مجله دندانپزشکی (journal of islamic dental association of iran)
سال:1381 | دوره:14 | شماره:1 (مسلسل 40) |تعداد مقالات:8

مواد پرکننده موقت یکی از اجزای مهم معالجات ریشه می باشند. این مواد باید حفره دسترسی تهیه شده را در فاصله بین جلسات درمان مهر و موم نمید و کانا ل های پر شده را از نشت مواد تا زمان پرکردن دائمی تاج حفاظت کند. برای انجام این مطالعه 64 دندان خلفی کشیده شده انسان جمع آوری شد. پس از تهیه حفره دسترسی استاندارد، دندان ها به سه گروه بیست تائی آزمایشی و دو گروه کنترل مثبت و منفی تقسیم گردید. حفرات دسترسی در هر یک از گروهها با یکی از مواد ترمیمی موقت پر شدند و نهایتا پس از انجام سیکل حرارتی، دندانها هفت روز در متیلن بلو 2% قرار گرفتند، سپس میزان ریزنشست در آنها با انجام برش طولی و بررسی در زیر استریومیکروسکوپ اندازه گیری شد. یافته ها حاکی از آنست که Coltosol  کمترین و Zoe بیشترین میزان ریزنشست را داشتند. اختلاف میزان ریزنشست بین دو گروه Coltosol   و Cavisol از لحاظ آماری معنی دار نبود ولی نفوذ رنگ در گروه Zoe به صورت معنی داری از دو گروه دیگر بیشتر بود. در نتیجه استفاده از Coltosol  و Cavisol به عنوان موادپرکننده موقت، مناسب برای ترمیم حفرات اندودنتیک تشخیص داده شد.

هدف از طبقه بندی بی دندانی های پارسیل، شناسایی و یادگیری آسان آن می باشد. همچنین این طبقه بندی امکان ارائه یک طرح درمان مناسب را فراهم می کند. علاوه بر آن با این نوع طبقه بندی می توان مقایسه ای بین انواع پروتزهای پارسیل متحرک را انجام داد تا براساس فراوانی موجود در هر طبقه اقدامات لازم در جهت برنامه ریزی آموزشی آن صورت گیرد.در این مطالعه که از نوع توصیفی است، فراوانی انواع بی دندانی های پارسیل در ششصد نفر از ساکنان بالای سی سال شهر یزد (سیصد زن و سیصد مرد) با روش نمونه گیری خوشه ای بررسی گردید متغیرهایی نظیر جنس، سن، نوع بی دندانی و میزان تحصیلات در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در فک بالا بیشترین فراوانی مربوط به بی دندانی ClIII و کمترین فراوانی مربوط به ClIV بوده است. همچنین در فک پایین بیشترین فراوانی مربوط به بی دندانی ClI و کمترین فراوانی مربوط به بی دندانی ClIV بوده است. با در نظر گرفتن افرادی که احتیاج به درمان پروتز ثابت داشتند. مشخص گردید که در هر دو فک بیشترین فراوانی مربوط به بی دندانی ClI و کمترین فراوانی مربوط به ClIV می باشد. با انجام آزمون Chi-square با افزایش سن تمایل به موارد انتهای آزاد دو طرفه ClI کندی بیشتر گردیده است ولی با افزایش میزان تحصیلات تمایل به ClI کندی کاهش یافته است. در مقایسه نتایج این بررسی با بررسی های قبلی می توان دریافت که به علت فراوانی زیاد موارد انتهای آزاد بهتر است در آموزش دانشجویان عمومی و تخصصی دندانپزشکی و نیز دور ه های آموزش مداوم دندانپزشکی این نکته مدنظر قرار گیرد. 

هیپوپلازی دندانهای شیری یکی از انواع هیپوپلازی ژنرالیزه می باشد که بیماری های دوران بارداری مادر می تواند باعث بوجود آمدن آن گردد. معمولا تولد زودرس و با وزن کم کودکان متولد شده سبب تشدید آن نیز می شود. در بیمار گزارش شده با هیپوپلازی ژنرالیزه، کلیه دندانهای شیری، متاثر از مشکل تیروییدی مادر در دوران بارداری و تولد زودرس از طریق سزارین می باشد که ضمن هیپوپلاستیک بودن کلیه دندانهای خلفی، 3/2 انسیزالی دندانهای قدامی نیز دارای نقایص مینایی است.  

