مجله روانشناسی
سال:1381 | دوره:6 | شماره:1 (پیاپی 21) |تعداد مقالات:7

یکی از اصلی ترین پرسشهای پژوهشگرانی که در زمینه پیامدهای بازیهای رایانه ای به مطالعه پرداخته اند، تاثیر این بازیها در قلمرو رفتار اجتماعی است. به سخن دیگر، این مطلب که ارتباط فرد با دنیای بازیهای رایانه ای، ارتباطهای انسانی او را متاثر می سازد، تردیدهای فراوانی را در استفاده از این بازیها به میان می آورد. گر چه بعضی بیان داشته اند که بازیهای رایانه ای موجب انزوای اجتماعی نمی گردد، ولی تحقیقات دیگر حاکی از آنند که این بازیها نه تنها سبب انزوا و کناره گیری اجتماعی، کاهش ارتباط اجتماعی و مردم آمیزی می شوند، بلکه میزان نوع دوستی را کاهش داده و ارزشهای مبتنی بر همکاری و همیاری را بی رنگ می سازند. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی تاثیر بازیهای رایانه ای – ویدئویی بر مهارتهای اجتماعی نوجوانان پرداخته است. به این منظور 258 دانش آموز پسر مقطع اول دبیرستان انتخاب شدند که ضمن پاسخ به پرسشنامه محقق ساخته اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه مهارتهای اجتماعی را نیز تکمیل کردند. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از روش تحلیل رگرسیون چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های این پژوهش حاکی از آنند که گر چه تجربه بازی با مهارتهای اجتماعی رابطه ای معکوس دارد، یعنی هر چه بازی بیشتر باشد، مهارتهای اجتماعی کمتر است؛ اما این رابطه معنادار نبوده و در عوض وجود رابطه معنادار بر دو محور محل بازی و حضور دیگران در محل بازی متمرکز بوده است. به طوری که انتخاب منزل به عنوان محل بازی و یا ترجیح تنها بودن در محل بازی با مهارتهای اجتماعی رابطه ای معکوس و معنادار دارد. در مجموع با استناد به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مبادرت به این بازیها می تواند تاثیر معناداری در الگوی تعاملات بین فردی و در نتیجه مهارتهای اجتماعی برجای گذارد.

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر آموزش شناختی بر مسند مهارگذاری، انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شاهد شاغل به تحصیل در مقطع متوسطه (سال تحصیلی 1380-1379) در شاهین شهر (شهرستان برخوار و میمه اصفهان) انجام گردید. نمونه مورد مطالعه شامل 100 دانش آموز شاهد (50 پسر و 50 دختر) بود که به صورت تصادفی انتخاب و در گروههای آزمایشی و گواه جایگزین گردیدند. ابزارهای مورد استفاده شامل سه پرسشنامه جمعیت شناختی، مسند مهارگذاری راتر و انگیزه پیشرفت هرمنس و یک برنامه آموزش شناختی بود. در این پژوهش از طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه استفاده گردید. بنابراین، با توجه به طرح مذکور ابتدا پرسشنامه های جمعیت شناختی، مسند مهارگذاری و انگیزه پیشرفت به عنوان پیش آزمون بر روی کلیه آزمودنیها اجرا گردید. پس از آن برنامه آموزش شناختی بر روی گروه آزمایشی اجرا گردید، در حالیکه گروه گواه هیچ گونه آموزشی را دریافت نکردند. پس از اتمام جلسات آموزشی پرسشنامه های مسند مهارگذاری و انگیزه پیشرفت به عنوان پس آزمون بر روی کلیه آزمودنیها اجرا گردید. همچنین از میانگین نیمسالهای اول و دوم تحصیلی به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی آزمودنیها در مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که آموزش شناختی تاثیر معنی داری بر افزایش درجات مسند مهارگذاری درونی (F=81.03, P<0.01) و افزایش نمرات انگیزه پیشرفت (F=370.37, P<0.01) داشته است. همچنین این نتایج بیانگر این بود که آموزش شناختی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر معنی دار نداشته است (F=2.09, P<0.01).

