پژوهشی خون
سال:1391 | دوره:9 | شماره:2 (پیاپی 35) |تعداد مقالات:10

سابقه و هدف: کیفیت فرآورده پلاکت کنسانتره، تحت تاثیر روش تهیه و شرایط ذخیره آن می باشد. حذف پلاسما از محیط ذخیره پلاکتی می تواند یک روش موثر در افزایش سلامت و یا افزایش بقای آن در طول زمان ذخیره پلاکت به شمار آید. در این راستا، مقایسه دو محیط پلاسما و کمپوسول جهت نگهداری پلاکت کنسانتره مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت.مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی، کیسه کنسانتره پلاکتی از پایگاه انتقال خون تهران، تهیه گردید. هر کیسه کنسانتره پلاکتی به دو قسمت با حجم یکسان تقسیم و سپس پلاسمای یک قسمت از کیسه کنسانتره با محلول افزودنی کمپوسول جایگزین شد. از هر کیسه کنسانتره در روزهای مختلف نمونه گیری و پارامترهای PF4 و P-Selectin در آن ها اندازه گیری گردید. در نهایت، داده های به دست آمده به وسیله آزمون Paired Samples T-Test و با نرم افزار 16 SPSS مورد مقایسه قرار گرفتند.یافته ها: مقدار P-Selectin، در طول زمان نگهداری در هر دو محیط نگهداری پلاکت افزایش یافت. بین میزان بیان P-Selectin در سطح پلاکت در محلول افزودنی کمپوسول و پلاسما، اختلاف معناداری وجود داشت و این مقدار در پلاسما کمتر بود (p<0.001). هم چنین مشخص گردید که سطح PF4 با افزایش زمان نگهداری کنسانتره پلاکتی روند افزایشی داشته و اختلاف بین PF4 در محلول افزودنی کمپوسول و پلاسما در روز چهارم معنادار و این میزان در پلاسما بالاتر بود (p<0.025).نتیجه گیری: به نظر می رسد محیط نمکی کمپوسول، به عنوان کاندیدی جهت جایگزینی پلاسما در کنسانتره پلاکتی مطرح می باشد معهذا اثبات کارآیی این محیط در نگهداری پلاکت نیاز به مطالعه هایی در بدن دارد.

سابقه و هدف: بیماری فون ویلبراند نوع 3، یک بیماری ارثی همراه با علایم خونریزی دهنده می باشد. این بیماری با توارث اتوزومال مغلوب در مناطقی که نرخ ازدواج های خویشاوندی بالا است، شیوع بیشتری نشان می دهد. نشان داده شده است که جهش Q793X ایجادکننده بیماری فون ویلبراند نوع 3، در اگزون 18 فراوانی بیشتری در جمعیت ایرانی دارد. لذا به منظور بررسی جهش مذکور در بیماران ایرانی، دو روش مولکولی جدید به کار گرفته شد.مواد و روش ها: مطالعه از نوع توصیفی بود. وجود جهش ژنتیکی Q793X در 15 بیمار و 30 فرد نرمال بررسی شد. از دو روش ARMS-PCR و Real-time PCR برای بررسی جهش استفاده شد. پس از انجام واکنش Real-time PCR، الگوی منحنی های ذوب نیز بررسی و به منظور تایید نتایج آزمایش ها، نمونه محصول PCR بیماران تعیین توالی گردید. نتایج با نرم افزار1.5  Chormaspro تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: از مجموع نمونه های بیماران، 3 نمونه از قبل برای جهش Q793X شناسایی شده بودند که در این بیماران وجود موتاسیون در حالت هموزیگوت تایید شد. بر اساس آزمایش های انجام شده، دو نمونه از میان بیماران تعیین جهش نشده به کمک دو روش Real-time PCR و ARMS-PCR، واجد جهش Q793X شناخته شدند. در میان 30 نمونه نرمال نیز، هیچ حالت هتروزیگوتی برای این موتاسیون مشاهده نشد.نتیجه گیری: جهش Q793X در میان جمعیت ایرانی از فراوانی بالایی برخوردار است. هر دو روش ARMS PCR و Real-time PCR در بررسی این جهش تک نوکلئوتیدی مناسب به نظر می رسند اگرچه نسبت به هم دارای معایب و مزایایی هستند.

