اقیانوس شناسی
سال:1389 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

در این مقاله اسیدهای چرب در گونه Chiton lamyi از رده چند صدفان در منطقه بین جزر و مدی خلیج چابهار به طور فصلی در بافت پا آنالیز شدند. سیزده اسید چرب به روش کروماتوگرافی گازی با شناساگر اسپکتروسکوپی جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شدند که اسیدهای چرب غیراشباع شامل پالمیتولئیک، اولئیک و -11اکیزوزانوئیک از یک سو و اسیدهای چرب چند غیراشباع شامل لینولئیک، ایکوزاپنتانویک و آراشیدونیک اسید بودند. اثرات تغییر مقادیر پارامترهای محیطی منطقه نمونه برداری شامل دما و مواد مغذی نیز به طور ماهانه اندازه گیری و ثبت شد تا اثرات تغییرات فصلی پارامترهای محیطی بر مقدار تغییرات اسیدهای چرب شناسایی شده در گونه ها توسط روشهای آماری تحلیل شود. آنالیز آماری پیرسون نشان داد که رابطه معنی دار آماری بین اسید لینولئیک و آراشیدونیک با نیترات در بافتهای داخلی بوده است. به علاوه، هپتادکانوئیک و متیل هپتادکانوئیک اسید در بافت پای گونه مذکور، دارای ارتباط قوی آماری با دما هستند.

کادمیوم به عنوان یکی از فلزات سنگین و غیرضروری در رشد موجودات زنده و با غلظت کشندگی پایین، یکی از سمی ترین آلاینده ها محسوب می شود. مطالعات انجام شده نشان می دهد که پارامترهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی خون ماهی در معرض کادمیوم تغییر می کنند. هدف مطالعه حاضر، تعیین تاثیرات غلظت های زیر کشندگی کادمیوم بر گلوکز و پروتئین خون ماهی فیتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix) به عنوان شاخص های زیستی است. در این تحقیق بیست نمونه ماهی برای یک دوره 96 ساعته در 4 آکواریوم حاوی غلظت های 0، 0.5، 1.0، 1.5 ppm کادمیوم قرار داده شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین غلظت های زیر غلظت کشنده کادمیوم و میزان پروتئین و گلوکز پلاسما رابطه معنی داری (P£0.005) وجود دارد. افزایش غلظت کادمیوم در محیط منجر به کاهش پروتئین و افزایش گلوکز خون ماهی می شود که این امر می تواند ناشی از تغییر در سطح غلظت گلیکوژن کبد و ایجاد ممانعت در سنتز پروتئین باشد.

مطالعه حاضر طی دو سال متوالی از مهر 83 تا شهریور 85 در منطقه بحرکان واقع در سواحل شمال غربی خلیج فارس انجام گردید. در این بررسی نمونه گیری موجودات چسبنده به صورت فصلی در 5 ایستگاه (4 ایستگاه واقع در سازه ها و یک ایستگاه به عنوان شاهد) صورت گرفت. به طور کلی در سال 83-84 تعداد 14 گروه و در سال 84-85 تعداد 74 گروه از موجودات چسبنده شناسایی گردید که گروه های عمده آنها بارناکل ها، آنتوزوآ، اسفنجها، بریوزوآ، خارتنان، ایزوپودها، پلی کیت ها، و گاستروپودها هستند. تعداد 42 گونه که عمدتا از گروه سخت پوستان دکاپود و مرجانها بوده تنها در منطقه سازه و 12 گونه که عمدتا شامل نرمتنان هستند در منطقه شاهد حضور داشته اند و 18 گونه مشترک بین دو منطقه شناسایی شده اند. میزان توده زنده در سال 83-84 در منطقه شاهد کمی بیش از منطقه سازه بوده اما در سال دوم (1384-85) توده زنده در منطقه سازه افزایش یافته و اختلاف میزان توده زنده در فصول مختلف در منطقه سازه به خوبی دیده می شود و در زمستان حداکثر توده زنده مشاهده می شود که بیشتر مربوط به حضور بارناکل ها است.

