رفاه اجتماعی
سال:1390 | دوره:11 | شماره:43 |تعداد مقالات:17

مقدمه: بقا یا تداوم هویت های ملی در جریان حرکت عظیم اقتصاد و فرهنگ جهانی یکی از بحث های مهم مربوط به فرآیند جهانی شدن می باشد. در این زمینه دیدگاه های متفاوتی ارائه شده است. از آن جمله برخی ادعا می کنند که جهانی شدن تاثیری منفی بر روی هویت های ملی داشته و از بین برنده تفاوت ها است و عده ای نیز خلاف این نظر را بیان می کنند. مقاله حاضر، در این خصوص سه رویکرد متفاوت و اساسی را شناسایی و با داده های تحقیق به آزمون گذاشته است که عبارتند از رویکرد جهان گرایان افراطی، رویکرد شکاکیون و رویکرد تحول گرایان.روش: این تحقیق به روش پیمایشی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز انجام شده است.یافته ها: با افزایش فرآیند جهانی شدن، هویت ملی دانشجویان رو به کاهش می گذارد.بحث: نظریه های دو رویکرد اول و سوم مورد تایید قرار می گیرد.

مقدمه: هدف از انجام این پژوهش بررسی انواع روابط والدینی در خانواده (متشنج، گاهی متشنج، خوب، خیلی خوب) و تاثیر آن بر مصرف مواد محرک، و افسردگی در جمعیت 19 تا 35 ساله نوجوان و جوان تهرانی است. نوع مطالعه مقطعی و جامعه آماری شامل تمامی افراد بین 35- 15 ساله ساکن در شهر تهران است.روش: روش نمونه گیری خوشه ای و حجم نمونه 6281 نفر است. ابزار پژوهش حاضز شامل پرسش نامه جمع آوری ویژگی های جمعیت شناختی، سیاهه افسردگی بک و پرسش نامه محقق ساخته جهت بررسی نوع روابط موجود بین والدین در خانواده و مصرف مواد محرک است.یافته ها: پس از جمع آوری اطلاعات، داده های گردآوری شده به نسخه شانزدهم برنامه SPSS وارد و با آزمون های آماری تحلیل واریانس یک راهه و خی دو، فرضیات پژوهش، آزموده شد.بحث: بین انواع روابط والدینی و سطح افسردگی افراد رابطه معنادار وجود دارد. افسردگی در افراد استفاده کننده از مواد محرک نسبت به افراد استفاده نکننده بیش تر است. بین انواع روابط والدینی و استفاده از مواد محرک رابطه معنادار وجود دارد.

مقدمه: همسرآزاری از جمله آسیب های اجتماعی شایع در جامعه به شمار می رود که نگرانی خانواده ها و مسوولان امور سلامت را فراهم آورده است، از طرفی کسب مهارت های زندگی می تواند افراد را در مقابله با مشکلات تواناتر کند. این پژوهش با هدف تعیین ارتباط مهارت های زندگی با همسرآزاری در زوجین مراجعه کننده به دادگاه های خانواده تهران انجام شد.روش: این پژوهش یک مطالعه همبستگی است که بر روی 280 نفر (140 زوج) مراجعه کننده به دادگاه های خانواده شهر تهران به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انجام شد. پرسش نامه شامل مشخصات دموگرافیک، پرسش نامه مهارت های زندگی و پرسش نامه همسرآزاری بود، روایی به روش روایی محتوی و پایایی (r=0.88) به روش بازآزمون به دست آمد.یافته ها: هرچه مهارت های زندگی در افراد پایین تر باشد همسرآزاری در آنان افزایش می یابد (p<0.005).بحث: توصیه می شود آموزش مهارت های زندگی در زوجین قبل از ازدواج جهت کاهش همسرآزاری انجام شود.

