مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
سال:1383 | دوره:6 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: مطالعه اثرات هورمون های استروئید جنسی بر ترشح انسولین و حساسیت به انسولین از نظر بالینی در درمان بیماری های وابسته، دارای اهمیت است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی اثرات این هورمون ها بر حساسیت به انسولین در موش ها می باشد. همچنین، با توجه به نقش کانال های حساس به ATP (KATP) سلول های بتای لوزالمعده در ترشح انسولین، اثرات هورمون های مذکور بر این کانال ها نیز بررسی شد.روش مطالعه: دیازوکساید یا وراپامیل به ترتیب با دوز روزانه 30 mg/kg و 100 mg/kg به عنوان داروی بازکننده یا مسدود کننده کانال های KATP سلول های بتای لوز المعده، مورد استفاده قرار گرفتند. هورمون تستوسترون با دوز روزانه 50 mg/kg به عنوان دوز جایگزین در گروه بیضه برداری شده دو طرفه و 10 mg/kg در موش های نر جراحی نشده و هورمون های پروژسترون و استرادیول به ترتیب با دوز روزانه 20 mg/kg و 200 µg/kg در موش های ماده مورد مصرف واقع شدند. موش های نر به گروه های شاهد، بیضه برداری شده یک طرفه و دو طرفه، بیضه برداری شده دریافت کننده تستوسترون، گروه جراحی نشده دریافت کننده تستوسترون، دریافت کننده دیازوکساید یا وراپامیل و گروه های دریافت کننده تستوسترون+ دیازوکساید یا وراپامیل تقسیم شدند. موش های ماده به گروه های شاهد، تخمدان برداری شده یک طرفه و دوطرفه، تخمدان برداری شده دریافت کننده پروژسترون یا استرادیول، گروههای جراحی نشده دریافت کننده پروژسترون، استرادیول، دیازوکساید یا وراپامیل و گروههای دریافت کننده پروژسترون + دیازوکساید یا وراپامیل تقسیم شدند. در هر گروه پس از چهار هفته، مقدار انسولین و گلوکز سرم خون اندازه گیری شد و حساسیت به انسولین (نسبت گلوکز به انسولین) بین گروه ها، مورد مقایسه آماری قرار گرفت. نتایج: در موش های نر، بیضه برداری دو طرفه، تجویز دیازوکساید یا دیازوکساید+ تستوسترون باعث افزایش، اما بیضه برداری یک طرفه، تجویز تستوسترون، وراپامیل یا تجویز وراپامیل+ تستوسترون موجب کاهش حساسیت به انسولین شد. در موش های ماده، تخمدان برداری یک طرفه یا دو طرفه، تجویز پروژسترون، دیازوکساید یا پروژسترون+ دیازوکساید یا وراپامیل باعث افزایش اما تجویز استرادیول یا وراپامیل سبب کاهش حساسیت به انسولین گردید.نتیجه گیری: تستوسترون واسترادیول کاهنده حساسیت به انسولین بوده، اما تخمدان برداری، بیضه برداری دو طرفه و پروژسترون افزایند حساسیت به انسولین بودند. در این راستا، احتمالا تستوسترون تاثیری بر باز و بسته شدن کانال های KATP سلول های بتای لوزالمعده نداشته، اما پروژسترون احتمالا از طریق مهار کانال هایKATP ، ترشح انسولین را تحت تاثیر خود قرار داده است.

