مجله علمی شیلات ایران (فارسی)
سال:1397 | دوره:27 | شماره:1 |تعداد مقالات:18

با توسعه آبزی­ پروری، یافتن جایگزین برای پودر ماهی بدون تاثیر منفی در عملکرد ماهی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق، اثر سطوح مختلف جایگزینی پودر کرم خاکی Eisenia fetida)) همراه با پودر سیر (Allium sativum) بر فراسنجه­ های خونی و سرمی بچه­ ماهیان انگشت­ قد قزل آلای رنگین­ کمان (Oncorhynchus mykiss) مورد بررسی قرار گرفتند. سطوح مختلف جایگزینی پودر کرم خاکی با پودر ماهی شامل صفر، 25، 50 و 75 درصد با یا بدون 5/2 درصد پودر سیر در جیره در نظر گرفته شدند. ماهیان با میانگین وزن 27/0± 30 گرم در قالب طرح کاملا تصادفی با 8 تیمار و سه تکرار در شرایط یکسان به مدت 56 روز پرورش داده شدند. در پایان دوره پرورش، نتایج بررسی فراسنجه­ های خونی و سرمی نشان داد که بالاترین میزان هموگلوبین در تیمار 25 درصد جایگزینی به همراه سیر، بالاترین میزان هماتوکریت در تیمارهای حاوی 25 درصد پودر کرم خاکی با و بدون سیر و کمترین میزان گلبول قرمز خون در تیمارهای 50 درصد پودر کرم خاکی بدون سیر و 75 درصد جایگزینی پودر کرم خاکی با و بدون سیر و بالاترین میزان گلبول سفید در تیمار 75 درصد جایگزینی پودر کرم خاکی بدون سیر مشاهده شد. MCV، MCH و MCHC در تیمار بدون کرم خاکی به همراه سیر به طور معنی داری بیش از سایر تیمارها بجز تیمار شاهد بود (05/0>P). بالاترین میزان پروتئین تام در تیمار بدون جایگزینی به همراه سیر و 25 درصد با و بدون سیر، کمترین میزان گلوکز و تری گلیسرید در تیمار 25 درصد جایگزینی به همراه سیر و کمترین میزان کلسترول در تیمار 75 درصد جایگزینی با و بدون سیر مشاهده شد. نتایج نشان داد که درصدهای مختلف جایگزینی پودر کرم خاکی با و یا بدون پودر سیر موجب بهبود میزان گلبول سفید، تری­ گلیسرید، گلوکز و کلسترول نسبت به تیمار شاهد شد. اثرات استفاده از مکمل پودر سیر همراه با پودر کرم خاکی بر تمام فراسنجه­ های سرمی معنی­ دار بود (05/0>P). در مجموع مشخص شد که کمترین تغییرات فراسنجه­ های خونی و سرمی در سطح 25 درصد جایگزینی پودر کرم خاکی مشاهده شد و استفاده از مکمل پودر سیر توانست اثر منفی جایگزینی 50 درصد پودر کرم خاکی را بر برخی از فراسنجه­ ها بهبود بخشد.

