علوم مغز و اعصاب ایران
سال:1385 | دوره:5 | شماره:16-15 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: بیماری بهجت یک واسکولیت با تظاهرات پوستی، مخاطی، چشمی، مفصلی، عروقی و تظاهرات دیگر می باشد. تظاهرات عصبی بهجت بین 5 تا 30 درصد بیماران را درگیر می کند و در جنس مذکر شایعتر است. هم دستگاه عصبی مرکزی و هم دستگاه عصبی محیطی می تواند درگیر شود. تظاهرات سیستم عصبی مرکزی را می توان به دو گروه اصلی تقسیم کرد: 1) درگیری پارانشیمی که شامل درگیری ساقه مغز، تظاهرات نیمکره ای، ضایعات نخاعی و تظاهرات مننگوانسفالیک می باشد.2) درگیری غیر پارانشیمی که شامل ترومبوز سینوس های وریدی، انسداد و یا آنوریسم های شریانی می باشد. تظاهرات سیستم عصبی محیطی و میوپاتی ها در بیماری بهجت نادرتر هستند.در بیماران با بهجت عصبی تجزیه و تحلیل مایع مغزی - نخاعی اغلب افزایش سلول و پروتئین را نشان می دهد. تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) فعلا بهترین روش برای اثبات درگیری سیستم عصبی مرکزی می باشد که ضایعات در تصاویر T1 واجد اینتانسیته پایین یا ایزو (iso/hypo intense) و در تصاویر FLAIR T2 واجد اینتانسیته بالا می باشند. شایعترین محل این ضایعات در محل اتصال مزانسفالون و دیانسفالون، پایک های مخچه ای و سایر قسمتهای ساقه مغز می باشند ولی نمای شبیه مولتیپل اسکلروز هم می تواند وجود داشته باشد. کورتیکواستروئیدها و داروهای سرکوب کننده ایمنی برای تظاهرات پارانشیمی و کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد انعقاد برای ترومبوز سینوسهای وریدی درمان اختصاصی می باشند.بنابراین بهجت عصبی در تشیخص افتراقی سکته های مغزی، مولتیپل اسکلروز، اختلالات حرکتی، افزایش فشار داخل جمجمه ای، ترومبوز سینوسهای وریدی مغزی و سایر سندرمهای نورولوژیک قرار می گیرد.

زمینه و هدف: نظر به مخاطرات مساله خودکشی بعنوان یکی از اورژانس های روانپزشکی، تنش ها و عوارض شناخته شده آن و اهمیت اطلاع از اپیدمیولوژی خودکشی، این تحقیق روی کودکانی که اقدام به خودکشی کرده و طی سالهای 84-80 به مرکز پزشکی، آموزشی لقمان حکیم مراجعه نموده اند، انجام گرفت.روش بررسی: تحقیق به روش مطالعه داده های موجود انجام و پرونده کلیه بیمارانی که با تشخیص قطعی خودکشی مراجعه نمودند و ناموفق بودند از بایگانی خارج و مورد مطالعه قرار گرفتند. سن، جنس، ساعت، روزهای هفته و ماه خودکشی، وسیله خودکشی، چگونگی اطلاع اطرافیان، منبع آگاهی از رفتار خودکشی بررسی و در یک فرم اطلاعاتی ثبت گردید. اگر داده های لازم در پرونده موجود نبود از مطالعه حذف و با آمار توصیفی یافته های آن ارایه گردید.یافته ها: طی مدت مورد بررسی، تعداد 60 نفر واجد شرایط وجود داشتند که در سنین 6 تا 13 سال بوده و از این تعداد 62 درصد پسر و 38 درصد دختر بودند. خودکشی در پاییز نسبت به سایر فصول و روزهای آخر هفته و در ساعات 6 تا 12 شب بیشتر انجام گرفته و وجود عامل استرس زا، خانواده گسسته و مشکلات تحصیلی بوده است. در 93 درصد موراد با دارو خودکشی انجام گرفته و از نظر بیماریهای زمینه ای، افسردگی بیشترین بیماری را شامل می شد. 40 درصد کودکان رفتار خودکشی را از طریق تلویزیون و بعد از مادر و افراد خانواده یاد گرفته اند.نتیجه گیری: تحقیقات برای تعیین نقش هر یک از عوامل روانی، زیستی و اجتماعی و نیز انجام یک تحقیق تجربی برای تعیین تاثیر آموزش به خانواده های دارای سابقه خودکشی در پیشگیری از خودکشی در کودکان آنها را پیشنهاد می نماید.