در میان دای ماتریال ها محصولات گچی متداول ترین ماده مورد استفاده هستند که توسط کارخانه های مختلف ساخته شده و ترکیبات و طرز تهیه متفاوتی دارند. به همین جهت خصوصیات و دقت ابعادی آنها متفاوت می باشد. در این مطالعه یکی از مهمترین خصوصیات دای ماتریال ها یعنی دقت ابعادی در سه محصول گچی SH07, Ultrarock و Begostone که جزو متداولترین محصولات گچی مورد استفاده در ایران هستند، مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از مدل آزمایشگاهی با ماده قالب گیری Speedex برای هر محصول گچی ده بار قالب گرفته شد. پس از نیم ساعت قالبی توسط محصولات گچی ریخته و بعد از یک ساعت کست ها خارج شدند. ابعاد کست های گچی توسط دستگاه Prismo7 اندازه گیری شد. برای مقایسه گروهها درصد تغییرات نسبی با یکدگیر تحت آزمون یک طرفه واریانس و آزمون از Tukey و برای مقایسه با مدل اصلی تحت آزمون (قطر) t قرار گرفتند. یافته های پژوهشی حاکی از آن است که در قیاس با مدل اصلی، تمام گروهها در اندازه (فاصله مرکز A (ارتفاع) و B با مدل اصلی اختلاف معنی دار دارند و نمونه های محصولات معنی دار SH074 در اندازه C دو دای) نیز با مدل اصلی دارای اختلاف می باشد. ضمناً هر سه محصول افزایش حجم پیدا کرده اند. ارتفاع و قطر دای در محصول Ultrarock و فاصله مراکز دو دای در محصول SH074 بیشترین افزایش را داشته است. نتیجه اینکه محصول گچی Begostone کمترین اختلاف را با مدل اصلی داشته و از لحاظ دقت ابعادی از دو محصول دیگر مناسب تر می باشد. 

در سالهای اخیر توجه به مسئله کنترل عفونت در دندانپزشکی در مقایسه با گذشته ابعاد تازه ای به خود گرفته است. خبرسازیهای بعضی از نشریات همراه با تأکید برخی مقامات مسؤول بر رابطه ایدز و دندانپزشکی موجب نگرانی همکاران و افزایش دلهره بیماران شده است. اینکه اصول حفاظت فردی و سترون سازی کاملا رعایت شود و بر آن تاکید گردد تنها به دلیل وجود ویروس ایدز نیست. بلکه در اعمال دندانپزشکی خطر انتقال بسیاری از عفونتهای دیگر وجود دارد که از ویروس ایدز بسیار مقاوم ترند. از مدتها قبل الزام به داشتن اتوکلاو برای مطبهای دندانپزشکی از سوی برخی مسؤولان اعلام گردید. به همین دلیل اتوکلاوهای متعدد و گوناگونی وارد کشور شد و در همین راستا شرکتهایی در داخل ایران اقدام به ساخت آنها کردند. گفته می شود اتوکلاو بهترین دستگاه جهت استریل کردن وسایل دندانپزشکی است، بدین جهت که وسایل تحت فشار بخار آب داغ شده و در حرارت زیاد در شرایطی قرار می گیرند که فراتر از ظرفیت حیاتی میکروارگانیزم هاست. انتخاب هر دستگاه برای خرید و سرمایه گذاری برای آن و کاربرد صحیح آن نیازمند دانش و آگاهی در این زمینه می باشد. در این مقاله جنبه های مختلف در مورد دستگاه اتوکلاو، انواع آن و نکات مهم در ارتباط با کنترل و حفظ فرآیند استریلیزاسیون در اتوکلاو آورده شده است. 

