز عملکرد اساتید برای انجام پژوهش را نیر ضعیف میدانند.نتیجه: به نظر میرسد برای توسعه فرهنگ پژوهش دردانشگاه باید علاوه بر رفع مشکلات عمده فوق راهکارهایی جهت افزایش توان علمی اعضا هیات علمی در انجام پژوهش نیز اتخاذ نمود.

مقدمه: رویارویی با پدیده انفجار اطلاعات لزوم تربیت افرادی متفکر و اندیشمند را محسوس ساخته است در این میان بکارگیری راهبردهای آموزشی موثر در فرایند آموزش دانشجویان پرستاری که مسوولیت خطیر مراقبت از بیمار را بر عهده دارند از اهمیت ویژه ای برخوردار است پژوهش حاضر با توجه به نقایص موجود در فرایند آموزش - یادگیری دانشجویان پرستاری و به منظور آزمودن راهبرد بازاندیشی صورت گرفته است.روشها: گروه هدف این پژوهش 20 نفر از دانشجویان سال چهارم پرستاری شهرستان تبریز بوده اند که به مدت 10 هفته یک برنامه بازاندیشی را تجربه نموده اند این دانشجویان طی یک کارگاه آموزشی با اصول بازاندیشی آشنا شده و به مدت 10 هفته بر فعالیتهای بالینی خود بازاندیشی نموده اند، به دانشجویان یک راهنما در مورد نحوه انجام بازاندیشی داده شد و از آنان خواسته شد تا تفکرات خود را پیرامون تجارب بدست آمده از محیط بالینی در ژورنالهای شخصی خود بنویسند. ژورنالهای دانشجویان که بصورت هفتگی به پژوهشگر تحویل داده می شد مورد مطالعه قرار می گرفت و به آنها بر اساس مقیاس سطوح بازاندیشی و راهبردهای تفکر در پرستاری بازخورد مناسب داده می شد. در پایان مدت مذکور دانشجویان در دو گروه 10 نفری در مصاحبه گروهی شرکت نمودند و به سوالات باز طرح شده توسط پژوهشگر پاسخ دادند. مباحث دانشجویان روی دو نوار کاست ضبط گردید. از مطالب ضبط شده نسخه برداری شد و مطالب نسخه برداری شده به روش کیفی مورد تحلیل و کدگذاری قرار گرفت کدگذاری طی سه مرحله انجام و داده ها طبقه بندی و سپس نامگداری شد. نامهای داده شده به هر طبقه بندی سازه های بدست آمده از این پژوهش است.یافته ها و نتیجه: نتایج و تحلیل یافته ها نشان داد که بازاندیشی بر 5 حیطه تفکر، یادگیری، مراقبت، مکانیزمهای خود تنظیمی و انگیزش تاثیر دارد. مفاهیم و سازه های بدست آمده در این پژوهش هر کدام عنصر مهمی در فرایند یادگیری دانشجویان است. سازه های بدست آمده از این پژوهش در چرخه یادگیری تجربی که توسط کلب (1984) ارایه شده است قابل ادغام است.

مقدمه: از جمله عواملی که معمولا در نظامهای آموزش عالی ارزیابی می شود فرآیند آموزش و وضعیت دانش آموختگان می باشد، نظرات دانشجویان از مواردی است که برای ارزشیابی فرآیند آموزش مورد توجه می باشد این مطالعه بصورت کیفی در خصوص وضعیت آموزش تئوری، عملی، وسایل کمک آموزشی و چگونگی نقش دانشجویان بصورت مباحثه گروهی (FGD) انجام شده است.روشها: از دانشکده های زیر مجموعه دانشگاه علوم پزشکی دو گروه از دانشجویان ترم آخر بر اساس معدل (بیشتر از 15 و کمتر از 15) به شکل تصادفی انتخاب شدند و در هر گروه حداقل 10-8 نفر شرکت داشتند در مجموع 87 دانشجو در طرح شرکت کردند بطور متوسط برای مباحثه گروهی حداقل 5/1 و حداکثر 45/1 ساعت زمان صرف شده است. بعد از جمع بندی نظرات نتایج بر مبنای پرسشنامه راهنما بر اساس نظر اکثریت و اقلیت افراد بیان شده است ملاک اکثریت گفته های 80 درصد دانشجویان و اقلیت بر مبنای 40-30 درصد دانشجویان منظور شده است.یافته ها: اکثریت دانشجویان از نحوه تدریس اساتید بخصوص دروس اختصاصی راضی نبودند و به عللی از جمله استفاده از شیوه های سنتی تدریس، غیر کاربردی بودن مطالب، عدم تسلط اساتید بر مطالب و انتقال آن و ناهمگون بودن برنامه ریزی آموزشی بر اساس تخصص اساتید اشاره کردند. در خصوص واحدهای عملی نیز اکثریت دانشجویان به دلالیل مختلف از جمله، عدم تناسب آموزش بالینی با اهداف آموزشی، برنامه ریزی نادرست در بخشها، استفاده از مربیان کم تجربه و کمبود امکانات و تجهیزات در بخشها ابراز نارضایتی نمودند اهم راهکارهایی که توسط دانشجویان جهت رفع نواقص مطرح شد عبارتند از: ادغام کلاسهای تئوری و بالینی، فشرده شدن علوم پایه، استفاده از شیوه های نوین تدریس، ارایه مطالب به شکل کاربردی، تجهیز مراکز کارآموزی و ارزشیابی دانشجویان بر اساس عملکرد نه تکالیف پایان کارآموزی بود. در خصوص محیط فیزیکی نیمی از دانشجویان بعلت غیر اصولی بودن مکانهای آموزشی از نظر ساختمان و تهویه ابراز نارضایتی نمودند اکثر دانشجویان مواردی از جمله استفاده نادرست از وسایل کمک آموزشی و کمبود وسایل کمک آموزشی را مطرح نمودند. در ارتباط با منابع اطلاع رسانی اکثریت دانشجویان از وضعیت کتابخانه ها و اینترنت رضایت نداشته و اظهار می داشتند تعداد کتب مرجع در کتابخانه ها کم و دسترسی به اینترنت جهت کسب اطلاعات به روز، برای اکثریت دانشجویان امکان پذیر نیست. اکثریت دانشجویان معتقد بودند دانشجو می تواند نقش مهمی در امر آموزش ایفا کند ولی فرصت مداخله بعلت انتقادپذیر نبودن مسوولین به دانشجویان داده نمی شود.نتیجه: با توجه به مشکلات موجود در آموزش تئوری و عملی به نظر می رسد برای ارتقا سطح آموزش مسوولین با مشارکت دانشجویان و اساتید تحولی جدی در راستای تدوین برنامه های آموزش مدون منطبق با نیاز فراگیر در عرصه عملکردی، بازنگری و همفکری نمایند.

مقدمه: گرچه برنامه خودگردانی بیمارستانها از اوایل دهه 1980 میلادی در برخی کشورهای صنعتی (مانند دانمارک و فرانسه) و در حال توسعه (مانند غنا ؛ اندونزی؛ کنیا و زیمبابوه) آغاز گردیده ولی با کمال تعجب در مورد چگونگی بازده این روش مدیریتی بخصوص در بیمارستانهای آموزشی مطالعات بسیار محدودی در دنیا انجام شده است.از آنجا که معیارهای ارزیابی اثرات خودگردانی را میتوان در عواملی همچون کارایی؛ رعایت عدالت در ارایه خدمات درمانی؛ مسوولیت پذیری در قبال جامعه و کیفیت ارایه خدمات خلاصه نمود؛ مدیریت خودگردان بیمارستانها اصولا با اهدافی نسبتا متناقض روبرو میباشد که با اضافه شدن بحث آموزش بر پیچیدگی مساله افزوده میگردد. روشها: این مطالعه در دو بخش انجام گردیده است: 1- مروری بر تجربیات سایر کشورها 2- بررسی نتایج نظر سنجی از روسای دانشکده های پزشکی و اعضای هیئت علمی سراسر کشور در سال 1380. در مورد اثرات خودگردانی در بیمارستانهای آموزشی مطالعه گروه محققین دانشگاه هاروارد در کشورهای غنا و زیمبابوه که در سال 1997 و با توجه به چهار معیار فوق و از طریق جمع آوری اطلاعات؛ مصاحبه و آنالیز انجام شده مورد بررسی قرار میگیرد و چهار عملکرد مدیریتی مشتمل بر نقش دولت؛ مدیریت کلی؛ مالی و مدیریت منابع انسانی ارزیابی میگردد. یافته ها: نتیجه مطالعه این محققین نشان میدهد که اهداف فوق در بیمارستانهای آموزشی به درستی محقق نشده است. ابهام در تعیین و ترسیم دقیق اهداف طرح و الویت ها؛ تداخل مدیریتی و ضعف قدرت تصمیم گیری ؛ محرک ناکافی برای تغییر نگرش و عملکرد پرسنل ؛ پایین بودن ضریب اشغال تخت و افزایش تدریجی بودجه دریافتی مستقیم از دولت از جمله مهمترین مشکلات اجرایی طرح خودگردانی در بیمارستانهای آموزشی این دو کشور بود.بر اساس نظر سنجی فوق الذکر در کشور ما نیز ابعاد منفی و متعدد دیگری مورد توجه قرار گرفت که اهم آنها شامل: آموزش پزشکی فرایندی نیروبر و سرمایه بر است و اصولا نمیتواند سودآوری کوتاه مدت داشته باشد؛ این مسالا با روح خودگردانی در تضاد واضح است؛ نقش دانشکده ها و معاونین آموزشی در این بیمارستانها تضعیف شده است؛ اعضای هیات علمی بیشتر وقت خود را صرف امور درمانی نموده و از فعالیت اصلی خود که همانا آموزش و پژوهش میباشد بازمانده اند ؛ این مسالا موجب افت کیفی آموزش گردیده است؛ کاهش طیف بیماریها در مراکز آموزشی ؛ محدود شدن فضای آموزشی و الگوگیری غلط دانشجویان از برخورد مادی گرایانه اساتید و در نتیجه تضعیف اخلاق پزشکی نیز از جمله نکات منفی حاصل از اجرای این طرح ذکر گردیده است. نتیجه: مروری بر نتایج مطالعات معتبر جهانی در کشورهای در حال توسعه نشان از عدم کفایت طرح خودگردانی در بیمارستانهای آموزشی و حتی غیر آموزشی دارد. مسوولین آموزشی و اساتید کشور نیز بر حذف این طرح مدیریتی در بیمارستانهای آموزشی یا تغییر کلی ساختاری آن تاکید دارند. به نظر میرسد حتی در صورت پذیرش این طرح ؛ حداقل باید بار مالی تحمیل شده ناشی از آموزش به گونه ای مناسب (سوبسید مستقیم دولت بر اساس هزینه محاسبه شده سرانه تربیت دانشجو یا با حذف فرانشیز دریافتی از بیماران به عنوان یارانه آموزشی) کاهش یابد.

مقدمه: امروز آموزش مداوم بعنوان یک ضرورت در جهان مطرح می باشد و حدود یک دهه از اجرای آن در کشور ما می گذرد یکی از راههای تعیین نیازهای آموزشی فارغ التحصیلان کسب نظریات ایشان در مورد ابعاد گوناگون فعالیت حرفه ای می باشد.باتوجه به ضرورت بازنگری مستمر در برنامه های آموزش مداوم این مطالعه در راستای ارزشیابی برنامه های آموزش مداوم دانشگاه علوم پزشکی یاسوج انجام گردید . روشها: پژوهش مذکور بصورت توصیفی مقطعی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه نظر خواهی از شرکت کنندگان بوده است که بین 581 نفر توزیع گردید و در نهایت با خارج کردن پرسشنامه های مخدوس با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها: از 581 نفر شرکت کننده14 % زن و 86% مرد بوده اند میانگین سنی شرکت کنندگان به ترتیب 30 سال و 39 سال بوده است . آنالیز اطلاعات در ارتباط با میزان دست یابی به اهداف نشان می دهد که 60% محل برگزاری برنامه های بازآموزی ،74% میزان امتیاز تعلق گرفته شده ، 51% متناسب بودن محتوای برنامه ها با نیاز سنجی شغلی، 60% شیوه اجرا ،و70% محتوای علمی برنامه ها را افراد شرکت کننده خوب و بسیار خوب ارزیابی نموده اند . نتیجه: این پژوهش مبین موثر بودن برنامه های آموزش مداوم پزشکی است.

مقدمه: دلیل وجودی هر سیستم آموزشی تحقق بخشیدن به هدفهای آن نظام است. اگر هدفهای مورد نظر به درستی تحلیل و اولویت های آن به روشنی تعیین و تسریع نشده باشد امکان حرکت و فعالیت صحیح و در نهایت تحقق هدفهای آموزشی در درون آن نظام غیر ممکن خواهد بود. به این منظور کمیته برنامه ریزی درسی مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه در سال 79 پیگیری نگارش اهداف آموزشی توسط گروه های مختلف آموزشی را سرلوحه کار خود قرار داد. این مطالعه به تجزیه و تحلیل اهداف آموزشی نگارش یافته توسط گروه های آموزشی می پردازد.روشها: این مطالعه به صورت توصیفی بر روی اهداف یادگیری نگارش یافته دروس میکروب شناسی، ویرو س شناسی، فیزیولوژی 1، فارماکولوژی، بافت شناسی، تغذیه پزشکی رشته پزشکی، میکروب شناسی کارشناسی علوم آزمایشگاهی و درس روش بیهوشی 1 دوره کاردانی هوشبری، مدارک پزشکی 1، بیماریهای داخلی جراحی 1 و عفونی، پرستاری ویژه، پرستاری بهداشت جامعه 3، انگل شناسی، حشره شناسی و قارچ شناسی رشته پزشکی، کارآموزی نوزادان، بارداری و زایمان 1، کارآموزی داخلی جراحی، نشانه شناسی و معاینات فیزیکی، کارآموزی بهداشت، ریاضیات و آمار حیاتی صورت گرفت. این اهداف توسط گروههای آموزشی در حیطه های مختلف یادگیری طبقه بندی و بام بندی گردید. فراوانی اهداف یادگیری در حیطه های مختلف تعیین گردید. همچنین فراوانی اهداف بر اساس سطو‍ ح مختلف حیطه شناختی به دست آمد و نتایج در مورد دروس مختلف مقایسه گردید.یافته ها: در مجموع 8113 هدف یادگیری بررسی شد. از کل اهداف مورد بررسی 7/96% در حیطه شناختی، 8/1% در حیطه روانی حرکتی و 2/1% در حیطه عاطفی بود. اهداف یادگیری حیطه شناختی بر اساس سطوح مختلف یادگیری (طبقه بندی بلوم) بررسی و نتایج آن به شرح زیر است: 7/37% در سطح دانش، 6/37%در سطح درک، 8/15% در سطح کاربرد، 3/5% در سط‍ح تجزیه و تحلیل، 7/2% در سط‍ح ترکیب و 0/9% در سطح ارزشیابی بود.نتیجه: نتیجه گیری می شود که بخش عمده اهداف تدوین شده در حیطه شناختی و به ویژه در سطح دانش بود. اهداف عاطفی حداقل تعدا د را دارا بوده که شاید علت این باشد که این اهداف با نگارش ها، عواطف، علایق و ارزشها سر و کار دارد و ارزشیابی درجه تحقق اهداف های رفتاری آنها بسیار مشکل است. نظر به اینکه با ارایه بازخورد مناسب به گروههای آموزشی می توان به ارتقا کیفی آموزش کمک نمود کمیته برنامه ریزی درسی دانشگاه علوم پزشکی کاشان مصمم است ضمن انجام این مهم گروههای آموزشی را تشویق به نگارش اهداف آموزشی سایر دروس نموده تا بستر مناسب برای تحقق اهداف آموزشی فراهم آورد.