زمینه و هدف: از تغییرات مهم دوران بارداری، افزایش وزن باردار می باشد. وزن گیری زیاد زن باردار باعث چاقی او بعد از زایمان و عوارض بعدی خواهد شد. از طرف دیگر وزن گیری ناکافی او نیز با عوارضی همچون تاخیر رشد داخل رحمی جنین و وزن کم هنگام تولد نوزاد همراه خواهد بود. لذا تعیین الگوی افزایش وزن زنان باردار ضروری به نظر می رسد. این پژوهش به بررسی الگوی افزایش وزن (میزان و روند آن) در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان بروجن طی سال های 81-78 پرداخته است.روش مطالعه: با استفاده از پرسشنامه و بر اساس پرونده های موجود در مراکز بهداشتی، اطلاعات مربوط به میزان و روند افزایش وزن 678 نفر از زنان باردار با حاملگی یک قلویی طبیعی که شاخص توده بدنی BMI=Body Mass Index قبل از بارداری آنها در پرونده ثبت شده بود جمع آوری شد. نمونه ها بر اساس BMI به چهار گروه کم وزن(BMI<19.8) ، وزن طبیعی (BMI>19.8-26)، وزن بالا (BMI>26-29) و چاق (BMI>29) تقسیم شدند.نتایج: بر اساس نتایج، در کل نمونه ها متوسط افزایش وزن بارداری 11.4 کیلوگرم بود. متوسط افزایش وزن در زنان با وزن طبیعی و وزن بالا به ترتیب 11.5 و 10.3 کیلوگرم بود که در طیف پیشنهادی Institute Of Medecine=IOM قرار دارد. نمودار افزایش وزن بین ماه های چهارم تا پنجم افزایش خطی بود، ولی در ماه های هشتم و نهم کاهش یافت. در حالی که متوسط افزایش وزن سه ماهه سوم نسبت به سه ماهه دوم بیشتر بود. لذا به نظر می رسد رسم نمودار برای تعیین روند افزایش وزن بارداری مناسب تر باشد.نتیجه گیری: بر همین اساس توصیه می شود در مراقبت های دوران بارداری برای کنترل نحوه وزن گیری زنان باردار علاوه بر تعیین این میزان بر اساس جدول IOM برای هر زن باردار بطور انفرادی نمودار افزایش وزن ترسیم گردد.

زمینه و هدف: ارگونومی علم اصلاح و بهسازی محیط کار، شغل و تجهیزات و تطابق آن با قابلیت ها و محدودیت های انسان است. بدون شک بکارگیری ملاحظات ارگونومیک وآموزش در این زمینه در هر سازمانی نقش به سزایی در مدیریت بهره وری آن سازمان دارد. عدم رعایت این ملاحظات منجر به کاهش انگیزه و بازده نیروی انسانی، افزایش میزان جابجایی و غیبت کارکنان ودر نهایت کاهش اثر بخشی، کارآیی و بهره وری سازمان می گردد. این پژوهش توصیفی، مقطعی و بنیادی - کاربردی به منظور بررسی شرایط کاری کادر پرستاری، تعیین مشکلات کاری و آسیب های شغلی آنها و میزان آگاهی آنها از علم ارگونومی کاربردی در سال 1382 در واحدهای پرستاری سه بیمارستان آموزشی بزرگ اصفهان صورت گرفت.روش مطالعه: جامعه پژوهش شامل کلیه کادر پرستاری بیمارستان ها اعم از سرپرستاران، پرستاران، کمک پرستاران، بهیاران و کمک بهیاران (1274 نفر) می باشد که بر اساس نمونه گیری طبقه بندی شده سهمیه ای 499 نفر از آنها با استفاده از یک پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج: میزان آگاهی پرستاران در زمینه ارگونومی با میانگین 0.76 ± 2.68 از 5 امتیاز در حد ضعیف، شرایط کاری پرستاران (از لحاظ روشنایی محیط کار، تهویه، گرمایش، سرمایش، آرامش، تجهیزات، محیط کار، وسایل حفاظتی و غیره) با میانگین 0.67 ± 2.13 از 5 امتیاز در حد ضعیف و میزان مشکلات کاری و آسیب های شغلی با میانگین 0.91 ± 2.07 از 5 امتیاز در حد کم ارزیابی شده است. بین میزان آگاهی کادر پرستاری از علم ارگونومی و میزان آسیب های شغلی از لحاظ آماری ارتباط معکوس و بین شرایط کاری و میزان آسیب های شغلی از لحاظ آماری ارتباط مستقیم معنی داری مشاهده شد. عدم رعایت ملاحظات ارگونومیک در ایستگاه های کاری پرستاری موجب اتلاف سالانه حداقل 27.5 واحد شمارش بهره وری نیروی انسانی شد. با استفاده از نتایج فوق می توان بیان نمود که بکارگیری ملاحظات ارگونومیک و فراهم نمودن آموزش های کافی در این زمینه و بهره گیری از وسایل و تجهیزات ایمنی نقش قابل ملاحظه ای در افزایش بهره وری نیروی انسانی سازمان دارد.نتیجه گیری: بنابراین آموزش بهداشت حرفه ای باید یکی از اهداف عملیاتی دانشکده های پرستاری به اعم و بیمارستان ها به طوراختصاصی باشد و این مهم در برنامه ریزی های آموزشی منظور گردد.

