COMMERCIAL SURVEYS
Year:2009 | Volume: | Issue: |Papers Count:7

در مطلع اصلی سند چشم انداز بیست ساله ایران در افق 1404 چنین آمده است: «ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و دارای تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل». بدین ترتیب ایران در 1404 پنج ویژگی مهم خواهد داشت: توسعه یافته، جایگاه اول منطقه ای، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و بالاخره دارای تعامل سازنده و موثر با جهان پیرامون.تبدیل شدن به قدرت اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، ضرورتا مستلزم تعامل سازنده و فعال با کشورهای منطقه است. لازمه این تعامل فعال نیز برقراری روابط اقتصادی و تجاری نهادینه با کشورهای منطقه و لزوم تبعیت از الگوها، قواعد و رفتارهای تجاری مورد توافق و شناخته شده است. امروزه قریب به اتفاق کشورها منطقه یا عضو ترتیبات منطقه ای، فرا منطقه ای و یا عضو سازمان جهانی تجارت می باشند و یا در حال طی کردن فرآیند الحاق به آن هستند. این کشورها در روابط دو جانبه و منطقه ای خود متعهد هستند که از الگوها و قواعد اقتصادی و تجاری سازمان جهان تجارت تبعیت نمایند و نمی توانند با کشورهای خارج از این سازمان وارد توافقات اقتصادی و تجاری مغایر با تعهداتشان در سازمان جهانی تجارت گردند. این ضرورت راهبردی، جمهوری اسلامی ایران را حتی در برقراری روابط دو جانبه و منطقه ای اقتصادی و تجاری، ملزم می گرداند که الگوهای تجاری خود را با قواعد و موافقت نامه های سازمان جهانی تجارت منطبق گرداند.

مقاله حاضر با محوریت تعرفه گمرکی و موانع تجاری غیرتعرفه ای اعمال شده بر صادرات زعفران ایران بر اساس جدیدترین اطلاعات قابل دسترس (2006) به انجام رسیده است. از دسته بندی تعرفه گمرکی کشورها در بازار جهانی نتیجه می شود بازترین بازارها (دسترسی آسان به بازار داخلی) از آن کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای باز وارد کننده اصلی زعفران است. از هشت کشوری که بیشترین واردات در بازار جهانی زعفران را دارند، نرخ تعرفه اتحادیه اروپا، آمریکا، عربستان، سوئیس، تایوان، ژاپن، آرژانتین و امارات پایین بوده است و عمده واردکنندگان از جمله اتحادیه اروپا و آمریکا زعفران را با حداقل نرخ تعرفه وارد کرده اند. در مقابل، بسیاری از کشورهای توسعه نیافته و اقتصادهای بسته ای که واردکننده مهم زعفران نبوده اند، نرخ تعرفه بالایی را وضع کرده اند. در بازار جهانی زعفران، بالغ بر 45 کشور بر واردات زعفران موانع تجاری غیرتعرفه ای وضع کرده اند. این موضوع گویای آن است که افزون بر تعرفه ورودی، بسیاری از کشورها بر واردات زعفران موانع تجاری غیرتعرفه ای اعمال کرده اند. تنها ژاپن و اتحادیه اروپا تعرفه پلکانی بر واردات زعفران اعمال کرده اند. دامنه تعرفه گمرکی ژاپن 0-3.6 درصد و اتحادیه اروپا 0-8.5 درصد بوده است.بالاترین نرخ تعرفه (MFN) در واردات بازار جهانی زعفران به ایران تعلق دارد. ایران با وجود آن که قسمت اعظم تولید و صادرات جهانی زعفران را در اختیار دارد و در تولید و صادرات این محصول از مزیت طبیعی و نسبی بالایی برخوردار است اما ایران بالاترین نرخ تعرفه وارداتی (100 درصد) را در بازار جهانی زعفران اعمال کرده است. پس با هدف حمایت از مزیت رقابتی کشور در صادرات زعفران، تجدیدنظر و کاهش نرخ تعرفه وارداتی این محصول ضرورت دارد.

یکی از محصولات مهم کشاورزی ایران سیب درختی است. این محصول کشاورزی به عنوان یکی از اصلی ترین منابع صادرات غیر نفتی کشورمان به شمار می آید. کشور ما در تولید این محصول مقام هفتم را در جهان دارا می باشد. ایران از لحاظ صادرات این محصول نیز در سال 1386 مقام دهم را در کل جهان کسب کرده است. عمده ترین گونه هی صادراتی سیب درختی ایران دو نوع سیب قرمز و سیب زرد (طلایی) است. استان آذربایجان غربی به ویژه منطقه ارومیه با 27 درصد تولید سیب ایران مقام نخست را در بین استان های کشور در بیست سال گذشته به خود اختصاص داده است. در این منطقه هر دو نوع سیب درختی تولید می شود، به علت وجود بیشترین فراوانی تولید سیب درختی در این استان، مطالعه کارایی سیب درختی ایران در این منطقه انجام می شود.در حوزه علوم اقتصادی کارایی تخصیصی به معنی ترکیبی از عوامل تولیدی است که حداقل هزینه را برای بنگاه اقتصادی داشته باشد. این مطالعه مبتنی بر یک تحقیق میدانی با استفاده از داده های مقطعی سال 1386 است. در این مطالعه نشان داده می شود که کارایی تخصیصی گونه (واریته) قرمز سیب درختی 41 درصد و کارایی گونه زرد (طلایی) در حدود 39 درصد است. نتایج مطالعات نشان داد که تفاوت معنی داری در کارایی تخصیصی دو نوع سیب درختی وجود ندارد، بلکه هر دو نوع سیب درختی دارای درجه ناکارایی بالایی می باشند که بایستی برای از بین بردن آن چاره ای اندیشیده شود. در این پژوهش عوامل چندی در ایجاد و افزایش ناکارایی قیمتی موثر دانسته شد که از جمله آنها می توان از ضعف باغداران در انطباق لازم جهت مقایسه قیمت های نسبی، پایین بودن قیمت نهاده هایی چون کودشیمیایی و نیروی کار، عدم وجود رقابت کامل در بازار عوامل تولیدی از قبیل زمین های باغی و کود شیمیایی، عدم پذیرش فناوری جدید و استفاده از روش های کشاورزی سنتی، نام برد.در نهایت نتایج به دست آمده از نمونه های آماری با استفاده از آمار استنباطی به کل جامعه آماری با احتمال 95 درصد تعمیم داده شد.