مقدمه: با توجه به اهمیت راهبردهای مطالعه و یادگیری در پیشرفت تحصیلی که لزوم سنجش آنرا ایجاب میکند و با توجه به فقدان اطلاعات در مورد راهبردهای مورد استفاده دانشجویان، این پژوهش با هدف بررسی راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1378 و تعیین عوامل مرتبط با استفاده از این راهبردها انجام شد.روشها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی 412 دانشجوی سال اول تا سوم رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی که در سال 1378 مشغول به تحصیل بوده اند، انتخاب شدند. دانشجویان خارجی از مطالعه حذف شدند. راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان با استفاده از پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان با استفاده از پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری تالیف شده توسط وین اشتین و همکاران بررسی شد. این پرسشنامه برای استفاده در این پژوهش به زبان فارسی ترجمه و 3 مطالعه مقدماتی بر روی آن انجام شد. این پرسشنامه یک ابزار تشخیصی است که شامل 10 حیطه نگرش، انگیزش، کنترل وقت، اضطراب، تمرکز، انتخاب ایده اصلی، راهنمای مطالعه، پردازش اطلاعات خودآزمایی و راهبردهای آزمون می باشد. اطلاعات فردی و سوابق تحصیلی از پرونده های تحصیلی دانشجویان استخراج شد. نیمرخ راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان با جدول نمونه هنجاری دانشجویان آمریکا مقایسه گردید.یافته ها: دانشجویان از سه مقیاس راهبردهای آزمون، نگرش و کنترل اضطراب بیشترین نمرات و از انتخاب ایده اصلی، کمترین نمرات را کسب نمودند. راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان در رشته ها و پایه های تحصیلی مختلف با یکدیگر تفاوت آماری معنی دار نداشت. دختران از نگرش بهتری نسبت به تحصیل برخوردار بودند (P=0.000) و پسران به میزان بیشتری از راهبردهای پردازش اطلاعات استفاده میکردند (P=0.025) دانشجویانی که حداقل در یکی از ترمهای گذشته مشروط شده بودند در حیطه های اضطراب (P=0.000)، پردازش اطلاعات (P=0.005)، انتخاب ایده اصلی (033/p=0)، خود آزمایی (P=1.34) و راهبردهای آزمون (P=0.000) نمرات کمتری کسب کردند. نمرات دانشجویان مورد مطالعه در راهبردهای آزمون معادل صدک 80 و در کنترل اضطراب و تمرکز معادل صدک 75 و در فعالیتهای انگیزشی معادل صدک 15 نمونه هنجاری دانشجویان آمریکا بود.نتیجه: یافته ها بیانگر عملکرد خوب دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در استفاده از راهبردهای آزمون، کنترل اضطراب و تمرکز و سطح پایین فعالیتهای انگیزشی آنان می باشد. استفاده از پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری در تعیین حیطه های قوت و ضعف مطالعه دانشجویان بویژه در بررسی مشکلات یادگیری دانشجویانی که سابقه افت یا شکست تحصیلی دارند و نیز آموزش راهبردهای صحیح مطالعه و یادگیری به دانشجویان توصیه می شود.

مقدمه: یکی از مشکلات عمده بخش های بالینی آموزشی رابطه متقابل بین دانشجویان و بیماران بستری در این بخشها است. به طوری که در موارد زیادی مشاهده می شود بیماران علیرغم حضور پزشکان مجرب و امکانات بهتر در این بخش ها از بستری شدن در آنها خودداری می کنند. هدف از این مطالعه بررسی نظر بیماران بستری در بخش های آموزشی در مورد جنبه های گوناگون حضور دانشجویان در بخش های آموزشی است. روشها: مطالعه از نوع توصیفی مقطعی است که در مرداد ماه 1379 در 12 بخش از 4 بیمارستان آموزشی شهر تبریز توسط پرسشنامه ای که شامل 16 سوال بود در مورد 120 نفر از بیماران بستری با مراجعه مستقیم به بیمارستان و پرسش از کلیه بیماران بستری در آن روز (در بخش کودکان با پرسش از همراه بیمار تکمیل شده است). یافته ها: در 90% موارد بیماران از مشارکت دانشجویان در امر مراقبت و درمان خود راضی بودند و در 82% موارد حضور دانشجویان را باعث افزایش میزان اطلاعات پزشکی خود در مورد بیماری شان و نحوه مراقبت از خود می دانستند. همچنین در 28% موارد بیماران از تکرار شرح حال گیری و معاینه توسط دانشجویان ابراز رضایتی و در 5/65% آن را باعث طولانی شدن ویزیتها می دانستند. از طرف دیگر در 89% موارد حضور توام پزشک و دانشجو در بخش را باعث افزایش دقت در امر تشخیص و درمان خود می دانستند. در نهایت در 5/57% از بیماران اظهار می داشتند که بحث های علمی به عمل آمده در مورد بیماری شان هنگام ویزیت باعث نگرانی آنها در مورد بیماری خود می شود. نتیجه: یافته های فوق نشان می دهد که علیرغم طولانی شدن معاینه اغلب بیماران بستری در بخشهای آموزشی حضور دانشجویان را مفید ارزیابی می کنند، که امید است با در نظر گرفتن سایر انتظارات و حقوق بیماران از این فرصت بخوبی استفاده شود.

مقدمه: آموزش علوم پزشکی مستلزم وجود برنامه آموزشی کارآمد، اساتید مجرب و امکانات فنی مورد نیاز می باشد. در این میان دگرگونی روشهای تعلیم و تربیت از جمله عواملی است که باید مورد توجه قرار گیرد. برنامه آموزشی نوین لزوم به کارگیری تکنولوژی جدید را فراهم می آورد. نارسایی روشهای آموزش سنتی لزوم تغییر در آنها را مطرح می سازد و اجرای این تغییر مستلزم آموختن فنونی است که مدرس باید بیاموزد. به علاوه کیفیت تحصیلی دانشجویان توانایی یاددهی مدرسان، کیفیت وسایل کمک آموزشی از جمله شخصهای کیفی نظام آموزش پزشکی است. هدف از این تحقیق بررسی میزان دانش، نگرش و عملکرد اعضای هیات علمی دانشکده پزشکی تبریز است تا کمبودهای تجهیزاتی با دید روشن بررسی و نقایص آموزشی اساتید در ارتباط با نحوه بکارگیری وسایل با اجرای دوره های لازم برطرف شود. شاید گامی باشد جهت ارتقای کیفیت روشهای آموزشی و سطح علمی دانشجویان پزشکی. روشها: این مطالعه به صورت توصیفی – مقطعی انجام شد حجم نمونه مورد مطالعه را 101 نفر از اعضای هیأت علمی دانشکده پزشکی تشکیل می دادند که بطور راندوم در دو گروه 1) علوم پایه (6/39%) 2) فیزیوپاتولوژی و بالینی (4/60%) انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه کتبی شامل 6 سوال دانش، 11 سوال نگرش و 9 سوال عملکرد بود. یافته ها: از میان حجم نمونه مورد مطالعه که 5/54% آنها در دوره های آموزشی وسایل کمک آموزشی شرکت کرده بودند درصد بیشتری از اساتید تخته سیاه را ساده ترین وسیله (5/50%) و وایت بورد را در دسترس ترین (6/39%) اولویت بندی کردند. اما میزان استفاده اساتید از تخته سیاه 9/12% (چهارمین وسیله مورد استفاده) است که به نظر می رسد با نگرش اساتید در مورد تاثیر کم آن بر یادگیری (9/8%) در ارتباط باشد. اکثر اساتید (8/20%) ویدئو پروژکتور را موثرترین وسیله در یادگیری دانشجویان دانسته اند در حالیکه میزان استفاده آنها از این وسیله به 9/8% کاهش داشته و این شاید به دلیل پایین بودن امکان دسترسی اساتید به ویدئو پروژکتور است که تنها 4% آنها، این وسیله را در دسترس ترین دانسته اند. نتیجه: از موارد مورد بررسی تعیین تاثیر دانش اساتید بر نگرش و عملکرد آنها در مورد وسیله خاص بود مثلا 5/50% آنها با روش استفاده از ویژیولایزر اصلا آشنایی نداشته و این سبب نگرش مبهم بیشترین تعداد آنها (7/34%) مورد مفید بودن، همچنین عدم کاربرد آن شده است.

مقدمه: در نظام ارزیابی کنونی پذیرش دانشجو بر اساس هوش عمومی آنها صورت می گیرد که با کنکور ورودی دانشگاهها ارزیابی می شود. با در نظر گرفتن این حقیقت که یکی از عملکردهای مهم فارغ التحصیلان علوم پزشکی، آموزش دادن به بیماران در جهت بهبودی و مراقبت از سلامت خود است، اهمیت مهارتها و توانش ارتباطی کمتر از هوش عمومی نیست. قدرت پیش بینی هوش زبانی که توسط آزمون سیزا (سنجش یادگیری زبان ایرانیان) اندازه گیری می شود در مورد گزینش داوطلبان موفق بیش از آن آزمون ورودی کنکور دانشگاهها است. روشها: در این پژوهش با استفاده از روش تجربی نشان داده شد که امکان موفقیت ارتباطی افرادی که در آزمون سیزا نمرات بالاتری آورده اند بهتر از کسانی است که در این آزمون نمرات پایینی کسب کرده اند. به شرکت کنندگان در آغاز سال تحصیلی 81-1380 آزمون سیزا ارایه گردید و بر اساس نمره به دو سطح بالا و پایین گروه بندی شدند. هر دو گروه روال عادی تحصیلی خود را در یادگیری زبان و دوره های علوم پایه طی کردند. سپس نمرات نهایی آنان در پایان نیمسال بعنوان شاخص پیشرفتهایشان با ارزش های پیش بینی شده در آزمون سیزا و همچنین با معدل نمرات علوم تجربی و زبان کنکور به طور جداگانه مقایسه گردید. یافته ها: آزمون سیزا نشان داد که نسبت به آزمونهای دیگر از قبیل نمره زبان کنکور و یا هوش عمومی که با معدل علوم تجربی در کنکور برآورد گردیده است. از قدرت پیش بینی بالاتری برخوردار است. نتیجه: چنانچه هوش زبانی داوطلبان را بعنوان عاملی در گزینش آنان در نظر بگیریم، میزان موفقیتهای تحصیلی آنان را با دقت بیشتری می توان پیش بینی کرد.

مقدمه: آموزش, زنجیره یا فرآیندی است که هدف آن ایجاد تغییرات لازم در رفتار فراگیران باشد. تدوین مراحل مختلف این فرآیند و اجرای آن به عنوان طراحی آموزشی انجام می شود. این تحقیق به منظور بررسی دیدگاههای اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز درسال 1380 در ارتباط با تدوین طرح درس انجام شده است. روشها: مطالعه از نوع زمینه یابی توصیفی می باشد که دیدگاه و نگرش 152 نفر از اساتید پیرامون طرح درس را نشان می دهد. جمع آوری اطلاعات توسط پرسشنامه ای خود ایفاء صورت گرفت. پرسشنامه ها به آدرس 200 نفر از اساتید محترم پست گردید و تعداد 152پرسشنامه تکمیل وعودت دادند شد. داده ها پس از کد گزاری وارد نرم افزار SPSS شد و تجزیه و تحلیل آن در این نرم افزار صورت گرفت. معیار معنی دار بودن در مواردی که از آزمون آماری بکار برده شده (P<0.05) بوده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که 30 درصد از جمعیت مورد مطالعه را زنان و 70 درصد را مردان تشکیل می دهند. نگرش اعضای هیات علمی در خصوص تهیه طرح درس در بین زنان و مردان تفاوت معنی داری را نشان نمی دهد . درضمن رابطه ای بین سن و سابقه تدریس با نگرش نهایی اعضای هیات علمی مشاهده نشد. اکثریت 1/85% (126نفر) از اساتید معتقدند که موضوع تدریسشان نیاز به طرح درس دارد وتدوین طرح درس را کمکی به اجرای فرآیند آموزش می دانند 9 /70 % (105نفر) از آنها معتقدند که تدوین طرح درس ، آنها را در اجرای آموزش محدود نمی کند و همکارانشان نیز تا حدودی 5/51% (67 نفر) نوشتن طرح درسها را ضروری می دانند و حاضر به همکاری و همفکری هستند 9/ 38 % (56 نفر) ازاساتید می گویند تدوین طرح درس تا حدودی منطبق با سیستم آموزشی کشورمان می باشد و 49% (73نفر) از اساتید نیز تعداد زیاد دانشجویان را مانعی در جهت اجرای طرح درس می دانند. همچنین اکثریت آنها می گویند که باید آموزش ust learn” را می دانند52%(78 نفر) ، ولی آموزشهای داده شده در زمینه طرح درس را کافی نمی دا نند. 67%(99 نفر). نتیجه: یافته های این پژوهش موید این نکته است که گرچه نگرش اساتید در ارتباط با تدوین طرح درس مثبت می باشد اما در عمل نسبت به این امر مهم آموزشی پرداخته نشده است . مشارکت فعال اساتید در تدوین و اجرای طرح درسها نیاز به آموزش و برنامه ریزی مدون می باشد که راهکارهای مدیریتی ویژه ای را می طلبد این.نکته که اکثریت اعضای هیات علمی دانشگاه حاضر به همکاری و همفکری در تدوین طرح درسها نیستند جای بحث فراوان دارد.