امروزه یکی از مسایل بسیار مهم دندانپزشکی سیستم های استفاده از مواد همرنگ جهت ترمیم دندانهاست. یکی از روشهای اتصال مواد ترمیمی کامپوزیتی به دندان استفاده از اچینگ مینا توسط اسید می باشد، که نفوذ رزین به درون تخلخلهای حاصل سبب باند میکرومکانیکال بین دو سطح می شود. سیستم های چسبنده متداول از سه جزء اسید پرایمر و عامل باندینگ تشکیل شده اند که هم وقت گیر بوده و حساسیت فنی آن بالا می باشد و هم هزینه زیادی دربر دارد. به همین دلیل در این مطالعه استحکام برشی باند کامپوزیت به مینا با استفاده از پرایمر عاجی و بدون استفاده از آن بررسی شده است. در این بررسی سیستم های چسبنده Scotch bond multi-purpose، سینتک (Syntac) و سینگل باند (Single bond) مورد ارزیابی قرار گرفتند. شصت دندان پرمولر انسانی به طور تصادفی به شش گروه ده تایی تقسیم شدند. سطوح با کال کلیه دندانها توسط دیسک الماسی بدون اکسپوز شدن عاج صاف گردید. در تمامی گروهها دندانها توسط اسیدفسفریک 37% به مدت 15 ثانیه اچ شده، توسط پوآر آب و هوا به مدت ده ثانیه شسته شدند. طبق تقسیم بندی زیر از باندهای مورد نظر استفاده شد.گروه اول: اسکاچ باند با استفاده از پرایمر عاجی                                                                 Primer + Adhesive گروه دوم: اسکاچ باند بدون استفاده از پرایمر عاجی                                                           ------       Adhesive گروه سوم: سینتک با استفاده از پرایمر عاجی                                                  Primer + adhesive + Heliobond گروه چهارم: سینتک بدون استفاده از پرایمر عاجی                                              -------------------    Heliobond گروه پنجم: سینگل باند روی مینای خشک                                                               Single bond (dry enamel) گروه ششم: سینگل باند روی مینای مرطوب                                                        Single bond (moist enamel) سپس کامپوزیت رزین هلیومولار (Heliomolar) توسط قالب پلاستیکی به قطر 1/3 میلی متر و ارتفاع سه میلی متر روی سطوحی که قبلاً باند زده شده بود قرار گرفت. استوانه کامپوزیتی از چهار جهت و از هر جهت به مدت چهل ثانیه با دستگاه نور داده شد. نمونه ها به مدت یک هفته در درجه حرارت اتاق، داخل آب نگهداری شدند و در نهایت استحکام برشی باند هر نمونه توسط دستگاه Instron universal testing machine (40204) اندازه گیری شد. نتایج توسط آزمونهای ANOVA دوطرفه و TUKEY آنالیز شدند. میانگین استحکام برشی باند در محدوده (9.24± 20.12 مگاپاسکال) برای گروه اسکاچ باند با استفاده از پرایمر تا 7.06 ± 37.86  مگاپاسکال برای سینگل باند روی مینای مرطوب می باشد. میانگین استحکام برشی باند بین تمامی گروهها از لحاظ آماری معنی دار است. (P<0.0001). اختلاف بین میانگین استحکام برشی باند بین گروههای استفاده شده از پرایمر عاجی و گروه بدون استفاده از پرایمر عاجی از لحاظ آماری معنی دار می باشد. (P<0.005). 1- در صورت استفاده از پرایمر عاجی استحکام برشی باند کامپوزیت به مینای اچ شده کاهش می یابد. 2- در سیستم های باندینگ وان باتل (One bottle) میزان استحکام برشی باند به مینای مرطوب بیشتر از مینای خشک می باشد. 3- استحکام برشی باندینگ های وان باتل بیشتر از سیستم های باندینگ عاجی متداول است. 

