پژوهش در مسایل تعلیم و تربیت
سال:1384 | دوره:- | شماره:1-2 |تعداد مقالات:7

هدف بررسی رابطه سبکهای شناختی وابسته به زمینه و مستقل از زمینه با عزت نفس و اضطراب بود. 303 دانشجوی دوره کارشناسی، از میان دانشجویان دوره های کارشناسی از 5 دانشکده مختلف دانشگاه ایالتی شمالی ایلی نویز که داوطلب شرکت در این تحقیق شده بودند، انتخاب شدند. از تمام دانشجویان شرکت کننده در این تحقیق آزمون شکلهای نهفته گروهی (GEFT) برای تعیین سبکهای شناختی، پرسشنامه عزت نفس (SEI) برای مشخص کردن میزان عزت نفس و مقیاس اضطراب آشکار (MAS) برای اندازه گیری مقدار اضطراب هر دانشجو گرفته شد.علاوه بر این، اطلاعات مورد نیاز درباره جنسیت، معدل، دانشکده و رشته تحصیلی هر دانشجو گردآوری شد. سه فرضیه در مورد رابطه همبستگی میان سبکهای شناختی، عزت نفس و اضطراب طرح شد که در سطح معنی داری 5 درصد آزمایش شدند. ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون محاسبه شد تا میزان همبستگی بین گروه ها مشخص شود.همبستگی میان سبکهای شناختی وابسته به زمینه و مستقل از زمینه با عزت نفس و اضطراب پایین بود و تفاوت معنی داری وجود نداشت. لذا دو فرضیه طرح شده در رابطه با این همبستگی پذیرفته نشد. فرضیه همبستگی میان عزت نفس و اضطراب بدلیل وجود تفاوت معنی دار مورد تایید قرار گرفت.

تدریس و ماهیت آن، بحث های متعدد و مختلف پیرامون آن موضوع این مقاله است. اینکه آیا تدریس علم است یا هنر و یا تلفیقی از هر دو، مطلبی است که توجه اندیشه مندان و صاحبان آرا تعلیم و تربیتی را به خود معطوف داشته است. عده ای که تدریس را علم تلقی کرده اند بر این باورند که این حوزه هم همچون عرصه علوم طبیعی تابع اصول و قوانین از پیش تعیین شده است و نتایج پژوهشهایی که در رابطه با تدریس انجام می گیرند می توانند تکلیف همه ابعاد و جوانب فرآیند تدریس را روشن سازند به گونه ای که گویی روابط پایدار، مستحکم و باثباتی بر موقعیتهای یاددهی – یادگیری حاکم است.از سوی دیگر گروهی معتقدند که ظرایف، حساسیتها و پیچیدگیهای امر تعلیم و تربیت به طور عام و جریان تدریس به طور خاص، به عنوان موقعیتهای انسانی امکان حصول و دستیابی به قواعد و قوانین علمی تعمیم پذیر و بدون انعطاف را منتفی می سازد. پدید آمدن موقعیتهای پیش بینی نشده و رفتارهای تعریف نشده در جریان یاددهی – یادگیری موجب آن می گردد که تلقی تدریس به عنوان نوعی هنر، تقویت شود.در نتیجه، دو نظریه به دیدگاه سومی که منطقی تر و معتدل تر به نظر می رسد، منتهی می شود. این نظریه با بنیان نهادن مبنای علمی برای هنر تدریس و تلفیق دو دیدگاه غالب، رویکردی دیگر به قلمرو تدریس دارد.