هدف از این مطالعه بررسی اثر بیهوش کنندگی و آسیب­ های بافتی اسانس نعناع فلفلی در ماهی کپور معمولی است. تعداد 70 عدد ماهی کپور معمولی با میانگین وزن و طول کل به ترتیب 54/1± 52/8 گرم و 16/1± 47/8 سانتی متر در غلظت­ های مختلف اسانس نعناع فلفلی شامل 200، 250، 300، 350، 400، 450 و ppm 500 به شیوه حمام بیهوش شدند. میانگین دما، pH و سختی آب مورد استفاده در طی دوره آزمایش به ترتیب برابر C° 2± 22، 7 و 981 میلی گرم بر لیتر ثبت شد. پس از تیمار ماهیان، زمان های رسیدن به مراحل مختلف بیهوشی، از دست­ رفتن تعادل، بیهوشی سبک، بازگشت تعادل و احیا کامل در گروه­ های مختلف اندازه­ گیری شد. سپس به منظور تعیین تاثیرات احتمالی اسانس نعناع فلفلی از غلظت های 200، 300، 400 و ppm 500 در زمان­ های صفر و 24 ساعت، اقدام به نمونه­ برداری بافتی از اندام های کبد، کلیه و آبشش ماهیان شد و بعد از تهیه مقاطع میکروسکوپی و رنگ آمیزی آن ها، با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین زمان رسیدن به بیهوشی کامل در تیمار های 200 و ppm 500 و به ترتیب پس از 11± 5/100 و 16± 73 ثانیه بود. کمترین زمان احیاء مربوط به تیمار ppm 200 و به مدت 4/8± 300 ثانیه ثبت شد. همچنین مشخص شد که با افزایش غلظت ماده بیهوش کننده، زمان القا بیهوشی سریعتر و زمان بازگشت از بیهوشی افزایش می­ یابد. از طرفی آسیب شناسی بافتی نیز نشان داد که غلظت بهینه ppm 200 فاقد تأثیرات جانبی است و می توان از این غلظت بدون نگرانی از آسیب­ های احتمالی به عنوان یک ماده بیهوش کننده بی خطر استفاده نمود.

گونه سرخو معمولی (Lutjanus johni Bloch, 1792) از مهمترین گونه­ های تجاری در خلیج فارس و دریای عمان به شمار می­ آید. این گونه در استان هرمزگان غالبا بوسیله­ تور­ های گوشگیر صید می­ شود. در این تحقیق از تور گوشگیری با اندازه­ چشمه در حالت کشیده­ (گره تا گره مقابل) cm 17 جهت بررسی انتخاب­ پذیری تور با استفاده از روابط طول– دور بدن در آبهای ساحلی بندرعباس مورد بررسی قرار گرفت. عملیات نمونه­ برداری در ماه­ های اردیبهشت و تیر 1395 انجام گرفته و در طی 210 بار تورریزی 1107 نمونه ماهی بدست آمد. وزن، طول استاندارد و محیط 4 نقطه از بدن (محل قرار گیری چشم، سرپوش آبششی، ابتدای باله­ پشتی و بیشترین ارتفاع بدن) نمونه­ ها اندازه گیری شد. با توجه به داده­ های حاصل، رگرسیون­ های طول-وزن و طول-دور بدن و منحنی انتخاب پذیری تور رسم گردید. نتایج نشان داد، طول بدن با افزایش وزن و اندازه­ محیط دور بدن افزایش می­ یابد. با توجه به محیط بدن در دو نقطه­ دور برانش و بیشترین ارتفاع بدن، محدوده­ انتخاب پذیری تورهای گوشگیر مورد بررسی بین 62 تا 76 سانتی متر تعیین گردید که بر اساس آن طول بهینه صید نیز 69 سانتی متر تعیین شد. در نهایت با توجه به بالاتر بودن مقدار طول بهینه صید از اولین طول بلوغ جنسی 50Lm تعیین شده برای گونه سرخو معمولی، می­ توان چنین نتیجه گرفت که تور گوشگیر با اندازه چشمه 17 سانتی­ متر مناسب صید این گونه می­ باشد.

