علوم کشاورزی ایران
سال:1381 | دوره:33 | شماره:2 |تعداد مقالات:20

گزانگبین یا شهد پارسی به وسیله پسیل های گون ترشح می شود. در مطالعه حاضر، سعی شده حشره یا حشرات مولد مان روی گیاه مذکور بررسی شود. با جمع آوری نمونه های پسیل از روی گیاه میزبان مشخص شد که علاوه بر گونهCyamophila dicora Login که به عنوان گونه غالب مطرح بوده است، گونه دیگری از خانواده Triozidae به نام Bactericera nigricorins نیز روی گیاه میزبان فعال است. این گونه جدید با جمعیت کم و پراکنش محدود تاکنون مورد توجه قرار نگرفته بود. پس از انتخاب نقاط به فواصل 40-30 کیلومتر از یکدیگر و مشخص کردن آنها روی نقشه های 1:250000 و 1:50000 نمونه برداری به روش ضربه زنی انجام گردید. پس از شمارش تعداد پوره ها و حشرات کامل پسیل موجود در هر نمونه، اقدام به طبقه بندی یا درجه بندی مناطق مختلف از درجه صفر تا سه گردید. بر اساس این شاخص کلیه نقاط نمونه برداری و درجه بندی شده روی نقشه استان اصفهان با استفاده از نرم افزار ILWIS2.1 مشخص شد. شهرستان های فریدونشهر و گلپایگان دارای بالاترین تراکم نسبی پسیل گون هستند و به جز دو شهرستان سمیرم و شهرضا که فاقد پسیل گون بودند دو شهرستان خوانسار و چادگان از کمترین تراکم نسبی برخوردار بودند. تراکم نسبی پسیل گون در بقیه شهرستان ها مابین اینها بود. از 24 محل بررسی شده تعداد 11 محل فاقد پسیل گون و سایر نقاط هم دارای تراکم نسبتا پایینی از پسیل گون می باشد. بر این اساس با توجه به اینکه در اکثر نقاط پسیل وجود ندارد و یا جمعیت بسیار اندکی دیده می شود، فرضیه طرح، که پسیل گون رو به نابودی است، تایید شد.

به منظور تعیین نحوه توارث مقاومت به سفیدک سطحی در جو، نسلهای F2, F1 و F3 در تلاقی های Afzal´Radical و Afzal´Cwb تهیه و در گلدان های آزمایشی در شرایط گلخانه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار کشت شدند. هنگامی که برگ اول گیاهان به طور کامل ظاهر شد، مواد آزمایش با ایزوله سفیدک گرگان تلقیح شدند. اجزای مقاومت شامل دوره کمون، تیپ آلودگی و شدت آلودگی بر روی گیاهان یادداشت برداری شدند. تجزیه میانگین نسلها با استفاده از آزمون مقیاس مشترک که همزمان تمام نسلها را مورد آزمون قرار می دهد، انجام گرفت. میانگین مربعات نسلها برای تمامی صفات معنی دار بود. اگر چه برای اکثر صفات اثر افزایشی، غالبیت و اثر متقابل ´ افزایشی و افزایشی ´ غالبیت معنی دار بود، ولی اثر غالبیت مهمترین عامل کنترل توارث در کلیه صفات مورد بررسی بود. متوسط توارث پذیری عمومی برای صفات و تلاقی های مختلف بین 0.78 تا 0.99 متغیر بود. درجه غالبیت برای کلیه صفات بیش از یک به دست آمد که تایید کننده عمل غالبیت و فوق غالبیت ژن ها در کنترل صفات بود.

به منظور بررسی تاثیر مواد ضد تعرق بر روی بعضی خصوصیات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای (هیبرید 704) تحت آبیاری محدود، آزمایشی در سال 1379 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، به صورت طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. تیمارها عبارت بودند از: آترازین ppm400، پارافین یک درصد، پارافین + سیتوویت 2 درصد و به نسبت 3 به 1، موم 10 درصد و تیمار شاهد. این مواد در دو مرحله، مرحله اول 60 روز بعد از کاشت و مرحله دوم در زمان گرده افشانی بکار برده شدند. بعد از مصرف این مواد فواصل آبیاری از 7 روز به 12 روز اضافه شد. نتایج نشان داد که مواد ضد تعرق موجب افزایش ارتفاع ساقه، تعداد گره در بوته، طول میانگره ها و قطر ساقه شدند و این اختلاف نسبت به شاهد در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. ولی در رابطه با تعداد گره، فقط آترازین با شاهد اختلاف معنی دار داشت این مواد موجب افزایش طول پرچم برگ و عرض پرچم برگ شدند ولی این اختلاف معنی دار نبود. همچنین، موجب افزایش وزن چوب بلال شدند که این افزایش در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. تاثیر این مواد بر عملکرد و اجزای آن نیز بارز بود، بطوریکه موجب افزایش تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در هر ردیف، وزن 500 دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و ضریب برداشت شدند و اختلاف حاصل، در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. این مواد تاثیری بر تعداد بلال در بوته نداشتند. بطورکلی، تیمار آترازین در رابطه با خصوصیات مورد مطالعه بهترین نتیجه را نشان داد.