اکسپانشن فک بالا از جمله درمانهایی است که سابقه طولانی و استفاد ه ای شایع در علم ارتودنسی دارد. عموما بر این اعتقادند که جهت باز کردن سوچور میانی فک بالا و ایجاد حرکت دندانی مطلوبتر، دستگاه اکسپانشن ثابت ارجح است، لذا تاکنون مطالعات کافی در مورد اثرات دندانی اسکلتی استفاده از پلاک اکسپانشن متحرک انجام شده است. با هدف بررسی اثرات پلاک متحرک در اکسپانشن سریع فک، 11 بیمار یا میانگین سنی هشت سال و 11 ماه که دارای کراس بایت لینگوالی خلفی یک طرفه یا دوطرفه بودند انتخاب شدند و به وسیله پلاک متحرک با پیچ اکسپانشن در وسط کامو بایت خلفی با میانگین مدت درمان شش هفته و چهار روز تحت درمان قرار گرفتند. به بیماران توصیه گردید که پیچ را هر روز 4/1 دور باز نمایند. پس از تهیه کست، فتوگرافی، رادیوگرافی های اکلوزال لاترال سفالوگرام قبل و بعد از درمان، 28 تغییر خطی و زاویه ای از کلیشه های سفالومتری محاسبه و با استفاده از آزمون آماری Paired t-test نتایج زیر حاصل گردید. 1- پلاک متحرک در 75% موارد توانایی بازکردن سوچور میانی را داشت.2- نقطه A به سمت جلو حرکت کرد. 3- ماگزیلا و ماندیبل چرخش معنی داری نشان ندادند. 4- پلن پالاتال به سمت پایین حرکت نداشت. 5- ارتفاع صورت تحتانی به علت حرکت به سمت پایین ماندیبل افزایش یافت. 6- دندانهای قدامی بالا و پایین تغییرات معنی داری نشان ندادند. با مقایسه نتایج حاصل از این مطالعه با اثرات دندانی اسکلتی دستگاههای ثابت Hyrax و Hass می توان دریافت که پلاک متحرک، بخصوص در مواردی که چرخش فک پایین متعاقب استفاده از دستگاه اکسپانشن ثابت مطلوب نیست، به شرط اینکه تاج کلینیکی دندانها گیر مناسب ایجاد کرده و مریض همکاری خوبی داشته باشد کارآیی مناسبی دارد.  

به منظور بررسی قدمت جذب مایع مخروطهای کاغذی مختلف، مطالعه ای بر روی چهار نمونه موجود در بازار به نامهای روکو (Roeko)، دیانت (Diadent)، آریادنت (Ariadent) و آلی (Ali) انجام گرفت. در هر دو روش از هر نمونه مخروط کاغذی تعداد سی عدد شماره چهل به طور تصادفی انتخاب شد و هر کدام از مخروطهای انتخابی با ترازویی به دقت 10-5 به صورت خشک وزن گردید و پس از مرطوب کردن، دوباره وزن شدند. نحوه مرطوب کردن مخروطها به دو روش متفاوت انجام گردید. در روش ظرف سوم، به اندازه 16 میلی متر از انتهای مخروط کاغذی به مدت پنج ثانیه در محلول نرمال سالین فرو برده شد و در روش داخل کانال، یک دندان پرمولر فک پایین تک کانال که تا Master apical file چهل و Flaring، شصت و طول کارکرد 16 میلی متر آماده شده بود مورد استفاده قرار گرفت. به این ترتیب که ابتدا داخل کانال دندان به ده سی سی سرم فیزیولوژی شسته شد و سپس مخروط کاغذی برای مرطوب شدن به مدت پنج ثانیه در آن قرار گرفت. برای هر مخروط کاغذی، شستشوی داخل کانال به ده سی سی سرم تکرار شد. در هر دو روش با مقایسه وزن مخروط کاغذی قبل و بعد از جذب مایع، میزان جذب مایع و درصد وزنی جذب مایع برای هر نمونه مخروط کاغذی محاسبه گردید. در این بررسی مشخص شد که مخروط کاغذی دیادنت در هر دو روش بالاترین قدرت جذب مایع را داشت و آلی پایینترین جذب مایع را داشت. اما مخروطهای آریادنت و روکو تفاوت آماری معنی داری در قدرت جذب مایع نداشتند. بجز آریادنت و روکو که با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند، مقایسه زوج و زوج مخروطهای کاغذی نشان داد که بین کاغذهای مختلف با سطح اطمینان 95% تفاوت معنی داری در جذب مایع وجود دارد. همچنین تفاوت بین میانگین جذب مایع در انواع مختلف مخروطهای کاغذی معنی دار بود. در روش ظرف سرم مخروطهای دیادنت، جذب میانگین مایعی معادل 10-5×8، 927، روکو برابر 10-5×4، 866، آریادنت 10-5×133، 855، و آلی، 10-5×833، 462، داشتند. در روش داخل کانال مخروط کاغذی دیادنت، 10-5×333، 965، آریادنت 10-5×855، روکو 10-5×667، 854، و آلی 10-5×8، 443، میانگین جذب مایع داشت. مقایسه زوج به زوج مخروطهای کاغذی نشان می دهد که در هر روش فقط بین مخروطهای آریادنت و روکو تفاوت معنی دار آماری وجود ندارد و بین بقیه مخروطها زوج به زوج تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (P<0.001).