در این تحقیق اثر Lactobacillus plantarum KC426951پوشش­ دار شده بر رشد، درصد ماندگاری، شاخص­ های خون، سرم و فلور باکتریایی روده قزل آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور تعداد 90 ماهی با میانگین وزنی 35/0± 94/12 گرم با جیره­ های غذایی حاوی باکتری پوشش­ دار شده لاکتوباسیلوس پلانتاروم شامل تیمار 1 (CFU/g 107)، تیمار 2 (CFU/g 108) و شاهد (جیره فاقد باکتری ((T0) به مدت هشت هفته تغذیه شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد، تیمارهایی که CFU/g 107 باکتری دریافت کرده بودند به طور معنی­ داری نسبت به تیمار شاهد بیشترین افزایش وزن، درصد افزایش وزن بدن، ضریب رشد ویژه و کمترین ضریب تبدیل غذایی را دارا بودند (05/0˂ P). اما درصد ماندگاری در بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی­ داری نداشت (05/0˃ P). در بررسی فاکتورهای خونی، تعداد گلبول­ های سفید در تیمارهای حاوی باکتری به طور معنی­ داری بالاتر از تیمار شاهد بود. در تیمار 1، درصد نوتروفیل کمتر و درصد لنفوسیت بیشتر از دو تیمار دیگر بود (05/0˂ P) درصد مونوسیت نیز در تیمار 2 به طور معنی­ داری بالاتر از تیمار 1 بود (05/0˂ P). میزان گلوگز، تری گلیسرید، کلسترول، LDL، AST و ALP به طور معنی­ داری در تیمار 1 بیشتر از دو تیمار دیگر و میزان پروتئین کل در این تیمار به طور معنی­ داری بالاتر از تیمار 2 بود (05/0˂ P). اما اختلاف معنی­ داری در سایر عوامل خونی در بین تیمارها مشاهده نشد (05/0˃ P). با توجه به نتایج، تعداد باکتری­ های اسید لاکتیک در تیمارهای حاوی باکتری (1 و 2) به طور معنی داری بیشتر از تیمار شاهد و شمارش کلی باکتری در تیمار 1 بطور معنی داری بالاتر از دو تیمار دیگر بود (05/0˂ P). بنابراین افزودن CFU/g 107 باکتری پوشش­ دار لاکتوباسیلوس پلانتاروم به جیره ماهی قزل آلای رنگین کمان می­ تواند اثرات مثبتی بر فاکتورهای رشد و سلامت این ماهی داشته باشد.

در این پژوهش تاثیر غنی سازی آرتمیا فرانسیسکانا (Artemia franciscana) با روغن ماهی و سویا همراه با ویتامینE بر ساختار زوائد پیلوریک در لارو تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) بررسی شد. بدین منظور 1500 قطعه لارو با میانگین وزنی 2± 51 میلی گرم به طور تصادفی در 15 مخزن توزیع گردیدند. سپس لاروها در قالب 5 تیمار آزمایشی با آرتمیای غنی نشده (گروه شاهد)، آرتمیای غنی شده با روغن سویا و 15 درصد ویتامین E، آرتمیای غنی شده با روغن سویا و 30 درصد ویتامین E، آرتمیای غنی شده با روغن ماهی و 15 درصد ویتامین E ییو آرتمیای غنی شده با روغن ماهی و 30 درصد ویتامین E به مدت 17 روز تغذیه شدند. در انتهای آزمایش از هر تیمار 15 قطعه لارو جهت بررسی های بافت شناسی در محلول بوئن تثبیت شدند. نتایج تجزیه و تحلیل آماری بافت شناسی کل دوره نشان داد، روغن ماهی و روغن سویا به عنوان عامل اصلی و موثر بر شاخص مساحت لایه پوششی زوائد پیلوریک بوده و غنی سازی آرتمیا با روغن ماهی و سویا موجب افزایش معنی دار (05⁄ 0P<) این شاخص نسبت به گروه شاهد گردید و تاثیر روغن ماهی بر مساحت لایه پوششی حدود دو برابر روغن سویا بود. ویتامین Eعامل اصلی و موثر بر شاخص تعداد انتروسیت های زوائد پیلوریک بود، به طوری که افزایش ویتامین E موجب کاهش معنی دار (05⁄ 0P<) تعداد انتروسیت ها نسبت به گروه شاهد شد و در بالاترین مقادیر ویتامینE کمترین تعداد انتروسیت ها مشاهده شد. در مجموع می توان نتیجه گیری کرد که غنی سازی آرتمیا با روغن ماهی با توجه به مقادیر ویتامین Eمورد استفاده می تواند بر انتروسیت های زوائد پیلوریک تاثیر مثبت داشته و باعث بهبود تنظیم یونی در لارو تاسماهی ایرانی شود.