سرب 210 و تا حدودی سزیم 137 از مهمترین رادیونوکلئتیدهایی هستند که در متلاشی شدن خاک و همچنین شناخت وضعیت زمینی مورد استفاده قرار می گیرند. این به دلیل دارا بودن نیمه عمر مناسب است که حدودا برابر با 150-100 سال است، به طوری که آن ها را جهت مطالعات رسوبی مناسب می سازد. در سامانه های ساحلی معمولا رسوبات توسط رودخانه ها حمل و نقل می شوند و در آنجا ته نشین شده و بسیاری از روندهای دریایی را تحت تاثیر قرار می دهند. مطالعه در طول سواحل الجزایر در سال های 1994 تا 2004 در چارچوب پروژه منطقه ای IAEA انجام شده است. کورهای رسوبی از ایستگاه های مختلف که در شکل 1 نشان داده شده جمع آوری شده است. این نمونه برداری توسط کشتی بن یحیی اسماعیل که با همکاری Comena و IAEA انجام گرفت. هدف از مطالعه بررسی انباشتگی رسوبات در منطقه بوده است. برای این منظور سرب 210 و سزیوم 137 در رسوبات برش داده شده از مغزه گیر و با استفاده از شمارش مستقیم دستگاه گامااسپکترومتری انجام گردید دقت بررسی های کمی وابسته به مقدار زمینی این رادیو ایزوتوپ ها و همچنین میزان تابش عنصر 210، 45 Kev گاما در نمونه است. پراکندگی عمودی 210 سرب و 137 سزیوم در کور رسوبات به عنوان ابزاری جهت مطالعه تاریخچه رسوبگذاری استفاده شده است. جهت مطالعه Coronology رسوبات و تخمین کل بیلان رسوبگذاری در منطقه استفاده شده است. غلظت سرب 210 و سزیوم 137 بر حسب کیلوگرم وزن خشک Bq در چهار کور رسوبی اندازه گرفته شده است. غلظت رسوب 210 و سزیوم 137 دامنه ای بین 1±1.3 تا 0.8±12.8 و میانگین کیلوگرم وزن خشک 7.5 Bq محاسبه گردید. همچنین غلظت سرب 210 در محدوده 5±57 تا 98±895 وزن خشک اندازه گیری شد.جهت تخمین میزان رسوبگذاری با استفاده از پروفیل غلظت های سرب 210 و سزیوم 137 و با استفاده از مدل CRS دامنه بین  20 mmتا  27 mmدر سال را نشان داد. نرخ رسوبگذاری و بیلان کلی رسوبات در همه ایستگاه ها مشخص شد. به علاوه، اطلاعات به دست آمده در این مطالعه با اطلاعاتی که توسط افراد دیگر انجام شده بود مقایسه گردید.

تغییرات هفتگی در ساختار جمعیتی فیتوپلانکتون ها و شاخص های محیطی در تنگه هرمز واقع در خلیج فارس از فروردین تا اسفند 1383 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری به صورت هفتگی و از دو ایستگاه ثابت انجام شد. 92 گونه متعلق به 42 جنس از سه گروه باسیلاریوفیسه (29 جنس) داینوفیسه (12 جنس) و سیانوفیسه (1 جنس) شناسایی شده است که باسیلاریوفیسه با 95 درصد داینوفیسه و سیانوفیسه با 3 و 2 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین درصد جمعیت فیتوپلانکتونی را در تنگه هرمز دارا هستند. بیشترین تراکم جمعیت باسیلاریوفیسه در مهر ماه (345182±1415200 در مترمکعب) و جمعیت دو گروه داینوفیسه (1790±20433 در مترمکعب) و سیانوفیسه (19140±96367 در مترمکعب) در تیر ماه مشاهده شده است. همچنین بیشترین جمعیت فیتوپلانکتونی در فصل گرم مشاهده شده است. هر سه گروه با عامل دما و pH همبستگی مثبت و معنی دار نشان داده است. دو گروه داینوفیسه و سیانوفیسه با اکسیژن محلول، همبستگی منفی و معنی دار داشته و تنها سیانوفیسه با شوری همبستگی مثبت و معنی داری را نشان داده است. شاخص تنوع شانون در زمستان از بیشترین مقدار (3.978) و در تابستان از کمترین میزان (0.502) برخوردار بوده است.