باکتری آزوسپیریلوم برازیلنس یکی از باکتری های تثبیت کننده نیتروژن مولکولی است که از ریزو سفر غلات و برخی علف های مناطق حاره و معتدله جداسازی شده است. در سال های اخیر گزارش های متعدد و متناقضی مبنی بر اثر معنی دار این باکتری در تحریک رشد گیاهان، به خصوص غلات ارایه شده است. این تحقیق در سال 1379 در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه زیست شناسی دانشگاه اصفهان به منظور انتخاب سویه و غلظت بهینه مایه تلقیح باکتری و بررسی اثر آن در توسعه سیستم ریشه ای گندم (T.aestivum) انجام گرفت. در این راستا بذور ارقام قدس، روشن و امید با دو سویه باکتری (سویه بومی دولت آباد Dol و سویه استاندارد Sp7) در غلظت های 101 تا 109 آغشته و شاخص های رشد ریشه نظیر طول، وزن خشک و تعداد انشعابات ریشه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در تمامی موارد غلظت 107-106 سلول در میلی متر بهترین اثر را بر رشد ریشه های گندم دارد در حالیکه غلظت 108 و 109 سلول در میلی متر اثر منفی بر رشد ریشه نشان داد. ارقام گندم واکنش های متفاوتی نسبت به سوشهای باکتری نشان دادند به طوریکه سویه Dol بیشترین اثر را بر شاخص های رشد ریشه رقم قدس اما سویه Sp7 بهترین تاثیر را بر توسعه سیستم ریشه ای رقم روشن داشته است. رقم امید نسبت به هر دو سویه باکتری پاسخ داده است.

در این پژوهش، با استفاده از مشاهدات (27 نمونه آماری) تابع تولید بیولوژیکی گندم که متعلق به یک ایستگاه تحقیقات گندم در مکزیک است و بکار گیری روش OLS تحت نرم افزار EVIEWS و نیز با بهره گیری از مدل ابداعی ENLPM ضرایب فنی تابع تولید بیولوژیکی چند جمله ای (درجه دوم) تخمین زده شد و همزمان با آن مساله چگونگی حداقل هزینه ترکیب نهاده ها (کود و آب) در تولید و نیز تحلیل حساسیت های لازم برای ایجاد اطلاعات اقتصادی پیرامون توابع عرضه محصول گندم و تقاضا برای نهاده ها و نیز هزینه متغیر تولید متناسب با تابع مذکور به عمل آمد. نتایج این بررسی نشان می دهد که نه تنها مدل برنامه ریزی ریاضی غیر خطی ENLPM قادر است صد در صد نتایج کار روش OLS را در برآورد پارامترهای خطی تکرار نماید، بلکه با استفاده از این روش ابداعی می توان برآورد سازی پارامترهای خطی و غیر خطی و تصمیمات بهینه سازی را بطور همزمان در آنها انجام داد.

در این تحقیق، جهت روشی مناسب برای جوانه زایی مستقیم در چغندر قند (Beta vulgaris L.)، جداکشت های مختلف مورد آزمون آماری قرار گرفتند. بافت های به کار رفته شامل جوانه راسی، محور زیر لپه، دمبرگ لپه ای، دمبرگ برگ، برگ کامل گیاهچه بذری و برگ کامل گیاهچه حاصل از کشت بافت بود. بافت جوانه راسی گیاهچه 10 روزه در ترکیب هورمونی 2 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین (BA)، 0.5 میلی گرم در لیتر نفتالن استیک اسید (NAA) به همراه 0.5 میلی گرم در لیتر تری یدو بنزوئیک اسید (TIBA) منجر به %66 جوانه زایی گردید. بافت دمبرگ برگ گیاهچه 25 روزه در ترکیب هورمونی 1 میلی گرم در لیتر BA و 1 میلی گرم در لیتر NAA ، %55 جوانه زایی داشت. برگ کامل گیاهچه حاصل از کشت جوانه راسی نیز در ترکیب 1 میلی گرم در لیتر BA و 1 میلی گرم در لیتر NAA بالاترین میزان جوانه را تولید نمود. در بین جداکشت ها، محور زیر لپه، دمبرگ لپه ای و برگ کامل گیاهچه بذری در ترکیبات هورمونی مورد آزمایش جوانه زایی نداشتند. ازاین آزمون ها نتیجه گرفته شد که جوانه راسی، دمبرگ برگ و سپس برگ گیاهچه حاصل از کشت بافت در محیط کشت دارای غلظت مناسب NAA, BA و TIBA می تواند منجر به تولید بالایی از جوانه های رویشی شود. بنابراین به نظر می رسد جداکشت های فوق برای جوانه زایی مستقیم مفید بوده و بتوان از آنها برای پایه گذاری روش های انتقال ژن به گیاه چغندر قند استفاده نمود .