اهداف پژوهش حاضر عبارتند از: 1- بررسی میزان شیوع درد در طول عمر (شیوع عمرانه)، 2- بررسی میزان شیوع درد طی یک دوره زمانی 6 ماهه قبل از شروع مطالعه، 3- بررسی میزان شیوع درد مزمن مستمر و 4- فراهم آوردن اطلاعات تفصیلی درباره برخی از ابعاد درد مزمن در جمعیت مورد مطالعه دو شهر کوچک قروه و ایلام. برای دستیابی به این اهداف، 512 نفر (298 مرد و 214 زن) از اهالی این دو شهر مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داده است که 72 درصد (370 نفر) از افراد مورد مطالعه دست کم یکبار در طول عمر خود دردی را تجربه کرده اند که یا به دلیل درد مذکور به پزشک مراجعه نموده اند و یا برای رهایی از آن دارو مصرف کرده اند. علاوه بر این، 26 درصد (133 نفر) از افراد مورد مطالعه در طول 6 ماه گذشته دردی را تجربه کرده اند که دست کم یک روز و یا بیشتر طول کشیده است. میانگین سن این گروه از افراد 33.02 سال (سال 11.90= انحراف معیار) و میانگین مدت استمرار درد آنها 21.07 ماه (ماه 36.6= انحراف معیار) گزارش شده است. از مجموع 133 نفر که در طول 6 ماه گذشته درد را تجربه کرده اند، 87 درصد به دلیل درد به پزشک مراجعه کرده اند، 14 درصد به دلیل درد دست کم یک بار تحت عمل جراحی قرار گرفته اند و 68 درصد از آنها به منظور رهایی از درد و یا تسکین آن دارو مصرف کرده اند. از مجموع 133 نفری که در طول 6 ماه قبل از انجام پژوهشی درد را تجربه کرده بودند، 46 نفر (یا 9 درصد کل نمونه مورد مطالعه) گزارش کردند که درد آنها در طول این مدت بطور مستمر ادامه داشته است. بنابراین، میزان شیوع درد مزمن مستمر در جمعیت مورد مطالعه 9 درصد بوده است. مقایسه دو گروه مبتلا به درد (133 نفر) و بدون درد (379 نفر) در 8 شاخص مربوط به سلامت عمومی (درد بدنی، سلامت عمومی، سلامت روانی، عملکرد جسمانی، ایفای نقش جسمانی، ایفای نقش هیجانی، عملکرد اجتماعی و سرزندگی) نشان داد که وضعیت افراد دارای درد در کلیه شاخص های مربوط به سلامت به نحو معنی داری پایین تر از وضعیت سلامت افراد گروه بدون درد است. بخشی از یافته های پژوهش حاضر، با نتایج پژوهش های انجام شده در کشورهای غربی دارای هماهنگی است.

این پژوهش به بررسی اثر بخشی آموزش گروهی مهار خشم به شیوه عقلانی، رفتاری، عاطفی، بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر اصفهان می پردازد. برای انجام پژوهش 24 دانش آموز که در آزمون پرخاشگری نمره بالایی آورده بودند به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش (12 نفر) و گواه (12 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش ده جلسه آموزش گروهی مهار خشم به شیوه عقلانی، رفتاری، عاطفی، را دریافت کردند و پس از اتمام جلسات گروه، پس آزمون و بعد از یک ماه آزمون پیگیری اجرا شد. فرضیه های تحقیق عبارت بودند از: 1- آموزش گروهی مهار خشم به شیوه عقلانی، رفتاری، عاطفی رفتار پرخاشگرانه دانش آموزان را کاهش می دهد. 2- بین خصوصیات جمعیت شناختی دانش آموزان و میزان پرخاشگری آنها رابطه وجود دارد. برای آزمون فرضیه ها از آزمون t و تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که آموزش گروهی مهار خشم رفتار پرخاشگری دانش آموزان را کاهش داده است (P<0.005, t=3.34) همچنین بین خصوصیات جمعیت شناختی دانش آموزان و میزان پرخاشگری رابطه معناداری مشاهده نگردید.