زمینه و هدف: استفاده از سموم ارگانوفسفره به عنوان حشره کش یا علف کش از دیر باز در استان هایی مانند مازندران به علت وفور مزارع کشاورزی رواج داشته است. این سموم سرانجام در چرخه طبیعی حیات قرار گرفته و در نهایت در بدن حیوانات مانند ماهی تجمع یافته و از این طریق به بدن انسان می رسند. پساب و فاضلاب های شیمیائی نیز بطور مشابه به انسان منتقل می شوند این کار تحقیقی به منظور بررسی میزان جذب این سموم در ماهی سفید انجام شده است.روش مطالعه: بدین منظور از روش رنگ سنجی المن در سنجش فعالیت آنزیم کولین استراز استفاده شد. نمونه های ماهی سفید، از سه منبع دریائی، پرورشی با آب چاه و پرورشی با آب رودخانه هر یک به تعداد 8 نمونه تهیه شدند.نتایج: با محاسبه میانگین جذب قرائت شده از مغز ماهی ها، فعالیت این آنزیم بر اساس فرمول المن به ترتیب 3.80، 1.38 و 0.22 میکرومول استیل تیو کولین استراز هیدرولیز شده در دقیقه در هر گرم مغز ماهی محاسبه شد. بررسی های آماری توسط Student Newman kelus test انجام شد. تفاوت معنی داری بین فعالیت این آنزیم در ماهی های سفید دریائی، چاهی و رودخانه ای به دست آمد (P<0.001) باشد. نتیجه گیری: بخصوص میزان آلودگی در ماهی های پرورشی از آب رودخانه بالاست. در این گروه تماس با سموم ارگانوفسفره، فلزات سنگین و سایر سموم بالاتر از دو گروه دیگر بود. تجمع فلزات سنگین در آب چاه، مکانیزم پیشنهادی در کاهش فعالیت این آنزیم در ماهی پرورشی با آب چاه می باشد.

زمینه و هدف: ناحیه تگمنتوم شکمی Ventral Tegmental Area=VTA در مزنسفال در دو طرف خط وسط و در عمق 9 میلی متری از سطح استخوان پس سری قرار داشته و در مراحل شکل گیری اعتیاد دخالت دارد. در این مطالعه تحریک الکتریکی این ناحیه و تاثیرش بر روند اعتیاد به مورفین مورد بررسی قرار گرفته است.روش مطالعه: در یک مطالعه مداخله ای، خود تزریقی داخل وریدی برای یافتن میزان اعتیاد به کار گرفته شد. 24 رت ویستار به سه گروه sham یا سالین (بدون تحریک و دریافت نرمال سالین)، گروه کنترل یا مورفین (بدون تحریک و دریافت مورفین) و گروه case یا مورفین + تحریک (تحریک الکتریکی به میزان =25 µ A جریان=100 Hz فرکانس و پریود = 0.14 میلی ثانیه، پانزده دقیقه قبل از خود تزریقی مورفین و به مدت ده دقیقه) تقسیم شدند.نتایج: فقط در گروه مورفین اعتیاد حاصل شد ولی میزان خود تزریقی مورفین در گروه مورفین+ تحریک نسبت به گروه مورفین بسیار کمتر بود که نشان دهنده عدم اعتیاد گروه مورفین+ تحریک می باشد.نتیجه گیری: تحریک الکتریکی VTA از افزایش میزان پدال های زده شده جهت دریافت مورفین جلوگیری کرده و بنابراین اثرات پاداشی داشته و موجب آزاد شدن دوپامین در هسته اکومبنس شده است و می توان گفت که اثر تحریکی نرون های دوپامینی بعد از تحریک این ناحیه بیشتر بوده و اغلب بر تحریک نرون های گاباارژیک مهار کننده نرون های دوپامینی و همچنین تحریک ترمینال نرون های اوران تحریکی و یا مهاری به VTA دارد.