مقدمه: هدف از تدوین این مقاله بررسی عوامل مرتبط با خشونت جوانان زندانی زندان کرمان است که با توجه به گستردگی مفهوم خشونت، دو مورد خاص آن یعنی ضرب و جرح و قتل عمد مورد توجه قرار گرفته اند.روش: این تحقیق با روش پیمایشی انجام گرفته و برای جمع آوری اطلاعات از تکنیک های مصاحبه و پرسش نامه استفاده شده است و تعداد کل افراد مورد بررسی 123 نفر (کل زندانیان با سابقه ضرب و جرح و قتل عمد) بوده است.یافته ها: جنس، وضعیت تاهل، معاشرت با دوستان بزهکار، عضویت در گروه های نزاع، تایید پرخاش گری، توجیه عمل مجرمانه، تصور از خوردن برچسب منحرف، علاقه به فیلم های خشن، سابقه اخراج از مدرسه و مصرف الکل، مواد مخدر و قرص اکس با سابقه خشونت جوانان 35-18 سال مورد بررسی ارتباط معنادار دارد.بحث: جرایم خشونت آمیزی چون قتل و ضرب و جرح در مردان بیش تر از زنان رخ می دهد. بیش تر جوانانی که سابقه خشونت دارند مجردند، عضو گروه های نزاع هستند، سابقه اخرج از مدرسه دارند، پرخاش گری را برای حل مسائلشان لازم می دانند، جرم خود را توجیه می کنند، به مشاهده فیلم های خشن علاقه دارند، و میزان مصرف الکل، قرص اکس و مواد مخدر در آن ها بیش تر است.

مقدمه: جوانی نسبی جمعیت، عوارض جنگ تحمیلی، تحریم ها، مهاجرت جوانان به تهران در جستجوی کار پژوهش در آسیب شناسی روانی جوانان بیکار تهران را الزامی می کند.روش: پژوهش حاضر طرحی علی مقایسه ای است. جامعه آماری شامل کلیه جوانان مذکر 25 تا 35 ساله ساکن شهر تهران بود. نمونه گیری پژوهش حاضر به روش تصادفی طبقه ای صورت گرفته است، 229 نفر شاغل و 248 نفر بیکار 35-25 ساله ساکن تهران همتاشده بر حسب سن، تحصیل، و تاهل با وارسی نامه علایم گونه 90 سوالی ویراسته و پرسش نامه جمعیت شناختی بررسی شدند. نمره گذاری با نرم افزار وارسی نامه علایم- گونه 90 سوالی ویراسته انجام شد. نمره ها و میانگین های دو گروه با روش t استیودنت مقایسه گردید. برای شدت و فراوانی نشانه های آسیب شناسی از مجذور خی استفاده شد. میانگین ابعاد نه گانه آزمون و سه بعد شاخص کلی شدت، شاخص ناراحتی از علایم و جمع علایم بین دو گروه سنجیده شد.یافته ها: میانگین همه ابعاد نه گانه و شاخص های سه گانه در بیکاران بالاتر از شاغل و همه در سطح 95% و بالاتر معنی دار بود. بالاترین میانگین آسیب شناسی روانی در بیکاران در مقیاس وسواس- اجبار با 1.29 و پایین ترین نمره در حساسیت در روابط متقابل بود. بالاترین میزان آسیب های روانی در شاغلان در وسواس اجبار (97%) و پایین ترین، حساسیت در روابط متقابل (46%) بود. فراوانی نشانه های آسیب روانی در بیکاران 32% و در شاغل 27% بود. بین شدت کلی آسیب های روانی افراد شاغل و بیکار تفاوت وجود داشت. (P<0.001).بحث: فراوانی و شدت نشانه های آسیب شناسی روانی در بیکاران نسبت به شاغلان در حد معنی دار بالاتر است. بیکاری چه عامل یا معلول باشد، در هر دو وجه جوانان بیکار به شغل و درمان روانپزشکی نیازمندند.