نظر به گسترش علوم کشاورزی و ارایه نوآوری و تکنولوژِی های جدید از سوی محققان و کارشناسان کشاورزی، آموزش ضمن خدمت مروجین کشاورزی به منظور به هنگام نگهداشتن توان فنی- حرفه ای آنان، امری ضروری است. انچه در این راستا مهم به نظر می رسد کیفیت برنامه های آموزشی فوق الذکر می باشد. اصولا اولین گام و شاید مهمترین مرحله در فرایند برنامه ریزی آموزشی دوره های آموزش ضمن خدمت مروجین، سنجش نیازهای آموزشی- حرفه ای آنان است. چه بازدهی مطلوب این دوره ها در گرو اجرای صحیح عملیات بررسی نیازهای آموزشی- حرفه ای است. هدف از تحقیق حاضر معرفی یک روش فراگیر در بررسی، جمع آوری و اولویت بندی نیازهای مذکور می باشد. در این تحقیق پس از مطالعه گسترده نیازهای آموزشی- حرفه ای مروجین کشاورزی به طور نظری مدلی طراحی شد. سپس با استفاده از روشهای کاربردی در تهیه ابزارهای روانشناسی، مدل فوق آزمون گردید. برای دستیابی به این هدف جامعه آماری کلیه مروجین کشاورزی، سرپرستان ترویج و مراکز خدمات کشاورزی و آموزشگران دوره های آموزش ضمن خدمت مروجین کشاورزی بود که از طریق نمونه گیری تصادفی دو مرحله ای تعداد60 نفر مروج کشاورزی، 30 نفر سرپرست ترویج و 20 نفر مدرس برگزیده شدند. ابزار سنجش دو نوع پرسشنامه مخصوص مروجین، سرپرستان و آموزشگران ترویج بود که اعتبار ظاهری آنها با استفاده از نظرات چهار تن از اساتید ترویج و آموزش کشاورزی و دو تن از کارشناسان مجرب ترویج کشاورزی سازمان کشاورزی استان فارس مورد تایید واقع شد. همچنین جهت تایید پایایی پرسشنامه ها از روش بازآزمایی استفاده گردید. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که برای تعیین و اولویت بندی نیازهای آموزشی- حرفه ای مروجین باید از نظرات سه گروه مروجین، سرپرستان و آموزشگران در سه بعد اهمیت، دانش و کاربرد نیازهای آموزشی استفاده کرد. همچنین بخش دیگری از یافته های تحقیق نشان می دهد که ضرایب 1, 2 و 3 به ترتیب برای دیدگاه مروجین، سرپرستان و آموزشگران در خصوص دسته بندی نیازهای مذکور مناسب است.

فعالیت پلی فنل اکسیدازی (PPO) گیاه چای در ارقام دارجیلینگ، آسام، شوروی، و صد به صورت ماهانه و در طی یک سال به طور کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت. در 3 برگ اول سر شاخه روند فعالیت آنزیم از بهار تا زمستان در کلیه ارقام مورد بررسی یک سیر صعودی داشت و از برگ اول تا سوم افزایش می یافت. ظهور نوارهای پلی فنل اکسیدازی برگ چای بر روی ژل های پلی آکریل آمید (PAGE) که با استفاده از DL-DOPA صورت گرفت نشان داد که نوارهای مذکور از اوزان مولکولی بالایی برخوردارند و همگام با روند افزایش فعالیت آنزیم از بهار تا زمستان تعداد ایزوزیمهای پلی فنل اکسیدازی افزایش می یابد. نتایج حاصل وجود رابطه بین کیفیت برگ چای و فعالیت پلی فنل اکسیدازی و ایزوزیمهای مربوطه را نشان می دهد.

