مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین
سال:1380 | دوره:5 | شماره:2 (پیاپی 18) |تعداد مقالات:14

زمینه: فلفل قرمز از قدیم به عنوان مسکن درد مورد استفاده قرار گرفته است و کپسانتین یکی از مواد موجود در فلفل قرمز است.هدف: مطالعه به منظور شناسایی اثر بی دردی کپسانتین و نیز نقش آن در رفتار پرشی ناشی از نالوکسان در موش های وابسته به مرفین انجام شد.مواد و روش ها: برای اندازه گیری درد در موش های سوری از تست tail- flick و برای ایجاد وابستگی، از مرفین استفاده شد. شدت وابستگی از روی شمارش تعداد پرش ها 5 دقیقه پس از تزریق نالوکسان اندازه گیری شد.یافته ها: مقادیر25 ، 50 و 75 میلی گرم بر کیلوگرم کپسانتین به همراه 10 میلی گرم بر کیلوگرم مرفین افزایش بی دردی قابل مقایسه ای با نتایج حاصل از مرفین به تنهایی نشان داد و کپسانتین به تنهایی موثر نبود. تعداد پرش ها در موش های هر سه گروه کپسانتین نسبت به موش های گروه شاهد کاهش قابل توجهی نشان داد. موش های گروه کپسانتین، زمان تاخیر بیشتری در بروز پرش نسبت به گروه شاهد نشان دادند که این تفاوت در مقادیر 75 و 50 میلی گرم در کیلوگرم معنی دار بود.نتیجه گیری: کپسانتین به همراه مرفین اثر بی دردی قابل توجهی دارد و در تغییر شدت وابستگی موش ها به مرفین نیز موثر است.

زمینه: بلای خانمان سوز اعتیاد به مواد مخدر باعث رکود جوامع بشری است و درمان صحیح آن ضرورت دارد.هدف: این تحقیق به منظور تعیین اثر توام دو روش تحریک الکتریکی زیر جلدی و استرس متناوب آب سرد بر علایم وابستگی به مرفین در موش صحرایی انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه بر روی چهار گروه شش تایی موش صحرایی از نژاد Spruge-Dawley که در شرایط استاندارد قرار داشتند، انجام شد. پس از ایجاد وابستگی در حیوانات از طریق تزریق مرفین زیر جلدی، یک گروه به عنوان شاهد، گروهی تحت تاثیر تحریک الکتریکی با فرکانس بالا، گروهی تحت تاثیر استرس متناوب با آب سرد و گروه چهارم تحت تاثیر توام دو روش تحریک الکتریکی زیر جلدی و استرس متناوب آب سرد قرار داده شدند. علایم محرومیت از مرفین در تمام گروه ها با تزریق داخل صفاقی نالوکسان بررسی شد. سپس داده ها توسط آزمون های آنالیز واریانس، مان ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: تحریک الکتریکی زیر جلدی، پرش و صعود حیوان و استرس متناوب با آب سرد، افتادگی پلک و ایستادن روی دو پا را به طور معنی داری کاهش دادند (P<0.05). در بررسی توام تحریک الکتریکی زیر جلدی و استرس متناوب با آب سرد، پارامترهای فوق کاهش پیدا نکردند ولی نشانه های اسهال، وزن، خمیازه و دندان قروچه کاهش چشمگیری داشتند (P<0.05).نتیجه گیری: به کارگیری توام دو روش استرس با آب سرد و تحریک الکتریکی زیر جلدی فقط تعدادی از نشانه های قطع مرفین را کاهش می دهد، در حالی که هر روش به تنهایی اکثر علایم را کاهش می دهد.

زمینه: تولوئن از ترکیب های بنزین است که از طریق اگزوز وسایل نقلیه در محیط پخش می شود و بر سلامتی افراد تاثیر می گذارد. شاخص بیولوژیکی تماس با تولوئن اسید هیپوریک است که از طریق ادرار دفع می شود.هدف: مطالعه به منظور بررسی تغییر غلظت اسید هیپوریک در ادرار کارگران پمپ بنزین انجام شد.مواد و روش ها: نمونه ادرار 23 کارگر شاغل در پمپ های بنزین شهر همدان قبل و بعد از شروع کار جمع آوری شد (46 نمونه ادرار). سپس غلظت اسید هیپوریک و کراتی نین ادرار با کمک دستگاه اسپکتروفتومتر تعیین شد.یافته ها: میانگین غلظت اسید هیپوریک در ادرار کارگران قبل و بعد از شیفت کاری به ترتیب 0.116 و 0.095 گرم بر گرام کراتی نین بود که از نظر آماری با هم اختلاف معنی داری نداشت. غلظت اسید هیپوریک در ادرار شیفت عصر بیشتر از کارگران شیفت صبح بود (P=0.032). میانگین غلظت اسید هیپوریک در کارگران با سابقه کار کمتر از 10 سال بیش از سایر کارگران بود (P=0.002).نتیجه گیری: میانگین غلظت اسید هیپوریک در کارگران مورد مطالعه از شاخص بیولوژیکی تعیین شده توسط انجمن متخصصین بهداشت صنعتی در آمریکا کمتر بود.