مقدمه: گرچه قسمتی از آموزش پزشکی در درمانگاهها صورت می گیرد اما نظرات آموزش دهندگان در مورد اهمیت و لزوم این نوع آموزش متفاوت بوده و تمایل و علاقه اعضای هیات علمی بالینی به این مساله تحت تاثیر عوامل متعددی قرار می گیرد. هدف ما تعیین سطح آگاهی و میزان نگرش اعضای هیات علمی بالینی به این نوع از آموزش می باشد. روشها: در این بررسی ابتدا پرسشنامه ای تهیه شد و در اختیار کلیه اعضای هیات علمی بالینی دانشکده پزشکی تبریز قرار گرفت نکات اصلی که در این پرسشنامه مورد توجه قرار گرفت تعیین آگاهی اعضای هیات علمی از آموزش طب سرپایی، تعیین علاقه مندی آنان به آموزش طب سرپایی، میزان ارزش دهی آنان به این مساله و وضعیت کنونی آموزش سرپایی در گروه آموزشی مربوطه بود. پس از جمع آوری داده ها، آنالیز و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفت. یافته ها: 60درصد (82 نفر) از اعضای هیات علمی به سوالات پاسخ داده اند که 44درصد از گروههای آموزشی داخلی و بقیه از گروههای آموزشی جراحی بودند. نیمی از پاسخ دهندگان زیر 40سال سن داشتند. 66درصد پاسخ دهندگان مرد و 34درصد آنان زن بودند. 91درصد پاسخ دهندگان با اهداف کلی آموزش سرپایی آشنا بودند و 95درصد آنان اعتقاد به تاثیر مثبت آن در کارآیی دانشجو بعد از اتمام تحصیل داشته اند و اعتقاد داشتند که بطور متوسط 50درصد آموزش دانشجویان اکسترن و انترن در بخش آنان به شکل سرپایی می باشد. 95درصد معتقد بودند که آموزش طب سرپایی با فعالیت پژوهشی آنان مغایرت دارد. 77درصد اعضای هیات علمی خواهان گذراندن کارگاههایی در زمینه جهت آشنایی بهتر با جزییات مساله بودند. نتیجه: طبق بررسی های انجام گرفته در حال حاضر سهم آموزش سرپایی از کل دوره آموزشی در دانشگاههای مختلف از 40-10درصد متغیر است. (میانگین 23درصد) و این در حالی است که حداقل 50درصد آموزش پزشکان باید به صورت سرپایی باشد. با توجه به نتایج بدست آمده از این بررسی میزان توجه به آموزش سرپایی در دانشگاه علوم پزشکی تبریز در حد مطلوب می باشد. ولی توجه به گذاشتن کارگاههایی در این زمینه و آموزش اعضای هیات علمی و تهیه طرح درسهای مربوطه لازم است.

مقدمه: امروزه یادگیری مادام العمر به عنوان یک ویژگی حرف تخصصی بیش از همیشه مورد تایید است. اطلاعات جدید با سرعت زیاد در حال تولید هستند و دامنه گسترش اطلاعات عمدتا افرادی را تحت تاثیر قرار میدهد که در مشاغل آموزشی قرار گرفته اند. تعیین تاثیر کارگاههای آموزشی برگزار شده در مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه از سال 1374 تا سال 1380.روشها: نوع مطالعه توصیفی مقطعی، جمعیت مورد مطالعه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، تعداد نمونه 375 نفر، روش نمونه گیری تمام شماری و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه معتبر خود اجرا بوده است. یافته ها: وضعیت شرکت اعضا هیات علمی در کارگاهها: در کارگاههـای فرآیند آمـوزش در علوم پزشکی (2/73%)، طــرح درس (55%)، ارزشـــیابی دانشــجو و استانداردسازی سوالات امتحانی (8/59%)، چگونگی برگزاری کارگاههای آموزشی (1/28%)، کامـــپیوتر (8/44%)، دوره های زبان انگلیسی (2/19%)، اعضای هیات علمی شرکت داشته اند. بیش از 50% استادان کارگاه فرآیند آموزش را که کارگاهی 5 روزه و متشکل از سه بخش طرح درس، شیوه ها و فنون تدریس و ارزشیابی دانشجو است را در فعالیتهای آموزشی خود موثر دانسته و پس از آن کارگاه ارزشیابی و استانداردسازی سوالات امتحانی و طرح درس می باشد. بیشترین نیاز به گذرانیدن کارگاههای آموزشی به تفکیک دانشکده ها مربوط به کارگــاه فرآیند آموزش در علــوم پزشکی (83%)، طرح درس (9/90%) ارزشیابی و استانداردسـازی سوالات امتحانـی (100%)، کامپیوتر و زبان انگلیسی (100%) بوده است. مناسبترین روش آموزش از بین 7 روش، کارگاه آموزشی اعلام گردیده و 7/38% کارگاه یک تا سه روز را مناسب دانسته اند. بعلاوه 76% زمان مناسب برگزاری کارگاه را صبح و فصل مناسب را تابستان دانسته اند. نتیجه: یادگیری در بزرگسالان تحت تاثیر نیاز فرد به آموختن است و اعضا هیات علمی مورد بررسی، شرکت در کارگاه و دوره های آموزشی متناسب با نیاز را گامی مناسب جهت ارتقا توان آموزشی خود و کیفیت آموزش در دانشگاه می دانند.

مقدمه: عموما سازمان های آموزشی با سه موضوع مهم سروکار خواهند داشت: تناسب (تربیت افرادی که دانش، نگرش و مهارتهای آنان با نیازهای جامعه متناسب باشد)؛ برابری (توزیع خدمات آموزشی برای همه گروههای اجتماعی و جامعه)؛. کیفیت (حد قابل قبول حرفه ای هم از جهت کمی و هم کیفی). برای ارتقا آموزش و متناسب نمودن آن با نیازهای فرد و جامعه اقدام به نظرسنجی در خصوص آموزش گروههای آموزشی گردید. با تجزیه و تحلیل نظرات این افراد که اغلب Outcome سیستم می باشند و پس خوراند به سیستم اقدام به ایجاد تناسب در سیستم نمود که این امر موجب ارتقا کیفیت آموزشی می گردد. روشها: به منظور نظرسنجی دانشجویان پزشکی، دستیاران تخصصی، اعضای هیات علمی و فارغ التحصیلان پزشکی مورد نظرخواهی قرار گرفتند. در ابتدا با هدف بررسی کیفیت آموزش اقدام به طراحی فرمهای نظرخواهی برای هر گروه مخاطبین گردید. دانشجویان و دستیاران به تفکیک در خصوص هر گروه آموزشی و اعضای هیات علمی گروه انگل شناسی و ایمنولوژی در خصوص گروه مربوطه و فارغ التحصیلان پزشکی 81-1378 که در استان آذربایجانشرقی شاغل می باشند در خصوص آموزش گروه پوست مورد نظرخواهی قرار گرفتند. یافته ها: نظرسنجی از اعضای هیات علمی گروه ایمنی شناسی و انگل شناسی در خصوص گروه مربوطه، تعداد 15نفر شرکت نمودند که میانگین امتیاز نهایی 13 (از 20) می باشد که کمترین نمرات به فضای آموزشی اختصاصی برای گروه (11)، روابط سازنده بین اعضای گروه (2/13) و مشارکت و همکاری اعضای گروه در فعالیتهای پژوهشی درون گروهی و برون گروهی (7/11) و بیشترین نمرات به کیفیت آموزش نظری (3/15) و برنامه ریزی مناسب و به هنگام آموزش در شروع هر نیمسال تحصیلی توسط گروه (15) داده شده است. نظرسنجی از فارغ التحصیلان پزشکی در خصوص گروه آموزشی پوست از 28نفر بعمل آمد که 75درصد افراد آموزش تئوری بیماریهای باکتریال، ویروسی، قارچی پوست و آکنه را در دوره تحصیل خود در درمان و ارجاع بیماران خود مفید دانسته اند. دانشجویان که به تعداد تقریبا 250نفر و دستیاران به تعداد تقریبا 95 نفر مورد نظرسنجی در خصوص گروههای مربوطه شامل زنان، ارتوپدی، روانپزشکی، داخلی، ارولوژی، انگل شناسی و ایمنی شناسی، عفونی، چشم، اطفال، جراحی و پوست قرار گرفتند. دستیاران آموزش گروههای جراحی و عفونی را خوب و آموزش گروه چشم را عالی ارزیابی کردند. دانشجویان انترن و اکسترن آموزش گروههای جراحی و اطفال را خوب ارزیابی کردند. نتیجه: براساس نظرسنجی های بعمل آمده ضمن مقایسه گروههای آموزشی با یکدیگر اقدام به راه اندازی ارزشیابی درونی در هر گروه گردید و کمیته ای با مشارکت اعضای هیات علمی هر گروه جهت رفع مشکلات تشکیل شد. با بررسی نظر فارغ التحصیلان پزشکی ضمن تقویت نقاط قوت گروه جهت آموزش دانشجویان اقدام به برنامه ریزی جهت تکمیل دانسته ها و برطرف نمودن نقاط ضعف فارغ التحصیلان در قالب آموزش مداوم پزشکی توسط گروه مربوطه گردید.

مقدمه: تدریس در لغت به معنای یاد دادن ، درس دادن و آموزاندن و در اصطلاح فرآیند انتقال دانش ،مهارت و یا ایجاد نگرش دریاد گیرنده است که در آن یادگیرنده فعال و آماده آموختن است. روشـهای تدریس را با توجه به میزان مشارکت یادگیرنده در فرآیند یاددهی یادگیری به دو قسم فعال و غیر فعال تقسیم می کنند . که هر کدام خصوصیات خود را دارا هستند .امروزه هر دو نوع تدریس مورد توجه است ولی روش تدریس فعال از کارآمدی بیشتری برخوردار است ، با این وجود مدرسین بیشتر از روشهای تدریس غیر فعال استفاده می کنند این پژوهش در جهت تعیین موانع بکارگیری روشهای تدریس فعال توسط مدرسین دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انجام گرفت.با این امید که شناخت این موانع ، در رفع آنها کمک خواهد کرد . روشها: پژوهش به روش توصیفی انجام گرفت و داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شد . روایی و پایایی پرسشنامه در جامعه آماری اعتبار یابی شده است . همراه پرسشنامه پمفلت آموزشی جهت آشنایی بیشتر با روشهای تدریس فعال به مدرسین داده شد .جامعه آماری مدرسین دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و جامعه نمونه کل مدرسین بودند داده های جمع آوری شده با آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند . یافته ها و نتیجه: یافته ها نشان می دهد که از دیدگاه مدرسین ساختار و سیستم آموزش فعلی کشور و قوانین و مقررات بیشترین سهــم را در ایجاد مانع استفاده از روشهای تدریس فعال دارند . بعد از آن به ترتیب فقدان امکانات آموزشی ، سر فصل دروس ، حجم کار زیاد مدرسین ، عدم شرکت دانشجویان در فعالیتهای یادگیری و عدم آگاهی مدرسین از روشهای تدریس فعال بعنوان موانع استفاده از روشهای تدریس فعال شناخته شدند .

مقدمه: در برنامه ریزی آموزشی مساله مهم اقتصادی کردن توانایی محدود یادگیری با استفاده از انتخاب صحیح و متناسب موضوع و محتوا، شیوه آموزش و فراهم آوردن محیط آموزشی مناسب توام با ایجاد انگیزه در فراگیران است. استفاده بهینه از زمان و مدیریت صحیح آن بعنوان عاملی مهم در تنظیم فعالیتهای آموزشی شناخته شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر استفاده بهینه دانشجویان از زمان جهت آمادگی بهتر تحصیلی در سال 1380 انجام گردیده است.روشها: تعداد 100 نفر از دانشجویان رشته های پرستاری، مامایی، اطاق عمل و هوشبری شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی لرستان به روش تصادفی ساده نمونه گیری شده و از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه در 4 بخش ویژگیهای فردی و تحصیلی افراد نمونه، فعالیتهای مرتبط با استاد، فعالیتهای مربوط به دانشجو و فعالیتهای مربوط به سیستم آموزشی تنظیم شد.یافته ها. نتایج حاکی از آن بود که از دیدگاه دانشجویان مورد بررسی مهمترین عامل در استفاده بهینه دانشجویان از زمان مربوط به فعالیتهای سیستم آموزشی و پس از آن فعالیتهای مرتبط با دانشجو بوده و از این میان کمترین عامل به فعالیتهای استاد اختصاص دارد. مهمترین موارد در بخش فعالیتهای مربوط به سیستم آموزشی تامین امکانات رفاهی، برنامه ریزی امتحانات با نظرخواهی از دانشجویان و برنامه ریزی قوی در نحوه ارایه واحدها جهت عدم تحمیل واحد زیاد در یک ترم به دانشجو است. در مجموعه فعالیتهای مرتبط با دانشجو، مهمترین موارد علاقه دانشجو به رشته تحصیلی، توجه کافی وی در کلاس درس، اطمینان از آینده شغلی، تامین مالی، عدم الزام به انجام کار دانشجویی و داشتن برنامه ریزی بود و مهمترین عوامل مرتبط به استاد دراین راستا مهارت استاد در بکارگیری روشهای مناسب تدریس، تعیین زمان برگزاری امتحانات با نظر دانشجو و ارایه طرح درس در ابتدای ترم تحصیلی بوده است.نتیجه: به نظر می رسد استفاده مناسب دانشجویان از زمان در مجموعه فعالیتهای آموزشی به عوامل متعددی وابسته است و نقش برنامه ریزان سیستم آموزشی از دیدگاه دانشجویان با اهمیت تر به نظر می رسد.

مقدمه: نظر به اهمیت انگیزه بعنوان عامل مهم در یادگیری و کسب مهارت و نهایتا موفقیت دانشجویان و رابطه متقابل انگیزه و یادگیری، این تحقیق بمنظور میزان انگیزه انتخاب رشته پزشکی توسط دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1378 صورت گرفت. روشها: مطالعه به روش توصیفی بر روی دانشجویان رشته پزشکی انجام شد. ابتدا به طرح پرسشنامه بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت اقدام گردید و از روشهای اعتبار محتوی و پایایی جز به کل و ضریب همبستگی برای تعیین روایی و پایایی استفاده شد. در پرسشنامه مشخصات دموگرافیک دانشجویان شامل سنن جنس، وضعیت تاهل، محل سکونت، شغل، نوع و معدل دیپلم، سهمیه ورودی به دانشگاه، مقطع تحصیلی و وضعیت اقتصادی و اجتماعی و عوامل تعیین کننده انگیزه درونی و بیرونی گنجانده شد. جهت ارایه نتایج از آمار توصیفی و همچنین تعیین همبستگی بین مشخصات دموگرافیک با عوامل تعیین کننده میزان انگیزه از آزمون کای دو، ضریب همبستگی چوپروف اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: از بین 600 دانشجو مشغول به تحصیل 540 نفر پرسشنامه را تکمیل، که 5/57 درصد زن، 4/62 درصد بومی و 4/84 درصد غیر شاغل بودند در میان گزینه های مختلف پرسشنامه بیشترین امتیاز مربوط به علاقه شخصی دانشجویان به علم پزشکی و کمترین امتیاز به روشن بودن وضعیت استخدامی این شغل در اینده اختصاصی داشت (96/0±4.12در مقابل 1.23±55/2)،میانگین امتیاز کل عوامل مرتبط با انگیزه دانشجویان 35.69±6.13، بود اندکی بالاتر از متوسط قرار داشت. با افزایش مقطع تحصیلی دانشجویان میزان انگیزه آنان کاهش داشت (0.001>p). نتیجه: بطور کلی میزان انگیزه دانشجویان با توجه به رشته آنان، مطلوب نبوده ولی عوامل مرتبط با انگیزه درون افراد به نسبت عوامل مرتبط با انگیزه بیرون آنان وضعیت بهتری را نشان داد. توصیه می گردد، با توجه به تاثیر انگیزه بر یادگیری بررسی در خصوص راههای پیشگیری از کاهش انگیزه دانشجویان به عمل اید.