سیب درختی مهمترین محصول باغی شهرستان ارومیه می باشد. صرفه جویی در هزینه های تولید این محصول می تواند سودآوری تولید آن را افزایش دهد. بر اساس تئوری و همچنین شواهد مربوط به مطالعات تجربی گذشته در زمینه فعالیت های مختلف تولید کشاورزی، ممکن است مقیاس و اندازه فعالیت تولیدی تاثیر مهمی روی هزینه های تولید داشته باشد که بررسی آن هدف این تحقیق در منطقه نازلوی شهرستان ارومیه در مورد تولید سیب بوده است. با انتخاب نمونه ای از باغداران با روش تصادفی طبقه بندی شده مجموعا 188 باغدار انتخاب شدند؛ و با تکمیل پرسشنامه از طریق مصاحبه با باغداران داده های لازم جمع آوری شد. نتایج تحلیل آماری با استفاده از روش رگرسیون و نرم افزار SPSS نشان داد که در دامنه وسیعی از وسعت زمین باغهای موجود و درآمد آنها رابطه معکوس بین هزینه های تولید و وسعت زمین باغ و درآمد باغ وجود داشته است. نتایج این تحقیق نشانگر آن است که باغهای با وسعت حدود 2.5 هکتار کمترین هزینه در هکتار و کمترین هزینه برای هر واحد درآمد را داشته اند. با توجه به اینکه اکثر باغهای سیب در منطقه مورد مطالعه وسعتی کمتر از 5.2 هکتار دارند ادغام باغهای کوچک، که منجر به گسترش مقیاس و اندازه فعالیت های تولیدی باغهای سیب می شود می تواند باعث صرفه جویی هایی در هزینه های تولید سیب شده و بالنتیجه باعث افزایش سود آوری تولید سیب شود .

به منظور تعیین اثر دیواره سلولی انواع علوفه فرآیند شده بر توان تولیدی گاوهای هلشتاین، از چهار جیره که به ترتیب شامل 1) یونجه هوا خشک، 2) یونجه نیمه خشک سیلو شده، 3) ذرت سیلو شده، 4) مخلوط یونجه خشک و ذرت سیلو شده (به نسبت 50:50) بودند در قالب طرح چرخشی متوازن بر روی 12 راس گاو هلشتاین شیرده در اوایل تا اواسط شیردهی استفاده گردید. جیره ها از نظر انرژی خالص شیردهی (1.65 مگا کالری در هر کیلو گرم ماده خشک)، پروتئین (17.1 درصد) و دیواره سلولی (31.5 درصد) مشابه بودند. ماده خشک مصرفی گاوهای تغذیه شده با جیره حاوی یونجه نیمه خشک سیلو شده به وسیله گاوها بیشتر از جیره های دیگر بود (P<0.05)، ولی شیر تولیدی با وجود اینکه از لحاظ عددی بیشتر بود، تفاوت معنی داری بین میانگین ها مشاهده نشد (P>0.05). همچنین تولید شیر تصحیح شده براساس 3.2 و 4 درصد چربی نیز تحت تاثیر منبع علوفه قرار نگرفت. غلظت چربی شیر در مورد جیره حاوی یونجه خشک بیشترین (3.87 درصد) و در مورد جیره حاوی ذرت سیلو شده کمترین (3.24 درصد) مقدار را داشت (P<0.05) اما غلظت و تولید روزانه بقیه ترکیبات شیر بین جیره ها یکسان بود. قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و دیواره سلولی در مورد جیره محتوی مخلوط یونجه خشک و ذرت سیلو شده بیشتر از بقیه جیره ها بود (P<0.05). جیره های حاوی یونجه خشک و یونجه سیلو شده سبب افزایش pH شکمبه شدند (P<0.05). اندازه گیری ظرفیت بافری علوفه مورد استفاده نشان داد که ظرفیت بافری یونجه خشک و سیلو شده بالاتر از ذرت سیلو شده است که سبب حفظ pH شکمبه و درصد چربی شیر می شود.

استفاده از نوآوری بیولوژیکی همانند ارقام هیبرید برای محصولات خاص، می تواند افزایش منافع را برای جامعه در برداشته باشد. در این زمینه مصرف کنندگان هیچگاه از نوآوری بکار گرفته شده ضرر نمی نمایند و تنها در حالتی که منحنی تقاضا کاملا کشش پذیر باشد منافع آنها صفر است. اما نفع یا ضرر کشاورزان بستگی به نوع انتقال منحنی عرضه و کشش تقاضا دارد. در حالتی که تقاضا کشش ناپذیر و انتقال منحنی عرصه به صورت چرخشی باشد، کشاورزان از نوآوری بکار گرفته شده ضرر می نمایند. بکارگیری ارقام هیبرید گوجه فرنگی بعنوان ارقام پر محصول در استان خراسان تحت شرایط با تجارت و بدون تجارت و نیز نرخهای پذیرش متفاوت نوآوری می تواند پیامدهای خاصی را از نظر منافع ایجاد شده برای کشاورزان داشته باشد. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که بیشترین منافع حاصل از بکارگیری ارقام هیبرید گوجه فرنگی برای کشاورزان تحت شرایط تجارت و در حالتی که همه کشاورزان نوآوری را پذیرفته باشند، می باشد که میزان آن برابر با 74039 میلیون ریال است.