زمینه: وجود سطح سرب در حدود 6 برابر استاندارد در هوای کارگاه های تعمیر رادیاتور تهران، انجام اقدام های کنترلی و ارزیابی یک سیستم تهویه موثر در این کارگاه ها را ضروری می سازد.هدف: این مطالعه به منظور ارزیابی یک سیستم تهویه محصور از جنس ورقه قابل ارتجاع که به شکل چادری بر روی وان آب تست نشتی رادیاتور قرار می گیرد، اجرا شد.مواد و روش ها: در این پژوهش تجربی، نمونه های مورد مطالعه 10کارگاه تعمیر رادیاتور بدون هیچ نوع کنترل فنی بودند. موثر بودن تهویه محصور به وسیله جمع آوری اطلاعات از میانگین نمونه های سرب جمع آوری شده از منطقه تنفسی کارگران در یک محیط کنترل شده (دارای محیط محصور) مورد ارزیابی قرار گرفت. به علاوه در همان کارگاه از منطقه تنفسی همان افراد بدون استفاده از محیط محصور نیز از بخارات سرب نمونه برداری شد.یافته ها: میانگین مواجهه با سرب در نمونه های جمع آوری شده از هوای تنفسی کارگران در ایستگاه کاری دارای تهویه محصور 24 میکروگرم بر متر مکعب (50% استاندارد) بود. در صورتی که میانگین مواجهه با سرب در ایستگاه کاری فاقد تهویه محصور 143 میکروگرم بر متر مکعب (7 برابر منطقه دارای تهویه) بود.نتیجه گیری: این نتایج نشان دهنده کنترل عالی بخارات سرب با استفاده از محیط های محصور است.

زمینه: وقوع استفراغ متعاقب جراحی استرابیسم شایع و با عوارض متعددی همراه است که دارورهای زیادی جهت پیشگیری از آن استفاده می شود.هدف: این مطالعه به منظور مقایسه تاثیر در داروی پرومتازین و دروپریدول در پیشگیری از استفراغ پس از جراحی استرابیسم انجام شد.مواد و روش ها: این کار آزمایی بالینی در سال 1375 در بیمارستان خلیلی شیراز انجام شد. 100بیمار داوطلب عمل جراحی استرابیسم به صورت تصادفی به دو گروه 50 نفره تقسیم شدند. قبل از شروع جراحی به گروه الف0.5  میلی گرم در کیلوگرم پرومتازین به صورت عضلانی و به گروه ب 75 میکروگرم در کیلوگرم دروپریدول به صورت وریدی تزریق شد. بیماران تا 24 ساعت بعد از عمل از نظر وقوع استفراغ تحت نظر قرار گرفتند. برای مقایسه دو گروه از آزمون آماری کای دو استفاده شد.یافته ها: 7 بیمار (14 درصد) در گروه الف و 11 بیمار (22 درصد) در گروه ب استفراغ داشتند که بین دو گروه اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت.نتیجه گیری: اگر چه از نظر آماری تفاوتی بین دو داروی فوق در پیشگیری از استفراغ وجود نداشت، ولی پرومتازین با توجه به ارزان بودن و تولید داخلی می تواند جای گزین خوبی برای دروپریدول در پیشگیری از استفراغ متعاقب جراحی استرابیسم باشد.