خیارهای دریایی تولید کننده انواع مختلفی از ترکیبات طبیعی زیست فعال به ویژه متابولیتهای ثانویه از جمله ساپونین می باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی فعالیت ضد باکتریایی ساپونین استخراج شده از خیار دریایی گونه (Stichopus hermanni) جمع آوری شده از خلیج فارس در برابر برخی باکتریهای گرم مثبت و منفی بود. ابتدا عصاره­ گیری با اتانول70% انجام شد و به منظور جداسازی ساپونین، عصاره اتانولی تغلیظ شده بر روی ستون کروماتوگرافی با سیستم های حلالی مختلف شستشو داده شد. ساپونین با کروماتوگرافی لایه نازک (TLC و HPTLC) شناسایی شد و با استفاده از روش رقت لوله ای حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) ساپونین تعیین گردید. دو دسته ساپونین استروئیدی و گلیکوزیدی در فرکشن­ های استخراج­ شده با کروماتوگرافی لایه­ نازک بترتیب با Rf برابر با 9/0 و 05/0 شناسایی شد. تشخیص نمونه­ ای از ترکیب ساپونین استخراج­ شده توسط دستگاه کروماتوگرافی لایه­ نازک با کارایی بالا نیز بیانگر تایید حضور ساپونین در خیار­ دریایی با توجه به Rf بدست آمده بود. از نظر میزان MIC، باکتری گرم منفی Pseudomonas aeroginosa دارای بیشترین مقاومت نسبت به ساپونین استروئیدی و ساپونین گلیکوزیدی-استروئیدی بترتیب با MICبرابر با 500 و 400 میکروگرم بر میلی لیتر بود. ساپونین های استروئیدی و گلیکوزیدی-استروئیدی بر باکتری گرم منفی Pseudomonas aeroginosa هیچ فعالیت باکتریوسیدی نشان ندادند و در بین باکتریهای گرم مثبت نیز بیشترین اثر کشندگی میزان مربوط به ساپونین گلیکوزیدی-استروئیدی در Staphylococcus aureus با MBC برابر با 500 میکروگرم بر میلی لیتر بود. بالاتر بودن MIC در باکتری های گرم منفی مورد آزمایش، تاییدکننده خاصیت ضد باکتریایی کمتر ساپونین استروئیدی و گلیکوزیدی استخراج شده خیار دریایی Stichopus hermanni در این باکتری ها نسبت به انواع گرم مثبت می باشد.

منابع کربن و نیتروژن از عوامل ضروری برای رشد ریز جلبک ها محسوب می شود، در این مطالعه اثر سدیم نیترات (NaNO3) و سدیم بی کربنات (NaHCO3) بر رشد ریز جلبک N. oleoabundan در محیط کشت BBM موردبررسی قرار گرفت. بدین منظور از محلول NaNO3 با غلظت های (0، 5/0، 1، 5/2، 5، 10) گرم بر لیتر و محلول NaHCO3 با غلظت های (0، 25/0، 5/0، 75/0، 1، 25/1) گرم بر لیتر در محیط BBM طی مدت زمان21 روز استفاده گردید. نتایج حاصله نشان داد که در غلظت 10حاوی میلی مولار ازت بیشترین تعداد 106×(577/0± 66/84) سلول در میلی لیتر و در صورت عدم وجود ازت هیچ افزایشی در تعداد سلول ها مشاهده نشد. از سویی، با افزایش میزان غلظت ازت میزان چربی کل کاهش یافت و بیشترین میزان چربی کل در شرایط نبود ازت 27/0± 32/1 گرم در لیتر ثبت شد (05/0 p <). از طرفی افزودن 25/1 گرم بر لیتر سدیم بی کربنات در محیط رشد ریز جلبک بیشترین تعداد سلولی 106×(00/1 ± 96) سلول در میلی لیتر و در صورت عدم وجود سدیم بی کربنات کمترین تعداد سلول ها 106×(0/0± 2) مشاهده شد. همچنین با افزایش میزان NaHCO3 در میزان چربی کل کاهش مشاهده شد و بیشترین میزان چربی کل 144/0± 3/0 گرم در لیتر در شرایط 25/0گرم بر لیتر NaHCO3 مشاهده گردید (05/0 p <). نظر به اثرات مثبت بی کربنات سدیم نسبت به سدیم نیترات بر رشد ریز جلبک N. oleoabundans در محیط کشت BBM که یک محیط کشت عمومی و ارزان قیمت می باشد، برای تولید انبوه ریز جلبک N. oleoabundans توصیه می گردد.