زمینه و هدف: بیماری های عروق کرونر یکی از مشکلات عمده بهداشت و درمان جوامع امروز است که با تشخیص صحیح بیماری های عروق کرونری و درمان آنها می توان از پیشرفت و توسعه بیماری و فرآیند تصلب شرایین در عروق کرونری جلوگیری نمود. در حال حاضر آنژیوگرافی عروق کرونری استاندارد طلایی تشخیص بیماری های آترواسکروتیک عروق کرونری می باشد. در این روش مانند هر روش تهاجمی تشخیصی دیگر خطراتی بیمار را تهدید می نماید. از آن جمله می توان به عوارض ماده حاجب حین آنژیوگرافی مانند تهوع و استفراغ اشاره کرد. با توجه به اینکه تهوع واستفراغ از جمله شکایت های شایع بیماران بوده و یکی از معضلات در انجام آنژیوگرافی است که باعث غیر استریل شدن محیط و افزایش طول مدت آنژیوگرافی می گردد و همچنین نقش گیرنده های سروتونین مغز در ایجاد تهوع و استفراغ، لذا در این مطالعه به بررسی اثر قرص خوراکی سیپروهپتادین بر پیشگیری تهوع و استفراغ ناشی از ماده حاجب حین آنژیوگرافی عروق کرونری و ونتریکولوگرافی بطن چپ پرداخته شد.روش مطالعه: در این مطالعه تعداد کل بیماران (400 نفر) به دو گروه مساوی تقسیم شدند. به یک گروه قرص پلاسبو و به گروه دیگر قرص خوراکی سیپروهپتادین 8 mg یک ساعت قبل از انجام آنژیوگرافی به بیماران داده شد. این بیماران در طی 12 ساعت بعد از انجام آنژیوگرافی از نظر وجود یا عدم وجود تهوع و استفراغ و دیگر عوارض توسط مجری طرح ویزیت و نتایج در پرسشنامه ثبت می شد و از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری t-test و x2 جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید.نتایج: عوارض minor ماده حاجب در 78 مورد مشاهده شد که با مصرف قرص سیپروهپتادین این عوارض به 27 مورد کاهش یافت. در گروهی که پلاسبو دریافت کردند 27% تهوع، 5.5% استفراغ و 3% اغ زدن و در گروهی که قرص سپروهپتادین دریافت کردند 8% تهوع، 2% استفراغ و 1% اغ زدن مشاهده شد. بین میزان شیوع عوارض در جنس مرد و زن، کسر تخلیه و گرفتاری عروق کرونر ارتباط معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: داروی خوراکی سیپروهپتادین در کاهش بروز تهوع و استفراغ از عوارض minor ماده حاجب موثر بود.