در این پژوهش که به شیوه مطالعات آزمایشی انجام گرفت، از طرح بین گروهی پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. پژوهش فوق به دنبال یافتن پاسخ این سوال است که آیا پیشرفت یادگیری دانش آموزان با روشهای نوین بهتر است یا روشهای متداول آموزش؟ باتوجه به محدودیت امکانات و عدم دسترسی دانش آموزان کلیه مناطق به سخت افزار کامپیوتر، نمونه مورد نظر این پژوهش از نمونه در دسترس (مدارسی که دارای تعداد کافی کامپیوتر بودند) انتخاب گردید. حجم نمونه مورد نظر 120 نفر بود که شامل سه کلاس اول راهنمایی بود. هر کلاس به طور تصادفی در معرض یک متغیر مستقل قرار گرفت. در این پژوهش از آزمونهای پیشرفت تحصیلی معلم – محقق ساخته در سه فرم پیش آزمون، پس آزمون و یادداری استفاده شد. روایی صوری و محتوایی این آزمونها در مشاوره با چند تن از معلمان جغرافیای سال اول مدارس راهنمایی مورد تایید قرار گرفت و پایایی این آزمونها از طریق روش دو نیمه کردن محاسبه شد. قبل از شروع آموزش پیش آزمونی در هر سه گره به عمل آمد.آموزش به سه شیوه سخنرانی، آموزش به شیوه همیاری و آموزش به کمک کامپیوتر (CAI) در درس جغرافیا انجام گرفت. بعد از ارایه آموزش به هر سه روش در طی چهار هفته پس آزمونی در هر سه گروه اجرا شد. سه هفته بعد از پایان آموزش به وسیله آزمون یادداری میزان پایداری مطالب در حافظه دانش آموزان سنجیده شد. داده های بدست آمده از این سه آزمون با استفاده از روش تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه و به کمک نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج زیر حاصل گردید: -1عملکرد دانش آموزانی که با استفاده از روش آموزش به کمک کامپیوتر و روش همیاری آموزش دیدند بهتر از روش سخنرانی و همچنین عملکرد آنها با استفاده از روش آموزش به کمک کامپیوتر بهتر از روش همیاری بود. -2میزان یادداری دانش آموزانی که با استفاده از روش سخنرانی و همیاری آموزش دیدند بهتر از میزان یادداری دانش آموزانی بود که با روش آموزش به کمک کامپیوتر آموزش دیدند.

در فرایند کسب استقلال و بازآفرینی جوانی، طبقه، جنسیت و مکان زندگی، شرایط متفاوتی را برای تعامل جوانان با خانواده و اجتماعی شدن فراهم می سازند. مقاله حاضر با الهام از مفهوم سازی «عادت» و «میدان» بوردیو، شیوه تطابق جوانان با شرایط ساختاری جامعه را بررسی می کند. یافته های تجربی بیانگر این است که گسست و جابه جایی در «عادات» و «میدانها»، افق های جدیدی را پیش روی جوانان قرار داده است. این گسست و جابه جایی جوانان را در مقابله با بحرانهای ساختاری و انتخاب سبک زندگی مطلوب خویش با موقعیت و شرایط دشواری رو به رو ساخته است. تنوع تجارب و انتخاب های جوانان، آشکارا گویای کمرنگ شدن مسیرهای استاندارد گذار و اهمیت یافتن انتخاب های فردی است که در تعامل با تاثیر پابرجای طبقه، جنس و مکان زندگی، الگوهای متفاوتی را در تجربه جوانی پدید می آورد.

اندیشیدن، درست اندیشیدن و آزاداندیشی محورهای اساسی تعلیم و تربیت هستند. در این مقاله سعی نگارنده بر این است که این مفاهیم را به صورتی روشن، منطقی و آموزنده تعریف کند. اندیشیدن یا تفکر ویژگی اساسی تمایز انسان از دیگر جانداران است. باید دید اندیشیدن چه موقع آغاز می شود، چه مراحلی را طی می کند و آخر سر چه امری را برای او مدلل یا قابل پذیرش می سازد.نقطه آغاز اندیشیدن، برخورد به وضع غیرعادی، مبهم، پیچیده و نامعلوم است. باید توجه داشت که در زندگی فردی و در حیات جمعی و در فعالیتهای علمی، هنری و فلسفی افراد به چنین وضعی برخورد می کنند. فرد در زندگی شخصی وقتی می اندیشد یا فکر می کند که با وضعی نامعلوم یا غیرعادی برخورد کند. مسوولان هر جامعه نیز در برخورد به چنین وضع به اندیشیدن می پردازند. دانشمندان، فیلسوفان و هنرمندان نیز اندیشیدن را در برخورد به چنین وضعی آغاز می کنند. بدون تردید محتوای تفکر در زندگی شخصی، در حیات جمعی و در دنیای علم، فلسفه و هنر متفاوت است اما افراد همه در صورتی به تفکر می پردازند که با چنین وضعی برخورد کنند.