سابقه و هدف: آلودگی باکتریایی فرآورده های خونی، خطر عفونی عمده پایدار در طب انتقال خون نوین است. این مشکل به ویژه در مورد فرآورده های پلاکتی که شرایط مطلوب برای رشد باکتری ها را فراهم می سازند، نگران کننده است. لیپوکالین-2، یک پروتئین احتباس کننده آهن در پاسخ ایمنی ذاتی است که به سیدروفور باکتری ها متصل شده و از جذب آهن توسط آن ها جلوگیری می کند. این مطالعه برای نشان دادن اثرات آنتی باکتریایی لیپوکالین-2 به عنوان یک عامل باکتریواستاتیک در جلوگیری از آلودگی باکتریایی پلاکت ها طراحی شده است.مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی، ابتدا حداقل غلظت مهارکننده لیپوکالین-2 نوترکیب بعد از 24 ساعت انکوباسیون در دمای اتاق (22±2oC) تعیین شد. سپس اثر آنتی باکتریایی لیپوکالین-2 در محیط پلاکتی هم زمان با تلقیح باکتری های آلوده کننده پلاکتی و نگهداری در دمای اتاق (22±2oC) بررسی شد.یافته ها: نتایج حاصل از کشت فرآورده پلاکتی حاوی لیپوکالین-2 و رقت های مختلف باکتری ها نشان داد که لیپوکالین-2 در غلظت 40 ng/mL توانست باعث مهار رشد CFU/mL 104×1.5 استافیلوکوک اپیدرمیدیس، سودوموناس آئروژینوزا، اشریشیا کلی، کلبسیلا پنومونیه و انتروکوکوس فکالیس شود. هم چنین لیپوکالین-2 در همین غلظت توانست باعث مهار رشد CFU/mL 103×1.5 استافیلوکوک اورئوس و پروتئوس میرابیلیس گردد.نتیجه گیری: لیپوکالین-2 نوترکیب بر روی طیف وسیعی از باکتری های آلوده کننده پلاکتی اثر مهاری دارد و در صورت استفاده در فرآورده های پلاکتی، می تواند آلودگی باکتریایی این فرآورده و عوارض عفونی ناشی از انتقال پلاکت آلوده را در گیرنده کاهش دهد. ولی برای استفاده از آن، مطالعه های بیشتر و تکمیلی مورد نیاز است.

سابقه و هدف: جهش در نوکلئوتید 1896 از G به A در ناحیه پره کور ژن C، بر روی تولید HBeAg موثر است. هدف از این مطالعه، تعیین شیوع جهش های پره کور ژن C در داوطلبان اهدای خون آلوده به HBV بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی، نمونه خون 200 اهداکننده خون که از نظر HBsAg مثبت بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. بر روی این نمونه ها آزمایش های HBeAg و HBeAb به روش الایزا انجام شد. HBV-DNA از سرم اهداکنندگان مبتلا به هپاتیت B استخراج شد. آزمایش PCR بر روی DNA استخراج شده، صورت پذیرفت. سپس از کیت INNO-LipA HBV Pre Core برای تشخیص جهش های ناحیه core ویروس هپاتیت B استفاده شد. جهت تحلیل نتایج از آزمون کای دو و نرم افزار 16 SPSS استفاده شد.یافته ها: از 200 نمونه مورد مطالعه، 100 نمونه HBsAg مثبت که با روش الایزا از نظر HBeAg و anti-HBc مثبت بودند، انتخاب شدند. حضور ژنوم ویروس در تمام 100 مورد (100%) نمونه های HBeAg و anti-HBc مثبت مورد شناسایی قرار گرفت. از بین آن ها، تعداد 40 نمونه از نظر جهش در ناحیه کور مورد آزمایش قرار گرفتند که %42.5 آن ها فاقد جهش در ناحیه پره کور و %17.5 آن ها دارای جهش مخلوط در ناحیه پره کور (کدون 28) بودند.نتیجه گیری: در بین اهداکنندگان خون HBsAg مثبت، طیفی از بیماران بدون علامت حاوی ویروس تیپ وحشی و یا ویروس دارای جهش مخلوط از ویروس تیپ وحشی همراه با ویروس دارای جهش در ناحیه پره کور، قبل از تغییرات سرمی HBeAg وجود داشتند.