در این تحقیق به منظور بررسی قابلیت استفاده از پنج بافت سخت (اتولیت، فلس، شعاع سخت باله، عدسی چشم و مهره های پشتی) ماهی سفید (Rutilus kutum) برای تفکیک جمعیت های مختلف این گونه و ارزیابی قابلیت پایش زیستی در حوزه جنوبی دریای خزر از طریق سنجش تغییرات میزان تجمع زیستی عناصر تعداد 60 نمونه ماهی سفید از سه ایستگاه نمونه برداری در حوزه جنوبی دریای خزر (ایستگاههای 1، 2 و 3 به ترتیب در مجاورت مصب رودخانه های سفید رود، تجن و گرگانرود) گردآوری شد. همچنین در این پژوهش امکان استفاده از هر یک از پنج بافت مزبور به منظور استفاده به عنوان آرشیو زیستی عناصر و از سوی دیگر، تجمع عناصر در بافت های ماکول و مخاطرات احتمالی ناشی از مصرف آنها بررسی گردید. نمونه برداری ها در طی خرداد 1395 توسط تورهای پره ساحلی انجام شد. در مجموع میزان تجمع 13 عنصر اصلی و فرعی در نمونه ها (پنج بافت سخت مذکور و دو بافت عضله و کبد) توسط روش های پیکسی و میکرو پیکسی بررسی شد. کمترین میزان تشابه بین بافت ها در مورد عدسی چشم (از نظر تجمع عناصر P، S و Zn) و کبد (از دیدگاه تجمع عناصر Cl، Fe و K) قابل تشخیص بود. هیچگونه همبستگی معنی داری بین عناصر و خصوصیات بیومتریک مشاهده نگردید. به نظر می رسد که تمام بافت های سخت، بجز عدسی چشم، ممکن است جایگزین های بالقوه ای برای پایش زیستی عناصر Ca، Cl، Fe، K و S باشند. با توجه به نتایج مربوط به تجمع Sr در اتولیت، می توان استنتاج نمود که نمونه هایی که از ایستگاه های 2 و 3 گردآوری شده اند، احتمالا متعلق به یک جمعیت می باشند. استنتاج مشابهی نیز بر مبنای نتایج حاصل از تجمع K در فلس حاصل گردید. فلس ها ممکن است قابلیت استفاده به عنوان ساختار جایگزین اتولیت برای تفکیک جمعیت های R. kutum را داشته باشند. از میان ده عنصری که با بکارگیری روش پیکسی در بافت ماکول (عضله) قابل اندازه گیری بودند، تنها در مورد چهار عنصر Zn، Cu، Fe و Mn آستانه های مجاز در برخی استانداردهای بین المللی تعریف شده است که میانگین مقادیر اندازه گیری شده در این تحقیق در تمامی موارد در مقایسه با استانداردهای مزبور بسیار کمتر بود.