زمینه: در استان قزوین گونه های گیاهی فراوانی پراکنش دارند که شناسایی آنها به عنوان منابع دارویی اهمیت دارد.هدف: این مطالعه به منظور شناسایی و تعیین میزان پراکنش گیاهان دارویی استان قزوین انجام شد.مواد و روش ها: گیاهان دارویی استان با استفاده از منابع موجود و اطلاعات محلی طی سال های 1373 تا 1376 با انجام ماموریت های صحرایی شناسایی و پراکنش آنها تعیین شد.یافته ها: نتایج نشان داد که از تعداد 250 گونه جمع آوری شده، حدود 40 گونه از لحاظ دارویی مهم هستند و بیش از 30 گونه توسط روستائیان جمع آوری و به بازار عرضه می شوند. گونه های دارویی مانند شاه پسند، خشخاش، نپتا و عناب رویشگاه های محدودی دارند، ولی بومادران، ریواس و آویشن در محدوده وسیعی از استان یافت می شوند.نتیجه گیری: استان قزوین گونه های گیاهی دارویی فراوانی دارد که برخی از آنها به دلیل برداشت بی رویه در حال نابودی هستند. حفظ منابع ژنتیکی گیاهی ضرورت دارد.

زمینه: عوامل خطرساز قلبی و عروقی باعث افزایش شیوع آترواسکلروز و در نتیجه افزایش مرگ و میر می شوند.هدف: مطالعه به منظور تعیین شیوع عوامل خطر ساز آترواسکلروز عروق کرونر در بیماران با سکته قلبی و ارتباط این عوامل با مرگ و میر بیمارستانی انجام شد.مواد و روش ها: پرونده کلیه بیماران با سکته قلبی بستری در بیمارستان بوعلی قزوین در 6 ماهه اول سال 76 بررسی و اطلاعات مورد نظر شامل سن، جنس، نوع سکته، عوامل خطر ساز کرونری، سطح سرمی CPK و مرگ و میر بیمارستانی در پرسش نامه تنظیمی ثبت شد.یافته ها: تعداد کل بیماران 190 نفر بود که 137 نفر (72%) مرد و 53 نفر (28%) زن بودند و این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (P=0.004). در میان عوامل خطرساز، مصرف سیگار (32.6%) بیشترین و تری گلیسیرید بالا (15.3%) کمترین شیوع را داشت. بیشترین موارد سکته قلبی و مرگ در گروه سنی 60 تا 69 سال بود. میزان مرگ و میر بیمارستانی 8 درصد بود و در بیماران دیابتیک (P=0.0008) و بیمارانی که آریتمی داشتند (P=0.0004) شایع تر از سایر بیماران و این اختلاف معنی دار بود.نتیجه گیری: وجود یک یا چند عامل خطر ساز بیماری عروق کرونری باعث افزایش سکته حاد قلبی و مرگ و میر ناشی از آن می شود.

زمینه: مناطق حاشیه نشینی قزوین در طی 15 تا 20 سال اخیر گسترش بی رویه یافته و مهاجرین زیادی را به خود جذب کرده اند که آگاهی از وضعیت بهداشتی آنها اهمیت دارد.هدف: این پژوهش به منظور ترسیم روشن وضعیت بهداشت عمومی منطقه حاشیه نشین آبگیلک در سال 1377-78 اجرا شد.مواد و روش ها: جمعیت مورد مطالعه 288 خانوار از جمعیت ساکن در منطقه حاشیه نشین آبگیلک بودند. جمع آوری داده ها به روش مشاهده مستقیم، مصاحبه و پرسش گری انجام شد.یافته ها: بعد خانوار در این منطقه حدود 6 نفر بود و 43.8 درصد جمعیت زیر 15 سال بودند. 71.5 درصد خانواده ها به لحاظ مساحت، وضعیت قابل قبولی داشتند. فقط 43.7 درصد زنان واجد شرایط از روش های پیشگیری از بارداری استفاده می کردند. یافته ها حاکی از وضعیت نابسامان بهداشتی به ویژه بهداشت محیط و دفع فاضلاب این منطقه بود.نتیجه گیری: رشد بی رویه مناطق حاشیه نشین سبب عدم کنترل مناسب در آنها شده است و جلب مشارکت عمومی به منظور توسعه بهداشت و توجه به معضلات بهداشتی مناطق حاشیه نشین باید در اولویت برنامه بهداشتی قرار گیرد.