مشخص شده است که نوع گرده در درختان میوه بر مبنای ویژگی های والد نر(گرده دهنده) می تواند اثرات متفاوتی روی عملکرد و کیفیت والد ماده (پذیرنده گرده) بر جای بگذارد. این موضوع علاوه بر تامین گرده برای منظورهای دگر گرده افشانی، می تواند یک زمینه جدیدی برای تحقیقات در باغبانی باشد. لذا این تحقیق به منظور تعیین اثر والد گرده دهنده بر روی ابعاد میوه و برخی صفات چشایی مغز بادام انجام گرفته است. در این پژوهش طی سال های 76 و 77 از میان توده های درختان بذری بادام در منطقه مراغه، 4 ژنوتیپ که به طور طبیعی میوه درشت، میوه متوسط، میوه ریز و میوه تلخ تولید می کنند شناسایی و اثرات گرده آنها روی اندازه میوه و برخی صفات چشایی مغز همدیگر مورد بررسی قرار گرفت. مراحل تهیه دانه گرده و گرده افشانی مصنوعی با دقت و مراقبت انجام گردید. در روش به کار گرفته شده گل ها حداقل 2 بار در طی مرحله موثر گرده افشانی، دگر گرده افشانی شدند و درختان بدور از مداخله زنبور عسل و سایر حشرات حفاظت گردیدند. میوه های به دست آمده از تلاقی آزاد و گرده افشانی مصنوعی برداشت گردیده و در نهایت صفات طول هسته، عرض هسته، ضخامت هسته، وزن هسته، ضخامت دیواره آندوکارپ، طول مغز، عرض مغز، ضخامت مغز، و وزن مغز و نسبت وزن مغز به هسته اندازه گیری شد. کلیه نتایج به دست آمده از اندازه گیریهای متعدد بااستفاده از طرح آماری کاملا تصادفی تجزیه شده و تیمارهای مختلف با آزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. بررسی نتایج حاصل از تجزیه و اریانس نشان داد که در رابطه با صفات کمی مورد مطالعه اختلاف معنی داری در سطح احتمال %1 وجود دارد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات کمی مورد مطالعه در تلافی های دو جانبه یا معکوس نشان می دهد که تفاوتهای واضحی دراثر تعویض پایه های مادری به دست می آید. هر چند که اثرات پایه های مادری خیلی چشمگیر است ولی بین پایه های گرده از نظر تاثیر بر روی صفات کمی فوق تفاوتهای معنی داری مشاهده گردید، اما هیچ تاثیر مستقیمی روی طعم مغز از نظر تلخی یا شیرینی، که از لحاظ چشایی قابل تشخیص باشد روی پایه های مادری مشاهده نگردید.

بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که بخش مهمی از تحقیقات کشاورزی کشور را دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی دانشکده های کشاورزی به ویژه دانشجویان کارشناسی ارشد در قالب پایان نامه انجام می دهند. برای افزایش کیفیت پایان نامه این دانشجویان، ابتدا بایستی عواملی که در این افزایش موثر هستند شناسایی و سپس نسبت به ایجاد و یا تقویت آن اقدام نمود. این تحقیق به همین منظور صورت گرفته است. جامعه مورد مطالعه را 70 نفر دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران که نمره پایان نامه آنها 5.18 و بالاتر بوده است تشکیل می دهد. به منظور تعیین همبستگی از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده به عمل آمده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین کیفیت پایان نامه و 1- میزان دسترسی به منابع علمی 2- توانایی و آشنایی دانشجو در انجام تحقیق و 3- آشنایی با آیین نامه های پژوهشی و 4- انجام وظایف کمیته پایان نامه رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان داد که دو متغیر میزان توانایی و آشنایی دانشجو در انجام تحقیق و انجام وظایف کمیته پایان نامه به ترتیب بیش از سایر عوامل در افزایش کیفیت پایان نامه تاثیر داشته است. با استفاده از آزمون کروسکال والیس بین رشته های دهگانه آموزشی دانشکده مقایسه به عمل آمد و مشخص گردید نظر دانشجویان گروه های مختلف آموزشی دانشکده در رابطه با تاثیر عوامل مورد بررسی بر روی کیفیت پایان نامه یعنی محتوی پایان نامه یکسان است ولی در مورد قالب و ساختار پایان نامه تفاوت معنی دار بوده است. با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می گردد کمیته پایان نامه در جهت نظارت مداوم امور پایان نامه فعال تر عمل نموده و هماهنگی بیشتری بین استاد راهنما، استاد مشاور و دانشجو ایجاد گردد. به منظور بالا بردن توانایی دانشجویان در استفاده از کامپیوتر، روشهای تحقیق و آمار، توانایی در تفسیر و تحلیل داده ها که دراین تحقیق جزء عوامل مهم و تاثیرگذار بر کیفیت پایان نامه بوده است اساتید متخصص در نظر گرفته شود و به این دروس اهمیت بیشتری داده شود. آشنایی دانشجویان با آیین نامه های پژوهشی دانشکده و همچنین دسترسی به منابع علمی و معرفی متخصصین داخلی و خارجی از دیگر نکات مهم این تحقیق بوده است. معرفی پایان نامه های ممتاز هر گروه در پایان سال تحصیلی و اعمال سیاست های تشویقی برای این دانشجویان از دیگر پیشنهادات این مطالعه بوده است.