در این تحقیق به بررسی مکانیسم ها و رفتارهای مختلف موج شکن های سکویی شکل پذیر در برابر حمله امواج پرداخته شده است. این موج شکن ها نوعی موج شکن توده سنگی هستند که نیم رخ اولیه آنها پس از برخورد امواج طراحی به حالت تعادل می رسند. پژوهش حاضر با استفاده از روش مدل آزمایشگاهی در فلوم موج و با تولید امواج منظم و نامنظم انجام شده است. بررسی مکانیسم ها و رفتار جریان های داخل و خارج از سازه توسط تزریق مواد رنگی و فیلمبرداری از آنها انجام شده است.

فراوانی و پراکندگی پیکانیان در نمونه های زئوپلانکتونی جمع آوری شده از تنگه مالاکا هنگام چهار گشت دریایی (نوامبر-دسامبر 1998، مارس-آوریل 1999، اوت 1999 و ژوییه-اوت 2000) بررسی گردید. نمونه های زئوپلانکتونی توسط تور عمودی NORPAC با چشمه 140 µm برداشت شدند. پیکانیان پلانکتونی 2.93%، 5.60%، 2.23% و 3.66% از جمعیت پلانکتونی را به ترتیب در گشت هایI ، II، III و IV تشکیل می دادند. بیشترین میانگین فراوانی در گشت) II پیش مانسون 724±430 ind. m-3) (SWمیانگین) و کمترین آن در گشت) III پس مانسون 189±32 ind. m-3) (SW میانگین) ثبت گردید. آزمون دو طرفه ANOVA تغییر معنی داری را در فراوانی پیکانیان بین گشت های مختلف نشان نداد(p>0.05) ، اما تغییر معنی داری (p<0.05) را در میان مناطق جغرافیایی تنگه مالاکا نشان داد و اندرکنش این فاکتورها (گشت در نقاط جغرافیایی) نیز معنی دار بود.(p<0.05) به استثنای گشت دریاییII ، که حاوی فراوانی موضعی زیاد در نزدیکی Klang بود، پراکنش پیکانیان روند ثابتی در گشت های دریایی انجام شده نداشت. آنالیز خوشه ای ایستگاه ها دو مجموعه را آشکار ساخت: فراوانی کم تا متوسط و فروانی زیاد که آخری در مناطق نزدیک به ساحل یافت می شد. به استثنای بخش مرکزی تنگه مالاکا (با فراوانی بیشتر در آبهای عمیق تر)، فراوانی بیشتر پیکانیان در لایه عمقی 10-20 متر در بخش های شمالی و جنوبی تنگه بود.

پویایی جمعیت و چرخه تولیدمثلی کرم پرتار Nereis diversicolor به مدت یک سال به صورت فصلی در اعماق 5، 15 و 30 متری ساحل شهرستان نور بررسی گردید. نتایج نشان داد که در فصول مختلف سال با افزایش عمق، تراکم و زی توده افزایش می یابد. میانگین سالانه تراکم و زی توده این کرم در بیشترین حالت به ترتیب 23.58±128.70 عدد و 88.21±476.66 میلی گرم در مترمربع به دست آمد. همچنین با افزایش درصد مواد آلی و کاهش درصد شن، افزایش در تراکم و زی توده دیده شد. فصل تولیدمثل این کرم نیز در فصل بهار است و حداکثر قطر تخمک به طور میانگین 139.4 میکرومتر به دست آمد.