زمینه: شکاف لب و کام 12-30% ناهنجاری های مادرزادی را شامل می شود و از عوارض آن عفونت گوش میانی، سنگینی شنوایی، مشکلات تغذیه، تکلم و عدم اکلوژن صحیح و مشکلات اجتماعی است.هدف: مطالعه به منظور بررسی شیوع و اتیولوژی شکاف لب و کام در قزوین انجام شد.مواد و روش ها: جهت بررسی شیوع ناهنجاری، طی سال 1376 و در فاصله زمانی 9 ماه پرونده تمام متولدین مبتلا در بایگانی بیمارستان های دهخدا، پاستور و کوثر بررسی شد. جهت مطالعه اتیولوژی بیماری، کل پرونده مبتلایان به شکاف لب و کام که به بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی قزوین مراجعه کرده بودند (45نفر) استخراج و پس از تکمیل پرسش نامه و انجام معاینات بالینی، اطلاعات به دست آمده تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: با بررسی 6531 متولد زنده و شناسایی 7 مورد ابتلا به ناهنجاری شکاف لب و کام، شیوع ناهنجاری به نسبت 1/993 معادل 1.07/1000 بود. از میان 45 بیمار مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی 19 نفر (42.2%) مونث و 26 نفر (57.8%) مذکر بودند. 10 مورد (22.2%) شکاف کام و 6 مورد (13.3%) شکاف لب و 25 مورد (55.6%) شکاف لب و کام داشتند. شیوع شکاف لب و کام در جنس مذکر و شکاف کام در جنس مونث بشتر بود. والدین 13 نفر (28.8%) نسبت فامیلی داشتند. دریافت اشعه، استرس روحی، مصرف دارو، استعمال دخانیات، زمان لقاح، نوع زایمان، سن و تحصیلات والدین، وضعیت اقتصادی، رتبه تولد و درگیری فرزندان قبلی با شیوع بیماری نسبت مستقیمی نداشتند.نتیجه گیری: در مقایسه با آمار جهانی، میزان بروز این ناهنجاری در حد متوسط بود.

زمینه: بیماری ترومبوآستنی گلانزمن از اختلال های کمیاب عملکرد پلاکت هاست که به دلیل فقدان گلیکوپروتیین های  IIb و یا IIIa پلاکت ها توانایی اتصال با فیبرینوژن و تجمع را ندارند.هدف: مطالعه جهت ارزیابی علایم بالینی و یافته های آزمایشگاهی بیماران ترومبوآستنی گلانزمن در ایران انجام شد.مواد و روش ها: پرونده 342 بیمار مبتلا به ترومبو آستنی گلانزمن که در طول 21 سال اخیر به آزمایشگاه انعقاد سازمان انتقال خون ایران مراجعه کرده بودند، بررسی شد. اطلاعات مربوط به آزمایش های شمارش تعداد پلاکت، شکل پلاکت ها، زمان انعقاد، جمع شدن لخته، فعالیت فاکتور 3 پلاکتی، چسبندگی پلاکت ها و چگونگی پاسخ به عوامل انبوه ساز ثبت شد.یافته ها: 40% بیماران در زمان تشخیص کمتر از 5 سال داشتند. تعداد بیماران مذکر 16% بیشتر از بیماران مونث بود.فقط 11%  بیماران مورد مطالعه در فاصله یک سال بعد از بروز خون ریزی های مخاطی تشخیص داده شده بودند. والدین 90% بیماران خویشاوندی نسبی داشتند که در این گروه سابقه بیماری های خون ریزی دهنده در اقوام نسبی و همچنین مرگ در اثر بیماری های خون ریزی دهنده بالاتر بود. عمده ترین علایم بیماران خون ریزی های مخاطی و اکیموز بود. یافته های آزمایشگاهی نشان دهنده تعداد و شکل طبیعی پلاکت ها، افزایش زمان سیلان و جواب طبیعی به ریستوسیتین بود. آزمایش جمع شدن لخته، فعالیت فاکتور 3 پلاکتی، چسبندگی پلاکت ها و پاسخ با کلاژن، آدنوزین دی فسفات و ترومبین در غالب موارد کاهش نشان داد.نتیجه گیری: با توجه به شیوع ازدواج های فامیلی در ایران ترومبوآستنی گلانزمن بیماری نادری محسوب نمی شود و در صورت فراهم شدن امکانات آزمایشگاهی کافی تشخیص سریع تر بیماران میسر خواهد بود.