مقدمه: پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر رویکرد راه حل محور بر کاهش گرایش به طلاق زنان و مردان مستعد طلاق شهر اصفهان صورت گرفته است. رویکرد راه حل محور یکی از انواع درمان های کوتاه مدت است که بر یافتن راه حل ها توسط مراجع با کمک مشاور تاکید دارد.روش: این پژوهش نیمه تجربی است و در آن از پیش آزمون و پس آزمون دو گروه شامل گروه آزمایش و گروه گواه استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل آن دسته از زوجین مراجعه کننده به مرکز مداخله در بحران شهر اصفهان می باشد که به صورت خودمعرف مراجعه کرده بودند. نمونه پژوهش شامل 32 زوج است که از زوجینی که داوطلب به شرکت در مطالعه بودند، به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسش نامه استعداد طلاق روزلت و همکاران (1386).یافته ها: برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر استفاده از روش های آمار توصیفی از روش تحلیل هم پراکنش استفاده شد.بحث: رویکرد راه حل محور بر کاهش گرایش به طلاق موثر است (p<0.001).

مقدمه: تحقیق حاضر با هدف بررسی نگرش مردم به ازدواج موقت انجام گرفته است.روش: در این تحقیق توصیفی، 395 نفر زن و مرد مجرد و متاهل سکن تهران انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه نگرش سنجی استفاده شد.یافته ها: در بین خانواده و اقوام 9.1 درصد افراد سابقه ازدواج موقت وجود دارد. عمده ترین موانع ازدواج موقت فرهنگ جامعه، مخالفت خانواده ها و مخالفت همسر ذکر شد. مردان، افراد مجرد، افراد شاغل، افراد ساکن در جنوب شهر و افرادی که در خانواده و اقوام آن ها سابقه ازدواج موقت وجود دارد بیش از سایرین (p£0.01) نسبت به ازدواج موقت گرایش دارند.بحث: علی رغم وجود گرایش به ازدواج موقت میزان شیوع این ازدواج در جامعه مورد بررسی کم است.

مقدمه: توسعه انسانی مبین تحول در کیفیت زندگی است و بر اساس نظریه اینگلهارت و ولزل رویکرد جامع توسعه انسانی سه بعد توسعه اجتماعی- اقتصادی، نوسازی فرهنگی و دموکراتیک شدن را دربر می گیرد. هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت نوسازی فرهنگی در روستاهای در حال گذار و پاسخ به این پرسش است که آیا این گروه از روستاها که از سطح نسبتا مناسبی از توسعه اجتماعی- اقتصادی برخوردار هستند، نوسازی فرهنگی را تجربه کرده اند و یا خیر؟روش: نوسازی فرهنگی با سه متغییر فردگرایی، عرفی شدن و تبیین علمی مورد بررسی قرار گرفته است. روش این تحقیق ترکیبی از روش های کمی (پیمایش) و کیفی است. برای درک چگونگی و تحلیل داده های کمی روش کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق به کار گرفته شده است.یافته ها: هر چند ساکنین روستاهای در حال گذار در فرآیند توسعه انسانی نوسازی فرهنگی را تجربه کرده اند، اما این تغییر در همه ابعاد فرهنگی رخ نداده است. به طوری که فردگرایی اخلاقی به طور نسبی در میان مردم این روستاها رواج دارد. اما اکثریت هنوز عرفی نشده اند و تفکر، احساسات، تمایلات و رفتار آن ها از وابستگی و التزام به ماوراءطبیعه فاصله نگرفته و گستره نفوذ باورهای دینی فراتر از حوزه خصوصی را دربر می گیرد. همچنین روستاییان در پاسخ به چرایی وقوع پدیده ها از دو شیوه به ظاهر متناقض تبیین دینی و تبیین علمی استفاده می کنند.بحث: به نظر می رسد این گونه از نوسازی فرهنگی که ویژگی اصلی آن عدم توازن مولفه ها و به هم ریختگی فرهنگی است، نشان دهنده ریشه باورهای مذهبی در میراث تاریخی این جوامع و پایداری آن در فرآیند توسعه انسانی و تغییرات اجتماعی جوامع روستایی در حال گذار است.

مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی روش های شناسایی افراد واجد شرایط دریافت پرداخت های انتقالی در شرایطی است که دولت اطلاعات دقیقی در مورد جامعه هدف ندارد. در شرایطی که نابرابری اطلاعاتی بین دولت و متقاضیان دریافت یارانه ها وجود دارد پایش اطلاعات گردآوری شده فرایند پرهزینه ای است که می تواند سهم عمده ای از منابع یارانه ای را جذب کند.روش: به منظور شناسایی افراد واجد شرایط استحقاق دریافت یارانه ها در شرایط فقدان بانک اطلاعاتی خانوارهای نیازمند در کشور می توان از روش های تقریبی استفاده کرد. اگر دولت بخواهد یارانه ها را به صورت تلفیقی از نقدی و کالایی پرداخت کند باید اطلاعات مربوط به ترجیحات مصرف کنندگان را داشته باشد. به منظور شناسایی ترجیحات مصرف کنندگان دولت می تواند با استفاده از اطلاعات پیمایش هزینه و درآمد خانوارهای نیازمند سبدهای مختلفی از کالا و خدمات و وجه نقد را برای گروه های مختلف این دسته از مصرف کنندگان طراحی کند. این روش که با استفاده از نظریه اقتصاد اطلاعات تنظیم می شود موسوم به روش خودگزینی است.یافته ها: پرداخت پول نقد در شرایط نابرابری اطلاعاتی روش مناسبی برای توزیع یارانه ها نیست و نه تنها اخلاق کار در جامعه را آسیب می زند بلکه عاملی است که همواره می تواند موجب بروز انگیزه ارائه اطلاعات نادرست و تغییر رفتار توسط افراد شود.بحث: در شرایط نابرابری اطلاعاتی مناسب ترین شیوه های پرداخت یارانه این شیوه دارای این مزیت است که از پرداختهای نقدی یکسان به همه افراد در برنامه یارانه نقدی جلوگیری می کند و هزینه ها را در مقیاس وسیع کشوری کاهش می دهد، علاوه بر آن از خطای ورود متقاضیانی که ترجیحات آن ها معطوف یارانه های کالایی و خدمات است می کاهد.ارائه بسته های حمایتی دولت را مطمئن خواهد ساخت که یارانه های پرداختی دولت در جهت ارتقای سلامت، بهبود تغذیه، جلوگیری از سوءتغذیه و شیوع بیماری ها و ارتقاء آموزش جامعه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

مقدمه: مساله مشارکت و نگرش نسبت به قدرت و اقتدار نظام سیاسی برای ثبات و تداوم هر نظام سیاسی اصلی اساسی است. مشروعیت سیاسی در تمام دوران های مختلف به صور گوناگون و به عنوان کیفیت حکومت حاکمان در ارتباط با افراد تحت حکومت مطرح بوده است. پژوهش حاضر به منظور ارائه تحلیلی جامعه شناختی از رابطه بین مشارکت و مشروعیت و عوامل اجتماعی موثر بر آن در بین گروه های اجتماعی شهر بابل با استناد به دیدگاه های مشارکت، مشروعیت و بحران مشروعیت می باشد.روش: این تحقیق پیماشی و از نوع علی- مقایسه ای پس از وقوع است.یافته ها: بین مشارکت و مشروعیت رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین گروه بندی اجتماعی (موقعیت اجتماعی گروه ها) با نگرش آن ها نسبت به مشروعیت نظام سیاسی ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین بین گروه بندی اجتماعی و گرایش به مردم سالاری ارتباط معناداری وجود دارد. یافته های نظری پژوهش نشان می دهد که گرچه می توان رابطه مستقیم متغیر مستقل (گروه بندی اجتماعی) را با متغیرهای وابسته (مشروعیت نظام سیاسی و گرایش به مردم سالاری) بر اساس تئوری های مشروعیت و بحران مشروعیت تبیین کرد اما متغیر مستقل (مشروعیت نظام سیاسی) رابطه مستقیمی با متغیر وابسته (مشارکت سیاسی) ندارد.بحث: داده های تحقیق حاکی از مشارکت بالای پاسخ گویان در انتخابات است در حالی که نمره پاسخ گویان به مشروعیت نظام سیاسی نسبتا پایین است. بنابراین بین نگرش واقعی پاسخ گویان به مشروعیت نظام سیاسی، با رفتار ظاهری آن ها (مشارکت سیاسی) فاصله زیادی وجود دارد.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی مشکلات روانی و نگرش خانواده های منطقه شش شهر تهران نسبت به مشکلات و بیماری های عصبی- روانی انجام شده است.روش: برای اجرای پژوهش یک فرد بالای 15 سال از 1830 خانوار (586 مرد، 1244 زن) از مجموع 59112 خانوار ساکن در منطقه 6 که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند به کمک پرسش نامه های ویژگی های جمعیت شناختی، پرسش نامه SCL-90-R و پرسش نامه نگرش بهداشت روان جامعه مورد بررسی قرار گرفتند. داده های پژوهش به کمک روش های آمار توصیفی آزمون های آماری t و تحلیل واریانس، تحلیل گردیدند.یافته ها: 535 نفر (%29.2) مشکوک به یک یا چند مشکل روانی شناخته شده اند و میزان شیوع آن در زنان (%30.4) بیش تر از مردان، (%26.8) بوده است. همچنین در ارزیابی به عمل آمده از پرسش نامه نگرش سلامت روان جامعه، درمان ناپذیر دانستن بیماری های روانی (%20.7)، موثر دانستن ازدواج در بهبود مشکلات روانی (%59.4) و اعتیادآور دانستن مصرف داروهای اعصاب (%85.4) فراوانی بیش تری را نسبت به سایر موارد نشان داده است.بحث: شیوع نسبتا بالای مشکلات روانپزشکی و وجود نگرش منفی در مورد بیماری های روانی، مصرف مواد و صرع در میان ساکنان منطقه مورد بررسی لزوم توجه بیش تر به پیشگیری و درمان این مشکلات و ارتقاء نگرش خانوارها را یادآور می شود.

