مجله روانشناسی
سال:1379 | دوره:4 | شماره:4 (پیاپی 16) |تعداد مقالات:10

در پژوهش حاضر تاثیر آموزش راهبردهای خود نظم دهی شناختی و انگیزشی در پیشرفت تحصیلی و کاهش مشکلات روان شناختی دانشجویان رشته های علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 272 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی رشته های علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی به طور تصادفی در چهار گروه قرار گرفتند. به دو گروه به مدت هشت هفته آموزش در مورد مبانی نظری و عملی راهبردهای شناختی و انگیزشی ارائه گردید و دو گروه دیگر هیچگونه آموزشی دریافت نکردند. ارزیابی آزمودنیها در پیشرفت تحصیلی از طریق مقایسه معدل آزمودنیها دردو نیمسال تحصیلی، وضعیت تحصیلی توسط پرسشنامه مشکلات تحصیلی خود ساخته، میزان اضطراب توسط مقیاس اضطراب کتل و راهبردهای شناختی و انگیزشی از طریق مقیاس MSLQ مورد سنجش قرار گرفت. نتایج بررسی نشان می دهند که از لحاظ وضعیت تحصیلی دانشجویانی که آموزش دیده بودند پس از اتمام آموزش مشکلات کمتری را گزارش کردند، تاثیر پیش آزمون در تجزیه و تحلیل میزان اضطراب گزارش شده توسط آزمودنیها مشهودتر است، بدین معنی که هر چند تفاوت معنادار در اضطراب بین گروههای آزمایش و گواه مشاهده می گردد ولیکن کمترین اضطراب در گروه آزمایش بدون پیش آزمون وجود دارد. استفاده از راهبردهای شناختی و انگیزشی تفاوت بین گروههای آزمایش و گواه در دو مولفه از راهبردهای انگیزشی یعنی خود کارآمدی و ارزش گذاری درونی و یک مولفه از راهبردهای شناختی یعنی خودنظم دهی معنادار است. در زمینه پیشرفت تحصیلی تفاضل معدل کل دانشجویان در نیمسال اول و دوم معنادار نیست یا به عبارت دیگر راهبردهای انگیزشی و شناختی تاثیر معناداری در پیشرفت تحصیلی دانشجویان نداشته است.

این پژوهش به بررسی ویژگیهای شخصیتی و راههای مقابله ای دانشجویان دختر افسرده و همینطور به مقایسه تاثیر «مقابله درمانگری» با «تنش زدایی تدریجی» می پردازد. 45 دختر دانشجوی افسرده دانشگاههای آزاد اسلامی و پیام نور قم با 40 همتای غیر افسرده (نمره پایینتر از 11 در شکل کوتاه فهرست افسردگی بک) توسط «آزمون 16 عاملی شخصیت کتل» و «پرسشنامه راههای مقابله ای فولکمن – لازاروس» مورد سنجش قرار گرفته و گروه افسرده به طور تصادفی به سه گروه 15 نفره تقسیم شدند. نتایج نشان داد که افسردگی متاثر از عوامل عمقی شخصیت و سپس عوامل سطحی و راههای مقابله ای است. «مقابله درمانگری» به عنوان یک فن ابداعی نه تنها مانند «تنش زدایی تدریجی» افسردگی را کاهش داد، بلکه از میزان اضطراب نیز در حد قابل توجهی کاست، و اثرات خود را از راه تاثیر بر نمرات عوامل بسیار بیشتری از شخصیت اعمال کرد. بواسطه تمرکز «مقابله درمانگری» بر تغییر راهبردهای مقابله ای، این روش درمانگری توانست دو راهبرد مقابله ای موثر در افسردگی را به گونه ای موفقیت آمیز تغییر دهد (کاهش راههای گریز – اجتناب و مسئولیت پذیری) که در مجموع نشان دهنده کارآمدی «مقابله درمانگری» و ارجحیت نسبی آن بر «تنش زدایی تدریجی» در این زمینه است. این پژوهش همچنین مشخص ساخت، که عوامل شخصیتی بالنسبه مشابهی در ساخت اختلالات اضطرابی و افسردگی دخالت دارند.