مقدمه: اجرای دوره های آموزشی جهت ارتقاء مهارتهای شغلی جامعه پزشکی یکی از وظایف دانشگاههای علوم پزشکی است که در قالب قانون آموزش مداوم اجرا می گردد. فرایند اجرای برنامه های آموزشی، اصلی ترین فعالیت واحد آموزش مداوم می باشد. هدف از انتخاب این فرایند جهت ارتقاء، افزایش اثر بخشی و کارایی برنامه ها و جلب رضایت مشتریان نهایی یعنی جامعه پزشکی بود. روشها: بدین منظور بر اساس مراحل PDCA – Fucous با سازماندهی صاحبان فرایند نمودار جریان فرایند ترسیم گردید و سپس عمده ترین مرحله یعنی جمع آوری داده ها انجام شد. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه نظرسنجی با 13 سووال بسته پاسخ بود. این پرسشنامه بطور معمول در تمامی برنامه های آموزش مداوم استفاده می گردد و با تایید اداره کل آموزش مداوم مبنای جمع آوری اطلاعات جهت قضاوت درباره موفقیت برنامه ها بوده است. هر نقطه در نمودار جریان داده ها، جمع بندی نتایج نظرات شرکت کنندگان در یکی از برنامه های آموزش مداوم با میانگین 100 نفر شرکت کننده می باشد. بدین ترتیب با توجه به داده های جمع آوری شده از 25 برنامه آموزش مداوم در سال 1378، نمودار جریان داده ها نشان دهنده نظرات دو هزار و پانصد نفر عضو جامعه پزشکی در مورد درصد موفقیت برنامه ها در جلب رضایت آنان می باشد. رسم نمودار نشان داد که علاوه بر وجود نوسانات ناشی از علل خاص، میانگین بدست آمده در برنامه ها نیز مطلوب نمی باشد. با تحلیل و تعیین علل تغییرات، موارد ارتقاء انتخاب گردیدند. این موارد حیطه گسترده ای شامل مراحل ثبت نام، نیازسنجی، شیوه های آموزشی، مدیریت محل اجرا و تبلیغات را شامل شد. با اولویت بندی موارد، برنامه ریزی جهت ارتقاء آغاز گردید و بدین ترتیب در طی یک دوره یک ساله تغییرات چشمگیری در تمامی مراحل اجرای برنامه ها صورت گرفت. جهت ارزیابی تغییرات انجام شده، مجددا در انتهای سال 79 و در طی سال 1380 با استفاده از ابزار قبلی جمع آوری داده ها، در 25 برنامه آموزش مداوم از دو هزار و پانصد نفر شرکت کننده نظرخواهی گردید. یافته ها: رسم نمودار جدید جریان داده ها نشان داد علاوه بر رفع نوسانات ناشی از علل خاص و همچنین کاهش کلی نوسانات، میانگین موفقیت برنامه ها در جلب رضایت شرکت کنندگان از 5/62% به 42/70 درصد ارتقاء پیدا کرده است. نتیجه: نتایج بدست آمده موید، تاثیر مثبت تغییرات انجام شده در ارتقاء کیفیت برنامه های آموزش مداوم در استان خراسان می باشد.

مقدمه. یکی از ویژگیهای مهم هر آزمونی، اعتبار پیش بینی آن است یعنی اینکه یک آزمون تا چه اندازه معیار مهمتر و یا آزمون دیگری را در آینده بیش بینی کند. این بررسی به منظور تعیین اعتبار بیش بینی امتحان جامع علوم پایه در موفقیت دانشجویان پزشکی در دوره فیزیوپاتولوژی و بالینی انجام گرفت.روشها. افراد مورد مطالعه دانشجویان پزشکی ورودی سال 1373 دانشگاه علوم پزشکی گیلان بودند که یکبار در امتحان جامع علوم پایه شرکت کرده و قبول شده بودند. اطلاعات مورد نیاز شامل متغیرهای دمگرافیک و میانگین نمرات امتحان جامع علوم پایه، دوره فیزیوپاتولوژی و آزمون جامع پیش کارورزی از پرونده های دانشجویان استخراج و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: افراد مورد مطالعه شامل 55 نفر پسر و 38 نفر دختر بودند که 81 نفر (87%) از طریق سهمیه مناطق و 12 نفر (13%) از طریق سهمیه های دیگر پذیرفته شده بودند. ضریب همبستگی بین آزمون جامع علوم پایه، معدل دوره فیزیوپاتولوژی 49/0 بود (P=0.0001) که کمتر از ضریب همبستگی بین این آزمون و امتحان جامع پیش کارورزی 65/0 (P=0.0001) بوده است. در آزمون رگرسیون ضریب تشخیص (R2) بین آزمون جامع علوم پایه و معدل فیزیوپاتولوژی 24/ 0 (P=0.00001) و بین همان آزمون و امتحان جامع پیش کارورزی 42/0 (P=0.0001) بدست آمد.نتیجه: نتایج این بررسی نشان می دهد که امتحان جامع علوم پایه اعتبار بیش بینی معنی دار نسبتا بالایی را در عملکرد دانشجویان در امتحان جامع پیش کارورزی داشته است و آزمون مناسبی برای غربالگری دانشجویان برای ورود به دوره های بعدی می باشد.

مقدمه: ارزشیابی یکی از جنبه های مهم در فرایند فعالیتهای آموزشی است و توسط آن میتوان به کاستیها و نقاط قوت برنامه آموزشی پی برد و راهکار مناسبی را در جهت حل مشکلات برنامه آموزشی ارایه نمود.روشها: روش کار برای انجام این پژوهش پرسشنامه ای تهیه شده و در اختیار اساتید قرار گرفت و سپس اطلاعات استخراج شده توسط نرم افزاز SPSS مورد آنالیز قرار گرفته است.یافته ها: بر طبق نتایج بدست آمده 5/72% اعضای هیات علمی علوم پایه دانشگاه از ارزشیابی مرحله ای و 5/27% آنها از ارزشیابی تراکمی استفاده می کنند. مهمترین آزمونهای مورد استفاده برای ارزشیابی بترتیب سوالات چند گزینه ای و آزمونهای کتبی (تشریحی) میباشد. اساتید عمدتا مهمترین ملاک ارزشیابی خود را امتحان پایان ترم میدانند. اکثریت قریب به اتفاق آنها (2/90%) بهنگام تدریس از طرح درس استفاده می کنند. حدود 30% آنها دارای مدرکPh.D . بوده و عمدتا در بیش از یک مقطع تدریس می نمایند. 51% اساتید امتحان میان ترم برگزار می کنند. بین مقطع تحصیلی تدریس شده توسط اساتید و نحوه ارزشیابی آنها از دانشجویان رابطه معنی داری وجود داشت.نتیجه: با اینکه استاید عمدتا ارزشیابی مرحله ای را مورد استفاده قرار می دهند، اما با این حال، مهمترین ملاک ارزشیابی را امتحان پایان ترم می دانند. اکثر اساتید از نظر سنی و سابقه تدریس جوان بوده و میانگین تعداد واحدهایی را که در هر ترم تدریس می نمایند، بیشتر از سقف موظف آنها می باشد.

مقدمه: تعیین دستیابی به اهداف برنامه های آموزشی کارشناسی پرستاری ، کارشناسی مامایی و کاردانی اطاق عمل از دیدگاه دانشجویان سال آخر . روشها: پژوهشی توصیفی ـ مقطعی با استفاده از پرسشنامه طراحی گردید و کل جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفت که شامل 51 نفر دانشجوی پرستاری 42 نفر دانشجوی مامایی و 20 نفر دانشجوی کاردانی اطاق عمل بود.یافته و نتیجه: نتایج حاکی از آن بود که 8/60 درصد از دانشجویان پرستاری دستیابی به اهداف کلی برنامه آموزشی کارشناسی پرستاری را خوب و عالی و بقیه حدود 2/39 درصد ضعیف و متوسط ذکر کرده بودند .و 1/91 درصد از دانشجویان مامایی دستیابی به اهداف کلی برنامه آموزشی کارشناسی مامایی را خوب و عالی و بقیه حدود 9/8 درصد ضعیف و متوسط ذکر کرده بودند. و 15 درصد از دانشجویان دستیابی به اهداف کلی برنامه آموزشی کاردانی اطاق عمل را خوب و عالی و بقیه حدود 85 درصد ضعیف و متوسط ذکر کرده بودند. همچنین نتایج نشان داد که 3/37 درصد از دانشجویان اطاق عمل دستیابی به اهداف ایجاد تواناییهای مورد انتظار در برنامه آموزشی کارشناسی پرستاری را غیر قابل قبول دانسته بودند و 9/11 درصد از دانشجویان دستیابی به اهداف ایجاد تواناییهای مورد انتظار در برنامه آموزشی کارشناسی مامایی را غیر قابل قبول دانسته بودند و 20 درصد از دانشجویان دستیابی به اهداف ایجاد تواناییهای مورد انتظار در برنامه آموزشی کارشناسی پرستاری را غیر قابل قبول دانسته بودند. سایر نتایج نشان داد که بین میزان علاقمندی به رشته تحصیلی و میزان دستیابی به اهداف کلی برنامه های آموزشی ارتباط آماری معنی داری وجود دارد (01/0=P).

مقدمه: ارزشیابی به عنوان یکی از کارکردهای مدیریت دانشگاهی نقش مهمی در برنامه ریزی صحیح، اجرای موفق برنامه های آموزشی و بهبود کیفیت آموزش در دانشگاهها دارد.از آنجا که یکی از وظایف واحد ارزشیابی، ارزیابی مستمر اعضای هیات علمی توسط دانشجویان می باشد و از طرفی آگاهی دانشجویان نسبت به اهمیت ارزشیابی موجب میگردد که در تکمیل فرم های مربوطه دقت بیشتر اعمال گردد و در این راستا بر آن شدیم که دیدگاه دانشجویان پزشکی را نسبت به ارزشیابی اساتید را مورد بررسی قرار دهیم.روشها: این مطالعه یک مطالعه توصیفی ـ مقطعی بود، که هدف آن بررسی دیدگاه دانشجویان پزشکی نسبت به ارزشیابی اساتید در دانشگاه علوم پزشکی لرستان بود. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر 15 سوال بود، که سوالات با توجه به نظرات دانشجویان و کارشناسان مدیریت و ارزشیابی طراحی گردید، این پرسشنامه بین 62 نفر از دانشجویان پزشکی به طور تصادفی توزیع شد، و از آنها درخواست گردید به هر یک از گزینه ها بر اساس موضوع و قالب جمله بندی در طیف،خیلی زیاد ـ زیاد ـ متوسط ـ کم ـ خیلی کم پاسخ دهند.داده ها با نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان می دهد 35.5 درصد از دانشجویان پزشکی ارزشیابی اساتید را در بهبود وضعیت آموزشی غیر موثر و 27.4 درصدآن را تا حدودی موثر ذکر نموده اند.دانشجویان شکل و نحوه اجرای ارزیابی،ابراز انتظارات خود از اساتید، موثر بودن ویژگی های شخصی استاد و همچنین مداخله عکس العمل های شخصی و احساسی برخورد نمودن را در تکمیل فرم های ارزشیابی تا حدودی موثر دانسته اند. 43.5 درصد از دانشجویان معتقد به بی توجهی مسوولین به نظرات منعکس شده آنها در فرم های ارزشیابی بوده اند30.6  درصد از دانشجویان تاثیر آموزش مستمر کارشناسان واحد نظارت و ارزشیابی را زیاد تا خیلی زیاد عنوان نموده بودند و تنها 27.4 درصد از دانشجویان اطمینان به محرمانه بودن پاسخ های ذکر شده در فرم های ارزشیابی را ذکر کرده اند. همچنین فقط 27.4 درصد از دانشجویان فرآیند ارزشیابی را وسیله ای برای رتبه بندی و ارتقا اساتید دانسته اند.نتیجه: با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می گردد: آموزش دانشجویان و آگاه نمودن آنها قبل از تکیمل فرم ها در خصوص نقش و اهمیت ارزشیابی در ارتقا کیفیت آموزش و ارتقا اساتید که می توان با درج نمودن شرح مختصری از ارزشیابی در مقدمه فرم ها به آن مبادرت ورزید. توزیع و جمع آوری پرسشنامه های ارزشیابی توسط نمایندگان دانشجویان به منظور مشارکت فعال در فرایند ارزشیابی و افزایش اطمینان از محرمانه بودن اطلاعات مندرج در فرم ها. ترتیبی اتخاذ گردد که دانشجویان بصورت تیمی (مثلا پنج نفره) نسبت به تکیمل فرم ها مبادرت نمایند. توجیه نمودن دانشجویان و یا سوپر وایزر آموزشی توسط واحد ارزشیابی بعنوان رابط در خاتمه فرم های ارزشیابی چند سطر به منظور ارایه انتقادات و پیشنهادات دانشجویان از نحوه ارزشیابی اساتید طراحی گردد.

مقدمه: ارزشیابی از ارکان مهم فرایند تدریس بوده و نشانگر میزان دستیابی استاد و دانشجو به اهداف ویژه از پیش تعیین شده می باشد . معمولا جهت انجام ارزشیابی در سطوح عالی از سوالات چند گزینه ای استفاده می شود که باید دارای اعتبار صوری و محتوایی لازم و کافی باشد . بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین اعتبار صوری سوالات امتحانی کلیه اعضا هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد و تطابق آن با اهداف ویژه طرح درس مربوطه صورت گرفته است . روشها: جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و چک لیست مربوط به اعتبار صوری سوالات چند گزینه ای استفاده شده است . یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان می دهد که در اکثر موارد مشکلات مربوط به روایی صوری سوالات چند گزینه ای شامل: وجود سوالات منفی ، وجود کلمات اضافه و تکراری در گزینه ها ، ناقص بودن تنه سوال، عدم بکارگیری سطوح مختلف حیطه شناختی و بکارگیری علایم اختصاری بوده است . در این پژوهش در جهت دستیابی به هدف کلی ، تطابق سوالات امتحانی با اهداف ویژه بیان شده در طرح درس مربوطه نیز بررسی گردید که در اکثر موارد سوالات با اهداف ویژه تطابق داشت . در ضمن ارتباط میان امتیاز حاصل از روایی صوری با اطلاعات دموگرافیک اعضا هیات علمی شامل سن ، جنس ، میزان سابقه تدریس ، مرتبه علمی و دانشکده محل کار نیز مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج:حاصل از این پژوهش بصورت مشروح در اصل مقاله مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت .

مقدمه: با توجه به اینکه عمده فارغ التحصیلان پزشکی پس از فراغت از تحصیل در نظام ارایه خدمات بکار خواهند پرداخت، بایستی دانشجویان پزشکی با حضور در عرصه مراکز بهداشتی درمانی روستایی در دوره کارورزی ضمن شناخت جایگاه شغلی آینده خویش و آشنایی مجدد با محتوا و ساختار نظام ارایه خدمات کشور قسمتی از شرح وظایف خود را تمرین کنند و با ایجاد ارتباط منطقی بین آموخته های نظری و مسایل بهداشتی درمانی جامعه به عنوان مدیر تیم سلامتی تربیت شدند در راه بهبود کیفی این آموزشها ارزشیابی اولین گام است. بمنظور شناخت کیفیت آموزشی دوره کارورزی پزشکی اجتماعی این مطالعه انجام گرفت. روشها: مطالعات بصورت توصیفی مقطعی و روش کیفی به صورت بحث متمرکز گروهی انجام گرفت جمعیت هدف این مطالعه 6 گروه 6 تا 10 نفره از کارورزان پزشکی بودند که پس از اتمام دوره کارورزی بهداشت بمنظور شناخت نظرات و باورهایشان نسبت به کیفیت این دوره بر مبنای ارزشیابی دانشجو از کیفیت آموزش بررسی شدند. یافته ها: بر اساس یافته های کیفی این پژوهش همه کارورزان در این عقیده توافق داشتند که دوره کارورزی پزشکی اجتماعی لازم است و لیکن تقریبا اکثریت ایشان با اثربخشی این آموزشها موافق نبودند و معتقد بودند آموزش سطح به سطح در این دوره سبب شده اطلاعات ناقص و مبهمی از بهداشت کسب کنند. همچنین بیتوته در فیلدرا اقدامی بی فایده می دانستند. البته اقلیتی با بیتوته کوتاه مدت موافق بودند جملاتی که مربوط به این مورد می شد عبارت بودند از وقت دانشجو تلف می شود در کارآموزی هم اینجا آمده اند یک هفته برایش کافی است. بعلاوه آنها تمایل داشتند جهت دسترسی به اطلاعات جدید و دقیق بخشی از این دوره را در مراکز اینترنتی و سطوح دیگر ارایه خدمات طی کنند. در این باره اشاره کرده بودند بهداشت فقط جمع آوری زباله در روستا که نیست دیگر همه مردم هم می دانند که باید کودکشان واکسن بگیرد. نتیجه: با توجه به تغییر الگوهای ابتلا به مرگ در کشور، تغییر اولویت های سلامت تغییر شیوه دسترسی مردم به خدمات پیچیدگی و چند بخشی بودن مشکلات مربوط به سلامتی همچنین پیشرفت علمی بخش بهداشت کشور در زمینه های مانند اقتصاد بهداشت تحلیل هزینه ها مدیریت اطلاعات مدیریت ارزیابی نیازها پایش و ارزشیابی و وجود امکان دسترسی به آخرین اطلاعات سازمان بهداشت جهانی بر اساس نتایج این پژوهش تغییر سرفصل و شیوه آموزشی دوره کارورزی پزشکی اجتماعی و بهداشت دانشجویان پزشکی را به سیاست گزاران آموزشی کشور پیشنهاد می کنیم.

مقدمه: در واقع یکی از پرارزش ترین منابعی که جامعه برای پیشرفت و توسعه در اختیار دارد دانشگاه است که وظیفه آن تربیت نیروی انسانی کارآمد و مورد نیاز جامعه است. در اعلامیه ادینبورگ (1988) هدف از آموزش پزشکی، تربیت پزشکانی است که بتوانند بهداشت و سلامت همه افراد جامعه را اعتلا بخشند گردهمایی جهانی آموزش پزشکی (1993) توسل به شیوه های جامعه نگر در ارایه خدمات بهداشتی را در سراسر جهان مناسبترین راه ارتقا سلامت تشخیص داده است. گروه پزشکی اجتماعی دانشکده پزشکی آموزش جامعه نگر را از دهها سال پیش آغاز نموده و دانشجوی پزشکی منحصرا در این بخش با سیستم بهداشتی درمانی کشور آشنا و مهارتهای لازم را کسب می نماید و این گروه سعی دارد که دانشجو را برای کار و قبول مسوولیت مدیریت تیم بهداشتی و مدیریت مشکلات بهداشتی در نظام بهداشتی کشور تربیت کند. از آنجایی که امروزه ارزیابی برنامه ها و رضایت مشتری و کسب پس خوراند از مشتری لازمه بقا و توسعه سازمانها می باشد و به منظور جلوگیری از اتلاف احتمالی منابع و انجام کارهای غیرضروری برآن شدیم تا نگرش پزشکان را در خصوص آموزشهای گروه پزشکی اجتماعی در کسب دانش و مهارتهای لازمه مطالعه نماییم.روشها: بررسی از نوع توصیفی، مقطعی، ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ها، نمونه پژوهش 46 نفر از پزشکان شاغل که در 3 سال گذشته فارغ التحصیل و حداقل 6ماه سابقه کار داشتند، بود. داده ها با نرم افزار EPI6 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بررسی تاثیر برنامه های دوره کارورزی نشان می دهد که در انتقال دانش بیشترین درصد مربوط به آشنایی دانشجو با واحدهای مختلف نظام بهداشتی با 89% و کمترین تاثیر مربوط به آشنایی با اجزا PHC که برابر 23درصد علامت گذاری شده بودند و در قسمت کسب مهارت دوره کارآموزی کمترین میزان مربوط به کسب مهارت لازم برای حل مشکل بهداشتی 30% و بیشترین تاثیر مربوط به کسب مهارت لازم برای ارائه خدمات مادر و کودک 53% بود. در داده های مربوط به کارورزی بیشترین امتیاز مربوط به کسب مهارت مدیریت مراقبتهای مادر و کودک با 54% کمترین امتیاز و در رابطه با کسب مهارت لازم برای مدیریت واحد بهداشتی با 4/17 درصد بود.

مقدمه: بنابر یکی از بندهای اعلامیه ادینبرگ (1988 ) باید آموزش مداوم پزشکی را باید برای متخصصین علوم پزشکی فراهم نمود. بدین معنی که یادگیری باید تا پایان کار حرفه ای ادامه یابد. بنابراین باید مسوولیتهای تداوم آموزش پزشکی روشن گردد. و برای اجرای آموزش مداوم پزشکی منابع لازم تهیه گردد. در این بین بررسی نظرات شرکت کنندگان برنامه های آموزش مداوم یکی از منابع نیازسنجی برنامه های بازآموزی می باشد. در بررسی نظرات شرکت کنندگان و ارزشیابی نظرات تاکید دست اندرکاران بر ارتقا کیفیت برنامه های آموزشی می باشد. روشها: این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی جهت بررسی نظرات پزشکان عمومی در خصوص چهار هدف اول برنامه های مدون آموزش مداوم در دانشگاه علوم پزشکی در سال 1380 انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که در بین 560 نفر از شرکت کنندگان در برنامه های مدون توزیع گردید که پس از عودت حدود 400 پرسشنامه با استفاده از فرمهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها و نتیجه: بر طبق نتایج بدست آمده 65 درصد شرکت کنندگان در برنامه های مدون را آقایان تشکیل می دادند و نیز میانه سنی و میانگین سابقه کار آنها 6 سال بوده است. بر طبق یافته های پژوهش مشمولین موفقیت برنامه ها را در تحکیم اطلاعات صحیح قبلی شان را با 16/77 امتیاز در سطح متوسطی ارزیابی کردند. نیز مشمولِین موفقیت برنامه ها را از نظر ارایه مطالب جدید علمی با 65/68 در مورد امتیاز در سطح پایین ارزیابی کردند. همچنین متناسب بودن محتوای برنامه ها با نیازهای شغلی از نظر مشمولین با 12/73 امتیاز در سطح متوسط ارزیابی شد. و بالاخره توانایی برنامه ها در ایجاد علاقه به مطالعه تخصصی از نظر مشمولین با 23/70 امتیاز در سطح متوسط ارزیابی شد. در گل نظرات مشمولان آموزش مداوم (پزشکان عمومی) در خصوص اهداف برنامه های مدون آموزش مداوم در سطوح متوسط و پایین ارزیابی شد و بنابراین نیاز است تا پس از بازنگری نظرات مشمولان نسبت به برنامه ریزی بهتر جهت ارتقای کیفی برنامه های آموزش مداوم اقدام کرد.

مقدمه: ارزشیابی استاد توسط دانشجو فرآیندی است که هدف آن سنجش اثربخشی تدریس و ارتقا کیفیت آموزش است در این راستا تلاش زیادی در جریان است تا نتایج ارزشیابی اعضای هیات علمی با نتایج واقعی منطبق شود. شواهد پژوهشی نشان داده است که اظهارنظر دانشجویان در مورد اساتید متاثر از عواملی است که ممکن است با موضوع ارزشیابی ارتباط چندانی نداشته باشد. هدف از این تحقیق مشخص نمودن پاسخ این پرسش است که آیا بین عملکرد تحصیلی دانشجویان با نمره ارزشیابی استاد توسط دانشجویان ارتباط معنی دار آماری وجود دارد.روشها: این مطالعه توصیفی و جامعه مورد بررسی 1734 نفر دانشجوی 16 رشته تحصیلی از 7 دانشکده بوده است. بمنظور اجرا پرسشنامه ارزشیابی استاد شامل 16 سوال با مقیاس پنج درجه ای 1 (بسیار ضعیف) و 5 (بسیار خوب) که همسانی درونی آن به روش آلفا کرونباخ 95/0بود در کلاس درس بین کلیه دانشجویان توزیع و سپس جمع آوری گردید اطلاعات حاصله با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در مجموع آزمون آماری پیرسون با مقادیر ( 05/0 P) بصورت دو دامنه مشخص نمود که بین معدل دانشجویان با نمره ارزشیابی استاد رابطه منفی و ضعیف وجود داشته که عملا مهم نبوده است. آزمون تحلیل واریانس و تحلیل عوامل با شاخص قرار دادن معدل دانشجویان در سه گروه پایین (کمتر از 14)، متوسط (17-14) و بالا (بیشتر از 17) تعیین نمود که بین نمره ارزشیابی اساتید بر حسب سه گروه معدل تعیین شده تفاوت معنی دار وجود نداشته است. مقایسه شدت همبستگی بین نمره ارزشیابی و معدل دانشجویان مذکر و مونث با استفاده از فرمول Z فیشر نشان داد که بین عملکرد تحصیلی دانشجویان مذکر و مونث با نمره ارزشیابی تفاوت معنی داری وجود نداشته است.نتیجه: نتایج این مطالعه نشان می دهد که عملکرد تحصیلی دانشجویان بعنوان یک عامل مخدوش کننده در نتایج ارزشیابی استاد دخالتی ندارد و جهت انجام ارزشیابی ها بایستی تمامی دانشجویان بطور تصادفی در انجام ارزشیابی استاد و تکمیل پرسشنامه ها مشارکت داشته باشند.

مقدمه: با توجه به اهمیت انتخاب رشته تحصیلی در آینده شغلی، انجام یک پژوهش در زمینه بررسی آگاهی دانشجویان کاردانی هوشبری از شرح وظایف و نحوه ادامه تحصیل خود ضروری بنظر می رسید. به این منظور این بررسی بر روی دانشجویان کاردانی هوشبری دانشگاه علوم پزشکی کاشان انجام گردید.روشها: این مطالعه بصورت توصیفی بر روی 50 نفر از دانشجویان به منظور تعیین میزان آگاهی آنان از رشته هوشبری قبل از انتخاب رشته و از طریق پرسشنامه صورت گرفت. بخش اول سوالات شامل اطلاعات دموگرافیک وبخش دوم سوالات منعکس کننده آگاهی پذیرفته شدگان از رشته کاردانی هوشبری قبل از انتخاب رشته بود برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS آزمونهای t وX2  استفاده شد.یافته ها: از بین دانشجویان مورد بررسی 35 نفر (70%) ورودی 1379 و 15 نفر (30%) ورودی 1380 (11 نفر (22%) مرد و 39 نفر (78%) زن) بودند. بر اساس نتایج بدست آمده 3/65% افراد قبل از انتخاب رشته هیچگونه اقدامی در جهت کسب آگاهی ننموده بودند. از نظر میزان آگاهی، 8/18% دانشجویان قبل از انتخاب رشته آگاهی خوب، 50% متوسط و 2/31% آگاهی ضعیف داشتند (P=0.008) نمره آگاهی پسران 5/ 3/9±3و دختران 8/9/5±3 بود (p=0.015). نمره آگاهی ورودی های 79، 9/ 4/6±3ورودی های 80، 8/ 2/7±3بدست آمد. (p=0.4). از بین افرادی که آگاهی خوب داشتند 3/31% با مشورت و 5/12% بدون مشورت اقدام به انتخاب رشته نموده بودند.نتیجه: با توجه به نتایج بدست آمده اکثر دانشجویان نسبت به انتخاب رشته انتخابی آگاهی خوب نداشته و تلاشی جهت کسب اطلاعات در مورد آن ننموده بودند در حالیکه افرادی که جهت انتخاب رشته مبادرت به مشورت نموده بوند از آگاهی بیشتری برخوردار بودند. با توجه به اهمیت انتخاب رشته تحصیلی در آینده شغلی امید است با انجام پژوهش های گسترده تر در این زمینه راهی بسوی افزایش آگاهی دانشجویان گشوده گردد تا قبل از انتخاب رشته با اشراف کامل به رشته های دانشگاهی مبادرت به انتخاب نمایند.

مقدمه: سل از بیماری های مهم عفونی بوده که علیرغم پیشرفت قابل توجه در نحوه درمان و کشف دارو های موثر، همواره جامعه بشری با مشکلات ناشی از آن روبرو بوده است. این بیماری شامل طیف وسیعی از علایم کلینیکی می باشد که توسط مایکوباکتریوم توبرکلوز و یا به میزان کمتر توسط برخی دیگر از مایکوباکتریوم ها ایجاد میشود. آگاهی پزشکان از جنبه های مختلف بیماری و درمان سریع آن میتواند از روشهای موثر در کنترل بیماری باشد. این تحقیق به منظور تعیین میزان اگاهی پزشکان عمومی و اینترن های شهر یاسوج از بیماری سل کودکان صورت پذیرفته است. روشها: در این تحقیق توصیفی - مقطعی، کلیه پزشکان عمومی شاغل در شهر یاسوج (64نفر) و اینترن های دانشگاه علوم پزشکی یاسوج (20نفر) اعم از زن و مرد توسط پرسشنامه ای مشتمل بر 20 سوال از جنبه های مختلف بیماری سل کودکان مورد پرسش قرار گرفتند و پس از جمع آوری اطلاعات به دست آمده، داده ها از طریق آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در این بررسی مشخص گردید اکثر پزشکان و اینترن ها (فراوانی 43 نفر، 51.2 درصد) از سطح آگاهی متوسط (نمره 8 تا 11 از 20) برخوردار بوده اند. از این میان حداکثر آگاهی مربوط به تشخیص بیماری و حداقل آن مربوط به علایم بیـــماری می باشد. بین آگاهی پزشکان عمومی و اینترن ها و بین آگاهی پزشکان با سال فراغت از تحصیل، محل تحصیل، محل خدمت و وضعیت بازآموزی بعد از فارغ التحصیلی اختلاف آماری معنی داری مشاهده نگردید. میانگین آگاهی پزشکان زن از مردان بیشتر بود که این اختلاف در رابطه با تشخیص بیماری معنی دار می باشد. نتیجه: با توجه به نتایج این تحقیق و بررسی مطالعات دیگر به نظر میرسد ضعف نسبی آموزش پزشکی در همه دانشگاه ها وجود دارد و دوره های بازآموزی فعلی بر افزایش آگاهی پزشکان در حین خدمت تاثیر قابل توجهی نداشته است. و لذا لازم است، به خصوص در رابطه با برخی از بیماری های مهم برنامه های آموزشی و بازآموزی مورد بازنگری قرار گیرد.