مقدمه: مطابق قانون باید اماکن عمومی و خصوصی برای مراجعه و استفاده افرادی که با صندلی چرخ دار حرکت می کنند، مناسب باشد. دستورالعمل این کار به صورت قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در سال 1383 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت اماکن عمومی ساری طراحی شد.روش: پژوهش از نوع مطالعه توصیفی مقطعی است و در سال 1388 انجام شد چک لیستی شامل وجود برنامه منظم بازرسی، سطح شیب دار، آسانسور، تابلوی مخصوص، پارکینگ، حمام، دستشویی و توالت، درهای قابل عبور، تشک مواج و تختخواب با ارتفاع مناسب برای معلولین تهیه شد. پایایی چک لیست با روش آزمون مجدد بررسی شد (همبستگی 0.7). ساختمان های با مصرف عمومی در 5 گروه آموزشی، درمانی، خدماتی، اقامتی و تفریحی به شکل تصادفی و برای مواردی که تعداد محدودی وجود داشت به روش سرشماری انتخاب شد. یافته ها با استانداردهای کشوری و بین المللی مقایسه گردید.یافته ها: 212 مرکز شامل 31 (15%) مرکز آموزشی، 75 (35%) مرکز درمانی، 82 (39%) مرکز خدماتی، 8 (4%) مرکز اقامتی و 16 (7%) مرکز تفریحی بررسی شدند. در مقایسه با استانداردهای موجود 100 درصد مراکز آموزشی، خدماتی، اقامتی، تفریحی و 95 درصد مراکز درمانی بازرسی نداشتند. 65% مراکز آموزشی، 72% مراکز درمانی و 71% مراکز خدماتی فاقد سطح شیب دار و در 75% مراکز اقامتی و 43% مراکز تفریحی سطح شیب دار استاندارد نبود. 80% مراکز آموزشی، 95% مراکز درمانی، 96% مراکز خدماتی، 62% مراکز اقامتی و 100% مراکز تفریحی فاقد سرویس بهداشتی برای معلولین بود.بحث: با وجود قانون برای رعایت استانداردهای کشوری و بین المللی، اکثر قریب به اتفاق ساختمان های مورد نیاز معلولین برای آن ها قابل استفاده نیست یا به سختی و به شکل ناقص مورد استفاده قرار می گیرد. برنامه ریزی برای اجرای درست قوانین لازم و ضروری می باشد.