سابقه و هدف: وارفارین و آسپیرین هر دو در درمان حملات عروقی مغز موثر می باشند. در حال حاضر اجماع نظر دال بر ارجحیت یکی بر دیگری وجود ندارد.مواد و روشها: این کارآزمایی بالینی بر روی هشتاد بیمار مبتلا به حملات عروقی گردش خون خلفی مغز در دو مرکز درمانی (کامکار و شهید مصطفی خمینی) بین سالهای 1381 تا 1384 صورت گرفته است. بیماران بصورت تصادفی در هر دو گروه تقسیم شده اند. گروه الف تحت درمان با آسپرین و گروه دوم تحت درمان با وارفارین INR 2-3)). هر دو گروه بمدت شش ماه تحت درمان قرار گرفته و توسط مقیاس رنگین با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج توسط نرم افزار SPSS تحت آنالیز آماری قرار گرفتند.یافته ها: مطالعه شامل 37 (46.3%) نفر مرد و 43 (53.8%) نفر زن بوده است. میانگین سنی بیماران 65.97±6 (52-77) بوده است. میزان کلسترول در 58 بیمار غیرطبیعی بوده است (>200). 32 (40%) نفر از بیماران مبتلا به دیابت بوده و 41 نفر (51%) مبتلا به هیپرتانسیون بودند. مقایسه بین دو گروه در ساعت هشتم و روزهای 4 و 8 و 14 و ماههای اول، دوم، چهارم و ششم بعد از حمله مغزی تفاوت آماری واضحی بین دو گروه را نشان نداد.نتیجه گیری: در یک دوره شش ماهه ما تفاوتی بین نتایج درمان با آسپرین و وارفارین در پیش آگهی و پیشرفت بیماران مبتلا به حملات عروقی گردش خلفی مغز پیدا نکردیم.

زمینه و هدف: میگرن سردرد اولیه یا حملات عود کننده همراه با درد متوسط تا شدیدی است که از شیوع بالایی در دنیا برخوردار می باشد. تا کنون مطالعات مختلفی در مورد مکانیسم های احتمالی و یا مشکلات زمینه ساز بروز میگرن به انجام رسیده است. به نظر می رسد وجود سوراخ بیضی باز یا (Patent Foramen Ovale) PFO در دیواره بین دهلیزی می تواند در بروز سردردهای میگرنی تحت تاثیرگذار باشد. از این رو، این مطالعه با هدف تعیین فراوانی PFO در بیماران میگرنی ایرانی و بررسی ارتباط احتمالی آن با بروز حملات او را و سایر متغیرهای بیماران میگرنی انجام پذیرفت.روش بررسی: این مطالعه به روش مقطعی - تحلیلی (Analytical Cross-sectional) در طی سال های 85-1384 بر روی 56 بیمار میگرنی مراجعه کننده به درمانگاه مغز و اعصاب بیمارستان فیروزگر شهر تهران انجام گرفت. پس از ورود هر یک از بیماران به مطالعه، Transcranial Doppler Ultrasonography (TCD) به منظور بررسی وجود سوراخ بیض باز یا PFO در دیواره بین دهلیزی بیماران میگرنی در تمامی افراد مورد مطالعه انجام گرفت. همچنین در بیمارانی که نتایج TCD آن ها حاکی از وجود PFO در دیواره بین دهلیزی آن ها بود، (Transesophageal Echocardiography) TEE به عنوان استاندارد طلایی در تشخیص PFO و به منظور تایید صحت تشخیص PFO در TCD انجام شد. اطلاعات حاصل از TCD و TEE در فرم جمع آوری اطلاعات هر یک از بیماران ثبت گردید و در نهایت داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار آماری SPSS v.13 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از تعداد 56 بیمار میگرنی 30 بیمار بدون حملات اورا و 26 بیمار دارای حملات اورا بودند. نتایج TCD نشان دهنده شیوع 32.1 درصدی PFO در بیماران میگرنی بود که نسبت به جمعیت نرمال (20%) به طور معنی داری بیشتر می باشد (P=0.023). همچنین شیوع PFO در بیماران میگرنی دارای حملات اورا (38.5%) نسبت به بیماران میگرنی بدون اورا (26.7%) بیشتر است. پس از بررسی بیشتر در بیمارانی که نتایج TCD آن ها حاکی از وجود PFO بود (18 نفر)، نتایج TEE در 14 نفر (25%) تایید کننده وجود PFO در این بیماران میگرنی بود؛ در حالی که در 4 نفر (7.1%) نتایج TEE دال بر عدم وجود PFO در این بیماران بود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان دهنده شیوع بیشتر PFO در بیماران میگرنی، به ویژه بیماران مبتلا به میگرن کلاسیک است که این نتایج تایید کننده ی مطالعات قبلی پژوهشگران در این راستا می باشد. از این رو، وجود سوراخ بیض باز در دیواره بین دهلیزی (PFO)، می تواند به عنوان عامل خطری در بروز سردردهای میگرنی مطرح باشد. همچنین نشان دهنده نقش احتمالی عمل جراحی بستن PFO در کاهش بروز حملات سردرد میگرن می باشد.