اعتباربخشی، به عنوان رویکردی به تضمین و ارتقای کیفیت، در ایالات متحد امریکا پیشینه ای صدساله دارد. در دو دهه اخیر در کشورهای دیگر جهان نیز اقدامات گسترده ای در زمینه استقرار ساختارهای اعتباربخشی انجام شده است. در چند سال اخیر، در ایران نیز بحث های قابل توجهی درباره مبانی اعتباربخشی صورت گرفته و اقداماتی نیز در جهت استقرار ساختارهای اعتباربخشی انجام شده است. یکی از چالش های عمده عملی درباره ساختارهای اعتباربخشی، آن است که برخلاف سنت غیردولتی و اختیاری بودن ساختارهای اعتباربخشی در کشورهای پیش روِ این مفهوم، برخی ساختارها که بر مبنای الگوی اعتباربخشی در کشورهایی مانند ایران ایجاد شده اند، دولتی هستند و شرکت برنامه ها و موسسه ها در فرایند ارزیابی آن ها الزامی است. این امر تردیدهایی را درباره این که آیا اساسا چنین ساختارهایی را می توان اعتباربخشی دانست پیش آورده است. در این مقاله کوشیده ایم تا تاریخچه سیستم های اعتباربخشی، و زمینه، خاستگاه و سیر تحولات آن ها را بررسی کنیم. تلاش کرده ایم با استفاده از منابع موجود و دیدگاه های صاحب نظران نشان دهیم که ویژگی هایی مانند غیردولتی بودن سازمان متولی اعتباربخشی و اختیاری بودن شرکت در فرایند اعتباربخشی، بیش از آن که ویژگی ذاتی اعتباربخشی باشند، ریشه در سنت و زمینه فرهنگی غالب در کشورهای خاستگاه آن دارد. به علاوه، نشان داده ایم که در همین کشورها نیز با سیاست گذاری های جدید که بر پشتیبانی مالی برنامه ها و موسسه هایی که مورد تایید ساختارهای اعتباربخشی هستند تاثیر می گذارد، از اهمیت این جنبه ها کاسته شده است.

مقدمه: جامعه نگری مفهومی است که امروز توجه به آن پیش از هر زمان دیگر جهت ارایه خدمات در قلمرو رشته های وابسته به علوم پزشکی احساس می گردد. علی رغم موفقیتهای چشمگیر در این زمینه، باید اذعان نمودکه هنوز تا اجرای کامل آموزش پزشکی جامعه نگر در دانشگاههای کشور راه طولانی وجود دارد و دلیل این مشکل، وجود موانعی نظیر کمبود بودجه، کمبود واحدهای مناسب (عرصه)، تردید در ضرورت اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر و ... می باشد. لذا پژوهشگر به بررسی ضرورت اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر پرداخته است.روشها: این مطالعه به روش توصیفی ـ مقطعی انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 151 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاههای علوم پزشکی شهرتهران بودند. ابزار گرد آوری داده ها دراین پژوهش، پرسشنامه ای دو قسمتی بوده است: قسمت اول مشتمل بر مشخصات دموگرافیک و در قسمت دوم دیدگاههای اعضای هیات علمی در مورد ضرورت اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر خواسته شده بود. در این پژوهش داده های موجود در 151 پرسشنامه تکمیل شده، که با استفاده از SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها. نتایج نشان داد که 37 درصد واحدهای مورد پژوهش، اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر را کاملا ضروری 41.7 درصد ضروری و 21.3 درصد غیر ضروری می دانند. آزمون آنالیزواریانس یکطرفه بین دانشگاه محل کار، مدرک تحصیلی و جنس واحدهای مورد پژوهش با دیدگاه آنان در مورد ضرورت اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر اختلاف معنی داری نشان نداد اما بین رشته تحصیلی اعضای هیات علمی با دیدگاه آنان در مورد آموزش پزشکی جامعه نگر اختلاف معنی داری بود.

مقدمه: آموزش پزشکی جامعهنگر به عنوان روشی کارآمد معرفی گردیده . دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه یکی از مراکز نستبا موفق در اجرای آن میباشد اما هنوز به اهداف خود نایل نگردیده شناخت عوامل دخیل در توفیق و شکست این روش امری حیاتی است . اعضای هیات علمی به عنوان یکی از عوامل اصلی در این خصوص نقش برجسته دارند. این پژوهش بمنظور تعیین آگاهی و نگرش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه نسبت به آموزش پزشکی جامعه نگر انجام شد. روشها: این تحقیق یک پژوهش توصیفی است. کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه جامعه مورد مطالعه بودند دو پرسشنامه نگرش (20 سوال) و آگاهی (12 سوال) به همراه اطلاعات شخصی افراد تهیه و توسط آنها تکمیل گردید. برای تعیین اعتبار و پایایی از یک مطالعه مقدماتی و تعیین همبستگی استفاده شد. یافته ها: از 150 فرم تکمیل شده توسط اعضای هیات علمی، 3/61% آگاهی زیاد و بقیه آگاهی کم داشتند . 4/86% نگرش مثبت و بقیه نگرش منفی داشتند تفاوت معنی داری بین دانشکده ها از نظر آگاهی و نگرشی وجود نداشت. آنالیز واریانس تفاوت معنی داری در نگرش برحسب سابقه کار نشان نمی دهد اما آگاهی در گروه بالای 10 سال سابقه بیش از سایر گروهها بود . همچنین تفاوت معنی داری بین مربی و استادیار از نظر آگاهی و نگرش وجود ندارد. نتیجه: اکثریت اعضای هیات علمی دانشگاه کرمانشاه نسبت به آموزش پزشکی جامعهنگر آگاهی بالا و نگرش مثبت دارند . لذا ممکن است موفقیت نسبی دانشگاه مرهون این امر باشد . با عنایت به اهمیت آموزش پزشکی جامعهنگر پیشنهاد میگردد مسوولین محترم ضمن فراهم آوردن زمینه های فعالیت این افراد، بیشتر در پی یافتن موانع و رفع و آنها برآیند.

مقدمه: از پنج سال پیش تاسیس مراکز آموزش مهارت های بالینی(clinical skills lab) در برخی دانشگاه های کشور شروع شده است. مدیران مراکز آموزش مهارت های بالینی دانشگاه ها در کارگاه آموزشی مدیران این مراکز در دی ماه 1380 مطرح کردند که وجود استاندارد هایی برای این مراکز باعث خواهد شد تا مدیران بتوانند با تکیه بر آن ها حداقل های ضروری مرکز را تضمین کنند. همچنین وجود این استاندارد ها پایه ای برای ارزیابی های درونی و بیرونی مراکز خواهد بود.روشها: در تدوین این استاندارد ها، از قالب «استاندارد های بین المللی پایه دانشکده های پزشکی» که توسط فدراسیون جهانی آموزش پزشکی(WFME)  تهیه شده است استفاده شد. سپس حیطه های اصلی استاندارد ها در شش عنوان برنامه ریزی، مدیریت، دانشجویان، برنامه آموزشی، ارزشیابی برنامه و منابع آموزشی تعیین و زیر حیطه های آنان نیز مشخص شدند. سپس پیش نویس استانداردهای مربوط به هر حیطه با استفاده از منابع آموزشی و مدیریتی موجود و تجربیات کارشناسان معاونت آموزشی و امور دانشگاهی تدوین شد. پیش نویس اولیه در سه مرحله اصلاح و ویرایش شد. پیش نویس اصلاح شده برای نظرسنجی به دوازده دانشگاه علوم پزشکی که طبق ارزیابی های معاونت آموزشی و امور دانشگاهی جزو دانشگاه های صاحب تجربه در تاسیس مرکز آموزش مهارت های بالینی بودند ارسال شد و با اعمال نظرات دانشگاه ها استاندارد ها نهایی شد. این استانداردها در دو سطح «استاندارد ضروری» و «استاندارد کیفیت» تقسیم شده اند. «استانداردهای ضروری» استانداردهایی هستند که رعایت آن ها در هر مرحله از راه اندازی و توسعه ضروری است. «استانداردهای کیفیت» استانداردهایی هستند که اجرای آن ها را می توان به مراحل بعدی توسعه موکول کرد.یافته ها: نتیجه طرح فوق 30 استاندارد ضروری و 21 استاندارد کیفیت برای مراکز آموزش مهارت های بالینی است که در 6 حیطه و 27 زیر حیطه تنظیم شده اند.نتیجه: با استفاده از استاندارد  های مورد توافق می توان: برنامه ریزی دقیق تری برای تاسیس و را ه اندازی این مراکز انجام شود. ارزیابی درونی مراکز را انجام داد. ارزیابان وزارت متبوع می توانند ابزار منطقی، تعریف شده و یکسانی برای پایش مستمر این مراکز به کار برند.

مساله حضور دانشجودر کلاس و تاثیر آن در پیشرفت تحصیلی در آموزش عالی توسط پژوهش های متعدد بررسی شده است. نتایج این پژوهش ها نشان داده اند که حضور در کلاس می تواند باعث کاهش نرخهای مربوط به افت تحصیلی شوند و از آنجا که غیبت دانشجویان از کلاسهای درس نظری یکی از مهمترین مشکلات آموزشی رو به افزایش سالهای اخیر دانشگاه ما بوده است، لذا هسته توسعه آموزش دانشکده با توجه به پیچیدگی موضوع و عوامل متعدد آن تصمیم گرفت که از طریق حضور و غیاب و انجام ارزیابی دوره ای بدون اطلاع قبلی حضور دانشجویان را کنترل نماید. با توجه به تصمیم فوق دفتر مطالعات توسعه آموزش دانشکده پزشکی بر آن شد که نظر دانشجویان را درباره الف) انجام و نحوه حضور و غیاب ب) دلایل عدم حضور دانشجویان در کلاس ج) و بافرض موافقت با حضور و غیاب در مورد روش مناسب حضور و غیاب جویا شود. جمعیت مورد مطالعه در این پژوهش که بطور مقطعی و توصیفی انجام شده است دانشجویان پزشکی دانشگاه تهران می باشند که در دو مقطع علوم پایه و بالینی مشغول تحصیلند. نمونه مورد مطالعه 276 نفر از دانشجویان هستند که بصورت نمونه گیری خوشه ای و تصادفی انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده های پژوهش پرسشنامه پاسخ بسته ای است که توسط پژوهشگر طراحی شده است.نرخ پاسخدهی به کل پرسشنامه درحدود 89% بوده است. یافته های این بخش از پژوهش نشان داد که 5/43% دانشجویان با انجام حضور و غیاب موافقند و 5/51% از دانشجویان مخالف می باشند و درمورد نحوه فعلی انجام حضور وغیاب 1/14% موافق و 9/81% مخالفت خود را بیان نمودند. لذا با توجه به اینکه 5/43% دانشجویان با حضور و غیاب موافقند و 5/81% با نحوه آن مخالفند فکر کردن به روش های دیگر و بررسی آن ضرورت دارد. با توجه به رتبه بندی در این بخش از پژوهش روش تدریس نامناسب (1/84%)، غیر مفید بودن مطالب کلاس درس (77%)، اختلاف فاحشی را باز زیر رتبه های دیگر نشان مید هند. زیر رتبه شلوغی کلاسها (9/49%) تقریبا رتبه های مساوی برای عدم شرکت دانشجو در کلاس دارد و درصد پایین دو دلیل مشارکت ندادن دانشجو در بحث و تکراری بودن سئوالات امتحان (5/6% و 2/6%) نیز به چشم می خورد. که به نظر می رسد روشهای سنتی که کمتر می تواند مشارکت دانشجو را در کلاس جلب کند و یادگیری را غیر فعال کند، بیشترین عامل علت غیبت دانشجو باشد که لازم است دانشکده به کمک اساتید برای تجدید نظر رد روشهای سنتی خود تجدید نظر کند چ) روشهایی که دانشجویان ترجیح می دهند از طریق آن حضور و غیاب شوند عبارتند از نوشتن نام و امضاء (8/22%)، از طریق نماینده دانشجویان (85%)، کوئیز در تمامی جلسات (1/14%) و کوئیز بصورت تصادفی (6/11%) با توجه به نتایج به نظر می رسد که اکثر دانشجویان دوست دارند این کار توسط خود آنها و یا نماینده آنها انجام گیرد و کوئیز در تمام جلسات و حضور و غیاب توسط استاد در مرحله بعدی اهمیت می یابد. بقیه نظرات در مقایسه با پنج مورد اول رتبه های بسیار اندکی دارد لذا دو پیشنهاد اول و دوم و هم چنین پیشنهادهای سوم وچهارم قابل بررسی است.