سابقه و هدف: نظارت برحفظ کیفیت خون و فرآورده ها، تهیه و تدوین مراحل کار، اندیکاسیون تزریق خون و مصرف بهینه آن و هم چنین بررسی عوارض ناشی از تزریق خون، بر عهده کمیته های انتقال خون بیمارستانی است. هدف از این مطالعه بررسی عملکرد این کمیته ها در تهران در سال 1388 بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه گذشته نگر، 143 بیمارستان به صورت سرشماری، از نظر فعالیت کمیته های انتقال خون مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل آماری به کمک آمار توصیفی و مقایسه داده های کیفی توسط آزمون کای دو و نرم افزار 19 SPSS انجام شد.یافته ها: از 143 بیمارستان تهران، فقط 38 (27%) بیمارستان اقدام به گزارش عملکرد کمیته های انتقال خون خود نمودند. این گزارش ها، بر اساس 6 شاخص بررسی شدند که از نظر فراوانی به ترتیب بیشترین فراوانی مربوط به گزارش تشکیل کمیته های بیمارستانی با 76% و کمترین فراوانی مربوط به گزارش عوارض تزریق خون با 4% بود. میانگین ارسال آمار ماهیانه مصرف خون در بیمارستان های دولتی و خصوصی به ترتیب (9-2.5) 5.7 و (10-4.3) 7.1 به ازای هر بیمارستان با تفاوت معنادار آماری بود (p<0.01) و هیچ کدام از بیمارستان های نظامی، آمار مصرف خون خود را گزارش ننمودند.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق، افزایش 20 درصدی در گزارش عملکرد بانک خون بیمارستان ها، به خصوص در بیمارستان های دولتی و خصوصی را نشان می دهد، اما تا نتیجه مطلوب فاصله زیادی باقی است.

سابقه و هدف: لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL)، با میزان بالای مرگ و میر در بزرگسالان همراه است در حالی که میزان درمان این بیماران تقریبا 40%-25% است. به منظور دستیابی به درمان های مناسب، تشخیص و افتراق آن ها از سایر زیرگروه های لوسمی مورد نیاز است. هدف اصلی از انجام این مطالعه، طبقه بندی زیرگروه های لوسمی لنفوبلاستی حاد با استفاده از روش فلوسیتومتری بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی، 134 نفر با تشخیص ALL از بیماران بستری در بخش هماتولوژی شهید قاضی طباطبایی از سال 1377 تا 1385 مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه، 86 نفر از 134 بیمار، توسط فلوسیتومتری ارزیابی شدند. یافته ها توسط آزمون های کای دو و دقیق فیشر و نرم افزار SPSS 11.5 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: %15.5 از بیماران در زیر گروه Pro-B cell ALL، %52 در Pre-B cell و سلول بالغ B-cell ALL و %32 در گروه سلول بالغ T-cell ALL قرار داشتند. %64 از بیماران مبتلا به B-cell پس از درمان القایی، بهبودی کامل به دست آوردند، در حالی که این درصد برایT-cell ALL  %44 بود. بر اساس شاخص های مورد مطالعه، تشخیص افتراقی Pre-T cell ALL از سلول بالغ T-cell ALL امکان پذیر نبود و پاسخ به درمان، در گروه T-cell ALL نسبت به B-cell کمتر بود.نتیجه گیری: در این مطالعه فراوانی T-cell ALL بیشتر از آمار منظور شده در مراجع بود، با این حال لازم به ذکر است که T-cell Lymphoma با درجه بالا، از ALL متفاوت بود. هم چنین مدت زمان بهبودی و زنده ماندن در سلول B-cell ALL طولانی تر از T-cell ALL بود. 

سابقه و هدف: یکی از راه های انتقال ویروس لنفوتروپیک سلول T انسانی (HTLV1.2)، تزریق خون است. با توجه به این که شهر مشهد از مناطق اندمیک این ویروس می باشد، تعیین فراوانی آلودگی به این ویروس در اهداکنندگان خون این شهر ضروری به نظر می رسد.مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی، کلیه داوطلبان اهدای خون پایگاه مشهد طی سال های 1385 تا 1387 که با روش الایزا و آزمایش تاییدی، anti-HTLV مثبت بودند، به عنوان افراد آلوده و گروهی از اهداکنندگان سالم به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. یافته ها به کمک آزمون آماری کای دو و نرم افزار 17 SPSS، تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: در بازه زمانی این مطالعه، تعداد 250582 نفر اقدام به اهدای خون نموده بودند که از این تعداد در 1011 نفر (0.4%) anti-HTLV مثبت مورد تایید قرار گرفت. در سال های 87-85، فراوانی این ویروس به ترتیب 0.47 درصد، 0.39 درصد و0.35  درصد بوده است.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه روند کاهش شیوع آلودگی در اهداکنندگان را نشان می دهد. با توجه به کمتر بودن مخاطرات رفتاری در اهداکنندگان، مشخص شدن میزان آلودگی در جمعیت عمومی، شناسایی عوامل خطر و حذف افراد پرخطر در طی فرآیند انتخاب اهداکنندگان، در افزایش سلامتی خون موثر خواهد بود.