مقدمه: در چند دهه گذشته بررسی های مختلفی در زمینه نقش عفونتها در بروز آترواسکلروز انجام شده است. ما نیز در مطالعه خود تاثیر یکی از این عفونتها یعنی هلیکوباکتر پیلوری را در ایجاد پلاک آترواسکلروتیک مورد ارزیابی قرار می دهیم.روش بررسی: آنتی بادی های ضد هلیکوباکترپیلوری (HP.IgG) در 42 بیمار که دارای پلاک آتروسکلروتیک در حداقل یکی از شریان های کاروتید خارجی یا مشترک چپ یا راست بوده و 82 بیمار فاقد پلاک آترواسکلروتیک در هیچ کدام از شریان های فوق الذکر (که توسط داپلکس اولتراسوند تعیین می شود) سنجیده شد و میزان HP.IgG بیش از 20 مثبت در نظر گرفته شد.نتایج: HP.IgG در %69.5 افراد دارای پلاک و %69 افراد داراری پلاک مثبت گزارش شده که از نظر آماری تفاوت معناداری بین دو گروه وجود ندارد (P=1.000).میانگین تیتر HP.IgG نیز در افراد بدون پلاک 53.80 و در افراد دارای پلاک 45.36 گزارش شد که همچنان تفاوت معناداری بین دو گروه وجود ندارد (P=0.438).میانگین تیتر - HP.IgG در افراد دارای پلاک آترواسکلروتیک که پلاکشان تنگی <50% و 50-75% و >75% ایجاد کرده است با هم مقاسه شده و تفاوتی از نظر میانگین تیتر HP.IgG در بین سه گروه دیده نشد (p=0.090).همچنین بررسی های مشابه موارد فوق در گروه زنان و مردان جداگانه انجام شد که در هیچ گروهی ارتباط معنی داری بین HP.IgG و وجود پلاک آترواسکلروتیک یا درصد تنگی ایجاد شده توسط آن بدست نیامد.نتیجه گیری: آنتی بادی HP.IgG پیش بینی کننده ایجاد پلاک آترواسکلروتیک در شریانهای کاروتید مشترک و داخلی اکسترا کرانیال نمی باشد.