مقدمه: با توجه به اهمیت ویژه ای در فعالیتهای گوناگون فرهنگی، اقتصادی و صنعتی دارا می باشد، اطلاعات به کالایی بسیار ارزشمند و استراتژیک مبدل شده است. مراکز بسیاری در جهان به تجارت سودآور گردآوری اطلاعات، سازماندهی و ارایه  اطلاعات مشغول هستند. هزینه های بسیار سنگینی که موسسات و دانشگاهها در سراسر جهان جهت تهیه اطلاعات می پردازند گواه اینست که امروزه اطلاعات بعنوان یک عامل تولید و رکن اصلی تولید در ارایه  خدمات محسوب می گردد. حجم تجارت الکترونیک تا پایان سال 2003 از مرز 10 میلیارد دلار فراتر خواهد رفت متاسفانه سهم ایران در این تجارت پر رنق در کمال ناباوری صفر منظور شده است. لذا با توجه به اهمیت استفاده از تکنولوژی رایانه ای و اینترنت و عوارض شناخته و ضعف افرادیکه که از عدم مهارت استفاده از آن برخوردار هستند و با علم به اینکه تناقضاتی در مورد میزان مهارت استفاده کنندگان از آن گزارش شده است و همچنین نظر به عدم اطلاع از وضعیت آن در دانشگاه متبوع و بمنظور تعیین سطح مهارت استفاده از تکنولوژی رایانه ای و اینترنت، این تحقیق در اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد سال 1381 انجام گرفت. روشها: تحقیق به روش توصیفی(descriptive study) و روی تعداد 100 نفر عضو هیات علمی که بصورت نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند، انجام گرفت. پس از توجیه طرح و جلب موافقت آنان برای همکاری با طرح، خصوصیات سن، جنس مرتبه علمی وضعیت استخدامی آنان بررسی و ثبت گردید. سپس ابزار سنجش مهارت استفاده از اینترنت و تکنولوژی رایانه ای را در 8 حیطه: دانش استفاده از تکنولوژی، مهارتهای اختصاصی رایانه ای،کسب دانش در مورد تکنولوژی، میزان اطلاعات پایه ای اینترنت،مهارت دریافت اطلاعات از اینترنت،تطابق با تغییرات تکنولوژی ،برایند کلی تکنولوژی بر افراد،اخلاق و تکنولوژی، مطابق استاندارد، بصورت سوالات برای نمونه مطرح و از آنان خواسته شد که یکی از گزینه های: اصلا در مورد من صدق نمی کنید. خیلی در مورد من صدق نمی کند. در نیمی از موارد در مورد من صدق نمی کند. نسبتا در مورد من صدق می کند. خیلی زیاد در مورد من صدق می کند. را انتخاب نمایند و با توجه به نمرات کسب شده و مطابق استاندارد آنها در سه طبقه به بالا، پایین و متوسط طبقه بندی شدند. ثبات و اعتبار پرسشنامه به روش Test-retest روی تعداد 15 نفر غیر از نمونه اصلی بررسی و با استفاده از ضریب همبستگی اسپرین (R = 0.8) تعیین گردید. داده های فرم اطلاعات، طبقه بندی، استراج و با آمار توصیفی ارایه و میزان واقعی عدم مهارت را در کل اعضای هیات علمی با اطمینان 95% تعیین و نقش خصوصیات اعضای هیات علمی بعنوان عوامل مرتبط تعیین گردید. یافته ها: تحقیق روی 100 نفر انجام گرفت که شامل 28 درصد مونث و 72 درصد مذکر و 1 درصد مربی آموزشیار، 21 درصد مربی، 52 درصد استادیادر و 18 درصد دانشیار و 8 درصد استاد می باشند. از نظر وضعیت استخدامی 68 درصد رسمی قطعی، 14 درصد، رسمی آزمایشی و 17درصد، پیمانی 62 درصد، (9.5±%) افراد مهارت پایین استفاده از اینترنت و تکنولوژی رایانه ای را داشته و 13 درصد مهارت بالا (6.6%±) 25 درصد،.مهارت متوسط (8.5%±) استفاده از اینترنت و تکنولوژی رایانه را دارا میباشد (در مجموع 38% مهارت داشته اند)±(8.5% داشته اند). در قلمرو حیطه ها بالاترین درصد مهارت را اعضای هیات علمی در دانش اطلاعات پایه ای اینترنت با 56% و کمترین آنها با 73% مهارت پایین در حیطه عدم اطلاع از اخلاق و تکنولوژی تشکیل میدهد. بعبارتی افراد مورد مطالعه بهترین مهارتی که دارا هستند مهارت دانش پایه ای اینترنت و کمترین آنها عدم اطلاع از اخلاق و تکنولوژی رایانه ای است. نتیجه: نسطح مهارت استفاده از تکنولوژی رایانه ای اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی پایین است و با توجه به اهمیت آن انجام تحقیق تحلیلی برای شناخت عامل اصلی بوجود آورنده و راههای افزایش این مهارت و بدنبال تحقیق تجربی برای کاهش مشکل را محدود درخواست مینمایند.

مقدمه: کیفیت به عنوان تطابق وضعیت آموزش عالی با رسالت، هدف و انتظارات افراد ذیربط و ذینفع و ذی علاقه در امور دانشگاهی می باشد. به منظور ارتقای کیفیت آموزشی، بررسی وضع موجود از طریق ارزشیابی ضرورت دارد تا با مشخص شدن نقاط قوت و ضعف، تصمیم های لازم را برای رفع نواقص اتخاذ گردد. امید به ارتقا کیفیت برنامه های آموزشی دانشگاهی زمانی به وجود می آید که با استفاده از نتایج ارزشیابی برنامه ها در روشها و تدابیر مورد عمل تغییرات لازم معمول گردد. یکی از امتحانهای جامع که در دوره پزشکی جهت ورود به دوره فیزیوپاتولوژی انجام می گیرد. امتحان جامع علوم پایه است. این امتحان در کلیه دانشگاهها و تحت نظارت کمیته علوم پایه وزارت متبوع برگزار می گردد. هدف از پژوهش حاضر ارزشیابی کیفیت آموزش دوره علوم پایه پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه از دیدگاه دانشجویان پزشکی جهت استفاده در برنامه ریزی های آتی می باشد. روشها: این مطالعه به روش توصیفی انجام شده است ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه 35 سوالی بود که در بین دانشجویان پزشکی دوره علوم پایه سالهای 79 و 80 توزیع و پس از تکمیل با استفاده از فرمولهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها و نتیجه: نتایج بدست آمده که بر حسب خیلی خوب، خوب، متوسط و ضعیف تقسیم بندی شده بود نشان می دهد که نظرات دانشجویان در خصوص میزان رعایت مدرسین از سرفصلهای دروس بر طبق مصوبات ستاد انقلاب فرهنگی، رعایت برنامه زمان بندی شده دروس و امتحانات توسط مدرسین و نیز رعایت دروس پیش نیاز و حجم متناسب دروس هر نیمسال در سطح خیلی خوب ارزیابی شد. در خصوص کمیت و کیفیت تجهیزات آزمایشگاه و جذب نیروهای آموزشی کارآمد توسط دانشگاه و جلسات مابین دانشجویان و مدیریت دانشکده در سطح خوب ارزیابی شدند. در کل وضعیت کیفیت آموزشی دوره علوم پایه پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه از دیدگاه دانشجویان پزشکی در سطوح خوب و خیلی خوب ارزیابی شد. از آنجایکه استراتژی دانشگاه که همان ارتقای مستمر کیفیت در دانشگاه می باشد، برنامه ریزی در خصوص بهتر شدن کیفیت آموزش دوره علوم پایه از ضرورتهای اجتناب ناپذیر می باشد. ضمنا در اصل مقاله به تک تک موارد نظر خواهی شده از دانشجویان پرداخته خواهد شد.

مقدمه: این تحقیق به منظور فراهم آوردن اطلا عات جهت معاونت آموزشی پزشکی دانشکده در مراحل مختلف ارزشیابی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بوده است نتایج این ارزشیابی از طریق سنجش نظرات اساتید مقطع بالینی دانشگاه بر اساس پخش پرسشنامه بین 10 مرکز آموزشی و درمانی صورت گرفته است. روشها: در این تحقیق پرسشنامه ای شامل 12 سوال تهیه و تنظیم ودر اختیار اعضا هیات علمی قرار گرقت تعداد پرسشنامه عودت یافته 100 عدد و با توجه به تعداد 210 تفر جامعه مورد بررسی میزان بازگشت پرسشنامه 6/47 % بوده است اطلا عات با استفاده از نرم افزار یافته ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که 7/72 % اعضا هیات علمی تا حد زیاد و بسیار زیاد با اصل انجام ارزشیابی موافق هستند در حالی که فقط 2/ 24 % اعضا هیات علمی انجام ارزشیابی استاد توسط دانشجو در حد زیاد و 4 /36 % اعضا هیات علمی در حد متوسط انجام ارزشیابی استاد توسط دانشجو معتقد هستند بررسی مشخص نمود که اعلام نمره ارزشیابی به اساتید 2 / 41 % در حد خیلی زیاد و 2 /53 % در حد متوسط از عملکرد دانشگاه در زمینه ارزشیابی اساتید رضایت دارند در موارد اینکه انجام ارزشیابی در فاصله زمانی انجام شود 8/35 % اعضا هیات علمی به انجام ارزشیابی بصورت نیمسال و 6 /38 % اعضا هیات علمی بصورت سالی و 4 / 8 % اعضا هیات علمی بصورت مقطعی اعتقاد دارند نتیجه: یافته حاصل از این تحقیقات نشان می دهد که اکثر اساتید با اصل اجرای ارزشیابی استاد توسط دانشجو موافق هستند ولی این ارزشیابی باید در جهت اصلاح برنامه و مشخص کردن نقاط ضعف و قوت اساتید صورت بگیرد دوم اینکه ارزشیابی اساتید نه بصورت مقطعی بلکه بصورت فاصله زمانی مشخص نیمسال یا در هر سال تحصیلی صورت بگیرد و نمره ارزشیابی به اساتید ذیر بط اعلام گردد تا در بهبود کیفیت آموزش موثر واقع شود.

مقدمه: در راستای ارتقا کیفیت آموزش عالی، پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی برنامه آموزش در عرصه (کارآموزی و کارورزی) دانشجویان دانشکده مدیریت واطلاع رسانی پزشکی ازدیدگاه خودآنها طراحی گردید.روشها: در نمونه گیری بصورت سرشماری،57 نفر توسط چک لیست پنج متغیره مورد پرسشگری قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها (آمار توصیفی وآزمون c2) توسط نرم افزار SPSS انجام پذیرفت. یافته ها. از 57 نفر دانشجوی مورد مطالعه 31.58 درصد کار آموزی مدیریت، 33.33 درصدکارورزی سازماندهی و 35.9 درصد کارورزی بانکهای اطلاعاتی در گروه کتابداری را گذرانده بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که بین ارزیابی توانمندی دانشجویان و موضوعات آموزشی طبق طرح درسی در هر سه گروه ارتباط معنی داری وجود دارد.

مراقبتهای بالینی و عملی در زمره کارهای کلیدی و قلب کار حرفه ای پرستاری می باشد . مهارت و تسلط بر این مراقبتها قسمت مهمی از دوره های آموزشی مصوب پرستاری را به خود اختصاص می دهد ( حدود 50 % دوره آموزشی در واقع 1700 ساعت کار در بالین بیمار ) لذا بررسی میزان مهارت دانشجویان در این رابطه از اهمیت زیادی برخودردار است با توجه به اینکه بررسی مهارتهای عملی پیچیده بوده و توام با مشــــکلاتی می باشد بر آن شدیم تا با استفاده از پرسشنامه ای خو ایفا نظر دانشجویان را بعنوان افرادی که نیازمند فراگیری می باشند در رابطه با این مهارتها و تکرار کاربرد آن بررسی نمائیم . هدف از این پژوهش بررسی کیفیت مراقبتهای بالینی اساسی در دانشجویان پرستاری بود . از بین 35 دانشجوی سال آخر پرستاری 25 نفر مهارت خود را در هر زمینه تعیین و تکرار کاربرد هر مراقبت را در طول دوره تحصیل ، مشخص نمودند . نتایج حاصله نشان داد که در مورد تعیین علایم حیاتی بیش از 95 % موارد در رابطه با تعیین فشار خون نبض و درجه حرارت عالی داشته و به دفعات مکرر با انجام این تکنیکها مواجه شده بودند . در مورد توجه به بهداشت عمومی بخش اطاقها و .... با وجودیکه دانشجویان بر این اعتقاد بودند که مکررا با آن مواجه هستند ولی اغلب واحد های مورد پژوهش مهارت خود را در این زمینه بصورت متوسط وضعیف ذکر نمودند . در مورد گذاشتن سوند معده ضعیف اعلام نموده بودند .حدود نیمی از واحدهای مورد پژوهش با وجودیکه چندین بار تکنیک کوتاه یا خارج نمودن درن و بخیه زدن را تمرین نموده بودند همچنان مهارت خود را در حد متوسط و ضعیف گزارش نمودند . در مورد مراقبت بر اساس فرآیند پرستاری بیش از 90 % موارد معتقد بودند که مهارت لازم جهت مراقبت بر اساس فرایند پرستاری را نداشته و حتی نیمی از آنها معتقد بودند که بر اساس فرایند پرستاری مراقبت از بیماری بعمل نمی آورند . در اصل مقاله سایر نتایج بررسی همچنین راهکارهای مناسب جهت کسب مهارت بیشتر و برنامه ریزی در جهت مواجهه دانشجویان با کیسهای نادر ارایه خواهد شد .

مقدمه: شناخت مشکلات عملی موجود در برنامه ریزی آموزشی از دید اعضا هیات علمی که در واقع مجریان اصلی برنامة آموزشی می باشند و ارتقا کیفیت آموزش از طریق اصلاح مشکلات برنامه.روشها: پژوهش فوق یک مطالعه توصیفی بوده و از طریق پرسشنامه ای که اعتبار، پایایی و میزان عملی بودن آن با نظارت متخصصین قبلا تایید شده بود اطلاعات مورد نظر جمع آوری شد. نحوه نمونه گیری به صورت سرشماری بوده و میزان پاسخگویی 49% می باشد. نتایج حاصل توسط نرم افزاری آماری Spss تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: درمورد اهداف تربیت دانشجو 4/55% واحدهای مورد پژوهش معتقدند این اهداف پاسخگوی نیازهای حرفه ای دانشجویان نبوده و متناسب و هماهنگ با نیازهای جامعه نیست (4/57%) اغلب پاسخگویان میزان شناخت دانشگاه از نیازهای جامعه (7/73%) و میزان شناخت دانشگاه از نیازها ی حرفه ای فارغ التحصیلان (3/76%) را ناقص و محدود میدانند. امادر مورد اهداف دروس تخصصی اکثریت نمونه ها معتقدند این اهداف پاسخگوی نیازهای حرفه ای دانشجویان بوده (7/52%) و با نیازهای جامعه هم هماهنگ است (9/50%) ولی ارتباط بین دروس پایه و بالینی ضعیف (9/69%) و بسیارمبهم و نامعلوم است (8/63%) . اکثریت واحدهای مورد پژوهش (3/79%) کیفیت ارزشیابیهای انجام شده از دانشجو چه در طول دوره تحصیل و چه پایان دوره (56%) را نامطلوب میدانند.نتیجه: به جهت رفع مشکلات فوق مشارکت بیشتر اعضا هیات علمی در امر برنامه ریزی آموزشی و تجدید نظر کلی در این برنامه ها ضروری به نظر میرسد. 

مقدمه: تعیین نیازهای آموزشی اولین گام برنامه ریزی آموزشی و نخستین عامل ایجاد تضمین کیفیت و اثر بخشی کارکرد آموزش است. کلیه تصمیمات در خصوص تدارک اهداف و محتوای آموزشی مناسب و استفاده موثراز سایر منابع تابعی از مطالعات نیازسنجی است. هدف این مطالعه تعیین تطابق نیازآموزشی و محتوای آموزشی ارایه شده در دوره های بازآموزی بیماریهای شایع روانپزشکی و بیماریهای شایع اطفال بوده است.روشها: این پژوهش یک مطالعه مقطعی است. 50 نفر از مشمولین آموزش مداوم سال 80 که در دوره های آموزشی روانپزشکی و اطفال شرکت نموده اند. نمونه پژوهش را تشکیل داند. ابزار جمع آوری داده ها و پرسشنامه آموزش مدون دوره بازآموزی بود متشکل از ویژگیهای فردی و سووالات سنجش تطابق نیاز و محتوا برای دوره روانپزشکی و اطفال که بر اساس مقیاس 5 درجه ای لیکرت تنظیم گردید. روایی ابزار با استفاده از روایی محتوا و نظرخواهی ازصاحب نظران r=0.98 و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون مجدد r=0.85 محاسبه شد. داده ها با نرم افزارSPSS و با استفاده از آزمونهای مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته ها: بیشترین نیاز در دوره بیماریهای شایع اطفال یا 1/96 درصد مربوط به کاربرد بالینی آنتی بیوتیکها و 7/80% مربوط به عفونتهای حاد تنفسی بوده است. بیشترین مطابقت بین نیاز و محتوا دراین دوره مربوط به برخورد با بیمارتب دار83% و کاربرد بالینی آنتی بیوتیکها 8/81% و کمترین مطابقت مربوط به مواد تیفوئید ، بروسلوزو بیماریهای پوست به ترتیب 25%، 6/16%و 7/16% بوده است. بیشترین نیاز در دوره بیماریهای روانپزشکی مربوط به اختلالات اضطرابی 6/82% و درمانهای دارویی 6/69% و بیشترین مطابقت مربوط به اختلالات اضطرابی 74%، اعتیاد4/70% و درمانهای دارویی 4/ 70% بوده است. کمترین تطابق مربوط به سبب شناسی 9/25% واختلالات سوماتوفرم تجزیه ای و ساختگی 2/22% بوده است. همچنین بین متغیر سابقه کاربا نظرات افراد در زمینه تطابق نیاز و محتوا در دوره روانپزشکی با p<0.05 رابطه معنی دار وجود داشت بطوریکه افراد با سابقه کار بیشتر، تطابق بیشتری در این زمینه احساس نمودند. همچنین بین نظرات مشمولین در دوره بیماریهای شایع اطفال با متغیر جنس رابطه معنی دار آماری وجود داشت و مردان نسبت به زنان تطابق بیشتری را اعلام نمودند.نتیجه: بر اساس یافته های تحقیق به نظر می رسد که در برنامه ریزیهای آینده بتوان با تحلیل محتوا بر اساس نیاز آموزشی تاکید بیشتری نمود و از نتایج آن که اثر بخشی بیشتر آموزش و جلب رضایت مشمولین خواهد بود استفاده کرد.