سابقه و هدف: در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی، به طور قابل توجهی تحت تاثیر بیماری آن ها قرار می گیرد. آنمی یک علامت شایع در بیماران نارسایی قلبی است. هدف از مطالعه حاضر، تعیین همبستگی بین سطح هموگلوبین و کیفیت زندگی مردان مبتلا به نارسایی سیستولیک قلبی بود.مواد و روش ها: مطالعه انجام شده از نوع توصیفی همبستگی بود که در سال 1389 بر روی 100 مرد مبتلا به نارسایی سیستولیک قلبی انجام شد. روش نمونه گیری آسان بود و اطلاعات از طریق مصاحبه جمع آوری گردید. ابزارهای مورد استفاده شامل اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه زندگی با نارسایی قلبی مینه سوتا بود. اطلاعات سطح هموگلوبین و اکوکاردیوگرافی از پرونده های پزشکی به دست آمد. جهت تحلیل یافته ها از آمار توصیفی مانند آزمون t، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون با نرم افزار 18 SPSS استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین سطح هموگلوبین 14.32±1.86 بود و 17% از مردان مبتلا به نارسایی قلبی، آنمی داشتند. میانگین نمره کیفیت زندگی 41.61±21.30 بود و 51% از مردان مبتلا به نارسایی قلبی، کیفیت زندگی ضعیفی داشتند. همبستگی مثبت معناداری بین سطح هموگلوبین خون و ابعاد جسمی (p<0.001)، روحی و روانی (p<0.001)، اجتماعی و اقتصادی (p=0.002) و نمره کل کیفیت زندگی (p<0.001) وجود داشت.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که کاهش سطح هموگلوبین بر کیفیت زندگی مردان مبتلا به نارسایی سیستولیک قلبی اثر منفی می گذارد. غربالگری، کنترل و درمان آنمی ممکن است به ارتقای کیفیت زندگی بیماران نارسایی قلبی کمک نماید.

سابقه و هدف: برقراری خط وریدی، یکی از رایج ترین روش های تهاجمی است که منشا استرس های جسمی و روانی در کودکان می باشد. از آن جا که یکی از مسوولیت های کادر درمانی، مدیریت درد و اضطراب کودکان است، توجه به این امر مهم ضروری می باشد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی درد و اضطراب ناشی از کاتتر وریدی در کودکان مبتلا به تالاسمی بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی تحلیلی، 120 کودک 12-6 ساله مراجعه کننده به مرکز تالاسمی شهر کرمان در سال های 1389-1388 بررسی شدند. پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، مقیاس عددی سنجش درد و مقیاس خودسنجی اضطراب تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و درصد) و ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد.یافته ها: بر اساس نتایج این تحقیق، کودکان درد و اضطراب شدید تا متوسطی را حین تزریق گزارش نمودند و هم چنین ارتباط مستقیم و معناداری بین میزان اضطراب قبل از تزریق و درد بعد از تزریق مشاهده شد (p=0.001).نتیجه گیری: پرستاران نقش مهمی در کنترل درد و اضطراب بیماران به ویژه کودکان دارند، آموزش پرستاران در زمینه کاهش اضطراب کودکان تالاسمی، نقش موثری در کاهش درد آن ها در زمان تزریق خون دارد.

این جانب با علاقه مقاله سرکار خانم شیما آزادپور و همکاران را که در فصلنامه خون به چاپ رسیده است، مطالعه نمودم (1). نویسندگان در این تحقیق به بررسی اثر دو محیط مختلف نگهداری پلاکت ها (کمپوسول و سی پی دی ای) بر روی میزان تولید میکروپارتیکل ها در طی 7 روز نگهداری کیسه پلاکت پرداخته اند. نتایج نهایی حکایت از ایجاد و تولید مقادیر کمتری از میکروپارتیکل در محیط کمپوسول دارد.