زمینه و هدف: میگرن سردرد شایعی است که مشیرعی برابر 18.2% در زنان و حدود 6.5% در مردان دارد. از طرفی مطالعات اخیر احتمال ارتباط مابین عفونت قبلی هلیکوباکتر پیلوری و سردرد میگرنی را مطرح کرده است. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه تاثیر داروهای ضدهلیکوباکتر با داروهای کلاسیک ضد میگرن بر شدت، فرکانس و ناتوانی حاصل از سردرد میگرن است.روش بررسی: 63 بیمار مبتلا به میگرن با و بدون اورا که بر اساس معیارهای انجمن بین المللی سردرد (I.H.S) تشخیص و طبقه بندی شده بودند به 3 گروه 21 نفری که از نظر جنس و سن بر یکدیگر منطبق بودند تقسیم شدند. تمامی بیماران بر اساس آزمایش سرولوژی آنتی بادی اختصاصی IgG ضد هلیکوباکتر پیلوری به روش Elisa به این میکرب آلوده بودند طی یک دوره 6 ماهه شدت و فرکانس و ناتوانی حاصل از سردرد میگرن بر اساس سوالات MIDAS قبل و بعد از دوره درمانی ارزیابی شد. سه گروه تحت درمان 3 روش درمانی قرار گرفتند. در یک گروه رژیم 4 دارویی ریشه کنی هلیکوباکتر پیلوری تجویز شد در یک گروه درمان کلاسیک ضد میگرن و در گروه سوم ترکیب این دو رژیم اعمال گردید. ریشه کن هلیکوباکترپیلوری با بررسی مجدد آزمایش سرولوژی در پایان 6 ماه ارزیابی گردید.یافته ها: رژیم 4 دارویی ضدهلیکوباکتر در کاهش نمره MIDAS موثر بوده (P<0.001) و 66.7 درصد نمره MIDAS آنها به زیر 5 کاهش یافته بود در مقایسه با داروهای کلاسیک ضد میگرن که این رقم معادل 61.7 درصد بود در تمامی بیمارانی ک هلیکوباکتر ریشه کن شده بود رتبه MIDAS کمتر یا مساوی 2 گردید. تاثیر داروهای ریشه کنی هلیکوباکتر و داروهای کلاسیک ضد میگرن بیشتر از تجویز هر کدام از رژیمهای دارویی به تنهایی بود (p=0.015) و 81% از بیماران دریافت کننده رژیم ترکیبی، گرید MIDAS برابر یک داشتند.نتیجه گیری: بر اساس مطالعه ما، در بیماران میگرنی بررسی هلیکوباکتر بایستی انجام شده و ریشه کنی آن در درمان بیماری ممکن است مفید باشد و ترکیب داروهای کلاسیک ضد میگرن با داروهای ریشه کنی هلیکوباکتر ممکن است تاثیر بیشتری داشته باشد.

زمینه و هدف: مولتیپل اسکلروزس شایعترین بیماری تخریب کننده میلین میباشد. اساس اتوایمیون برای مکانیسم بیماریزایی آن به اثبات رسیده است. تستوسترون در عملکردهای سیستم ایمنی نقشهایی دارند. سطح سرمی آنها دارای تغییراتی در سایر گزارشها بوده است. هدف از این مطالعه بررسی این تغییرات در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس میباشد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی 50 بیمار نیز از نظر سطح خونی تستوسترون مورد بررسی قرار گرفتند. به همین تعداد از افراد سالم هماهنگ از نظر سنی و جنسی بررسی شدند. برخی بیماری ها و داروها از مطالعه ما خارج گردیدند. رادیوایمونواسی روش مورد استفاده در تعیین سطوح هورمونی بود.نتیجه گیری: در بررسی سطح تستوسترون در مردان بطور معنی داری سطح آن در بیماران کمتر از افراد شاهد بود (nmol/l 3.01±1.45          versus     nmol/l 5.59±1.28, r value < 0.0001) سطح تستوسترون در بیماران مونث تغییر معنی داری نداشت.با توجه به این تغییرات که در هورمون مذکور دیده شد، بیماری مولتیپل اسکلروزیس تستوسترون ارتباط منفی با این بیماری در مردان داراست. بررسی تکمیلی جهت تعیین ارتباط علیتی و تاثیرات دارویی در سیستم غددی روی بیماریزایی مولتیپل اسکلروزیس پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: سومین علت مرگ بعد از سرطان و بیماریهای قلبی عروقی را سکته های مغزی تشکیل می دهند. بعد از معاینه دقیق بالینی، سی تی اسکن مغزی به دلیل دسترسی مناسب و هزینه پایین تر نسبت به روشهای پاراکلینیک دیگر برای تشخیص سکته مغزی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار میگیرد. با اینکه در مطالعات مختلف قابلیت سی تی اسکن در تشخیص سکته مغزی مورد تایید قرار گرفته اما در موارد متعدد بالینی عدم تطابق علایم بالینی و اندازه ضایعه در سی تی اسکن وجود دارد. این مطالعه قصد دارد به بررسی موارد تطابق بپردازد.