ارزیابی آموزشی با Educational Evaluation در کلیه مراکز آموزشی دنیا هم اکنو بخش جدایی ناپذیر تمامی برنامه های آموزشی است. بوسیله ارزیابی آموزشی کلیه کاستی ها و نقاط قوت برنامه های آموزشی مشخص خواهد شد و این امکان را فراهم می آورد تا در جهت ارتقاء کیفیت آموزشی برنامه ریزی شود. بر اساس مصوبات شورای نظارت و ارزیابی وزارت بهداشت ارزیابی آموزشی می بایست در کلیه زمینه های آموزشی دانشگاههای علوم پزشکی انجام شود. بر این اساس مدیریت نوپای اطلاعات و برنامه ریزی در دانشکده علوم پزشکی بقیه الله (عج) کار ارزیابی آموزشی گروههای آموزشی بالینی و پایه را آغاز نمود. مطالعه حاضر نتایج ارزیابی گروه داخلی این دانشکده است که در مرداد ماه سال جاری انجام شد. در این ارزیابی که بصورت Internal انجام شد ابتدا پرسشنامه هایی مبتنی بر اهداف تدوین شده آموزشی تهیه گردید و بوسیله آنها میزان تحقق اهداف از دید فراگیران (دانشجویان و دستیاران) بررسی گردید. بر اساس نمراتی که فراگیران باری میزان تحقق هر هدف قایل می شوند کلی امتیاز هر هدف آموزشی محاسبه شد سپس هر هدف آموزشی بر اساس نمره کل میزان تعلق آن هدف در یکی از سه دسته بندی قرار می گرفت. هدف آموزشی تحقق پیدا کرده است: وقتی که نمره کل هدف از 5/2 تا 5 باشد. هدف آموزشی تا حدودی تحقق پیدا کرده است: وقتی که نمره کل هدف بین 1/1 تا 4/3 باشد. هدف آموزشی تحقق پیدا نکرده است: وقتی که نمره کل هدف 1 و کمتر از آن باشد. خلاصه نتایج بدست آمده حاکی از آن بود که: الف) اهداف آموزشی دانشجویان کارآموزی شامل توانائی تهیه شرح حال دقیق از بیماران، معاینه صحیح بیمار، اقدامات صحیح جهت تشخیص بیماری، نحوه برخورد صحیح با علایم و یافته های بیماریهای مهم داخلی، تفسیر قسمتهای مهم و رادیوگرافی ها و ECG و ... بود. بررسی نتایج نشان داد که تقریبا میزان تحقق تمام اهداف بالا از دید این دانشجویان نمراتی بین 1/1 تا 4/3 کسب کردند. یعنی تا حدودی این اهداف تحقق یافته بود. ب) اهداف آموزشی دانشجویان کارورزی شامل توانائی برخورد مناسب و درمان اورژانسهای شایع طب داخلی (طبق لیست 40 موردی) کسب مهارتهای مورد نیزا در بیماریهای داخلی طبق لیست و تشریح بیماریهای شایع داخلی بود. بررسی نتایج نشان داد که حدود 20% اهداف فوق امتیاز 5/3 تا 5 را کسب کردند یعنی تحقق پیدا کرده اند. بقیه یا تا حدودی تحقق داشته اند و یا اصلا تحقق پیدا نکرده اند. ج) اهداف آموزشی دستیاران شامل توانائی برخورد صحیح و تشخیص و درمان بیماران شایع و نادر داخلی، تفسیر تستهای تشخیصی و تعیین plan بیمار ،انجام مهارتهای بالینی بود. بررسی نتایج نشان داد که حدود 28% اهداف اموزشی دستیاران امتیاز 5/3 تا 5 کسب کرده و تحقق پیدا کرده است بقیه اهداف (72%) یا تحقق پیدا نکرده است و یا تا حدودی تحقق پیدا کرده است.

مقدمه: ارزشیابی موثرترین شیوه برای بهبود کیفیت آموزش به شمار می رود. یکی از عمده ترین روشهای ارزیابی در محیط های آموزشی، ارزشیابی از کیفیت فعالیت های علمی - آموزشی اعضا هیات علمی می باشد. بطور کلی از روشهای متنوعی جهت ارزشیابی مدرسین استفاده می شود از جمله نظر رییس دانشکده، مدیر گروه، نظر همکاران، خود ارزیابی و نظر دانشجو که در این میان استفاده از نظر دانشجویان متداولتر است. به منظور فراهم آوردن اطلاعات ضروری در بهبود نظام ارزشیابی استاد این تحقیق با هدف تعیین نظرات اساتید نسبت به ارزشیابی استاد توسط دانشجو انجام گرفت.روشها: از پرسشنامه ای روا و پایا مشتمل بر 22 سوال که شامل شانزده سوال بسته و 6 سوال باز بود در این پرسشنامه عواملی از قبیل موافقت کلی اساتید با انجام ارزشیابی توسط دانشجو، نظر اساتید در خصوص زمان مناسب برای انجام ارزشیابی و رضایت اعضا هیات علمی از روند ارزشیابی در دانشکده پزشکی جهرم و نظر آنان در خصوص سایر روشهای ارزشیابی مورد پرسش قرار گرفت کلیه اساتید علوم پایه، و بالینی وپرستاری دانشکده علوم پزشکی جهرم در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد 64% از اساتید با اصل انجام ارزشیابی توسط دانشجو کاملا موافق بودند لیکن36% از اساتید نسبتا موافق بودند که دانشجویان به طور آگاهانه فرم ارزشیابی استاد را پر می کنند و مدرسین معتقد بودند که دانشجویان نظرات شخصی خود را در ارزشیابی دخالت می دهند و 56% درصد از اساتید بهترین زمان برای توزیع پرسشنامه دو هفته آخر ترم می دانند. همچنین ارتباط آماری معنی داری بین جنس اساتید، سابقه کار و رشته تحصیلی آنان با نقطه نظراتشان دیده نشد. (P>0/05).نتیجه: لیکن بیشتر آنان (76%) اعتقاد دارند که دانشجویان بیشتر از آنکه به محتوا و روش تدریس استاد توجه داشته باشند به ارزیابی اخلاق و رفتار و شخصیت مدرس می پردازند. به نظر می رسد که بازنگری روشهای ارزشیابی اعضا هیات علمی بایستی جز اولویت های کاری وزارتخانه قرار گیرد.

مقدمه: با توجه به ضرورت بازنگری مستمر در برنامه های آموزش مداوم تعیین نیازهای آموزشی جهت اجرای برنامه های آموزش مداوم تدوین، اجرا و ارزشیابی اینگونه برنامه ها بخشی تفکیک ناپذیر از فعالیت هر سازمانی است. اجرای برنامه آموزش مداوم نباید صرفا محدود به شرکت در برنامه ها گردد بلکه باید مکانیزم ارزشیابی که قادر به اندازه گیری میزان پیشرفت شرکت کنندگان باشد به برنامه اضافه گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی نیازهای آموزشی کادر پرستاری و مامایی و سپس تدوین و اجرای برنامه ها و ارزشیابی آنها در سال 80-1379 در شیراز انجام گرفته است. روشها: پس از کسب نظرات کادر آموزشی و بالینی که با مصاحبه گروهی (focus group) انجام پذیرفت نیازهای آموزشی تعیین و عناوین زیر برای برنامه های آموزش مداوم اولویت بندی شد: ارتباط، سرطان و مراقبت های مربوطه، آموزش به مددجو، داروها و مراقبت های مربوطه در دو نوبت برای پرسنل پرستاری و مامایی اجرا شد. در برنامه اول 117 نفر، برنامه دوم 88 نفر، برنامه سوم 114 نفر، برنامه چهارم 63 نفر و برنامه پنچم 102 نفر یعنی جمعا 484 نفر شرکت نمودند. برنامه ها بصورت سخنرانی، پرسش و پاسخ و پانل اجرا گردید. پیش از هر برنامه پیش آزمون و پس از هر برنامه پس آزمون از شرکت کنندگان بعمل آمد و در پایان هر برنامه از شرکت کنندگان در مورد 4 متغیر رفتارهای مدرسین ـ هدف برنامه، هدف یادگیرنده و رضایت از برنامه نظر سنجی شد. یافته ها: از کل شرکت کنندگان در 5 برنامه 83.26 درصد زن و 16.74 درصد مرد بوده اند و میانگین سنی آنها 34.9 و میانگین سابقه کار آنها 13.4 سال بوده است. میانگین نمرات شرکت کنندگان در 5 برنامه در پس آزمونها نسبت به پیش آزمونها سیر صعودی داشته است و از نظر آماری معنی دار بوده است. (P<0.0001) تحلیل اطلاعات (ANOVA) در ارتباط با 4 حیطه رفتارهای مدرسین، هدف برنامه، رضایت از برنامه و هدف یادگیرنده در تمامی 5 برنامه در حیطه رفتارهای مدرسین و هدف یادگیرنده با P<0.0001 معنی دار می باشد.نتیجه: با تعیین روابط میان متغیرها در گروهها و برنامه های مختلف چنین بنظر می رسد که متغیرهای موثر در میزان اثربخشی یک برنامه متنوع و متفاوت می باشند و لذا با انجام ارزشیابی های مستمر می توان تمامی جنبه های یک فرآیند را مورد بررسی قرار داد.

مقدمه: بهبود کیفیت آموزش پزشکی از مسایل اصلی نظام آموزش پزشکی کشور می باشد. ساز و کارهای گوناگون جهت ارتقا کیفیت آموزش مطرح بوده که از جمله آنها به ابزار ارزشیابی می باشد. در نظام آموزش عالی ارزشیابی آموزشی در سطح درون دادها (از جمله انتخاب دانشجو، هیات علمی، برنامه درسی و ...)، در سطح فرایند در سطح برون داد نظام آموزش بر روند فعالیتهای این نظام نظارت نموده و در جهت مطلوب هدایت می نماید. هدف کلی از اجرای این طرح، شناخت مدلل مشکلات موجود در گروههای بالینی و ارایه پیشنهادات لازم در سطوح مختلف اجرایی در جهت رفع نواقص و نیز پیگیری موارد پیشنهادی بوده است. اهداف ویژه شامل ارزیابی وضعیت مدیر گروه از دیدگاه هیات علمی، ارزیابی وضعیت فعالیت آموزشی و پژوهشی هیات علمی از دیدگاه خود، ارزیابی وضعیت فعالیت آموزشی و پژوهشی هیات علمی از دیدگاه فراگیران، ارزیابی وضعیت اورژانس، درمانگاه،بخش اتاقهای عمل گروه های بالینی مربوطه ارزیابی وضعیت فضا و تجهیزات کمک آموزشی گروههای بالینی، ارزیابی وضعیت پرسنل پشتیبانی و نیروی انسانی تخصصهای گروههای بالینی، ارزیابی وضعیت کیفیت خدمات نیروی انسانی تخصصهای گروههای بالینی، ارزیابی وضعیت آموزشی گروههای بالینی از دیدگاه فراگیران بر حسب مراکز آموزشی درمانی می باشد.روشها: مطالعه از نوع مقطعی می باشد. جامعه مورد مطالعه کلیه فراگیران مقاطع بالینی و فرا دهندگان گروه پزشکی (کارآموز، کارورز، دستیار و اعضا هیات علمی بالینی) بوده و نمونه گیری به صورت غیر احتمالی و بطریق سرشماری انجام شده است. شرکت کنندگان در این مطالعه شامل 240 کارآموز، 199 کارورز و 261 دستیار و 209 عضو هیات علمی می باشند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه خود ایفاد و چک لیست که توسط نمایندگان ارزشیابی خاص هر گروه بالینی بر اساس اهداف آموزشی و شاخص های مصوب تهیه گردید و توسط افراد تحت مطالعه تکمیل و پس از جمع آوری داده ها، توسط نرم افزار آماری SPSS مورد توصیف قرار گرفت و نهایتا نتایج توسط نمایندگان ارزیابی درونی هر گروه بالینی تحلیل گشته و پیشنهادات اجرایی در چهار سطح مدیریت گروه، ریاست دانشکده پزشکی، معاونین دانشگاه علوم پزشکی ایران و ستاد وزارتخانه ارایه گردیدیافته ها: نتایج حاصل از نظرات فراگیران و فرا دهندگان در 16 گروه بالینی به طور کلی به شرح ذیل می باشد. ارزشیابی مدیریت گروه مطلوب، ارزشیابی استاد در خصوص فعالیتهای آموزشی و پژوهشی خود نیمه مطلوب، ارزشیابی نظر کارآموزان، کارورزان و دستیاران در مورد وضعیت آموزشی خود در گروههای بالینی به ترتیب نامطلوب و مطلوب و نیمه مطلوب، ارزشیابی اورژانس ها نیمه مطلوب، درمانگاهها نیمه مطلوب، بخشها نیمه مطلوب، اتاق عمل نیمه مطلوب، فضا و تجهیزات کمک آموزشی نیمه مطلوب، پرسنل پشتیبانی و نیروی تخصصی نیمه مطلوب، کیفیت نیروی انسانی نامطلوب.نتیجه: به نظر می رسد نظام آموزشی پزشکی بالاخص در رده گروههای بالینی در دانشگاه علوم پزشکی ایران که از جمله ده دانشگاه علوم پزشکی اصلی در کشور محسوب می گردد امری اجتناب ناپذیر است، نظرات متخصصین گروههای بالینی عموما حکایت از عدم برنامه ریزی اصولی در جذب متناسب دانشجو، هیات علمی علاقمندی، نیروی انسانی با مهارت، عدم وجود امکانات کمک آموزشی متناسب، عدم تامین امنیت مالی اساتید و اجرا نادرست طرح خود گردانی مراکز آموزشی درمانی داشته و از این رو عوامل مذکور می تواند اثرات مضاعفی در کاهش کیفیت آموزش پزشکی داشته باشند.