پژوهش های اخیر درباره برنامه های تلفیقی نشان داده است که مهمترین فایده برنامه های یکپارچه سازی آموزشی این است که فرصت هایی را برای تعامل و تماس اجتماعی میان دانش آموزان عادی و دانش آموزان استثنایی فراهم می کند. از این رو، پژوهش حاضر به گونه ای طراحی شد که نگرش شصت نفر دانش آموز دختر شاغل به تحصیل در سه دبیرستان تلفیقی در مقایسه با نگرش شصت نفر دانش آموز دختر شاغل به تحصیل در سه دبیرستان عادی یا غیر تلفیقی نسبت به دانش آموزان ناشنوا و یکپارچه سازی آموزشی آنان مورد مقایسه قرار گرفت. در این پژوهش به منظور سنجش نگرش نسبت به دانش آموزان ناشنوا و یکپارچه سازی آموزشی آنان، پس از اعمال تغییرات و انطباق های ضروری، از مقیاس نگرش به پژوه (1991) استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که (الف) بین نگرش دانش آموزان دبیرستان های تلفیقی که تماس اجتماعی بیشتری با دانش آموزان ناشنوا داشته اند، در مقایسه با نگرش دانش آموزان دبیرستان های غیر تلفیقی (عادی) نسبت به دانش آموزان ناشنوا تفاوت معناداری وجود ندارد. (ب) نتیجه مشابهی نیز بین نگرش دو گروه مورد مطالعه نسبت به یکپارچه سازی آموزشی دانش آموزان ناشنوا به دست آمد. (ج) مقایسه میانگین نگرش دانش آموزان عادی نسبت به دانش آموزان ناشنوا و یکپارچه سازی آموزشی آنان در دبیرستان های تلفیقی بر حسب پایه تحصیلی تفاوت هایی را نشان داد که این تفاوت ها در پایه های اول و چهارم به نفع پایه اول معنادار بود.

آزمون عملکرد پیوسته به عنوان متداولترین ابزار آزمایشگاهی در سنجش مراقبت شناخته می شود و در ارزیابی فزون کنشی همراه با نارسائی توجه کاربرد فراوان دارد. در حقیقت آزمون عملکرد پیوسته یک آزمون واحد نیست. تاکنون گونه های مختلفی از آن جهت اهداف درمانی یا پژوهشی تهیه شده است. فرم فارسی آزمون که از طریق رایانه اجرا می شود؛ دارای 150 عدد فارسی به عنوان محرک است. از این تعداد 30 محرک (20 درصد) به عنوان محرک هدف می باشد. فاصله بین ارائه دو محرک 500 میلی ثانیه و زمان ارائه هر محرک 150 میلی ثانیه است. ضرایب اعتبار (بازآزمایی) قسمتهای مختلف آزمون، با فاصله 20 روز روی 43 دانش آموز پسر دبستانی انجام شد؛ در دامنه ای بین 0.59 تا 0.93 قرار دارد. تمام ضرایب محاسبه شده در سطح 0.001 همبستگی معناداری دارند. روائی آزمون با شیوه روائی سازی ملاکی از طریق مقایسه گروه بهنجار (30 دانش آموز پسر دبستانی) و فزون کنش همراه با نارسائی توجه (25 دانش آموز پسر دبستانی) انجام گرفت. مقایسه آماری میانگین دو گروه در قسمت های مختلف آزمون، تفاوت معناداری را بین عملکرد این دو گروه نشان داد (p< 0.001).

جهت بررسی میزان اعتبار پرسشنامه ارزشیابی دانشجویان از اساتید که یکی از متداول ترین و پرکاربردترین شیوه ها در ارزشیابی فعالیت اعضا هیات علمی دانشگاههای سراسر کشور می باشد 9562 پرسشنامه تکمیل شده توسط همه دانشجویان (دختر و پسر) دانشگاه سمنان در نیمسال اول 79- 78 به دو شکل مورد تحلیل قرار گرفت: 1- ابتدا همه پرسشنامه ها 2- یک درس به طور تصادفی در هر گروه آموزشی. جهت ارزیابی میزان اعتبار نتایج بدست آمده از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که اعتبار و دقت پرسشنامه ارزشیابی به طور جدی مورد تردید می باشد. گامهای اساسی در اصلاح افزایش اعتبار پیشنهاد شده است.