زمینه: ویروس هپاتیت C یکی از عوامل ویروس های Non-B و Non-A است که در بروز بیماری های هپاتیتی مزمن و حاد نقش مهمی دارد.هدف: این تحقیق به منظور بررسی میزان آنتی بادی هپاتیت C در زنان باردار انجام شد.مواد و روش ها: از 80 زن باردار که از بهمن ماه سال 1378تا خرداد 1379 به بیمارستان امیر کبیر و رازی اهواز مراجعه کرده بودند، خون گیری به عمل آمد. بعد از جدا سازی سرم ها، آزمایش الیزا برای تشخیص آنتی بادی ویروس هپاتیت C انجام شد. برای سرم هایی که دارای آزمایش مثبت آنتی بادی هپاتیت C بودند آزمایش تاییدی ایمنوبلات انجام شد.یافته ها: از 80 زن باردار، 5 نفر (6.25%) دارای آزمایش مثبت آنتی بادی هپاتیت C به روش الیزا بودندکه آزمایش تاییدی ایمنوبلات برای آنها منفی شد.نتیجه گیری: شیوع آنتی بادی هپاتیت C در زنان باردار شهرستان اهواز بسیار پایین بود.

زمینه: یکی از مهم ترین شاخص های کیفیت ارایه خدمات در بخش های مختلف بیمارستانی، میزان رضایت مراجعه کنندگان از خدمات ارایه شد ه در آن بخش هاست.هدف: مطالعه به منظور تعیین میزان رضایت مراجعه کنندگان از خدمات ارایه شده در بخش های فوریت پزشکی مراکز آموزشی - درمانی تابعه دانشگاه علوم پزشکی قزوین انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در اردیبهشت و خرداد ماه 1379 در بخش فوریت های پزشکی بیمارستان های بوعلی سینا، قدس، کوثر و شهید رجایی انجام شد. 993 نفر از افرادی که به علل مختلف نیاز به خدمات درمانی فوری داشتند و به این بخش مراجعه کرده بودند از طریق پرسش نامه مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: در مجموع 98.4% مراجعه کنندگان به بخش های اورژانس از خدمات ارایه شده دراین مراکز راضی بودند.بیشترین میزان رضایت از نحوه ارایه خدمات تخصصی توسط پزشکان و پرستاران و کمترین میزان رضایت از امکانات و هزینه ها بود.نتیجه گیری: میزان رضایت مراجعه کنندگان به بخش های مختلف فوریت های پزشکی در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قزوین در حد قابل قبولی بود.

زمینه: امتحان جامع علوم پایه هر سال در پایان مقطع علوم پایه به عنوان مجوز ورود به مقطع بعد برگزار می شود و نتایج هر درس نمایان گر کیفیت آموزش در آن گروه آموزشی است.هدف: مطالعه به منظور ارزیابی نتایج امتحان های جامع علوم پایه دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، نتایج دوره های 12 تا 24 آزمون جامع علوم پایه در هر درس به تفکیک رده، رتبه، میانگین و درصد پاسخگویی به سوال ها مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: میانگین قبولی دانشجویان در دوره های مختلف 84.80% بود که دامنه آن از 77.8% تا 93.9% نوسان داشت.در این امتحان ها، بهترین رده به دست آمده کسب رده بسیار خوب در درس های میکروب شناسی، جنین شناسی، تشریح، بافت شناسی، تغذیه و روان شناسی در دوره 24 و بعضی از دوره های قبل بود. روند رتبه ها و رده ها در درس های بیوشیمی، فیزیک پزشکی و فیزیولوژی متغیر بوده از رتبه قابل قبول و متوسط به رده خوب ارتقا یافته بود. رده های به دست آمده در درس های زبان انگلیسی، ژنتیک، بهداشت، آسیب شناسی، ایمن شناسی و انگل شناسی مطلوب نبود.نتیجه گیری: گروه های آموزشی باید با برگزاری جلسه های داخلی و ارزشیابی درون گروهی کیفیت آموزش خود را ارتقا دهند.

در این مقاله سل پستان در یک خانم 74 ساله گزارش می شود. در معاینه بالینی توده پستان به عنوان یک غده بدخیم در نظر گرفته شد، ولی آزمایش بافت شناسی ضایعه پستان موید گرانولوماهای متعدد کازئوز بود.آزمایش مستقیم ترشحات توده پستانی از نظر عامل مولد بیماری سل منفی بود ولی کشت آن بعد از دو ماه مثبت گزارش شد. بیمار بعد از خارج نمودن توده با عمل جراحی و تجویز دارو های ضد سل بهبودی قابل توجهی نشان داد.سل پستان باید در تشخیص افتراقی توده های پستان به ویژه در کشورهای در حال توسعه در نظر گرفته شود.