مطالعات مستمر ما با استفاده از ابزارهای متعدد روش شناختی علوم اعصاب در طول دو دهه گذشته روی استرس و سهم آن در سبب شناسی، بیماری های روانی متمرکز بوده است. نتایج این مطالعات نشان می دهد که استرس از طریق افزایش سطح سیناپسی منوآمین های مغز خصوصا در دستگاه لیمبیک زمینه سازش را در فرد فراهم می کند. چنانچه استرس غیرقابل کنترل و خارج از تحمل فرد باشد، ممکن است منجر به اختلالات شخصیتی و یا بیماری های روانی گردد. با این حال دو عامل وراثت و سن ممکن است مسیر و نوع اختلال یا بیماری را معین کند. بنابراین سن و مراحل رشد و توجه به آن در آموزش و پرورش از نظر سلامت روانی به اندازه زمینه وراثتی حایز اهمیت است. خصوصا مقطع سنی 11 تا 21 سال به علت وقوع مرحله بلوغ، از نظر سطح استروئیدها و برتری فعالیت دستگاه لیمبیک نسبت به تالاموکورتیکال ویژگی قابل توجهی دارد. هدف مطالعه حاضر در وهله اول طبقه بندی، بررسی علل شیوع اختلالات رفتاری در نوجوانان است. در وهله دوم بر مبنای نشانگان جمع آوری شده، نامگذاری پدیده رفتاری وابسته به زمان و مکان، بر اساس روان تن – کارشناسی (سایکوفیزیولوژی) و آسیب شناسی روانی (سایکوپاتولوژی) آن در سطح ملکولی و ساختاری مغز مورد نظر قرار گرفت. مطالعات بالینی که بر اساس ثبت مشاهدات تجربی انجام گرفت، نشان داد که درصد قابل ملاحظه ای از اختلالات رفتاری نوجوانان مذهبی پدیده، وابسته به زمان است. ضمن مطالعه توصیفی، ثبت و جمع آوری نشانگان این پدیده وابسته به سن، سایکوفیزیولوژی رشد و سایکوپاتولوژی اختلال رشد بررسی شد. بر اساس داده های مطالعات مستمر دو دهه گذشته، و در روشنایی یافته های منتشر شده در ادبیات جاری بین المللی، این پدیده «رشد کاذب» نام گذاری گردید. اهمیت این پدیده در ادغام ویژه عوامل استرس، وراثت، محیط، تکامل و توازن ساختارهای مغزی، و ویژگی ساز و کارهای سیستم های منوآمینرژیک و استروئیدهای مغز در سایکوفیزیولوژی و سایکوپاتولوژی اختلال است از طرف دیگر شیوع این پدیده به علت نقش پذیری از عوامل اجتماعی، تربیتی و فقر، یا ادغام فرهنگی پیچیدگی خاصی دارد ک باید مورد نظر مربیان و نظریه پردازان تربیت باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه سلسله مراتب ارزشهای دانشجویان ایرانی و هندی است. نمونه مورد بررسی شامل 800 نفر از دانشجویان ایرانی و هندی سال آخر رشته های علوم انسانی و علوم پایه، 400 دانشجوی ایرانی (224 دختر و 174 پسر) و 400 دانشجوی هندی (264 دختر و 136 پسر) است که به روش خوشه ای از 6 دانشگاه تهران و 6 کالج شهر پونا انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس ارزشهای روکیچ – سین ها (ارزشهای هدف – ارزشهای وسیله ای) بود که توسط گروه نمونه تکمیل گردیدند. نتایج بررسی نشان داد که بین سلسله مراتب ارزشهای هدف و ارزشهای وسیله ای دانشجویان ایرانی و هندی تفاوت وجود دارد به طوری که دانشجویان ایرانی ارزشهای هدف: اعتقاد به خدا، داشتن زندگی راحت و زندگی آرام و دانشجویان هندی ارزشهای هدف: رضامندی خانواده داشتن همراه خوب، را در اولویت قرار دادند و همچنین دانشجویان ایرانی ارزشهایی مانند توکل به خدا، اراده، اصرار و پافشاری و کمک گرفتن از دیگران را و دانشجویان هندی ارزشهای وسیله ای: سخت کوشی، بکارگیری هوش، کسب انگیزه از دیگران، تشویق، را در اولویت های خود قرار دادند.