به منظور بررسی تغییرات حاصل از توسعه و تغییرات آب و هوایی بر جوامع زیستی، تراکم و ترکیب گروه های مختلف زئوپلانکتونی، منطقه حد فاصل بندر بوشهر تا بندر دلوار مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق به صورت فصلی از تابستان 1394 تا بهار 1395 در اعماق کمتر از 10 متر جفره، جلالی، دستک، سرتل، هلیله، بندرگاه، نیروگاه، بوشهر، پیازی و دلوار به کمک تورپلانکتون گیری با چشمه 100 میکرون انجام شد. در مجموع 40 گروه پلانکتونی متعلق به 8 شاخه جانوری شناسایی گردید. سخت پوستان با میانگین سالانه فراوانی حدود 66/37 درصد از کل نمونه­ ها، غالب ترین گروه زئوپلانکتون ها را تشکیل می دادند. ژله فیش ها شامل گروه های پلانکتونی، مرجانیان، شانه داران و سالپ ها مقدار 11/16 درصد از تعداد کل نمونه­ ها را شامل می شدند که در مقایسه با مقادیر ثبت شده قبلی گویای افزایش معنی داری در سطح منطقه طی 4 دهه اخیر می باشد. میانگین سالانه میزان تراکم 69/5512± 5/10577 عدد در متر مکعب و شاخص تنوع گونه ای شانون-وینر زئوپلانکتون 218/0± 44/2 برآورد گردید. بیشترین میزان تراکم در ایستگاه های سرتل با میانگین 13874± 21250 عدد در متر مکعب و کمترین آن در ایستگاه دلوار با میانگین 3075± 4388 عدد در متر مکعب بود. همچنین بیشترین و کمترین میزان تراکم و تنوع گونه ای بترتیب در فصل های تابستان و زمستان ثبت گردید. میزان ضریب همبستگی بین نوسانات دما با میانگین شاخص های زیستی تراکم و تنوع گونه ای شانون-وینر بترتیب 665/0(34/0P<) و 91/0(09/0P<) محاسبه شد. مقایسه یافته های این تحقیق با یافته های قبلی، گویای آن است که ساختار جوامع زئوپلانکتونی خلیج فارس بخصوص در آب های ساحلی بوشهر تا دلوار، تحت تاثیر فشارهای مختلف طبیعی و انسانی از جمله افزایش دما و مواد مغذی تغییرات محسوسی شامل افزایش تراکم، کاهش تنوع و تغییر ترکیب گونه ای داشته است.

مطالعه حاضر به آنتوژنی فعالیت آنزیم­ های پروتئولیتیک (پپسین، تریپسین و کیمو تریپسین) ماهی ازون برون می­ پردازد. نمونه­ هایی از لارو ماهی ازون برون بصورت تصادفی از زمان تخم­ گشایی تا 50 روزگی جهت سنجش فعالیت آنزیم­ های پپسین، تریپسین و کیموتریپسین تهیه شد. در لاروهای یک روزه ماهی ازون برون فعالیت پپسینی سنجش شد و فعالیت این آنزیم از روز هشتم پس از تفریخ بویژه همزمان با انتقال از تغذیه درونی به بیرونی یک افزایش ناگهانی داشت (05/0>p ). میزان فعالیت تریپسین یک روز پس از تخم گشایی U. mg protein-1 04/0 بوده و در روز هشتم پس از تخم گشایی به حداکثر رسید (05/0>p) و از روز دهم تا پنجاهم پس از تفریخ فعالیت کاهشی داشت. در کل روند فعالیت تریپسین کاهشی بود (05/0>p). بیشترین میزان فعالیت آنزیم کیموتریپسین در یک روز پس از تخم گشایی تعیین گردید (U. mg protein-1 03/0، 05/0>p). بعد از آن روند کاهشی داشت. به این معنا که در روزهای 15 و 31 پس از تخم گشایی کمی افزایش یافت و مجدد به روند کاهشی خود تا روز پنجاهم ادامه داد (05/0>p). همبستگی پیرسون نشان داد که ارتباط میان میزان فعالیت آنزیم­ های تریپسین و کیموتریپسین مثبت بود، اما این همبستگی میان آنزیم­ های فوق و پپسین منفی بود (05/0>p). این یافته نمایانگر افزایش غالبیت پروتئاز اسیدی در گوارش پروتئین نسبت به انواع قلیایی طی بلوغ دستگاه گوارش ماهی ازون برون می­ باشد. نتیجه آن که توسعه معده در گونه­ های ماهی دارای معده فعال به مفهوم شروع هضم اسیدی، پیشی­ گرفتن گوارش خارج سلولی و کارآمدتر شدن استفاده از منابع پروتئین موجود در رژیم/جیره­ های غذایی می­ با­ شد.