روش بررسی: 265 بیمار دچار سکته مغزی با توجه به رعایت معیارهای ورود و خروج از مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. شدت تظاهرات بالینی به سه نوع خفیف - متوسط - شدید با توجه به علایم جداگانه که برای هر گروه در نظر گرفته شد، تقسیم شد. تمام بیماران تحت معاینه دقیق بالینی و ارزیابی یافته های سی تی اسکن از قبیل وسعت، نوع و محدوده ضایعه قرار گرفتند. آمار و داده های حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش سیزدهم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در حدود 2.3 بیماران (63.3 درصد) بین شدت علایم و وسعت ضایعه در سی تی اسکن مغز مطابقت وجود داشت اما در حدود 1.3 بیماران (36.7 درصد) چنین مطابقتی مشاهده نشد. بیشترین مقدار تطابق به گروه بیماران با علایم بالینی شدید تعلق داشت (76.6 درصد). همچنین بیشترین تطابق بین افت سطح هوشیاری با اندازه ضایعه در سی تی اسکن مربوط به موارد افت هوشیاری شدید (71.9 درصد) بود، از نظر تطابق علایم با وضعیت ضایعه در سی تی اسکن بین دو گروه ضایعات ایسکمیک و خونریزی دهنده تفاوت معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: گرچه این مطالعه رابطه معنی دار میان وسعت ضایعه در سی تی اسکن و شدت علایم بالینی بیماران را که در مطالعات قبلی ذکر شده است، تایید می کند اما رقم قابل توجه موارد عدم تطابق (حدود یک سوم بیماران) از ارزش سی تی اسکن به عنوان مناسب ترین روش تشخیصی پاراکلینیکی سکته مغزی می کاهد. بنابراین همچنان ترکیبی از معاینات بالینی و انتخاب مناسب نوع روش و تصویربرداری از مغز برای ارزیابی وضعیت بیماران مبتلا به استروک توصیه می شود و انجام مطالعات وسیعتر در این زمینه پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: پاسخ برانگیخته شنوایی ساقه مغز (BAER) یکی از روشهای تشخیصی بیماریهای ساقه مغز، عصب شنوایی و بسیاری دیگر از بیماریهای مغزی است و بدست آوردن مقادیر نرمال امواج ظاهر شده در تشخیص بیماریها کمک کننده است. مطالعه توصیفی با هدف تعیین مقادیر نرمال میزان تاخیر امواج V, III, I و میزان فاصله زمانی بین موجها I.W.L یعنی III-V, 1-III و 1-V در گوش راست و چپ و در دو جنس و گروههای سنی مختلف انجام شده است.روش بررسی: نمونه مورد مطالعه 50 داوطلب سالم مراجعه کننده به بیمارستان بوده که توسط دستگاه Medelec پس از انجام اودیومتری، معاینات گوناگون آزمایش B.A.E.R در مورد آنها در دو گوش به طور جداگانه انجام شده و با آزمون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.یافته ها: میانگین AL موج I در گوش چپ و راست فرقی نداشته و مقدار I-III I.W.L نیز با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند و مقادیر AL موج V گوش راست در دو جنس بیشتر از گوش چپ معنی دار بوده است و این نیاز به بررسیهای بیشتری دارد. در مورد سن تنها مورد اختلاف معنی دار در A.L موج I گوش چپ بوده است که ممکن است به دلیل سن باشد.نتیجه گیری: تعیین مقادیر نرمال BAER در افراد مورد مطالعه در کلینیک الکترودیاگنوزیس پورسینا با توجه به نتایج بدست آمده بویژه اختلاف A.L موج V در گوش راست بین دو جنس و A.L موج I در گوش چپ می تواند کمکی برای ارزیابی دقیق تر این روش در تشخیص بیماریها باشد.