آب یکی از مهمترین عوامل تولید محصولات کشاورزی است و ایران کشور نیمه خشک است، کمبود آب کشاورزی و کمی راندمان آبیاری ضرورت تحقیق در زمینه کم آبیاری را فراهم می نماید. پژوهش حاضر در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران روی گندم پاییزه رقم قدس انجام گرفته است. هدف اصلی از این تحقیق برآورد تابع تولید و مطالعه اقتصادی اثر کم آبیاری بر عملکرد محصول می باشد. دور آبیاری برای تیمارهای تحت تنش کم، هفت روز و برای تیمارهای تحت تنش متوسط 14 روز و برای تیمارهای تحت تنش زیاد، 21 روز در نظر گرفته شده است. نیاز آبی گندم با روش پنمن- مانتیث محاسبه و میزان آب مصرفی تیمارها در تنش کم 80, 90 و 70 درصد و در تنش متوسط 40, 50, 60 درصد و در تنش زیاد 20, 30 و 10 درصد میزان آب آبیاری کامل (شاهد 100 درصد) بوده است . تیماری به میزان 110 درصد آب مورد نیاز به منظور تعیین اثر آب اضافی بر میزان محصول و تیمار صفر درصد آب مورد نیاز T0 (بدون آبیاری) برای تعیین تاثیر شرایط دیم به میزان محصول حاصله در نظر گرفته شده است. در این تحقیق برآورد توابع: تولید، درآمد، هزینه و سود نشان داده که بیشترین عملکرد دانه 5900 کیلوگرم در هکتار بوده است که مربوط به ارتفاع 400 میلیمتر آب آبیاری بوده و حداکثر درآمد 2750000 ریال در هکتار مربوط به مصرف 405 میلیمتر آب در آبیاری کامل می باشد. در شرایط محدودیت زمین حداکثر سود با کاهش 20 درصد آب مصرفی به دست می آید و سود با کاهش 40 درصد آب مصرفی برابر با سود در آبیاری کامل است. در شرایط کمبود آب، حداکثر سود با کاهش 65 درصد آب مورد نیاز و افزایش سطح زیر کشت به میزان سه برابر به دست خواهد آمد .

تعاونیهای تولید روستایی زمینه های مشارکت گسترده روستاییان را در فرایند توسعه روستاها فراهم کرده و مسایل و مشکلات حرفه ای کشاورزان در زمینه های اقتصادی و اجتماعی را از طریق همیاری و اشتراک مساعی حل می کنند علی رغم نیاز به توسعه و گسترش، شرکتهای تعاونی هنوز از جایگاه شایسته ای در بخش کشاورزی برخوردار نیستند. هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان موفقیت شرکتهای تعاونی تولید روستایی استان مازندران از دیدگاه اعضا بود، با امید به اینکه نتایج و دستاوردها این مطالعه بتواند در توسعه تعاونی های تولید مفید واقع شود. جامعه آماری این تحقیق را اعضای شرکتهای تعاونی تولید روستایی استان مازندان که جمعا 2000 نفر بودند، تشکیل دادند. تعداد 320 نفر به روش نمونه گیری کاملا تصادفی بعنوان نمونه های آماری تعیین گردیدند. این تحقیق به روش پیمایشی انجام شد و پرسشنامه ای جهت گردآوری داده ها تهیه شد. روایی محتوایی پرسشنامه با کسب نظرات متخصصان و اعمال اصلاحات لازم بدست آمد. آزمون پیش آهنگی برای بدست آوردن ضریب اعتبار پرسشنامه انجام شد و ضریب کرونباخ الفا بیش از 0.89 برای همة قسمتهای پرسشنامه بدست آمد. میزان تحقق اهداف تعاونیها بعنوان میزان موفقیت تعاونیها در این تحقیق مورد سنجش قرار گرفت. میزان موفقیت تعاونی ها به چهار سطوح ضعیف، متوسط، خوب و عالی برآورد شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد %42.9 از کشاورزان میزان موفقیت شرکتهای تعاونی را «خوب» و «عالی» و %40.9 از اعضای میزان موفقیت شرکتها را در حد «متوسط» ارزیابی کردند. میزان موفقیت تعاونی ها با رضایتمندی اعضا در این مطالعه رابطه ای معنی دار و همبستگی ای قوی (r=0.65) دارد. میزان مشارکت اکثریت اعضا (%75.9) در امور تعاونی ها در حد «خوب» و «عالی» برآورد شده است. بین میزان مشارکت اعضا و موفقیت شرکتهای تعاونی تولید روستایی رابطه مثبت و معنی داری مشاهده شده است. از این مطلب چنین استنباط می شود که لازمه موفقیت شرکتها، همکاری و مشارکت اعضا در امور تعاونی ها می باشد. فعالیتهای زراعی کشاورزان در قالب تعاونی ها موجب دسترسی بیشتر اعضا به ماشینهای کشاورزی شده و این امر سبب بهبود عملکرد زراعی و ارتقای وضعیت اقتصادی آنان نیز شده است. بیش از %72 اعضا ابراز داشتند که در قالب تعاونی ها بطور بهینه تری مورد پوشش برنامه های آموزشی و ترویجی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که برنامه های آموزشی- ترویجی نقش مهمی را در میزان موفقیت تعاونی ها ایفا می کنند. رابطه معنی داری بین میزان موفقیت تعاونی ها و کیفیت فعالیتهای ترویجی با همبستگی بسیار قوی (r=0.75) وجود دارد. رگرسیون چند متغیره نشان داد که از بین متغیرهای مستقل تحقیق، بیش از %59 از تغییرات در میزان موفقیت شرکتها را رضایتمندی اعضا و کیفیت فعالیتهای آموزشی- ترویجی شرکتها تبیین می کنند. بنابراین، با معادله ای که از این متغیرها بدست آمده می توان میزان موفقیت شرکتهای تعاونی تولید روستایی جامعه مورد مطالعه را تخمین زد.