در این تحقیق، غلظت کادمیوم، سرب، مس، منگنز و کبالت در عضله کپور معمولی (Cyprinus carpio) (تعداد 39 قطعه، میانگین وزنی 28/476 گرم و میانگین طول کل51/37 سانتی­ متر) در خرداد 1395 از جنوب دریاچه خزر جمع آوری و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. تعیین غلظت فلزات سنگین در بافت­ عضله با استفاده از دستگاه جذب اتمی به روش کوره گرافیتی انجام شد. غلظت فلزات موجود در بافت عضله برای کادمیوم: 10/0-56/1، سرب: 10/0-23/1، مس: 88/0-23/8، منگنز: 34/0-05/1 و کبالت: 56/0-43/1 میلی­ گرم بر کیلوگرم وزن تَر متغیر بود. نتایج نشان داد که غلظت کادمیوم، سرب، مس، منگنز و کبالت در عضله کپور معمولی پایین­ تر از محدوده پیشنهادی WHO بود. خطر سلامت انسان از طریق مصرف رژیم غذایی ماهی به وسیله پتانسیل خطر (THQ) ارزیابی شد. مقادیر THQ پنج فلز (کادمیوم، سرب، مس، منگنز و کبالت) برای کپور معمولی پایین­ تر از 1 بود. غلظت فلزات در بخش­ های خوراکی ماهی برای استفاده انسان مطابق با جذب موقت هفتگی قابل تحمل (PTWI) و جذب موقت روزانه قابل تحمل (PTDI) مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه، غلظت­ های کادمیوم، سرب، مس، منگنز و کبالت در عضله کپور معمولی پایین­ تر از حداکثر حد مجاز WHO بود.

مالاشیت گرین(MG) ضدعفونی کننده قوی جهت درمان حملات قارچی در ماهیان است و برای انسان بسیار خطرناک می باشد. در مطالعه حاضر، کیفیت گوشت ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)و کپور (Cyprinus carpio)از نظر حضور و یا عدم حضور مالاشیت گرین در آن مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 8 تیمار با میانگین وزنkg 5/0 و1، مورد آزمایش قرار گرفتند که هر تیمار شامل 4 بار تکرار و هر تکرار شامل 5 نمونه ماهی بوده است. ماهی قزل آلای رنگین کمان از 2 منطقه هراز و شهرکرد و ماهی کپور از 2 مطقه شمال و جنوب تهیه شدند. نمونه ها از زیر باله پشتی جدا و میزان MG در گوشت ماهیها با روش ELISA اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میزان MG در گوشت ماهی قزل آلای رنگین کمان منطقه هراز، با وزن kg 5/0 برابر mg/kg 391/0– 139/0 و وزن kg 1، mg/kg 477/0-367/0 می باشد. میزان MG درگوشت ماهی قزل آلای رنگین کمان منطقه شهرکرد، با وزن kg 5/0 برابر mg/kg 680 /0-468/0 و در وزن kg 1، mg/kg 529/0-281/0 اندازه گیری گردید. میزان MG در گوشت ماهی کپور منطقه شمال، با وزن kg 5/0 برابر mg/kg 338/0-330/0 و در وزن kg 1، mg/kg 484/0-329/0 بدست آمد. میزان MG درگوشت ماهی کپور منطقه جنوب وزن kg 5/0 برابر mg/kg 414/0-318/0 و در وزن kg 1، mg/kg 334/0-298/0 اندازه گیری گردید. داده ها با استفاده از نرم افرار آماری SAS تجزیه و تحلیل گردید و نشان داد که تفاوت معنی داری بین میزان MG در ماهی قزل آلای در اوزان kg 5/0 و 1 هر منطقه وجود ندارد، ولی ماهی kg 5/0 هراز با ماهی kg 5/0شهرکرد تفاوت معنی داری نشان دادند)05/0>p (و تفاوت معنی داری در میزان MG موجود در گوشت ماهی kg 1 دو منطقه هراز و شهرکرد مشاهده نشد)05/0<(p، همچنین میزان MG در ماهیان کپور در وزن های 5/0و 1 کیلوگرمی در هر دو منطقه شمال و جنوب تفاوت معنی داری ندارند)05/0<(p