مقدمه: فلج ایدیوپتیک عصب صورت (فاسیال) از جمله فلج های شایع اعصاب مغزی می باشد که تا کنون علت قابل اثبات برای آن ارایه نگردیده است. از جمله علل مطالعه شده این نوع فلج، فعالیت ویروس هرپس سیمپلکس تایپ 1 را می توان ذکر نمود که همراه با التهاب، ادم و تخریب میلین عصب می باشد. به منظور ارزیابی اثرات درمانی داروهای ضد التهابی (کورتیکواستروئید) و ضد ویروس مطالعات نشان می دهد که این داروها در تسریع بهبودی تاثیر می باشند. این مطالعه در جهت ارزیابی چگونگی تاثیر این دو دارو طرح ریزی شده است.روش بررسی: در یک مطالعه آینده نگر از میان بیمارانی که با تشخیص فلج ایدیوپاتیک عصب صورت به درمانگاههای مغز و اعصاب و گوش و حلق و بینی مراجعه می نمایند، بترتیب مراجعه انتخاب می شوند. پس از بررسی های بالینی و آزمایشگاهی و فقدان ضایعه مشخصی مغزی، طبق معیار House- Brackmann از نظر شدت گرفتاری عصب درجه بندی شده و پس از آن به طور متناوب هر بیمار بر روی درمان با پردنیزولون و آسیکلویر قرار گرفتند. پس از تکمیل دوره درمان بیماران حداکثر تا 3 ماه به طور منظم معاینه شدند و میزان بهبودی در پرونده ثبت گردید. جهت بررسی و مقایسه نتایج حاصله از مقایسه دو گروه درمانی از روش کای دو استفاده شده و P value کوچکتر از 0.05 به عنوان سطح معنی دار قلمداد شد.یافته ها: از مجموع 120 بیمار که تحت درمان قرار گرفته اند (پردنیزولون 58 مورد و آسیکلویر 62 مورد) ارزیابی اولیه نشان می دهد که قبل از درمان از نظر شدت فلج هر دو گروه یکسان و تفاوت معنی دار مشخص نگردید (P=0.1431) پس از گذشت سه ماه میزان بهبودی با آسیکلویر بیشتر بوده است (P=0.0158) به علاوه آسیکلویر بر روی کاهش شدت فلج های نسبتا کامل موثرتر گزارش گردیده است. تفاوت معنی دار در رابطه با پاسخ به درمان بین زنان و مردان به دست نیامد (p=0.9456).نتیجه گیری: مطالعه نشان می دهد که هر دو دارو در بهبودی شدت فلج موثر بوده است ولی میزان این کاهش در رابطه آسیکلویر موثرتر بوده است. چنین بنظر می رسد که جهت بررسی دقیق تر، بیماران باید در مدت زمان طولانی تری مورد ارزیابی قرار گیرند.

زمینه و هدف: با توجه به اینکه عامل بسیاری از بیماریهای عصبی عضلانی عدم استفاده یا استفاده نابجا از دستگاههای حرکتی بدن می باشد و با توسعه روز افزون زندگی ماشینی که باعث بی حرکتی شده است. مطالعات الکترودیاگنوستیک می تواند اثرات ارزشمندی در پیشگیری، تشخیص و درمان این اختلالات داشته باشد. هدف از این مطالعه استفاده از روش نوروگرافی حرکتی برای اندازه گیری و مقایسه تغییرات سرعت سیر عصب تیبیال خلفی در افراد ورزشکار و غیر ورزشکار بوده است.روش بررسی: در این مطالعه موردی - شاهدی 237 نفر که 124 نفر از دانشجویان با فعالیتهای ورزشی مناسب و 113 نفر از دانشجویانی که فاقد فعالیتهای ورزشی بودند انتخاب و اطلاعات مربوط به سرعت سیر عصب تیبیال از طریق انجام تست نوروگرام اندازه گیری شد. جهت مقایسه میانگین ها از تست Mann-Whithny استفاده شد.یافته ها: بر اساس این مطالعه سرعت سیر اعصاب تیبیال راست و چپ در دانشجویان دختر بیشتر است و این اختلاف از نظر آماری معنی دار می باشد (P=0.012, P=0.041). سرعت سیر اعصاب تیبیال راست و چپ در زنان رزشکار نسبت به زنان غیر ورزشکار افزایش نشان می دهد ولی از نظر آماری معنی دار نمی باشد (P=0.961, P=0.149) در حالی که سرعت سیر اعصاب تیبیال راست و چپ در پسران ورزشکار و غیر ورزشکار بطور بارداری متفاوت است (P=0.001).نتیجه گیری: با توجه به این مطالعه ورزش بر افزایش سرعت سیر عصب و در نتیجه کاهش زمان عکس العمل اثر مثبت دارد.

کمردرد عارضه شایعی در بارداری است و بخصوص در ماه های اخر تشدید می یابد. معمولا کمردرد به علت هرنی دیسک بین مهره ای در بارداری ناشایع است و تقریبا یک نفر در 10000 حاملگیاست. در کمتر از 2% موارد هرنی دیسک کمری با نقص عصبی شدید یا پیشرونده و اختلال اسفنکتری همراه است.لذا در هر خانم حامله با شکایت کمردرد، باید احتمال هرنی دیسک را در نظر داشت.در این مقاله یک بیمار حامله مبتلا به فتق دیسک که مورد انجام عمل جراحی قرار گرفته معرفی شده است.