جهت بررسی اثر شعله افکنی بر بقایای گیاهی و سمپاشی در کنترل لارو سرخرطومی یونجه و تاثیر آن بر عملکرد یونجه، کنترل علف های هرز داخل مزرعه، میزان پارازیته شدن لارو سرخرطومی، مواد آلی و تعداد میکروارگانیزم های خاک، چهار تیمار سوزاندن (شعله افکنی)، سمپاشی، سوزاندن همراه با سمپاشی و شاهد در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های 1375 و 1376 در کرت های 3360 متر مربعی در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشکده کشاورزی بر روی یونجه های دو و سه ساله اجرا گردید. تیمار سوزاندن و سوزاندن همراه با سمپاشی بیشترین تاثیر را بر کاهش تعداد لارو سرخرطومی طی دو سال اجرای طرح داشتند در حالیکه تفاونت معنی داری بین قطعات سمپاشی شده و شاهد وجود نداشت. نمونه برداری ها نشان دهنده فزایش جمعیت لارو سرخرطومی در همه تیمارها تا قبل از چین اول بود. سوزاندن باعث کاهش معنی دار در میزان علف های هرز داخل مزرعه یونجه در هر دو سال مطالعه گردید که بیانگر افزایش معنی دار کیفی عملکرد یونجه می باشد. از نظر کمی، عملکرد سال 1376 در چهار تیمار مورد مطالعه تفاوت معنی داری نشان نداد در صورتیکه در سال اول اجرای طرح، سوزاندن باعث کاهش عملکرد گردید. سوزاندن روی پارازیته شدن لارو سرخرطومی کاهش معنی داری را بوجود نیاورد بنابراین تاثیر نامطلوب بر فعالیت جمعیت زنبور Bathyplectes spp نداشته است. از نظر مواد آلی خاک و تعداد میکروارگانیزم ها نیز تاثیر نامطلوب بر اثر شعله افکنی بقایای گیاهی مشاهده نگردید.

کادمیوم (Cd) در تغذیه گیاه عنصر سمی است و در تغذیه انسان و دام نیز یک آلاینده محسوب می شود و غلظت زیاد آن در بخش های خوراکی گیاهان مانند دانه گندم و برنج برای سلامتی افراد جامعه بسیار خطرناکر است. حداکثر غلظت مجاز کادمیوم در دانه گندم 0.10-0.12 میلی گرم در کیلوگرم می باشد. برای بررسی اثرات مصرف توام کادمیوم و روی در یک خاک آهکی منطقه کرج بر پاسخ های گیاه گندم، آزمایش گلخانه ای انجام شد. در یک آزمایش فاکتوریل و در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هر تیمار، پنج سطح کادمیوم (صفر، 10, 5, 2.5 و 20 میلی گرم در کیلوگرم) و چهار سطح روی (صفر، 20, 10 و 40 میلی گرم در کیلو گرم) به گلدانها اضافه شد و بذر گندم رقم مهدوی کشت گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مصرف کادمیوم به طور معنی داری (P<0.01) عملکرد دانه، کاه و عملکرد کل را کاهش ولی مصرف روی به طور معنی دار (P<0.01) آنها را افزایش داد. مصرف کادمیوم به تنهایی موجب 54.26 در صد کاهش عملکرد دانه شد در حالیکه با مصرف روی این کاهش عملکرد به 14.42 در صد رسید. اثرات برهمکنش کادمیوم و روی نیز به طور منفی معنی دار شد. کادمیوم غلظت و جذب کادمیوم توسط دانه و کاه و جذب کل آن را افزایش ولی مصرف روی آنها را کاهش داد. غلظت کادمیوم در کاه بیشتر از دانه ولی در مورد غلظت روی برعکس بود. مصرف روی جذب کل کادمیوم را از 12.26 میکروگرم در گلدان در Zn0 به 11.26 میکروگرم در گلدان در Zn3 کاهش داد. غلظت آهن، منگنز و مس در دانه نیز با مصرف کادمیوم و روی کاهش یافت. برای کاهش غلظت کادمیوم در دانه گندم، مصرف کود روی، مصرف کود فسفر صرفا بر اساس آزمون خاک وانتخاب ارقام گندم با پتانسیل تجمع کمتر کادمیوم در دانه توصیه می شود