شاه کولی(Alburnus chalcoides)، ماهی کلمه (Rutilus rutilus caspicus) و ماهی حوض (Carassius auratus auratus) از خانواده کپور ماهیان هستند. هدف از این تحقیق بررسی دستگاه گوارش ماهیان مذکور می باشد. بعد از تهیه نمونه ها، مجرا و ضمائم گوارشی ماهی ها خارج گردید و برای بررسی های هیستولوژی از رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین (H&E) استفاده شد. سن این ماهیان بین 2 تا 3 سال بود. لوله گوارش هر سه ماهی شامل مری و روده بوده و ضمایم گوارشی از جمله کبد و هپاتوپانکراس در اطراف روده دیده شد. مری در این ماهیان از لحاظ طولی نسبتا کوتاه بوده و دارای چین خوردگی های کوتاه تری نسبت به روده است. چین خوردگی ها در ماهی کلمه نسبتا بلند و نوک تیز بوده اما در ماهی شاه کولی و حوض انتهای گرد دارد. روده چین خوردگی های مخاطی نسبتا بلند داشته که در بخش قدامی تعدادشان بیشتر است؛ ولی در هر گونه، تفاوتهای جزئی نیز مشاهده می شود. سلولهای گابلت، در مری و روده این ماهیان پراکنده است که در بخش خلفی روده دارای تعداد زیادتری است. کبد و هپاتوپانکراس به صورت در هم فشرده و در برخی نقاط مجزا، دیده می شود. دستگاه گوارش این سه گونه شباهت های زیادی داشته اما دارای تفاوتهای خاص مربوط به گونه نیز می باشد.

هدف این مطالعه شناسایی و تعیین مقدار پروفایل اسید چرب، مواد معدنی و ویتامین های هامور معمولی بود که به طور عمیق در روغن­ های گیاهی مختلف (روغن زیتون، روغن هسته انگور و روغن ذرت) سرخ شدند. بیشترین و کمترین مقادیر اسیدهای چرب به ترتیب مربوط به اسیدهای چرب اشباع و اسیدهای چرب چند غیر اشباع بودند. مقدار امگا-6 (n-6) فیله ماهی هامور با سرخ کردن در روغن زیتون، هسته انگور و ذرت بترتیب 08/7، 30/24 و 59/41 درصد افزایش یافت (05/0p<). مقدار امگا-3 (n-3) نمونه ماهی سرخ شده کاهش معنی داری در مقایسه با فیله خام نشان داد. میزان سدیم نمونه­ های خام و نمونه­ های سرخ شده در روغن ذرت تفاوت داشت (05/0 p<). مقدار پتاسیم در نمونه­ های سرخ شده با روغن هسته انگور کاهش معنی­ داری نشان دادند، در حالیکه در فیله­ های سرخ شده با روغن زیتون افزایش معنی­ داری داشتند. میزان منیزیم نمونه­ های ماهی هامور معمولی سرخ شده با روغن زیتون و روغن هسته ­ انگور نسبت به نمونه خام اختلاف معنی­ داری نشان ندادند. میزان فسفر و روی و منگنز و آهن در نمونه­ های سرخ شده با روغن­ های گیاهی در مقایسه با نمونه خام تفاوت معنی­ داری نشان ندادند. میزان مس طی روش­ های مختلف سرخ کردن کاهش معنی­ داری نشان داد. میزان کلسیم ماهی هامور معمولی طی سرخ کردن با روغن زیتون افزایش معنی­ داری نشان داد. مقدار ویتامین A در فیله­ های سرخ شده افزایش یافت. میزان ویتامین D در نمونه­ های خام و سرخ شده با روغن­ های مختلف با یکدیگر اختلاف معنی­ دار نشان ندادند. مقدار ویتامین B1 و B3 در فیله­ های سرخ شده با روغن­ های گیاهی کاهش معنی­ داری داشت. بررسی­ های پروفایل اسید چرب، میزان ویتامین­ ها و مواد معدنی نشان داد که ماهی هامور سرخ شده با روغن ذرت بهتر از سایر روغن­ های گیاهی است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.