زمینه و هدف: حاملگی ناخواسته یکی از مهم ترین مسائل بهداشتی و اجتماعی در ارتباط با برنامه های تنظیم خانواده می باشد که مخاطرات جدی جسمی و روانی برای مادر و کودک و کل خانواده در بر خواهد داشت.پژوهش های قبلی انجام شده حاکی از بروز درصد بالایی از حاملگی های ناخواسته در مصرف کنندگان قرص های پیشگیری از بارداری است. هدف از انجام این پژوهش تعیین علل احتمالی حاملگی ناخواسته در مصرف کنندگان قرص های پیشگیری از بارداری بود.روش مطالعه: در یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از بین زنان بارداری که در بخش های زنان و زایمان مرکز آموزشی - درمانی هاجر شهر کرد بستری بودند و قبل از این حاملگی مصرف کننده قرص های پیشگیری از بارداری بودند، تعداد 458 نفر به روش نمونه گیری آسان انتخاب ودر مورد خواسته یاناخواسته بودن حاملگی و همچنین نحوه مصرف قرص مورد پرسش قرار گرفتند. مصاحبه با زنان باردار و تکمیل پرسشنامه توسط کارشناسان ارشد مامائی انجام شد. داده های بدست آمده با استفاده از تست کای دو و تی تست تجزیه و تحلیل شد.نتایج: نتایج این مطالعه نشان داد که در مصرف کنندگان قرص 46.9 % حاملگی های بصورت ناخواسته می باشد. مصرف نامرتب قرص (46.5 درصد)، ناآگاهی از علت حاملگی ناخواسته (25.6 درصد)، استفاده همزمان از داروهای دیگر (15.3 درصد) از مهم ترین علل حاملگی ناخواسته از دیدگاه افرادی بود که دچار حاملگی ناخواسته شده بودند.نتیجه گیری: عدم آگاهی از چگونگی مصرف قرص های پیشگیری از بارداری، فراموشی در مصرف به موقع قرص ها و عدم اقدام صحیح در موارد فراموشی از علل مهم حاملگی ناخواسته در این پژوهش بودند که پیشنهاد می شود اقدامات لازم جهت افزایش آگاهی این افراد صورت گیرد به طوری که بتواند عملکرد آنها را در مصرف صحیح قرص های پیشگیری از بارداری تحت تاثیر قرار دهد.

زمینه و هدف: امروزه اهمیت اجتماعی، اقتصادی پیامدهای خطیر ناشی از وقوع توکسوپلاسموزیس مادرزادی در انسان موجب گردیده تا بخش وسیعی از پژوهش ها به پیشگیری از عفونت های اولیه توکسوپلاسمایی در زنان باردار و کاستن از خطر عوارض بیماری در جنین اختصاص یابد. این مطالعه با هدف آگاهی از وضعیت ایمنی زنان باردار 45-15 ساله روستایی در مقابل توکسوپلاسما گوندی ای (Toxoplasma gondii) انجام گرفت.روش مطالعه: در این مطالعه 394 نمونه سرمی با استفاده از آزمون ایمیونوفلورسانس غیر مستقیم (Indirect Immunofluorescence Antibody) Test IFAT مورد آزمایش قرار گرفت.نتایج: در کمتر از یک سوم از جمعیت مورد مطالعه (%27.4) سطوحی از آنتی بادی های ضد توکسوپلاسمایی تام(Total Anti Toxoplasma Antibodies)  یافت گردید که عیار آن بین 1.1600-1.50 متغیر بود. در این مطالعه تنها آنتی بادی یافت شده در سرم افراد مورد مطالعه از رده IgG بود. اگرچه در این مطالعه بین شیوع عفونت توکسوپلاسمایی و مصرف سبزیجات خام همبستگی آماری آشکاری اثبات گردید(P<0.05) . اما چنین ارتباط شاخصی بین شیوع عفونت و متغیرهایی نظیر سن، تعداد آبستنی، سابقه سقط جنین و مرده زایی ناهنجاری های جنینی، محل زندگی، تماس با گربه و نوع گوشت مصرفی مشاهده نگردید (P>0.05).نتیجه گیری: بنابراین تصور می گردد در این استان بخش عمده ای از زنان باردار و یا زنانی که در سنین باروری قرار دارند به علت عدم مواجهه قبلی با ارگانیسم در مقابل ابتلا به بیماری در آبستنی های بعد حساس باشند.