به منظور ارزیابی جوانه زنی گرده های زیتون رقم محلی دزفول و همچنین دو رقم سویلانا و رقم شماره 3، آزمایشاتی با طرح ترتیبی با آشیانه ای در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول در سال 1377 انجام شد. نتایج آزمایش کشت درون شیشه ای (In vitro) دماهای مختلف نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی دانه های گرده هر سه رقم در دمای 25 درجه سانتی گراد می باشد. بیشترین و کمترین درصد جوانه زنی در رقم شماره 3 و رقم سویلانا مشاهده گردید (به ترتیب 60 و 22.3 درصد). درصد جوانه زنی دانه های گرده رقم محلی دزفولی حد واسط بود (39.5 درصد). نتایج آزمایش بدنی (In vivo) نشان داد که دانه های گرده رقم محلی دزفول پس از قرارگیری بر روی کلاله گل ماده همان رقم پس از 24 ساعت 29 درصد از آنها جوانه می زنند. این میزان در مورد دانه های گرده رقم شماه 3 روی کلاله مادگی رقم محلی دزفولی 59.9 درصد می باشد که احتمالا بیانگر وجود مراتبی از خود ناسازگاری در رقم محلی دزفول باشد. درصد جوانه زنی گرده های رقم سویلانا تحت این شرایط کمتر از 20 درصد بود که نشان می دهد دانه های گرده این رقم در مجموع قدرت جوانه زنی پایینی دارند.

بیماری پژمردگی فوزاریومی کاهو که ناشی از قارچ Fusarium oxysporum f.sp. lactucum می باشد یکی از بیماری های مهم در منطقه ورامین، کرج و شهر ری می باشد. نظر به اهمیت بیماری، آزمایشهای مزرعه ای و گلخانه ای به منظور ارزیابی حساسیت و مقاومت 15 رقم کاهو با نام های Grand Rapids, Lolla Rosa, Green Mignonette, All Year, Marul, Bas Salata, Bibb و Ice berg سیاه سوری، سفید شهرری، کرجی، دزفولی، مراغه و سیاه محلی مشهد نسبت به قارچ عامل بیماری فوزاریومی انجام گرفت. در آزمایش گلخانه ای بذرها در گلدان های حاوی خاک آلوده به چهار جدایه قارچ عامل بیماری با بیماری زایی شدید با استفاده از طرح بلوک های کاملا تصادفی با 4 تکرار کاشته شد. در آزمایش مزرعه ای ارقام فوق در قطعه زمینی آلوده واقع در شهر ری در طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار کشت گردید. ضمنا با سوسپانسیون اسپور قارچ عامل بیماری در دو نوبت مایه زنی مصنوعی انجام گردید. نتایج آزمایشهای گلخانه ای نشان داد وزن خشک ریشه، وزن خشک و وزن تازه اندام هوایی و درصد بوته های سالم در ارقام Green Mignonette، دزفولی و مراغه بیشتر از سایر ارقام مورد آزمایش بود (P<0.01). در آزمایشهای مزرعه ای نیز این سه رقم از مقاومترین ارقام نسبت به بیماری بود (P<0.01). نتایج به دست آمده از دو آزمایش گلخانه ای و مزرعه ای همبستگی مثبت و معنی داری (r=0.74) با یکدیگر نشان دادند.

سیاست پیشنهادی تثبیت درآمد بخش غلات ایران با در نظر گرفتن وضعیت درآمدی تولید کنندگان، تمام محصولات یک مزرعه را تحت پوشش حمایتی واحد قرار داده است. آثار سیاست پیشنهادی بر درآمد تولیدکنندگان و همچنین هزینه دولت برای اجرای این سیاست، با استفاده از روش شبیه سازی تصادفی پویا مورد بررسی قرار گرفته است. هزینه دولت برای اجرای سیاست پیشنهادی که بستگی به درآمد قابل وصول تولید کنندگان و میزان مساعدت مالی آنان دارد، بین 61708 و 96646 ریال در هکتار نوسان داشته است. اثرات مثبت سیاست پیشنهادی در کاهش نوسان درآمد زارعین، انجام هزینه های دولت در قبال اجرای این سیاست را توجیه پذیر می نماید.