به منظور بررسی تاثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر درک مطلب دانش آموزان، برنامه ای جهت آموزش فراشناخت تهیه شد. ویژگی بارز برنامه مذکور تاکید بر آگاهی از فرایند یادگیری است که به دانش آموزان امکان می دهد تا فرایندهای یادگیری خود را شناسایی، هدف گذاری، هدایت و نظارت کنند. نمونه انتخاب شده از بین پسران دانش آموز پایه اول دبیرستان منطقه 11 تهران بودند، پس از انتخاب سه گروه آزمودنی که هر کدام از آنها 30 نفر بودند، گروه آزمایشی به مدت 500 دقیقه از آموزش فراشناختی برخوردار شدند. دو گروه دیگر به عنوان گروههای گواه محسوب می شدند. برای سنجش درک مطلب آزمودنی ها دو نوع آزمون پیش آزمون و پس آزمون که هر کدام دارای 3 بخش (زیست شناسی، ادبیات، اصلاح اشتباهات متن) بود تهیه شد، پیش آزمون و پس آزمون نیز دارای سطح دشواری یکسانی بودند. نمرات حاصل از اجرای پیش آزمون و پس آزمون درک مطلب در سه گروه با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که اثر گروه و آزمون معنادار است. میانگین نمرات گروه آزمایشی در پس آزمون نسبت به پیش آزمون افزایش قابل توجهی داشته است. حال آنکه میانگین نمرات پس آزمون و پیش آزمون دو گروه گواه تفاوت قابل توجهی نداشته است و حتی اندکی کاهش نشان می دهد. تفاوت قابل توجه پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایشی نشان می دهد که آموزش راهبردهای فراشناختی باعث بهبود عملکرد درک مطلب دانش آموزان می گردد.

این مطالعه، پژوهشی از نوع کارآزمایی بالینی است که با هدف بررسی تاثیر مدل مشاوره مراقبت پیگیر بر کیفیت زندگی مددجویان مبتلا به اختلال عروق کرونر در شهر تهران اجرا گردید. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه جمعیت شناختی و فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی می باشد. این پرسشنامه در دو مرحله قبل و بعد از مداخله در دو گروه مورد استفاده و تجزیه تحلیل واقع شد. بر اساس برآورد انجام شده تعداد نمونه های مورد مطالعه هفتاد نفر در نظر گرفته شد که با روش تخصیص تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. سپس الگوی مشاوره مراقبت مداوم در گروه آزمایش در طول شش ماه به کار گرفته شد و گروه گواه طبق روند جاری مورد بررسی قرار گرفت. علیرغم عدم تفاوت معنادار در خصوص کیفیت زندگی قبل از مداخله در دو گروه، یافته های بدست آمده نشان می دهد که میانگین امتیاز مربوط به ابعاد روان شناختی کیفیت زندگی قبل از مطالعه در نمونه های گروه آزمایش 41 و در گروه گواه 39 بوده است که این میزان پس از مداخله در نمونه های آزمایش به 50.7 افزایش و در گروه گواه به 36 کاهش یافته است. میانگین ابعاد جسمانی کیفیت زندگی قبل از مداخله در نمونه های گروه گواه 42 و در گروه آزمایش 43 بوده که این میزان پس از به کارگیری الگو در گروه گواه به 39.7 کاهش و در گروه آزمایش به 6.01 افزایش یافته است. همچنین امتیاز کیفیت کل زندگی قبل از مداخله در گروه گواه 40.5 و در گروه آزمایش 42 بوده است و پس از مداخله این امتیاز در گروه گواه به 37.9 کاهش و در گروه آزمایش به 55.4 افزایش یافته است. آزمون آماری t مستقل نشان دهنده تفاوت معنی دار آماری (P<0.05) در ابعاد مختلف کیفیت زندگی در دو گروه می باشد که حاکی از تاثیر مثبت الگوی مشاوره مراقبت مداوم می باشد.