در حال حاضر دستیابی به اهداف بهره وری در برنامه چهارم توسعه در کشور مورد تردید است، به گونه ای که حتی در سند ملی فرابخشی (ویژه) ارتقای بهره وری بین مهم اشاره گردیده است که به نظر می رسد از جمله علل آن عدم وجود سازمان و تشکیلاتی توانمند و برخوردار از امکانات و اعتبارات لازم برای توسعه، آموزش و نظارت بر بهره وری است. بنابراین ضرورت دارد به تجدید ساختار مرکز ملی بهره وری فعلی به صورت جدی پرداخته شود.این مطالعه، با هدف دستیابی به این مهم مقایسه ای میان ساختار مراکز و نهادهای منتخب بهره وری در سطح جهان و آسیا انجام داده و راه کارها و توصیه های سیاستی مفیدی در جهت تجدید ساختار موجود مرکز ملی بهره وری پیشنهاد می دهد.

از آنجایی که در بازارهای رقابتی، مشتری جایگاه ویژه ای دارد و نقش اصلی را در موفقیت و شکست سازمان ایفا می کند، انگیزه دادن به مشتری برای خرید مداوم، موضوع با اهمیتی است. در این مقاله به دنبال ارایه الگویی برای دسته بندی ویژگی های محصول و ارتباط آن با انگیزه خرید مشتریان در شرایط مختلف هستیم. به منظور بررسی ویژگی های محصول، مدل های زیر در این مقاله مورد بررسی قرار گرفتند: مدل هرزبرگ، مدل سولیمان، مدل زهنگ و دران، مدل سوآن و کامبز، مدل کانو، مدل اینگ برچان، مدل سیلوتر و جان استون، مدل اولیور، مدل کادوت و ترجیون؛ مدل کانو، سراکو، تاکاهاشی و تسوجی؛ مدل کریستوفر لاولاک و لارن رایت، مدل لویت، مدل کاتلر، مدل کاتلر و آرمسترانگ و مدل راست. با بررسی مدل های ارایه شده در زمینه ویژگی های محصول، ما برای دسته بندی ویژگی های محصول از دو بعد استفاده کردیم: بعد اول، درونی یا بیرونی بودن ویژگی های محصول و بعد دوم، کم یا زیاد بودن رقابت موجود در بازار، که نتیجه آن استخراج چهار دسته ویژگی گردید: 1) ویژگی های بیرونی بهداشتی، 2) ویژگی های بیرونی انگیزشی، 3) ویژگی های درونی انگیزشی و 4) ویژگی های درونی بهداشتی.

به دلیل تاثیر مثبت و مستقیم رفتار شهروندی سازمانی بر کیفیت خدمات ارایه شده و به تبع آن بر سودآوری سازمان، توجه به این گونه رفتارها می تواند یکی از راههای افزایش اثربخشی سازمانها باشد که تاکنون بدان توجه چندانی نشده است. به طور کلی هدف از انجام این تحقیق بررسی ارتباط میان رفتار شهروندی سازمانی (OCBs) و رضایت شغلی و اعتماد کارکنان نسبت به مدیران و نیز کیفیت خدمات ادراک شده توسط مشتریان در آژانسهای مسافرتی شهر تهران می باشد. به منظور بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی به عنوان متغیر مستقل و ادراک مشتری از کیفیت خدمات، به عنوان متغیر وابسته، و نیز رضایت و اعتماد کارکنان به عنوان متغیر مستقل و رفتار شهروندی سازمانی به عنوان متغیر وابسته، از آزمون همبستگی استفاده شده است. همچنین از آزمون رگرسیون برای بررسی میزان تاثیر رضایت شغلی و اعتماد بر روی رفتار شهروندی سازمانی و نیز میزان تاثیر رفتار شهروندی سازمانی بر روی کیفیت خدمات استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که رضایت شغلی و اعتماد کارکنان نسبت به مدیران رابطه معنی داری با OCBs دارد و همچنین OCBs نیز رابطه مثبتی با کیفیت خدمات ادراک شده توسط مشتری دارد.

این مقاله بنا به اهمیت رو به رشد تجارت خدمات و در راستانی افزایش همگرایی های جهانی و منطقه ای و با استفاده از شاخص های تجارت درون صنعتی و نیز تجارت درون صنعتی نهایی به بررسی تطبیق وضعیت تجارت درون صنعتی در سه بخش حمل و نقل، مسافرت و خدمات مالی کشورهای منتخب در حال توسعه و توسعه یافته (با تاکید بر اقتصاد ایران) می پردازد.