زمینه و هدف: مهم ترین شاخص در ارزیابی توانائی های درمانی بخش مراقبت های ویژه بیمارستان ها بررسی میزان مرگ و میر بیماران است. در بسیاری از مراکز درمانی سعی شده است تا عواملی را که باعث تغییر میزان مرگ و میر در بخش مراقبت های ویژه می شوند را مشخص کنند. زیرا از این اطلاعات می توان در جهت سازماندهی وضعیت بهداشتی و درمانی استفاده کرد و از میزان مرگ و میر کم نمود. هدف از این مطالعه تعیین علل بستری و مرگ و میر بیماران بستری در بخش مراقبت های بیمارستان آیت اله کاشانی شهرکرد است.نتایج: طی این دوره 296 بیمار بستری شدند که از این تعداد 79 بیمار (37.4%) فوت کردند. شایع ترین علت فوت بیماری بیماران نارسائی تنفسی (37.9%)، تروماهای مغزی (27.8%) بود. تفاوتی در زمان مرگ و میر بیماران در طول شبانه روز وجود نداشت و اکثر بیماران (12.8%) در چهار روز اول بستری فوت نمودند.نتیجه گیری: اصلی ترین فاکتورهایی که باعث افزایش مرگ و میر بیماران در بخش مراقبت ویژه می شد نارسایی تنفسی، ترومای مغزی با کاهش سطح هوشیاری GCS پائین تر از 8 و گروه های سنی بالاتر از 55 سال و نوزادان بود. تفاوتی در ساعات مرگ و میر در طول 24 ساعت وجود نداشت و اکثریت بیماران (38 بیمار) در روز اول تا چهارم فوت کرده یا در همین زمان از ICU با حال عمومی مناسب مرخص شدند. بنابراین مراقبت جدی تر در این زمان بسیار مهم است. نارسایی تنفسی با 30 مورد و نوزادان با 90% مرگ و میر لزوم بازنگری در بخش های مراقبت ویژه داخلی و نوزادان را ایجاب می کند.

زمینه و هدف: دفعات اجابت مزاج، وزن مدفوع، قوام مدفوع و رویت سلول های التهابی در آزمایش مدفوع، موضوعات غالبی هستند که در بررسی یک اسهال یا هر اختلال دیگر دستگاه گوارش جستجو می گردد. این موارد، افراد سالم را از بیمار متمایز می کند. دانستن طیف طبیعی آنها هدف اصلی این مطالعه است.روش مطالعه: تعداد 1000 نفر فرد سالم از بین مراجعین به مراکز بهداشتی شهر کرد انتخاب شدند. پس از توضیح روش کار، ابتدای دوره را با قرص کارمین و انتهای دوره را با قرص ذغال فعال شده مشخص کردیم. در انتها، وزن مدفوع و متغییرهای دیگر شامل تعداد دفعات اجابت مزاج و زمان ترانزیت ثبت شد. با نرم افزار SSPS، نسخه 7.5 و با آنالیزRegression ، و t-test تجزیه و تحلیل داده ها صورت گرفت.نتایج: متوسط وزن مدفوع در 24 ساعت، در افراد مورد مطالعه 349± 131 گرم بود. میانگین اجابت مزاج 1.5 بار در یک شبانه روز بود و زمان ترانزیت روده حدود 12.5 ساعت تخمین زده شد. وزن مدفوع با چهار متغیر، سن، جنس، وزن افراد و مصرف نان در رژیم غذائی، ارتباط مستقیم و معنی داری نشان داد (P<0.005) و بین دفعات اجابت مزاج و وزن مدفوع، ارتباط معنی داری وجود داشت.نتیجه گیری: بر این اساس، معیارهای اسهال در افراد ایرانی، متفاوت از این تعریف در افراد غربی است که در کتب مرجع ذکر شده است. بویژه این تفاوت در مقدار وزن مدفوع چشمگیرتر است. با توجه به تفاوت حجم و دفعات اجابت مزاج در افراد با رژیم غذایی ایرانی، باید تحقیقات بیشتری درباره تعریف اسهال در این گروه صورت گیرد.